Initial translation:

serialcomms		placeholder	-> 1.108

Obtained from:		The FreeBSD Dutch Documentation Project
Translated by:		Rene Ladan <r dot c dot ladan at student dot tue dot nl>

1 files changed, 3048 insertions, 203 deletions

diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml
index daae937716..fa5743fcfb 100644
--- a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml
+++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml
@@ -1,84 +1,894 @@
 <!--
-     The FreeBSD Dutch Documentation Project
+  The FreeBSD Dutch Documentation Project
+
+  $FreeBSD$
+  $FreeBSDnl: doc/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml,v 1.21 2005/12/20 21:06:26 remko Exp $
+  Gebaseerd op: 1.108
 
-     $FreeBSD$
 -->
 
 <chapter id="serialcomms">
-  <title>* Seri&euml;le communicatie</title>
+  <chapterinfo>
+    <authorgroup>
+      <author>
+	<firstname>Ren&eacute;</firstname>
+	<surname>Ladan</surname>
+	<contrib>Vertaald door </contrib>
+      </author>
+    </authorgroup>
+  </chapterinfo>
+
+  <title>Seri&euml;le communicatie</title>
 
   <sect1 id="serial-synopsis">
-    <title>* Samenvatting</title>
-
-    <para></para>
+    <title>Overzicht</title>
+
+    <indexterm><primary>seri&euml;le communicatie</primary></indexterm>
+
+    <para>&unix; heeft altijd ondersteuning geboden voor seri&euml;le
+      communicatie.  Het is een feit dat de allereerste &unix;-machines
+      afhankelijk waren van seri&euml;le kabels voor gebruikersinvoer
+      en -uitvoer.  De dingen zijn flink veranderd sinds de tijd dat de
+      gemiddelde <quote>terminal</quote> uit een 10-tekens-per-seconde
+      seri&euml;le printer en een toetsenbord bestond.  Dit hoofdstuk
+      beschrijft enkele manieren waarop &os; gebruik maakt van
+      seri&euml;le communicatie.</para>
+
+    <para>Na het lezen van dit hoofdstuk weet de lezer:</para>
+
+    <itemizedlist>
+      <listitem>
+	<para>Hoe terminals met een &os;-systeem te verbinden;</para>
+      </listitem>
+
+      <listitem>
+	<para>Hoe een modem te gebruiken om naar computers op afstand
+	  te bellen;</para>
+      </listitem>
+
+      <listitem>
+	<para>Hoe het mogelijk te maken voor gebruikers op afstand om
+	  met een modem op een systeem aan te melden;</para>
+      </listitem>
+
+      <listitem>
+	<para>Hoe een systeem van een seri&euml;le console op te
+	  starten.</para>
+      </listitem>
+    </itemizedlist>
+
+    <para>Veronderstelde voorkennis:</para>
+
+    <itemizedlist>
+      <listitem>
+	<para>Weten hoe een nieuwe kernel ingesteld en
+	  ge&iuml;nstalleerd wordt (<xref
+	  linkend="kernelconfig">);</para>
+      </listitem>
+
+      <listitem>
+	<para>Begrijpen hoe rechten en processen in &unix; werken (
+	  <xref linkend="basics">);</para>
+      </listitem>
+
+      <listitem>
+	<para>De beschikking hebben over het technische handboek voor
+	de hardware (modem of meerpoortige kaart) die gebruikt wordt
+	met &os;.</para>
+      </listitem>
+    </itemizedlist>
   </sect1>
 
   <sect1 id="serial">
-    <title>* Introductie</title>
+    <title>Inleiding</title>
 
     <sect2 id="serial-terminology">
-      <title>* Terminologie</title>
-
-      <para></para>
+      <title>Terminologie</title>
+
+      <variablelist>
+	<indexterm><primary>bits per seconde</primary></indexterm>
+
+	<varlistentry>
+	  <term>bps</term>
+
+	  <listitem>
+	    <para>Bits per seconde: de snelheid waarmee gegevens
+	      verstuurd worden</para>
+	  </listitem>
+	</varlistentry>
+
+	<varlistentry>
+	  <term>DTE</term>
+
+	  <indexterm><primary>DTE</primary></indexterm>
+
+	  <listitem>
+	    <para>Data Terminal Equipment (apparatuur voor
+	      gegevensterminal): bijvoorbeeld een computer</para>
+	  </listitem>
+	</varlistentry>
+
+	<varlistentry>
+	  <term>DCE</term>
+
+	  <indexterm><primary>DCE</primary></indexterm>
+
+	  <listitem>
+	    <para>Data Communications Equipment (apparatuur voor
+	      gegevenscommunicatie): een modem</para>
+	  </listitem>
+	</varlistentry>
+
+	<varlistentry>
+	  <term>RS-232</term>
+
+	  <indexterm><primary>RS-232C-kabels</primary></indexterm>
+
+	  <listitem>
+	    <para>EIA standaard voor hardwarematige seri&euml;le
+	      communicatie</para>
+	  </listitem>
+	</varlistentry>
+      </variablelist>
+
+      <para>Deze sectie gebruikt niet de term <quote>baud</quote>
+	als er over snelheden van gegevenscommunicatie gesproken wordt.
+	Baud verwijst naar het aantal elektrische toestandsovergangen
+	dat binnen een tijdsperiode gemaakt mag worden,
+	<quote>bps</quote> (bits per seconde) is de
+	<emphasis>correcte</emphasis> term om te gebruiken (de oude
+	mopperkonten schijnen zich er niet erg druk over te
+	maken).</para>
     </sect2>
 
     <sect2 id="serial-cables-ports">
-      <title>* Kabels en poorten</title>
+      <title>Kabels en poorten</title>
+
+      <para>Om een modem of terminal met een &os;-systeem te verbinden,
+	dienen een seri&euml;le poort op een computer en een kabel om
+	verbinding te maken met een serieel apparaat aanwezig te zijn.
+	Indien kennis over hardware en de benodigde kabel reeds
+	aanwezig is, kan deze sectie veilig worden overgeslagen.</para>
 
