path: root/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/virtualization/chapter.xml

<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-1" standalone="no"?>
<!--
     The FreeBSD Documentation Project

     $FreeBSD$

     %SOURCE%	en_US.ISO8859-1/books/handbook/virtualization/chapter.xml
     %SRCID%	39631
-->

<chapter id="virtualization">
  <chapterinfo>
    <authorgroup>
      <author>
	<firstname>Murray</firstname>
	<surname>Stokely</surname>
	<contrib>Bijgedragen door </contrib>
      </author>
    </authorgroup>
    <authorgroup>
      <author>
	<firstname>René</firstname>
	<surname>Ladan</surname>
	<contrib>Vertaald door </contrib>
      </author>
    </authorgroup>
    <!-- Mar 2007 -->
  </chapterinfo>

  <title>Virtualisatie</title>

  <sect1 id="virtualization-synopsis">
    <title>Overzicht</title>

    <para>Virtualisatiesoftware maakt het mogelijk om meerdere
      besturingssystemen gelijktijdig op dezelfde computer te draaien.
      Zulke softwaresystemen voor PC's gebruiken vaak een
      gastheer-besturingssysteem dat de virtualisatiesoftware draait en
      dat elk aantal gast-besturingssystemen ondersteunt.</para>

    <para>Aan het einde van dit hoofdstuk weet de lezer:</para>

    <itemizedlist>
      <listitem>
	<para>Het verschil tussen een gastheer-besturingssysteem en een
	  gast-besturingssysteem.</para>
      </listitem>

      <listitem>
	<para>Hoe &os; op een &intel;-gebaseerde &apple; &macintosh;
	  computer te installeren.</para>
      </listitem>

<!--
  Noot: er is geen werkende/gebruiksklare ondersteuning voor Xen op 07-2010.
  Verberg alle informatie mbt Xen op FreeBSD.

      <listitem>
	<para>Hoe &os; op Linux te installeren met
	  <application>&xen;</application>.</para>
      </listitem>
-->

      <listitem>
	<para>Hoe &os; op &microsoft.windows; te installeren met
	  <application>Virtual PC</application>.</para>
      </listitem>

      <listitem>
	<para>Hoe een &os;-systeem in te stellen voor de beste
	  prestaties tijdens virtualisatie.</para>
      </listitem>
    </itemizedlist>

    <para>Voor het lezen van dit hoofdstuk, dient de lezer:</para>

    <itemizedlist>
      <listitem>
	<para>De beginselen van &unix; en &os; (<xref linkend="basics"/>)
	  te begrijpen.</para>
      </listitem>

      <listitem>
	<para>Te weten hoe &os; te installeren (<xref
	    linkend="install"/>).</para>
      </listitem>

      <listitem>
	<para>Te weten hoe een netwerkverbinding te installeren (<xref
	    linkend="advanced-networking"/>).</para>
      </listitem>

      <listitem>
	<para>Te weten hoe aanvullende software van derde partijen te
	  installeren (<xref linkend="ports"/>).</para>
      </listitem>
    </itemizedlist>
  </sect1>

  <sect1 id="virtualization-guest">
    <title>&os; als een gast-besturingssysteem</title>

    <sect2 id="virtualization-guest-parallels">
      <title>Parallels op &macos;</title>

      <para><application>Parallels Desktop</application> voor &macos; is
	een commercieel softwareprodukt voor &intel;-gebaseerde &apple;
	&mac; computers die &macos; 10.4.6 of nieuwer draaien.  &os; is
	een volledig ondersteund gast-besturingssysteem.  Nadat
	<application>Parallels</application> is geïnstalleerd op
	&macos; X dient de gebruiker een virtuele machine in te stellen
	en daarna het gewenste gast-besturingssysteem te installeren.</para>

      <sect3 id="virtualization-guest-parallels-install">
	<title>&os; installeren op Parallels/&macos; X</title>

	<para>De eerste stap in het installeren van &os; op &macos; X
	  <application>Parallels</application> is het aanmaken van een
	  nieuwe virtuele machine voor het installeren van &os;.
	  Selecteer <guimenuitem>&os;</guimenuitem> als het
	  <guimenuitem>Guest OS Type</guimenuitem> wanneer dit gevraagd
	  wordt:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd1"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Kies verder een hoeveelheid aan schijf- en geheugenruimte
	  afhankelijk van de plannen voor deze virtuele instantie van
	  &os;.  4GB aan schijfruimte en 512MB aan RAM werken goed voor
	  de meeste gebruikers van &os; onder
	  <application>Parallels</application>:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd2"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd3"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd4"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd5"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Selecteer het type netwerk en een netwerkinterface:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd6"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd7"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Bewaar de instellingen en sluit af:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd8"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd9"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Nadat de virtuele &os;-machine is aangemaakt, dient er
	  &os; op geïnstalleerd te worden.  Dit gaat het beste met
	  een officiële &os; CDROM of met een ISO-beeld dat is
	  gedownload van een officiële FTP-site.  Wanneer het
	  juiste ISO-beeld op het plaatselijke &mac;-bestandssysteem of
	  een CDROM in de CD-drive van de &mac; aanwezig is, dient op
	  het schijfikoon in de rechteronderhoek van het &os;
	  <application>Parallels</application>-scherm geklikt te worden.
	  Dit zal een scherm tonen dat het mogelijk maakt om de
	  CDROM-drive in de virtuele machine te associëren met een
	  ISO-bestand op schijf of met een echte CDROM-drive.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd11"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Nadat deze associatie met de CDROM-bron is gemaakt, dient
	  de virtuele &os;-machine herstart te worden door op het
	  herstart-icoon te klikken.  <application>Parallels
	  </application> zal herstarten met een speciale BIOS dat eerst
	  controleert of er een CDROM aanwezig is, net zoals een normale
	  BIOS zou doen.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd10"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>In dit geval zal het de installatiemedia van &os; vinden
	  en een normale installatie gebaseerd op
	  <application>sysinstall</application> beginnen zoals
	  beschreven in <xref linkend="install"/>.  X11 kan nu
	  geïnstalleerd, maar nog niet ingesteld, worden.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd12"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Nadat de installatie is voltooid, kan naar de nieuw
	  geïnstalleerde virtuele &os;-machine herstart worden.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/parallels-freebsd13"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>
      </sect3>