       <sect3 id="term-cables">
-	<title>* Kabels</title>
+	<title>Kabels</title>
+
+	<para>Er zijn verschillende soorten seri&euml;le kabels.  De
+	  twee meest voorkomende types in deze context zijn
+	  nulmodem-kabels en standaard (<quote>rechte</quote>)
+	  RS-232-kabels.  De documentatie van de hardware beschrijft
+	  het type kabel dat nodig is.</para>
 
 	<sect4 id="term-cables-null">
-	  <title>* Null-modem kabels</title>
+	  <title>Nulmodem-kabels</title>
+
+	  <indexterm><primary>nulmodem-kabel</primary></indexterm>
+
+	  <para>Een nulmodem-kabel geeft sommige signalen, zoals
+	    <quote>Aardesignaal</quote> recht door, maar kruist andere
+	    signalen.  Bijvoorbeeld, de
+	    <quote>Verzonden Gegevens</quote>-pin aan de ene kant gaat
+	    naar de <quote>Ontvangen Gegevens</quote>-pin aan de andere
+	    kant.</para>
+
+	  <para>Een nulmodem-kabel voor het gebruik met terminals kan
+	    ook zelf worden gemaakt (bijvoorbeeld voor
+	    kwaliteitsdoeleinden).  Deze tabel toont de RS-232C <link
+	      linkend="serialcomms-signal-names">signalen</link> en de
+	    pinnummers op een DB-25-aansluiting.  De standaard vereist
+	    ook een <emphasis>Aardebescherming</emphasis> rechte lijn
+	    van pin 1 naar pin 1, maar deze wordt vaak weggelaten.
+	    Sommige terminals werken goed met slechts pin 2, 3 en 7,
+	    terwijl andere instellingen eisen die afwijken van die in
+	    de onderstaande voorbeelden.</para>
+
+	  <table frame="none" pgwide="1">
+	    <title>DB-25 naar DB-25 nulmodem-kabel</title>
+	    <tgroup cols="5">
+	      <thead>
+		<row>
+		  <entry align="left">Signaal</entry>
+
+		  <entry align="left">Pin #</entry>
+
+		  <entry></entry>
+
+		  <entry align="left">Pin #</entry>
+
+		  <entry align="left">Signaal</entry>
+		</row>
+	      </thead>
+
+	      <tbody>
+		<row>
+		  <entry>SG</entry>
+
+		  <entry>7</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>7</entry>
+
+		  <entry>SG</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>TD</entry>
+
+		  <entry>2</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>3</entry>
+
+		  <entry>RD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>RD</entry>
+
+		  <entry>3</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>2</entry>
+
+		  <entry>TD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>RTS</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>5</entry>
+
+		  <entry>CTS</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>CTS</entry>
+
+		  <entry>5</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>RTS</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DTR</entry>
+
+		  <entry>20</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>6</entry>
+
+		  <entry>DSR</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DTR</entry>
+
+		  <entry>20</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>8</entry>
+
+		  <entry>DCD</entry>
+		</row>
+	      </tbody>
+	    </tgroup>
+	  </table>
+
+	  <para>In de onderstaande tabellen volgen twee schema's die
+	    momenteel meer gebruikelijk zijn:</para>
+
+	  <table frame="none" pgwide="1">
+	    <title>DB-9 naar DB-9 nulmodem-kabel</title>
+
+	    <tgroup cols="5">
+	      <thead>
+		<row>
+		  <entry align="left">Signaal</entry>
+
+		  <entry align="left">Pin #</entry>
+
+		  <entry></entry>
+
+		  <entry align="left">Pin #</entry>
+
+		  <entry align="left">Signaal</entry>
+		</row>
+	      </thead>
+
+	      <tbody>
+		<row>
+		  <entry>RD</entry>
+
+		  <entry>2</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>3</entry>
+
+		  <entry>TD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>TD</entry>
+
+		  <entry>3</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>2</entry>
+
+		  <entry>RD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DTR</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>6</entry>
+
+		  <entry>DSR</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DTR</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>1</entry>
+
+		  <entry>DCD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>SG</entry>
+
+		  <entry>5</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>5</entry>
+
+		  <entry>SG</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DSR</entry>
+
+		  <entry>6</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>DTR</entry>
+		</row>
 
-	  <para></para>
+		<row>
+		  <entry>DCD</entry>
+
+		  <entry>1</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>DTR</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>RTS</entry>
+
+		  <entry>7</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>8</entry>
+
+		  <entry>CTS</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>CTS</entry>
+
+		  <entry>8</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>7</entry>
+
+		  <entry>RTS</entry>
+		</row>
+	      </tbody>
+	    </tgroup>
+	  </table>
+
+	  <table frame="none" pgwide="1">
+	    <title>DB-9 naar DB-25 nulmodem-kabel</title>
+
+	    <tgroup cols="5">
+	      <thead>
+		<row>
+		  <entry align="left">Signaal</entry>
+
+		  <entry align="left">Pin #</entry>
+
+		  <entry></entry>
+
+		  <entry align="left">Pin #</entry>
+
+		  <entry align="left">Signaal</entry>
+		</row>
+	      </thead>
+
+	      <tbody>
+		<row>
+		  <entry>RD</entry>
+
+		  <entry>2</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>2</entry>
+
+		  <entry>TD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>TD</entry>
+
+		  <entry>3</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>3</entry>
+
+		  <entry>RD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DTR</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>6</entry>
+
+		  <entry>DSR</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DTR</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>8</entry>
+
+		  <entry>DCD</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>SG</entry>
+
+		  <entry>5</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>7</entry>
+
+		  <entry>SG</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DSR</entry>
+
+		  <entry>6</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>20</entry>
+
+		  <entry>DTR</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>DCD</entry>
+
+		  <entry>1</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>20</entry>
+
+		  <entry>DTR</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>RTS</entry>
+
+		  <entry>7</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>5</entry>
+
+		  <entry>CTS</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry>CTS</entry>
+
+		  <entry>8</entry>
+
+		  <entry>verbonden met</entry>
+
+		  <entry>4</entry>
+
+		  <entry>RTS</entry>
+		</row>
+	      </tbody>
+	    </tgroup>
+	  </table>
+
+	  <note>
+	    <para>Als een pin aan het ene eind verbonden is met een
+	      pinnenpaar aan het andere eind, is dit meestal
+	      ge&iuml;mplementeerd met een korte draad tussen het
+	      pinnenpaar in de stekker en een lange draad naar de
+	      andere, enkele pin.</para>
+	  </note>
+
+	  <para>Bovenstaande ontwerpen lijken het populairst.  In een
+	    andere variatie (uitgelegd in het boek <emphasis>RS-232
+	    Made Easy</emphasis>) worden de volgende verbindingen
+	    gemaakt: SG met SG, TD met RD, RTS en CTS met DCD, DTR met
+	    DSR en vice-versa.</para>
 	</sect4>
 
 	<sect4 id="term-cables-std">
-	  <title>* Standaard RS-232C kabels</title>
+	  <title>Standaard RS-232C-kabels</title>
+
+	  <indexterm><primary>RS-232C-kabels</primary></indexterm>
 
-	  <para></para>
+	  <para>Een standaard seri&euml;le kabel laat alle
+	    RS-232C-signalen recht door.  Dit betekent dat de
+	    <quote>Verzonden Gegevens</quote>-pin aan de ene kant naar
+	    de <quote>Verzonden Gegevens</quote>-pin aan de andere kant
+	    gaat.  Dit type kabel wordt gebruikt om een modem met een
+	    &os;-systeem te verbinden en is ook geschikt voor sommige
+	    terminals.</para>
 	</sect4>
       </sect3>
 
       <sect3 id="term-ports">
-	<title>* Poorten</title>
+	<title>Poorten</title>
 
-	<sect4 id="term-portkinds">
-	  <title>* Soorten poorten</title>
+	<para>Seri&euml;le poorten zijn apparaten die gebruikt worden
+	  om gegevens te versturen tussen een &os; gastcomputer en een
+	  terminal.  Deze sectie beschrijft de bestaande soorten
+	  poorten en hoe deze aangesproken worden in &os;.</para>
 
-	  <para></para>
+	<sect4 id="term-portkinds">
+	  <title>Soorten poorten</title>
+
+	  <para>Er bestaan verschillende soorten seri&euml;le poorten.
+	    Controleer of een kabel past op de poorten van een terminal
+	    en een &os;-systeem alvorens deze te kopen of te
+	    maken.</para>
+
+	  <para>De meeste terminals hebben DB-25-poorten.  PC's,
+	    inclusief PC's die &os; draaien, hebben DB-25- of
+	    DB-9-poorten.  Indien een meerpoortige seri&euml;le kaart
+	    voor een PC beschikbaar is, kan het zijn dat er RJ-12- of
+	    RJ-45-poorten aanwezig zijn.</para>
+
+	  <para>In documentatie die bij hardware zit, staan
+	    specificaties over het soort poort dat gebruikt wordt.
+	    Vaak volstaat ook een visuele inspectie van een
+	    poort.</para>
 	</sect4>
 