      <sect3 id="virtualization-guest-parallels-configure">
	<title>&os; instellen op &macos; X/Parallels</title>

	<para>Nadat &os; succesvol op &macos; X met
	  <application>Parallels</application> is geïnstalleerd,
	  zijn er een aantal instellingen die gewijzigd kunnen worden
	  om het systeem voor virtuele werking te optimaliseren.</para>

	<procedure>
	  <step>
	    <title>De variabelen voor de bootloader instellen</title>

	    <para>De belangrijkste stap is om de tunable
	      <option>kern.hz</option> te verlagen om het CPU-gebruik van &os;
	      onder de <application>Parallels</application>-omgeving te
	      verminderen.  Dit kan bereikt worden door de volgende
	      regel aan <filename>/boot/loader.conf</filename> toe te
	      voegen:</para>

	    <programlisting>kern.hz=100</programlisting>

	    <para>Zonder deze instelling zal een rustend &os;
	      <application>Parallels</application>
	      gast-besturingssysteem ongeveer 15% van de CPU van een
	      enkele &imac;-processor gebruiken.  Na deze wijziging zal
	      het gebruik slechts ongeveer 5% zijn.</para>
	  </step>

	  <step>
	    <title>Een nieuw instellingenbestand voor de kernel aanmaken</title>

	    <para>Alle stuurprogramma's voor SCSI, FireWire, en USB
	      kunnen verwijderd worden.
	      <application>Parallels</application> biedt een virtuele
	      netwerkadapter die door het stuurpogramma &man.ed.4;
	      wordt gebruikt, dus kunnen alle andere netwerkapparaten
	      behalve &man.ed.4; en &man.miibus.4; uit de kernel
	      verwijderd worden.</para>
	  </step>

	  <step>
	    <title>Het netwerk instellen</title>

	    <para>De eenvoudigste netwerkinstallatie omvat het gebruik
	      van DHCP om de virtuele machine met hetzelfde LAN te
	      verbinden als het &mac;-gastheer.  Dit kan bereikt worden
	      door <literal>ifconfig_ed0="DHCP"</literal> aan
	      <filename>/etc/rc.conf</filename> toe te voegen.  Meer
	      geavanceerde netwerkinstallaties staan beschreven in
	      <xref linkend="advanced-networking"/>.</para>
	  </step>
	</procedure>
      </sect3>
    </sect2>

<!--
Deactiveer en verberg deze sectie aangezien de instructies hierin NIET meer
werken:
- FreeBSD 7.0 heeft lang geleden zijn EOL bereikt.
- De benodigde bestanden van www.fsmware.com zijn niet meer beschikbaar omdat
  de server dood is.  Het is dus onmogelijk om deze instructies te volgen.

jkois@FreeBSD.org, 2010-06-18

    <sect2 id="virtualization-guest-xen">
      <sect2info>
	<authorgroup>
	  <author>
	    <firstname>Fukang</firstname>
	    <surname>Chen (Loader)</surname>
	    <contrib>Bijgedragen door </contrib>
	  </author>
	</authorgroup>
      </sect2info>

      <title>&os; met &xen; op Linux</title>

      <para>De hypervisor van <application>&xen;</application> is een
	open-source paravirtualisatieproduct dat nu wordt ondersteund
	door het commerciële bedrijf XenSource.
	Gast-besturingssystemen staan bekend als domU-domeinen, en het
	gastheer-besturingssysteem staat bekend als dom0.  De eerste
	stap in het virtueel draaien van &os; op Linux is om
	<application>&xen;</application> voor Linux dom0 te installeren.
	Het gastheer-besturingssysteem zal een Slackware
	Linux-distributie zijn.</para>

      <sect3 id="xen-slackware-dom0">
	<title>&xen; 3 op Linux dom0 installeren</title>

	<procedure>
	  <step>
	    <title>&xen; 3.0 van XenSource downloaden</title>

	    <para>Download <ulink
		url="http://bits.xensource.com/oss-xen/release/3.0.4-1/src.tgz/xen-3.0.4_1-src.tgz">xen-3.0.4_1-src.tgz</ulink>
		van <ulink url="http://www.xensource.com/"></ulink>.
	    </para>
	  </step>

	  <step>
	    <title>De tarball uitpakken</title>

	    <screen>&prompt.root; <userinput>cd xen-3.0.4_1-src</userinput>
&prompt.root; <userinput>KERNELS="linux-2.6-xen0 linux-2.6-xenU" make world</userinput>
&prompt.root; <userinput>make install</userinput></screen>

	    <note>
	      <para>Om de kernel voor dom0 opnieuw te compileren:</para>

	      <screen>&prompt.root; <userinput>cd xen-3.0.4_1-src/linux-2.6.16.33-xen0</userinput>
&prompt.root; <userinput>make menuconfig</userinput>
&prompt.root; <userinput>make</userinput>
&prompt.root; <userinput>make install</userinput></screen>

	      <para>Voor oudere versies van <application>&xen;</application>
		kan het nodig zijn om
		<command>make ARCH=xen menuconfig</command> te
		specificeren.</para>
	    </note>
	  </step>

	  <step>
	    <title>Een menuregel voor menu.lst van Grub toevoegen</title>

	    <para>Voeg de volgende regels aan
	      <filename>/boot/grub/menu.lst</filename> toe:</para>

	    <programlisting>title Xen-3.0.4
root (hd0,0)
kernel /boot/xen-3.0.4-1.gz dom0_mem=262144
module /boot/vmlinuz-2.6.16.33-xen0 root=/dev/hda1 ro</programlisting>
	  </step>

	  <step>
	    <title>De computer naar &xen; opstarten</title>

	    <para>Voeg als eerste de volgende regel toe aan
	      <filename>/etc/xen/xend-config.sxp</filename> toe:</para>

	    <programlisting>(network-script 'network-bridge netdev=eth0')</programlisting>

	    <para>Nu kan <application>&xen;</application> gestart
	      worden:</para>

	    <screen>&prompt.root; <userinput>/etc/init.d/xend start</userinput>
&prompt.root; <userinput>/etc/init.d/xendomains start</userinput></screen>

	    <para>dom0 draait:</para>

	    <screen>&prompt.root; <userinput>xm list</userinput>
Name                                      ID   Mem VCPUs      State   Time(s)
Domain-0                                   0   256     1     r&ndash;&ndash;&ndash;&ndash;&ndash;  54452.9</screen>
	  </step>
	</procedure>
      </sect3>

      <sect3>
	<title>&os; 7-CURRENT domU</title>

	<para>Download de &os; domU-kernel voor <application>&xen;
	    3.0</application> en het schijfimage van <ulink
	    url="http://www.fsmware.com/">http://www.fsmware.com</ulink></para>

	<itemizedlist>
	  <listitem>
	    <para><ulink
		url="http://www.fsmware.com/xenofreebsd/7.0/download/kernel-current">kernel-current</ulink></para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para><ulink
		url="http://www.fsmware.com/xenofreebsd/7.0/download/mdroot-7.0.bz2">mdroot-7.0.bz2</ulink></para>
	  </listitem>

	  <listitem>
	    <para><ulink
		url="http://www.fsmware.com/xenofreebsd/7.0/download/config/xmexample1.bsd">xmexample1.bsd</ulink></para>
	  </listitem>
	</itemizedlist>

	<para>Sla het instellingenbestand
	  <filename>xmexample1.bsd</filename> op in
	  <filename>/etc/xen</filename> en pas de regels over waar de
	  kernel en het schijfimage zijn opgeslagen aan.  Het dient er
	  als volgt uit te zien:</para>

	<programlisting>kernel = "/opt/kernel-current"
memory = 256
name = "freebsd"
vif = [ '' ]
disk = [ 'file:/opt/mdroot-7.0,hda1,w' ]
#on_crash    = 'preserve'
extra = "boot_verbose"
extra += ",boot_single"
extra += ",kern.hz=100"
extra += ",vfs.root.mountfrom=ufs:/dev/xbd769a"</programlisting>

	<para>Het <filename>mdroot-7.0.bz2</filename> dient uitgepakt te
	  worden.</para>

	<para>Vervolgens dient de sectie over __xen_guest in
	  <filename>kernel-current</filename> aangepast te worden om de
	  VIRT_BASE dat <application>&xen; 3.0.3</application> nodig
	  heeft toe te voegen:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>objcopy kernel-current -R __xen_guest</userinput>
&prompt.root; <userinput>perl -e 'print "LOADER=generic,GUEST_OS=freebsd,GUEST_VER=7.0,XEN_VER=xen-3.0,BSD_SYMTAB,VIRT_BASE=0xC0000000\x00"' &gt; tmp</userinput>
&prompt.root; <userinput>objcopy kernel-current &ndash;&ndash;add-section __xen_guest=tmp</userinput></screen>

	<screen>&prompt.root; <userinput>objdump -j __xen_guest -s kernel-current</userinput>

kernel-current:     file format elf32-i386

Contents of section __xen_guest:
 0000 4c4f4144 45523d67 656e6572 69632c47  LOADER=generic,G
 0010 55455354 5f4f533d 66726565 6273642c  UEST_OS=freebsd,
 0020 47554553 545f5645 523d372e 302c5845  GUEST_VER=7.0,XE
 0030 4e5f5645 523d7865 6e2d332e 302c4253  N_VER=xen-3.0,BS
 0040 445f5359 4d544142 2c564952 545f4241  D_SYMTAB,VIRT_BA
 0050 53453d30 78433030 30303030 3000      SE=0xC0000000. </screen>

	<para>Nu kan onze eigen domU aangemaakt en gestart worden:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>xm create /etc/xen/xmexample1.bsd -c</userinput>
Using config file "/etc/xen/xmexample1.bsd".
Started domain freebsd
WARNING: loader(8) metadata is missing!
Copyright (c) 1992-2006 The FreeBSD Project.
Copyright (c) 1979, 1980, 1983, 1986, 1988, 1989, 1991, 1992, 1993, 1994
The Regents of the University of California. All rights reserved.
FreeBSD 7.0-CURRENT #113: Wed Jan  4 06:25:43 UTC 2006
    kmacy@freebsd7.gateway.2wire.net:/usr/home/kmacy/p4/freebsd7_xen3/src/sys/i386-xen/compile/XENCONF
WARNING: DIAGNOSTIC option enabled, expect reduced performance.
Xen reported: 1796.927 MHz processor.
Timecounter "ixen" frequency 1796927000 Hz quality 0
CPU: Intel(R) Pentium(R) 4 CPU 1.80GHz (1796.93-MHz 686-class CPU)
  Origin = "GenuineIntel"  Id = 0xf29  Stepping = 9
  Features=0xbfebfbff&lt;FPU,VME,DE,PSE,TSC,MSR,PAE,MCE,CX8,APIC,SEP,MTRR,PGE,MCA,CMOV,PAT,PSE36,CLFLUSH,
  DTS,ACPI,MMX,FXSR,SSE,SSE2,SS,HTT,TM,PBE&gt;
  Features2=0x4400&lt;CNTX-ID,&lt;b14&gt;&gt;
real memory  = 265244672 (252 MB)
avail memory = 255963136 (244 MB)
xc0: &lt;Xen Console&gt; on motherboard
cpu0 on motherboard
Timecounters tick every 10.000 msec
[XEN] Initialising virtual ethernet driver.
xn0: Ethernet address: 00:16:3e:6b:de:3a
[XEN]
Trying to mount root from ufs:/dev/xbd769a
WARNING: / was not properly dismounted
Loading configuration files.
No suitable dump device was found.
Entropy harvesting: interrupts ethernet point_to_point kickstart.
Starting file system checks:
/dev/xbd769a: 18859 files, 140370 used, 113473 free (10769 frags, 12838 blocks, 4.2% fragmentation)
Setting hostname: demo.freebsd.org.
lo0: flags=8049&lt;UP,LOOPBACK,RUNNING,MULTICAST&gt; mtu 16384
	  inet6 ::1 prefixlen 128
	  inet6 fe80::1%lo0 prefixlen 64 scopeid 0x2
	  inet 127.0.0.1 netmask 0xff000000
Additional routing options:.
Mounting NFS file systems:.
Starting syslogd.
/etc/rc: WARNING: Dump device does not exist.  Savecore not run.
ELF ldconfig path: /lib /usr/lib /usr/lib/compat /usr/X11R6/lib /usr/local/lib
a.out ldconfig path: /usr/lib/aout /usr/lib/compat/aout /usr/X11R6/lib/aout
Starting usbd.
usb: Kernel module not available: No such file or directory
Starting local daemons:.
Updating motd.
Starting sshd.
Initial i386 initialization:.
Additional ABI support: linux.
Starting cron.
Local package initialization:.
Additional TCP options:.
Starting background file system checks in 60 seconds.