 	<sect4 id="term-portnames">
-	  <title>* Poortnamen</title>
-
-	  <para></para>
+	  <title>Poortnamen</title>
+
+	  <para>In &os; wordt elke seri&euml;le poort benaderd door een
+	    ingang in de map <filename>/dev</filename>.  Er zijn twee
+	    verschillende soorten ingangen:</para>
+
+	  <itemizedlist>
+	    <listitem>
+	      <para>Inbelpoorten heten
+		<filename>/dev/ttyd<replaceable>N</replaceable></filename>
+		waarbij <replaceable>N</replaceable> het poortnummer
+		is, beginnend met nul.  In het algemeen kunnen
+		inbelpoorten voor terminals gebruikt worden.
+		Inbelpoorten stellen de eis dat een seri&euml;le kabel
+		ervoor zorgt dat het data carrier detect (DCD) signaal
+		correct werkt.</para>
+	    </listitem>
+
+	    <listitem>
+	      <para>Uitbelpoorten heten
+		<filename>/dev/cuad<replaceable>N</replaceable></filename>.
+		In het algemeen worden uitbelpoorten niet voor
+		terminals maar voor modems gebruikt.  Gebruik een
+		uitbelpoort als een seri&euml;le kabel of terminal het
+		carrier detect-signaal niet ondersteunt.</para>
+
+	      <note>
+		<para>Uitbelpoorten heten
+		  <filename>/dev/cuaa<replaceable>N</replaceable></filename>
+		  in &os;&nbsp;5.X en ouder.</para>
+	      </note>
+	    </listitem>
+	  </itemizedlist>
+
+	  <para>Als er een terminal met de eerste seri&euml;le poort
+	    (<devicename>COM1</devicename> in &ms-dos;) verbonden is,
+	    wordt <filename>/dev/ttyd0</filename> gebruikt om naar de
+	    terminal te verwijzen.  Als een terminal op de tweede
+	    seri&euml;le poort is aangesloten (ook bekend als
+	    <devicename>COM2</devicename>), dient
+	    <filename>/dev/ttyd1</filename> gebruikt te worden,
+	    enzovoort.</para>
 	</sect4>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Kernel configuratie</title>
-
-      <para></para>
+      <title>Kernelinstellingen</title>
+
+      <para>&os; ondersteunt standaard vier seri&euml;le poorten.  In
+	de wereld van &ms-dos; staan ze bekend als
+	<devicename>COM1</devicename>, <devicename>COM2</devicename>,
+	<devicename>COM3</devicename> en <devicename>COM4</devicename>.
+	&os; ondersteunt momenteel <quote>domme</quote> meerpoortige
+	seri&euml;le interfacekaarten, zoals de BocaBoard 1008 en 2016,
+	alsook intelligentere meerpoortige kaarten van fabrikanten als
+	Digiboard en Stallion Technologies.  De kernel kijkt echter
+	alleen naar de standaard COM-poorten.</para>
+
+      <para>Bekijk de boodschappen tijdens het opstarten van de kernel
+	om te zien of de kernel seri&euml;le poorten herkent of gebruik
+	het commando <command>/sbin/dmesg</command> om de
+	opstartboodschappen van de kernel te herhalen.  Kijk in het
+	bijzonder naar boodschappen die met de tekens
+	<literal>sio</literal> beginnen.</para>
+
+      <tip>
+	<para>Gebruik het volgende commando om alleen de boodschappen
+	  die het woord <literal>sio</literal> bevatten te zien:</para>
+
+	<screen>&prompt.root; <userinput>/sbin/dmesg | grep 'sio'</userinput></screen>
+      </tip>
+
+      <para>Voor bijvoorbeeld een systeem met vier seri&euml;le
+	poorten, zijn dit de opstartboodschappen van de kernel die
+	specifiek zijn voor de seri&euml;le poorten:</para>
+
+      <screen>sio0 at 0x3f8-0x3ff irq 4 on isa
+sio0: type 16550A
+sio1 at 0x2f8-0x2ff irq 3 on isa
+sio1: type 16550A
+sio2 at 0x3e8-0x3ef irq 5 on isa
+sio2: type 16550A
+sio3 at 0x2e8-0x2ef irq 9 on isa
+sio3: type 16550A</screen>
+
+      <para>Als een kernel niet alle seri&euml;le poorten herkent, dan
+	dient waarschijnlijk de kernel aangepast te worden in het
+	bestand <filename>/boot/device.hints</filename>.  Het is ook
+	mogelijk regels uit te schakelen of volledig te verwijderen
+	voor apparaten die niet aanwezig zijn.</para>
+
+      <para>Pas voor &os;&nbsp;4.X het kernelinstellingenbestand aan.
+	Voor gedetailleerde informatie over het aanpassen van een
+	kernel, zie <xref linkend="kernelconfig">.  De relevante
+	apparaatregels zijn de volgende:</para>
+
+      <programlisting>device		sio0	at isa? port IO_COM1 irq 4
+device		sio1	at isa? port IO_COM2 irq 3
+device		sio2	at isa? port IO_COM3 irq 5
+device		sio3	at isa? port IO_COM4 irq 9</programlisting>
+
+      <para>Zie de hulppagina &man.sio.4; voor meer informatie over het
+	instellen van seri&euml;le poorten en meerpoortige kaarten.
+	Bij gebruik van een instellingenbestand dat eerder voor een
+	andere versie van &os; werd gebruikt is voorzichtigheid geboden
+	omdat de apparaatvlaggen en de syntaxis tussen de versies
+	veranderd zijn.</para>
+
+      <note>
+	<para><literal>port IO_COM1</literal> is een substitutie voor
+	  <literal>port 0x3f8</literal>, <literal>IO_COM2</literal> is
+	  <literal>0x2f8</literal>, <literal>IO_COM3</literal> is
+	  <literal>0x3e8</literal> en <literal>IO_COM4</literal> is
+	  <literal>0x2e8</literal>, welke redelijk algemene
+	  poortadressen zijn voor hun overeenkomstige seri&euml;le
+	  poorten.  Interrupts 4, 3, 5 en 9 zijn redelijk algemene
+	  interruptlijnen.  Reguliere seri&euml;le poorten kunnen
+	  <emphasis>geen</emphasis> interrupts delen op ISA-bus-PC's
+	  (meerpoortige kaarten hebben elektronica die alle 16550A's op
+	  een kaart in staat stellen om &eacute;&eacute;n of twee
+	  interruptlijnen te delen).</para>
+      </note>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Speciale device bestanden</title>
+      <title>Speciale apparaatbestanden</title>
+
+      <para>De meeste apparaten in de kernel worden benaderd met
+	<quote>speciale apparaatbestanden</quote> die in de map
+	<filename>/dev</filename> staan.  De apparaten
+	<devicename>sio</devicename> worden benaderd met de apparaten
+	<filename>/dev/ttyd<replaceable>N</replaceable></filename>
+	(inbellen) en
+	<filename>/dev/cuad<replaceable>N</replaceable></filename>
+	(uitbellen).  &os; biedt ook initialisatie-apparaten
+	(<filename>/dev/ttyd<replaceable>N</replaceable>.init</filename>
+	en
+	<filename>/dev/cuad<replaceable>N</replaceable>.init</filename>
+	in &os;&nbsp;6.X,
+	<filename>/dev/ttyid<replaceable>N</replaceable></filename> en
+	<filename>/dev/cuaid<replaceable>N</replaceable></filename> in
+	&os;&nbsp;5.X en ouder) en
+	slotapparaten
+	(<filename>/dev/ttyd<replaceable>N</replaceable>.lock</filename>
+	en
+	<filename>/dev/cuad<replaceable>N</replaceable>.lock</filename>
+	in &os;&nbsp;6.X,
+	<filename>/dev/ttyld<replaceable>N</replaceable></filename> en
+	<filename>/dev/cuald<replaceable>N</replaceable></filename> in
+	&os;&nbsp;5.X en ouder).
+	De initialisatie-apparaten worden gebruikt om telkens als een
+	poort wordt geopend de parameters van de communicatiepoorten te
+	initialiseren, zoals <literal>crtscts</literal> voor modems die
+	gebruik maken van <literal>RTS/CTS</literal>-signalering voor
+	gegevensstroombeheer.  De slotapparaten worden gebruikt om
+	vlaggen op poorten op slot te zetten om te voorkomen dat
+	gebruikers of programma's bepaalde parameters veranderen.  In
+	de hulppagina's &man.termios.4;, &man.sio.4; en &man.stty.1;
+	staat informatie over respectievelijk terminalinstellingen,
+	apparaten op slot zetten en initialiseren en terminalopties
+	instellen.</para>
 
       <sect3>
-	<title>* Maken van speciale device bestanden</title>
-
-	<para></para>
+	<title>Speciale apparaatbestanden aanmaken</title>
+
+	<note>
+	  <para>&os;&nbsp;5.0 bevat het bestandssysteem &man.devfs.5;,
+	    dat automatisch apparaatnodes aanmaakt als ze nodig zijn.
+	    Als <literal>devfs</literal> in &os; aan staat, kan deze
+	    sectie veilig worden overgeslagen.</para>
+	</note>
+
+	<para>Het shellscript <command>MAKEDEV</command> in de map
+	  <filename>/dev</filename> beheert de speciale
+	  apparaatbestanden.  Ga naar de map <filename>/dev</filename>
+	  en geef het commando <command>MAKEDEV ttyd0</command> om
+	  <command>MAKEDEV</command> te gebruiken om speciale
+	  inbelapparaatbestanden te maken voor
+	  <devicename>COM1</devicename> (poort 0).  Gebruik voor het
+	  aanmaken van speciale inbelapparaatbestanden voor
+	  <devicename>COM2</devicename> (poort 1) het commando
+	  <command>MAKEDEV ttyd1</command>.</para>
+
+	<para><command>MAKEDEV</command> maakt niet alleen de speciale
+	  apparaatbestanden voor
+	  <filename>/dev/ttyd<replaceable>N</replaceable></filename>
+	  aan, maar ook de nodes voor
+	  <filename>/dev/cuaa<replaceable>N</replaceable></filename>,
+	  <filename>/dev/cuaia<replaceable>N</replaceable></filename>,
+	  <filename>/dev/cuala<replaceable>N</replaceable></filename>,
+	  <filename>/dev/ttyld<replaceable>N</replaceable></filename>
+	  en
+	  <filename>/dev/ttyid<replaceable>N</replaceable></filename>.</para>
+
+	<para>Controleer de rechten op de bestanden (in het bijzonder
+	  de bestanden <filename>/dev/cua*</filename>) nadat de nieuwe
+	  speciale apparaatbestanden zijn gemaakt om er zeker van te
+	  zijn dat alleen de gebruikers die toegang tot die speciale
+	  apparaatbestanden moeten hebben ze kunnen lezen en schrijven.
+	  Het is waarschijnlijk ongewenst dat de gemiddelde gebruiker
+	  modems kan gebruiken om naar buiten te bellen.  De standaard
+	  rechten op de bestanden <filename>/dev/cua*</filename> zouden
+	  moeten volstaan:</para>
+
+	<screen>crw-rw----    1 uucp     dialer    28, 129 Feb 15 14:38 /dev/cuaa1
+crw-rw----    1 uucp     dialer    28, 161 Feb 15 14:38 /dev/cuaia1
+crw-rw----    1 uucp     dialer    28, 193 Feb 15 14:38 /dev/cuala1</screen>
+
+	<para>Deze rechten stellen de gebruiker
+	  <username>uucp</username> en de gebruikers in de groep
+	  <username>dialer</username> in staat om de uitbelapparaten te
+	  gebruiken.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
-
     <sect2 id="serial-hw-config">
-      <title>Seri&euml;le configuratie</title>
+      <title>De seri&euml;le poort instellen</title>
+
+      <indexterm><primary><devicename>ttyd</devicename></primary></indexterm>
+
+      <indexterm><primary><devicename>cuad</devicename></primary></indexterm>
+
+      <para>Het apparaat
+	<devicename>ttyd<replaceable>N</replaceable></devicename> (of
+	<devicename>cuad<replaceable>N</replaceable></devicename>) is
+	het gebruikelijke apparaat dat geopend dient te worden voor de
+	applicaties.  Wanneer een proces het apparaat opent, heeft het
+	een standaardverzameling aan terminal I/O-instellingen.  Bekijk
+	deze instellingen met het volgende commando:</para>
+
+      <screen>&prompt.root; <userinput>stty -a -f /dev/ttyd1</userinput></screen>
+
+      <para>Als de instellingen van dit apparaat veranderd worden,
+	blijven de instellingen geldig totdat het apparaat gesloten
+	wordt.  Als het heropend wordt, gaat het terug naar de
+	standaardverzameling.  Om de standaardverzameling te
+	veranderen, dient het apparaat voor de <quote>initi&euml;le
+	  toestand</quote> geopend te worden en die instellingen
+	veranderd te worden.  Om bijvoorbeeld de
+	<option>CLOCAL</option>-modus, 8-bits-communicatie en
+	<option>XON/XOFF</option>-gegevensstroombeheer voor apparaat
+	<devicename>ttyd5</devicename> standaard aan te zetten:</para>
+
+      <screen>&prompt.root; <userinput>stty -f /dev/ttyd5.init clocal cs8 ixon ixoff</userinput></screen>
+
+      <indexterm>
+       <primary>rc-bestanden</primary>
+
+       <secondary><filename>rc.serial</filename></secondary>
+      </indexterm>
+
+      <para>De systeembrede initialisatie van de seri&euml;le apparaten
+	wordt beheerd in <filename>/etc/rc.d/serial</filename>.  Dit
+	bestand heeft invloed op de standaardinstellingen van
+	seri&euml;le apparaten.</para>
+
+      <note>
+	<para>In &os;&nbsp;4.X wordt de systeembrede initialisatie van
+	  seri&euml;le apparaten beheerd in
+	  <filename>/etc/rc.serial</filename>.</para>
+      </note>
 
-      <para></para>
+      <para>Om te voorkomen dat bepaalde instellingen door een
+	applicatie worden veranderd, dienen wijzigingen aan het
+	<quote>slottoestand</quote>-apparaat te worden aangebracht.  Om
+	bijvoorbeeld de snelheid van <devicename>ttyd5</devicename>
+	vast te zetten op 57600&nbsp;bps:</para>
+
+      <screen>&prompt.root; <userinput>stty -f /dev/ttyd5.lock 57600</userinput></screen>
+
+      <para>Nu blijft een applicatie die <devicename>ttyd5</devicename>
+	en de snelheid van de poort probeert te veranderen zitten op
+	57600&nbsp;bps.</para>
+
+      <indexterm><primary><command>MAKEDEV</command></primary></indexterm>
+
+      <para>Uiteraard dienen de apparaten voor de initi&euml;le
+	toestand en de slottoestand alleen voor het account
+	<username>root</username> schrijfbaar te zijn.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 
@@ -90,72 +900,443 @@
 	  <surname>Kelly</surname>
 	  <contrib>Bijgedragen door </contrib>
 	</author>
-	<!-- 28 July 1996 -->
+	<!-- 28 juli 1996 -->
       </authorgroup>
     </sect1info>
-    <title>* Terminals</title>
+
+    <title>Terminals</title>
+
+    <indexterm><primary>terminals</primary></indexterm>
+
+    <para>Terminals bieden een handige en goedkope manier om een &os;
+      systeem te benaderen als de console van of een netwerk naar een
+      computer niet beschikbaar is.  Deze sectie beschrijft hoe
+      terminals met &os; te gebruiken.</para>
 