Sun Apr  1 02:11:43 UTC 2007

FreeBSD/i386 (demo.freebsd.org) (xc0)

login: </screen>

	<para>De domU zou nu de kernel van &os;&nbsp;7.0-CURRENT moeten
	  draaien:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>uname -a</userinput>
FreeBSD demo.freebsd.org 7.0-CURRENT FreeBSD 7.0-CURRENT #113: Wed Jan  4 06:25:43 UTC 2006
kmacy@freebsd7.gateway.2wire.net:/usr/home/kmacy/p4/freebsd7_xen3/src/sys/i386-xen/compile/XENCONF  i386</screen>

	<para>Het netwerk kan nu op de domU ingesteld worden.  Het domU
	  van &os; zal het interface <devicename>xn0</devicename>
	  gebruiken:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>ifconfig xn0 10.10.10.200 netmask 255.0.0.0</userinput>
&prompt.root; <userinput>ifconfig</userinput>
xn0: flags=843&lt;UP,BROADCAST,RUNNING,SIMPLEX&gt; mtu 1500
    inet 10.10.10.200 netmask 0xff000000 broadcast 10.255.255.255
    ether 00:16:3e:6b:de:3a
lo0: flags=8049&lt;UP,LOOPBACK,RUNNING,MULTICAST&gt; mtu 16384
      inet6 ::1 prefixlen 128
      inet6 fe80::1%lo0 prefixlen 64 scopeid 0x2
      inet 127.0.0.1 netmask 0xff000000 </screen>

	<para>Op dom0 Slackware zouden nu afhankelijke netwerkinterfaces
	  te zien moeten zijn:</para>

	<screen>&prompt.root; <userinput>ifconfig</userinput>
eth0      Link encap:Ethernet  HWaddr 00:07:E9:A0:02:C2
	  inet addr:10.10.10.130  Bcast:0.0.0.0  Mask:255.0.0.0
	  UP BROADCAST RUNNING MULTICAST  MTU:1500  Metric:1
	  RX packets:815 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
	  TX packets:1400 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
	  collisions:0 txqueuelen:0
	  RX bytes:204857 (200.0 KiB)  TX bytes:129915 (126.8 KiB)

lo        Link encap:Local Loopback
	  inet addr:127.0.0.1  Mask:255.0.0.0
	  UP LOOPBACK RUNNING  MTU:16436  Metric:1
	  RX packets:99 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
	  TX packets:99 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
	  collisions:0 txqueuelen:0
	  RX bytes:9744 (9.5 KiB)  TX bytes:9744 (9.5 KiB)

peth0     Link encap:Ethernet  HWaddr FE:FF:FF:FF:FF:FF
	  UP BROADCAST RUNNING NOARP  MTU:1500  Metric:1
	  RX packets:1853349 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
	  TX packets:952923 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
	  collisions:0 txqueuelen:1000
	  RX bytes:2432115831 (2.2 GiB)  TX bytes:86528526 (82.5 MiB)
	  Base address:0xc000 Memory:ef020000-ef040000

vif0.1    Link encap:Ethernet  HWaddr FE:FF:FF:FF:FF:FF
	  UP BROADCAST RUNNING NOARP  MTU:1500  Metric:1
	  RX packets:1400 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
	  TX packets:815 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
	  collisions:0 txqueuelen:0
	  RX bytes:129915 (126.8 KiB)  TX bytes:204857 (200.0 KiB)

vif1.0    Link encap:Ethernet  HWaddr FE:FF:FF:FF:FF:FF
	  UP BROADCAST RUNNING NOARP  MTU:1500  Metric:1
	  RX packets:3 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
	  TX packets:2 errors:0 dropped:157 overruns:0 carrier:0
	  collisions:0 txqueuelen:1
	  RX bytes:140 (140.0 b)  TX bytes:158 (158.0 b)

xenbr1    Link encap:Ethernet  HWaddr FE:FF:FF:FF:FF:FF
	  UP BROADCAST RUNNING NOARP  MTU:1500  Metric:1
	  RX packets:4 errors:0 dropped:0 overruns:0 frame:0
	  TX packets:0 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0
	  collisions:0 txqueuelen:0
	  RX bytes:112 (112.0 b)  TX bytes:0 (0.0 b)</screen>

	<screen>&prompt.root; <userinput>brctl show</userinput>
bridge name     bridge id           STP enabled         interfaces
xenbr1          8000.feffffffffff   no                  vif0.1
                                                        peth0
                                                        vif1.0</screen>
      </sect3>
    </sect2>
-->

    <sect2 id="virtualization-guest-virtualpc">
      <title>Virtual PC op &windows;</title>

      <para><application>Virtual PC</application> voor &windows; is een
	softwareprodukt van &microsoft; dat gratis gedownload kan worden
	.  Zie <ulink
	url="http://www.microsoft.com/windows/downloads/virtualpc/sysreq.mspx">systeemeisen</ulink>.
	Nadat <application>Virtual PC</application> is
	geïnstalleerd op &microsoft.windows;, dient de gebruiker
	een virtuele machine in te stellen en daarna het gewenste
	gast-besturingssysteem te installeren.</para>

      <sect3 id="virtualization-guest-virtualpc-install">
	<title>&os; installeren op Virtual PC/&microsoft.windows;</title>