     <sect2 id="term-uses">
-      <title>* Gebruik en type terminals</title>
+      <title>Types terminals en ze gebruiken</title>
+
+      <para>De originele &unix;-systemen hadden geen consoles.  In
+	plaats daarvan werd er aangemeld en werden programma's via
+	terminals gedraaid die verbonden waren met de seri&euml;le
+	poorten van een computer.  Het is goed vergelijkbaar met het
+	gebruik van een modem en terminalsoftware om op een systeem op
+	afstand in te bellen en werk te doen wat alleen uit tekst
+	bestaat.</para>
+
+      <para>De consoles van hedendaagse PC's kunnen grafische uitvoer
+	van hoge kwaliteit produceren, maar de mogelijkheid om een
+	aanmeldsessie op een seri&euml;le poort tot stand te brengen
+	bestaat nog steeds op bijna elk hedendaags &unix;-achtig
+	systeem.  &os; is geen uitzondering.  Door gebruik te maken van
+	een terminal die aangesloten is op een ongebruikte seri&euml;le
+	poort, kan er aangemeld worden en kan bijna elk tekstprogramma
+	gedraaid worden dat normaalgesproken op de console of in een
+	<command>xterm</command>-venster in het X Window-systeem
+	gedraaid wordt.</para>
+
+      <para>Een zakelijke gebruiker kan vele terminals aan een
+	&os;-systeem koppelen en deze op de bureaus van medewerkers
+	neerzetten.  Een thuisgebruiker kan een reservecomputer, zoals
+	een oudere IBM PC of een &macintosh;, met de terminal verbinden
+	met een krachtigere computer die &os; draait.  Op deze manier
+	kan wat anders een computer voor een enkele gebruiker zou zijn,
+	worden veranderd in een krachtig systeem voor meerdere
+	gebruikers.</para>
+
+      <para>Er zijn drie soorten terminals voor &os;:</para>
+
+      <itemizedlist>
+	<listitem>
+	  <para><link linkend="term-dumb">Domme
+	      terminals</link>;</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para><link linkend="term-pcs">PC's die als terminals
+	      dienen</link>;</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para><link linkend="term-x">X-terminals</link>.</para>
+	</listitem>
+      </itemizedlist>
+
+      <para>De overige subsecties beschrijven elk van deze
+	soorten.</para>
 
       <sect3 id="term-dumb">
-	<title>* Domme terminals</title>
-
-	<para></para>
+	<title>Domme terminals</title>
+
+	<para>Domme terminals zijn gespecialiseerde stukken hardware
+	  die computers door seri&euml;le kabels kunnen verbinden.  Ze
+	  worden <quote>dom</quote> genoemd omdat ze alleen maar tekst
+	  kunnen weergeven, verzenden en ontvangen.  Het is niet
+	  mogelijk om programma's op deze terminals te draaien.  De
+	  computer waar ze op zijn aangesloten heeft de benodigde
+	  kracht om tekstverwerkers, compilers, e-mail, spellen,
+	  enzovoort te draaien.</para>
+
+	<para>Er zijn honderden soorten domme terminals gemaakt door
+	  vele fabrikanten, inclusief de VT-100 van Digital Equipment
+	  Corporation en de WY-75 van Wyse.  Bijna elke soort werkt met
+	  &os;.  Sommige terminals uit de hoogste klasse kunnen zelfs
+	  grafisch weergeven, maar slechts bepaalde softwarepakketten
+	  kunnen gebruik maken van deze geavanceerde mogelijkheden.</para>
+
+	<para>Domme terminals zijn ook populair in werkomgevingen
+	  waarin gebruikers geen toegang tot grafische applicaties
+	  nodig hebben, zoals die door het X Window systeem worden
+	  geleverd.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="term-pcs">
-	<title>* PC's die een terminal emuleren</title>
-
-	<para></para>
+	<title>PC's die als terminal dienen</title>
+
+	<para>Indien een <link
+	    linkend="term-dumb">domme terminal</link> net genoeg
+	  mogelijkheden heeft om tekst weer te geven, te verzenden en
+	  te ontvangen, dan kan zeker elke reserve-PC een domme
+	  terminal zijn.  De enige benodigdheden zijn de juiste kabel
+	  en wat <emphasis>terminal-emulatie</emphasis> software om op
+	  de computer te draaien.</para>
+
+	<para>Zo'n opstelling is populair in thuissituaties.  Indien
+	  bijvoorbeeld persoon A werkt op de console van een
+	  &os;-systeem, kan persoon B wat alleen-tekst-werk verrichten
+	  op een minder krachtige PC die als terminal met het
+	  &os;-systeem verbonden is.</para>
       </sect3>
 