	<para>De eerste stap in het installeren van &os; op
	  &microsoft.windows;/<application>Virtual PC</application> is
	  het aanmaken van een nieuwe virtuele machine voor het
	  installeren van &os;.  Kies <guimenuitem>Create a virtual
	    machine</guimenuitem> wanneer daarom wordt gevraagd:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd1"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd2"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Selecteer <guimenuitem>Other</guimenuitem> als het
	  <guimenuitem>Operating system</guimenuitem> wanneer dat
	  gevraagd wordt:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd3"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Kies vervolgens een gepaste hoeveelheid aan schijf- en
	  geheugenruimte afhankelijk van de plannen voor deze virtuele
	  instantie van &os;.  4GB aan schijfruimte en 512MB aan RAM
	  werken goed voor de meeste gebruikers van &os; onder
	  <application>Virtual PC</application>:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd4"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd5"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Bewaar de instellingen en sluit ze af:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd6"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Selecteer de virtuele &os;-machine en klik op
	  <guimenu>Settings</guimenu>, stel daarna het type netwerk en
	  een netwerkinterface in:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd7"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd8"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Nadat de virtuele &os;-machine is aangemaakt, dient &os;
	  erop geïnstalleerd te worden.  Dit gaat het beste met een
	  officiële &os;-CDROM of met een ISO-beeld dat van een
	  officiële FTP-site is gedownload.  Wanneer het juiste
	  ISO-beeld op het lokale bestandssysteem van &windows; staat
	  of er een CDROM in de CD-drive zit, dubbelklik dan op de
	  virtuele &os;-machine om op te starten.  Klik daarna op
	  <guimenu>CD</guimenu> en kies <guimenu>Capture ISO Image...
	  </guimenu> in het venster van <application>Virtual PC
	  </application>.  Dit toont een scherm dat het mogelijk maakt
	  om de CDROM-drive in de virtuele machine te associëren
	  met een ISO-bestand op schijf of met een echte CDROM-drive.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd9"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd10"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Start, nadat deze associatie met de CDROM-bron is gemaakt,
	  de virtuele &os;-machine opnieuw op zoals gewoonlijk door op
	  <guimenu>Action</guimenu> en <guimenu>Reset</guimenu> te
	  klikken.  <application>Virtual PC</application> zal herstarten
	  met een speciale BIOS dat eerst controleert of er een CDROM
	  aanwezig is, net zoals eeen normale BIOS dat zou doen.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd11"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>In dit geval zal het de installatiemedia van &os; vinden
	  en een normale installatie gebaseerd op
	  <application>sysinstall</application> beginnen zoals
	  beschreven in <xref linkend="install"/>.  X11 kan nu
	  geïnstalleerd, maar nog niet ingesteld, worden.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd12"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Denk eraan om de CDROM of het ISO-beeld te verwijderen
	  nadat de installatie voltooid is.  Start als laatste op naar
	  de nieuw geïnstalleerde virtuele &os;-machine.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/virtualpc-freebsd13"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>
      </sect3>

      <sect3 id="virtualization-guest-virtualpc-configure">
	<title>&os; instellen op &microsoft.windows;/Virtual PC</title>

	<para>Nadat &os; succesvol is geïnstalleerd op
	  &microsoft.windows; met <application>Virtual PC</application>
	  zijn er een aantal instellingen die aangepast kunnen worden om
	  het system te optimaliseren voor virtueel gebruik.</para>

	<procedure>
	  <step>
	    <title>De variabelen voor de bootloader instellen</title>

	    <para>De belangrijkste stap is om de tunable
	      <option>kern.hz</option> te verlagen om zo het CPU-gebruik van
	      &os; in de omgeving van <application>Virtual PC</application> te
	      verminderen.  Dit kan bereikt worden door de volgende
	      regel aan <filename>/boot/loader.conf</filename> toe te
	      voegen:</para>

	    <programlisting>kern.hz=100</programlisting>

	    <para>Zonder deze instelling zal een &os; als
	      gast-besturingssysteem voor <application>Virtual PC
	      </application> in rust ongeveer 40% van de CPU van een
	      computer met een enkele processor gebruiken.  Na deze
	      verandering zal het gebruik slechts rond de 3% liggen.</para>
	  </step>

	  <step>
	    <title>Een nieuw instellingenbestand voor de kernel aanmaken</title>

	    <para>Alle stuurprogramma's voor SCSI, FireWire, en USB
	      kunnen verwijderd worden.  <application>Virtual PC
	      </application> beidt een virtuele netwerkadapter dat door
	      het stuurprogramma &man.de.4; gebruikt wordt, dus kunnen
	      alle netwerkapparaten behalve &man.de.4; en &man.miibus.4;
	      uit de kernel verwijderd worden.</para>
	  </step>

	  <step>
	    <title>Het netwerk instellen</title>

	    <para>De eenvoudigste netwerkinstallatie omvat het gebruik
	      van DHCP om de virtuele machine met het zelfde LAN te
	      verbinden als de &microsoft.windows;-gastheer.  Dit kan
	      bereikt worden door <literal>ifconfig_de0="DHCP"</literal>
	      toe te voegen aan <filename>/etc/rc.conf</filename>.
	      Geavanceerdere netwerkinstallaties staan beschreven in
	      <xref linkend="advanced-networking"/>.</para>
	  </step>
	</procedure>
      </sect3>
    </sect2>

    <sect2 id="virtualization-guest-vmware">
      <title>VMware op &macos;</title>

      <para><application>VMware Fusion</application> voor &mac; is een
	comercieel softwareprodukt beschikbaar voor op &intel;
	gebaseeerde &mac;-computers die &macos; 10.4.9 of nieuwer
	draaien.  &os; is een volledig ondersteund
	gast-besturingssysteem.  Nadat <application>VMware Fusion
	</application> is geïnstalleerd op &macos; X dient de
	gebruiker een virtuele machine in te stellen en daarna het
	gewenste gast-besturingssysteem te installeren.</para>

      <sect3 id="virtualization-guest-vmware-install">
	<title>&os; installeren op VMware/&macos; X</title>

	<para>De eerste stap is om VMware Fusion te laden, de Virtual
	  Machine Library zal geladen worden.  Klik op "New" om de
	  VM aan te maken:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd01"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Dit laadt de New Virtual Machine Assistant dat helpt om
	  de VM aan te maken, klik op Continue om verder te gaan:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd02"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Selecteer <guimenuitem>Other</guimenuitem> als het
	  <guimenuitem>Operating System</guimenuitem> en
	  <guimenuitem>&os;</guimenuitem> of <guimenuitem>&os; 64-bit
	  </guimenuitem>, afhankelijk van de wens voor ondersteuning
	  voor 64-bit, als de <guimenuitem>Version</guimenuitem>
	  wanneer dat gevraagd wordt:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd03"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Kies de naam van het VM-beeld en de map waarin het bewaard
	  dient te worden:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd04"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Kies de grootte van de virtuele harde schijf voor de VM:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd05"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Kies de manier om de VM te installeren, van een ISO-beeld
	  of van een CD:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd06"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Nadat op Finish is geklikt, zal de VM opstarten:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd07"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Installeer &os; zoals gewoonlijk, of door de aanwijzingen
	  in <xref linkend="install"/> op te volgen:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd08"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Nadat de installatie voltooid is kunnen de instellingen
	  van de VM aangepast worden, zoals het geheugengebruik:</para>

	<note>
	  <para>De instellingen van de systeemhardware van de VM kunnen
	    niet veranderd worden zolang de VM draait.</para>
	</note>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd09"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Het aantal CPU's waartoe de VM toegang heeft:</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd10"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>De status van het CD-ROM-apparaat.  Gewoonlijk kan de
	  CD-ROM of het ISO-beeld van de VM worden losgekoppeld wanneer
	  het niet meer nodig is.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd11"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Het laatste om te veranderen is de manier waarop de VM
	  verbinding met het netwerk maakt.  Indien verbindingen naar de
	  VM van andere machines naast de gastheer gewenst zijn, dient
	  <guimenuitem>Connect directly to the physical network
	  (Bridged)</guimenuitem> gekozen te worden.  In andere
	  situaties is <guimenuitem>Share the host's internet connection
	  (NAT)</guimenuitem> te verkiezen, zodat de VM toegang kan
	  hebben tot het Internet, maar dat het netwerk geen toegang
	  heeft tot de VM.</para>

	<mediaobject>
	  <imageobject>
	    <imagedata fileref="virtualization/vmware-freebsd12"/>
	  </imageobject>
	</mediaobject>

	<para>Herstart de nieuw geïnstalleerde virtuele
	  &os;-machine nadat alle instellingen zijn aangepast.</para>
      </sect3>

      <sect3 id="virtualization-guest-vmware-configure">
	<title>&os; instellen op &macos; X/VMware</title>

	<para>Nadat &os; succesvol is geïnstalleerd op &macos; X
	  met <application>VMware</application>, zijn er een aantal
	  instellingen die gewijzigd kunnen worden op het systeem te
	  optimaliseren voor virtueel gebruik.</para>

	<procedure>
	  <step>
	    <title>De variabelen voor de bootloader instellen</title>

	    <para>De belangrijkste stap is het verlagen van de
	      tunable <option>kern.hz</option> om het CPU-gebruik van
	      &os; in de omgeving van <application>VMware</application>
	      te verminderen.  Dit kan bereikt worden door de volgende
	      regel aan <filename>/boot/loader.conf</filename> toe te
	      voegen:</para>

	    <programlisting>kern.hz=100</programlisting>

	    <para>Zonder deze instelling gebruikt &os; als <application>
		VMware</application> gast-besturingssysteem ongeveer 15%
	      van de CPU van een enkele &imac;-processor.  Na deze
	      verandering zal het gebruik dichter bij 5% liggen.</para>
	  </step>

	  <step>
	    <title>Een nieuw instellingenbestand voor de kernel aanmaken</title>

	    <para>Alle stuurprogramma's voor FireWire en USB kunnen
	      verwijderd worden.  <application>VMware</application>
	      biedt een virtuele netwerkadapter dat door het
	      stuurpogramma &man.em.4; gebruikt wordt, dus alle
	      netwerkapparaten behalve &man.em.4; kunnen uit de kernel
	      verwijderd worden.</para>
	  </step>

	  <step>
	    <title>Het netwerk instellen</title>

	    <para>De eenvoudigste netwerkinstallatie omvat het gebruik
	      van DHCP om de virtuele machine met hetzelfde LAN te
	      verbinden als de &mac;-gastheer.  Dit kan bereikt worden
	      door <literal>ifconfig_em0="DHCP"</literal> toe te voegen
	      aan <filename>/etc/rc.conf</filename>.  Geavanceerdere
	      netwerkinstallaties staan beschreven in <xref
		linkend="advanced-networking"/>.</para>
	  </step>
	</procedure>
      </sect3>
    </sect2>

    <sect2 id="virtualization-guest-virtualbox-guest-additions">
      <title>&virtualbox; gasttoevoegingen op een &os;-gast</title>

      <para>De gasttoevoegingen van <application>&virtualbox;</application>
	bieden ondersteuning voor:</para>

      <itemizedlist>
	<listitem>
	  <para>Het delen van het prikbord</para>
	</listitem>

	<listitem>
	  <para>Integratie van de muiscursor</para>
	</listitem>

	<listitem>
	  <para>Synchronisatie met de tijd van de gastheer</para>
	</listitem>

	<listitem>
	  <para>Het schalen van vensters</para>
	</listitem>

	<listitem>
	  <para>Naadloze modus</para>
	</listitem>
      </itemizedlist>

      <note>
	<para>De volgende commando's worden gedraaid in de &os;-gast.</para>
      </note>

      <para>Installeer ten eerste het pakket <filename
	  role="package">emulators/virtualbox-ose-additions</filename> in de
	&os;-gast.</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/emulators/virtualbox-ose-additions && make install clean</userinput></screen>

      <para>Voeg deze regels toe aan <filename>/etc/rc.conf</filename>:</para>

      <programlisting>vboxguest_enable="YES"
vboxservice_enable="YES"</programlisting>

      <para>Als &man.ntpd.8; of &man.ntpdate.8; gebruikt, dient de
	synchronisatie met de tijd van de gastheer te worden
	uitgeschakeld:</para>