       <sect3 id="term-x">
-	<title>* X Terminals</title>
-
-	<para></para>
+	<title>X-terminals</title>
+
+	<para>X-terminals behoren tot de meest geavanceerde
+	  terminalsoort die beschikbaar is.  In plaats van dat ze
+	  verbinding maken met een seri&euml;le poort, maken ze meestal
+	  verbinding met een netwerk zoals Ethernet.  In plaats van
+	  dat ze alleen tekstapplicaties weergeven, kunnen ze elke
+	  X-applicatie weergeven.</para>
+
+	<para>X-terminals worden slechts voor de compleetheid
+	  ge&iuml;ntroduceerd.  Dit hoofdstuk behandelt echter
+	  <emphasis>niet</emphasis> de installatie, het instellen of
+	  het gebruik van X-terminals.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="term-config">
-      <title>* Configuratie</title>
+      <title>Instellen</title>
+
+      <para>Deze sectie beschrijft wat in te stellen op een os;-systeem
+	om een aanmeldsessie op een terminal mogelijk te maken.  De
+	sectie gaat ervan uit dat er al een kernel is ingesteld met
+	ondersteuning voor een seri&euml;le poort waar de terminal op
+	is aangesloten en dat deze verbonden is.</para>
+
+      <para>In <xref linkend="boot"> staat beschreven dat het proces
+	<command>init</command> verantwoordelijk is voor het beheer van
+	alle processen en voor de initialisatie tijdens het opstarten
+	van een systeem.  E&eacute;n van de taken die door
+	<command>init</command> wordt uitgevoerd is het lezen van het
+	bestand <filename>/etc/ttys</filename> en het starten van een
+	proces <command>getty</command> op de beschikbare terminals.
+	Het proces <command>getty</command> is verantwoordelijk voor
+	het lezen van een aanmeldnaam en het starten van het programma
+	<command>login</command>.</para>
+
+      <para>Voer volgende stappen als <username>root</username> uit om
+	terminals voor een &os;-systeem in te stellen:</para>
+
+      <procedure>
+	<step>
+	  <para>Voeg een regel aan <filename>/etc/ttys</filename> toe
+	    voor de ingang in de map <filename>/dev</filename> voor een
+	    seri&euml;le poort als deze er nog niet is;</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Specificeer dat <command>/usr/libexec/getty</command>
+	    uitgevoerd moet worden op de poort en het juiste type
+	    <replaceable>getty</replaceable> van het bestand
+	    <filename>/etc/gettytab</filename>;</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Specificeer het standaard terminaltype;</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Stel de poort in op <quote>on</quote>;</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Specificeer of de poort <quote>secure</quote> dient te
+	    zijn;</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para><command>init</command> dient
+	    <filename>/etc/ttys</filename> opnieuw te lezen.</para>
+	</step>
+      </procedure>
+
+      <para>Als optionele stap kan het wenselijk zijn om een eigen type
+	<replaceable>getty</replaceable> aan te maken voor stap 2 door
+	een ingang in <filename>/etc/gettytab</filename> te maken.  Dit
+	wordt hier niet beschreven.  Meer informatie staat in de
+	hulppagina's &man.gettytab.5; en &man.getty.8;.</para>
 
       <sect3 id="term-etcttys">
-	<title>* Een regel toevoegen aan
-	  <filename>/etc/ttys</filename></title>
-
-	<para></para>
+	<title>Een regel aan <filename>/etc/ttys</filename>
+	  toevoegen</title>
+
+	<para>Het bestand <filename>/etc/ttys</filename> bevat alle
+	  poorten op een &os;-systeem waar aanmelden is toegestaan.  De
+	  eerste virtuele console <filename>ttyv0</filename> staat
+	  bijvoorbeeld in dit bestand vermeld.  Met deze vermelding kan
+	  er op de console worden aangemeld.  Dit bestand bevat ook
+	  vermeldingen voor de andere virtuele consoles, seri&euml;le
+	  poorten en pseudo-tty's.  Vermeld voor een vast aangesloten
+	  terminal de <filename>/dev</filename>-regel van de
+	  seri&euml;le poort zonder het
+	  <filename>/dev</filename>-gedeelte
+	  (<filename>/dev/ttyv0</filename> wordt bijvoorbeeld
+	  <devicename>ttyv0</devicename>).</para>
+
+	<para>Een standaard &os; installatie bevat een bestand
+	  <filename>/etc/ttys</filename> met ondersteuning voor de
+	  eerste vier seri&euml;le poorten: <filename>ttyd0</filename>
+	  tot en met <filename>ttyd3</filename>.  Indien er aan een van
+	  deze poorten een terminal wordt gekoppeld is het niet nodig
+	  om een regel toe te voegen.</para>
+
+	<example id="ex-etc-ttys">
+	  <title>Terminalregels aan <filename>/etc/ttys</filename>
+	    toevoegen</title>
+
+	  <para>Stel dat er twee terminals verbonden moeten worden met
+	    een systeem: een Wyse-50 en een oude 286 IBM-PC waarop
+	    <application>Procomm</application> terminalsoftware draait
+	    dat een VT-100 terminal emuleert.  De Wyse wordt met de
+	    tweede seri&euml;le poort verbonden en de 286 met de zesde
+	    seri&euml;le poort (een poort op een meerpoortige
+	    seri&euml;le kaart).  De overeenkomstige regels in
+	    <filename>/etc/ttys</filename> zien er als volgt
+	    uit:</para>
+
+	  <programlisting>ttyd1<co
+	    id="co-ttys-line1col1">  "/usr/libexec getty std.38400"<co
+	    id="co-ttys-line1col2">  wy50<co
+	    id="co-ttys-line1col3">  on<co
+	    id="co-ttys-line1col4">  insecure<co
+	    id="co-ttys-line1col5">
+ttyd5   "/usr/libexec/getty std.19200"  vt100  on  insecure
+	  </programlisting>
+
+	  <calloutlist>
+	    <callout arearefs="co-ttys-line1col1">
+	      <para>Het eerste veld specificeert normaalgesproken de
+		naam van het speciale terminalbestand zoals dat in
+		<filename>/dev</filename> staat.</para>
+	    </callout>
+
+	    <callout arearefs="co-ttys-line1col2">
+	      <para>Het tweede veld bevat het commando dat voor deze
+		regel uitgevoerd moet worden, meestal is dit
+		&man.getty.8;.  <command>getty</command> initialiseert
+		en opent een lijn, stelt een snelheid in, vraagt om een
+		gebruikersnaam en draait daarna het programma
+		&man.login.1;.</para>
+
+	      <para>Het programma <command>getty</command> accepteert
+		&eacute;&eacute;n (optionele) parameter op de
+		opdrachtregel, het type
+		<replaceable>getty</replaceable>.  Een type
+		<replaceable>getty</replaceable> stelt karakteristieken
+		op een terminallijn in, zoals de bps-snelheid en de
+		pariteit.  Het programma <command>getty</command> leest
+		deze karakteristieken uit het bestand
+		<filename>/etc/gettytab</filename>.</para>
+
+	      <para>Het bestand <filename>/etc/gettytab</filename>
+		bevat een hoop regels voor zowel oude als nieuwe
+		terminallijnen.  In bijna alle gevallen werken de
+		regels die met de tekst <literal>std</literal> beginnen
+		voor vast aangesloten terminals.  Deze regels negeren
+		pariteit.  Er is een <literal>std</literal>-regel voor
+		elke bps-snelheid van 110 tot en met 115200.  Uiteraard
+		kunnen eigen regels aan dit bestand worden toegevoegd.
+		De hulppagina &man.gettytab.5; biedt meer
+		informatie.</para>
+
+	      <para>Zorg er tijdens het instellen van het type
+		<replaceable>getty</replaceable> in het bestand
+		<filename>/etc/ttys</filename> voor dat de
+		communicatie-instellingen op de terminal ermee
+		over komen.</para>
+
+	      <para>In bovenstaand voorbeeld gebruikt de Wyse-50 geen
+		pariteit en maakt deze verbinding met 38400&nbsp;bps.
+		De 286&nbsp;PC gebruikt geen pariteit en maakt
+		verbinding met 19200&nbsp;bps.</para>
+	    </callout>
+
+	    <callout arearefs="co-ttys-line1col3">
+	      <para>Het derde veld bevat het het type terminal dat
+		normaalgesproken is verbonden met de tty-lijn.  Voor
+		inbelpoorten wordt voor dit veld normaalgesproken
+		<literal>unknown</literal> of <literal>dialup</literal>
+		gebruikt omdat gebruikers bijna elk type terminal of
+		software gebruiken om in te bellen.  Voor terminals met
+		een vaste aansluiting verandert het type terminal niet,
+		dus kan in dit veld een echt terminaltype uit het
+		databasebestand &man.termcap.5; worden gebruikt.</para>
+
+	      <para>In bovenstaand voorbeeld gebruikt de Wyse-50 het
+		echte terminaltype, terwijl de 286 PC die
+		<application>Procomm</application> draait zo ingesteld
+		wordt dat deze een VT-100 emuleert.</para>
+	    </callout>
+
+	    <callout arearefs="co-ttys-line1col4">
+	      <para>Het vierde veld geeft aan of de poort aan moet
+		staan.  Indien hier <literal>on</literal> staat, start
+		<command>init</command> het programma in het tweede
+		veld, <command>getty</command>, op.  Indien hier
+		<literal>off</literal> staat wordt
+		<command>getty</command> niet uitgevoerd en kan er
+		daarom niet op de poort worden aangemeld.</para>
+	    </callout>
+
+	    <callout arearefs="co-ttys-line1col5">
+	      <para>Het laatste veld geeft aan of de poort veilig is.
+	      Indien deze poort als veilig is aangemerkt betekent dit
+	      dat er genoeg vertrouwen is om de gebruiker
+	      <username>root</username> (of iedere andere account met
+	      een gebruikers-id 0) aan te laten melden via deze poort.
+	      Onveilige poorten staan aanmelden door
+	      <username>root</username> niet toe.  Meld op onveilige
+	      poorten eerst aan een account zonder rechten en gebruik
+	      daarna &man.su.1; of een soortgelijk mechanisme om
+	      rootrechten te verkrijgen.</para>
+
+	      <para>Het wordt sterk aangeraden om
+		<quote>insecure</quote> zelfs voor terminals achter
+		gesloten deuren te gebruiken.  Het is vrij gemakkelijk
+		om aan te melden en <command>su</command> te gebruiken
+		indien rootrechten nodig zijn.</para>
+	    </callout>
+	  </calloutlist>
+	</example>
       </sect3>
 