      <programlisting>vboxservice_flags="--disable-timesync"</programlisting>

      <para>De <literal>vboxvideo_drv</literal> zou herkend moeten worden door
	<command>Xorg -configure</command>.  Als dit niet zo is, dient
	<filename>xorg.conf</filename> gewijzigd te worden voor de videokaart
	van <application>&virtualbox;</application>:</para>

      <programlisting>Section "Device"
	### Available Driver options are:-
	### Values: &lt;i&gt;: integer, &lt;f&gt;: float, &lt;bool&gt;: "True"/"False",
	### &lt;string&gt;: "String", &lt;freq&gt;: "&lt;f&gt; Hz/kHz/MHz"
	### [arg]: arg optional
	Identifier "Card0"
	Driver "vboxvideo"
	VendorName "InnoTek Systemberatung GmbH"
	BoardName "VirtualBox Graphics Adapter"
	BusID "PCI:0:2:0"
EndSection</programlisting>

      <para>Pas het gedeelte over de muis in <filename>xorg.conf</filename> aan
	om <literal>vboxmouse_drv</literal> te gebruiken:</para>

      <programlisting>Section "InputDevice"
	Identifier "Mouse0"
	Driver "vboxmouse"
EndSection</programlisting>

      <para>Gebruikers van <acronym>HAL</acronym> dienen dit bestand aan te
	maken als
	<filename>/usr/local/etc/hal/fdi/policy/90-vboxguest.fdi</filename>
	of het te kopiëren van
	<filename>/usr/local/hal/fdi/policy/10osvendor/90-vboxguest.fdi</filename>:</para>

      <programlisting>&lt;?xml version="1.0" encoding="utf-8"?&gt;
&lt;!--
# Sun VirtualBox
# Hal driver description for the vboxmouse driver
# $Id$

       Copyright (C) 2008-2009 Sun Microsystems, Inc.

       This file is part of VirtualBox Open Source Edition (OSE, as
       available from http://www.virtualbox.org. This file is free software;
       you can redistribute it and/or modify it under the terms of the GNU
       General Public License (GPL) as published by the Free Software
       Foundation, in version 2 as it comes in the "COPYING" file of the
       VirtualBox OSE distribution. VirtualBox OSE is distributed in the
       hope that it will be useful, but WITHOUT ANY WARRANTY of any kind.

       Please contact Sun Microsystems, Inc., 4150 Network Circle, Santa
       Clara, CA 95054 USA or visit http://www.sun.com if you need
       additional information or have any questions.
--&gt;
&lt;deviceinfo version="0.2"&gt;
  &lt;device&gt;
    &lt;match key="info.subsystem" string="pci"&gt;
      &lt;match key="info.product" string="VirtualBox guest Service"&gt;
	&lt;append key="info.capabilities" type="strlist"&gt;input&lt;/append&gt;
	&lt;append key="info.capabilities" type="strlist"&gt;input.mouse&lt;/append&gt;
	&lt;merge key="input.x11_driver" type="string"&gt;vboxmouse&lt;/merge&gt;
	&lt;merge key="input.device" type="string"&gt;/dev/vboxguest&lt;/merge&gt;
      &lt;/match&gt;
    &lt;/match&gt;
  &lt;/device&gt;
&lt;/deviceinfo&gt;</programlisting>
    </sect2>
  </sect1>

  <sect1 id="virtualization-host">
    <title>&os; als een gastheer-besturingssysteem</title>

    <para>Voor een aantal jaren werd &os; niet officieel ondersteund als een
      gastheer-besturingssysteem door de beschikbare virtualisatiepakketten.
      Sommige mensen gebruikten oudere en meestal overbodige versies van
      <application>VMware</application> (zoals <filename
	role="package">emulators/vmware3</filename>), die gebruik maakten van
      de &linux; binaire compatibiliteitslaag.  Kort na de uitgave van
      &os;&nbsp;7.2 verscheen Suns <application>&virtualbox;</application> in de
      Ports;&nbsp;Collectie als een programma dat voor &os; zelf bedoeld
      is.</para>

    <para><application>&virtualbox;</application> is een actief ontwikkeld en
      compleet virtualisatiepakket dat beschikbaar is voor de meeste
      besturingssystemen waaronder &windows;, &macos;, &linux; en &os;.  Het kan
      evengoed &windows; of &unix; als gast draaien.  Het is gerealiseerd als
      een open-source pakket met gesloten-source componenten beschikbaar in een
      apart uitbreidingspakket.  Deze componenten bevatten onder andere
      ondersteuning voor USB-2.0-apparaten.  Meer informatie kan gevonden worden
      op de pagina <quote>Downloads</quote> van de
      <application>&virtualbox;</application>-wiki op <ulink
	url="http://www.virtualbox.org/wiki/Downloads"></ulink>.  Momenteel zijn
      deze uitbreidingen niet beschikbaar voor &os;.</para>

    <sect2 id="virtualization-virtualbox-install">
      <title>&virtualbox; installeren</title>

      <para><application>&virtualbox;</application> is beschikbaar als een
	&os;-port in <filename
	  role="package">emulators/virtualbox-ose</filename>.  Zorg ervoor,
	aangezien &virtualbox; erg actief ontwikkeld wordt, dat
	uw ports bijgewerkt is voordat u met de installatie begint.  Installeer
	het met deze commando's:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/emulators/virtualbox-ose</userinput>
&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen>

      <para>Een nuttige optie in het configuratiescherm is de verzameling
	<literal>GuestAdditions</literal> programma's.  Deze bieden een aantal
	nuttige mogelijkheden in gastbesturingssystemen, zoals integratie van
	de muiscursor (wat het mogelijk maakt om de muis te delen tussen de
	gast en de gastheer zonder dat er een speciale toetsencombinatie hoeft
	te worden gebruikt voor het omwisselen) en snellere video-rendering,
	met name in &windows;-gasten.  De gastaanvullingen zijn beschikbaar in
	het menu <guimenu>Devices</guimenu>, nadat de installatie van het
	gastbesturingssysteem is voltooid.</para>

      <para>Er zijn enkele aanpassingen aan de instellingen nodig voordat
	<application>&virtualbox;</application> voor het eerst wordt gestart.
	De port installeert een kernelmodule in <filename
	  class="directory">/boot/modules</filename> welke in de draaiende
	kernel geladen moet worden:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>kldload vboxdrv</userinput></screen>

      <para>Voeg de volgende regel toe aan
	<filename>/boot/loader.conf</filename> om er zeker van te zijn dat de
	module altijd na een herstart wordt geladen:</para>

      <programlisting>vboxdrv_load="YES"</programlisting>

      <para>Voeg het volgende aan <filename>/etc/rc.conf</filename> toe en
	herstart de computer om de kernelmodules te gebruiken die in gebridgede
	of gastheer-only netwerken voorzien:</para>

      <programlisting>vboxnet_enable="YES"</programlisting>

      <para>De groep <groupname>vboxusers</groupname> wordt tijdens de
	installatie van <application>&virtualbox;</application> aangemaakt.
	Alle gebruikers die toegang tot <application>&virtualbox;</application>
	nodig hebben moeten als lid van deze groep worden toegevoegd.  Met het
	commando <command>pw</command> kunnen nieuwe leden worden
	toegevoegd:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>pw groupmod vboxusers -m <replaceable>uwgebruikersnaam</replaceable></userinput></screen>

      <para>De standaardpermissies voor <filename
	  class="devicefile">/dev/vboxnetctl</filename> zijn restrictief en
	moeten veranderd worden voor gebridged netwerken.</para>

      <para>Om het tijdelijk te testen:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>chown root:vboxusers /dev/vboxnetctl</userinput>
&prompt.root; <userinput>chmod 0660 /dev/vboxnetctl</userinput></screen>

      <para>Voeg deze regels toe aan <filename>/etc/devfs.conf</filename> om de
	permissiewijziging permanent te maken:</para>

      <programlisting>own	vboxnetctl root:vboxusers
perm	vboxnetctl 0660</programlisting>

      <para>Gebruik de optie <guimenuitem>Sun VirtualBox</guimenuitem> van het
	menu van de grafische omgeving of typ het volgende in een terminal om
	<application>&virtualbox;</application> te starten:</para>

      <screen>&prompt.user; <userinput>VirtualBox</userinput></screen>

      <para>Bezoek de officiële website op <ulink
	  url="http://www.virtualbox.org"></ulink> voor meer informatie over het
	configureren en gebruiken van <application>&virtualbox;</application>.
	Aangezien de &os;-port erg nieuw is, wordt het nog volop ontwikkeld.
	Kijk voor de laatste informatie en instructies om problemen op te lossen
	op de relevantie pagina in de &os;-wiki op <ulink
	  url="http://wiki.FreeBSD.org/VirtualBox"></ulink>.</para>
    </sect2>

    <sect2 id="virtualization-virtualbox-usb-suport">
      <title>USB-ondersteuning in &virtualbox;</title>

      <note>
	<para>Voor deze stappen is VirtualBox 4.0.0 of nieuwer nodig.</para>
      </note>

      <para>Om van UBS-apparaten te kunnen lezen en ernaar te kunnen schrijven
	dienen gebruikers lid te zijn van de groep operator:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>pw groupmod operator -m <replaceable>jerry</replaceable></userinput></screen>

      <para>Voeg vervolgens het volgende toe aan
	<filename>/etc/devfs.rules</filename> (maak het aan als het nog niet
	bestaat):</para>

      <programlisting>[system=10]
add path 'usb/*' mode 0660 group operator</programlisting>

      <para>Voeg het volgende aan toe aan <filename>/etc/rc.conf</filename> om
	deze nieuwe regels te laden:</para>

      <programlisting>devfs_system_ruleset="system</programlisting>

      <para>Herstart vervolgens devfs:</para>

      <screen>&prompt.root; <userinput>/etc/rc.d/devfs restart</userinput></screen>

      <para>USB kan nu in het gast-besturingssysteem worden aangezet.
	USB-apparaten zouden zichtbaar moeten zijn in de voorkeuren van
	&virtualbox;.</para>
    </sect2>

    <sect2 id="virtualization-virtualbox-host-dvd-cd-access">
      <title>DVD/CD-toegang van de gastheer in &virtualbox;</title>

      <para>De kernelmodule <command>atapicam</command> moet geladen zijn door
	de volgende regel toe te voegen aan
	<filename>/boot/loader.conf</filename>:</para>

      <programlisting>atapicam_load="YES"</programlisting>

      <para><acronym>HAL</acronym> moet draaien om de DVD/CD-functies van
	<application>&virtualbox;</application> te laten werken, zet het dus aan
	in <filename>/etc/rc.conf</filename> en start het (als het niet reeds
	draait):</para>

      <programlisting>hald_enable="YES"</programlisting>

      <screen>&prompt.root; <userinput>/usr/local/etc/rc.d/hald start</userinput></screen>

      <para>Om gebruikers de DVD/CD-functionaliteit van
	<application>&virtualbox;</application> te laten gebruiken, dienen ze
	toegang te hebben tot <filename class="devicefile">/dev/xpt0</filename>,
	<filename
	  class="devicefile">/dev/cd<replaceable>N</replaceable></filename> en
	<filename
	  class="devicefile">/dev/pass<replaceable>N</replaceable></filename>.
	Voeg de volgende regels toe aan
	<filename>/etc/devfs.conf</filename>:</para>

      <programlisting>perm cd0 0600
perm xpt0 0660
perm pass0 0660</programlisting>
    </sect2>

<!--
  Noot: er is geen werkende/gebruiksklare ondersteuning voor Xen op 07-2010.
  Verberg alle informatie mbt Xen op FreeBSD.

    <sect2 id="virtualization-other">
      <title>Andere mogelijkheden voor virtualisatie</title>

      <para>Er wordt gewerkt om <application>&xen;</application> als een
	gastheer-omgeving op &os; te laten draaien.</para>
    </sect2>
-->
  </sect1>
</chapter>