       <sect3 id="term-hup">
-	<title>* <command>init</command> forceren om
-	  <filename>/etc/ttys</filename> opnieuw in te lezen</title>
-
-	<para></para>
+	<title><command>init</command> forceren om
+	  <filename>/etc/ttys</filename> opnieuw te lezen</title>
+
+	<para>Stuur na het maken van de benodigde veranderingen aan het
+	  bestand <filename>/etc/ttys</filename> een SIGHUP-signaal
+	  (ophangen) naar het proces <command>init</command> om het te
+	  dwingen het instellingenbestand opnieuw te lezen:</para>
+
+	<screen>&prompt.root; <userinput>kill -HUP 1</userinput></screen>
+
+	<note>
+	  <para><command>init</command> is altijd het eerste proces dat
+	    op een systeem gedraaid wordt, daarom heeft het altijd PID
+	    1.</para>
+	</note>
+
+	<para>Indien alles juist is ingesteld, alle kabels juist zijn
+	  aangesloten en alle terminals aanstaan, draait er op elke
+	  terminal een proces <command>getty</command> en is er een
+	  aanmeldprompt zichtbaar op de terminals.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="term-debug">
-      <title>* Problemen oplossen met je verbinding</title>
+      <title>Problemen met een verbinding oplossen</title>
 
-      <sect3>
-	<title>* Er verschijnt geen login prompt</title>
+      <para>Zelfs met de grootste aandacht voor details kan er nog
+	steeds iets mis gaan met het instellen van een terminal.  Hier
+	is een lijst van symptomen en mogelijke oplossingen.</para>
 
-	<para></para>
+      <sect3>
+	<title>Er verschijnt geen aanmeldprompt</title>
+
+	<para>Controleer of de terminal is aangesloten en aan staat.
+	  Indien het een PC is die als terminal fungeert, controleer of
+	  de terminalemulatiesoftware op de juiste seri&euml;le poort
+	  draait.</para>
+
+	<para>Controleer of de kabel stevig verbonden is met zowel de
+	  terminal als de &os; computer en dat de kabel van het juiste
+	  soort is.</para>
+
+	<para>Controleer of de terminal en &os; dezelfde bps-snelheid
+	  en pariteit gebruiken.  Indien de terminal een beeldscherm
+	  is, controleer dan of de video- en helderheidsniveaus zijn
+	  ingesteld.  Indien de terminal een printer is, controleer of
+	  er voldoende papier en inkt aanwezig zijn.</para>
+
+	<para>Controleer of er een proces <command>getty</command>
+	  draait dat de terminal bedient.  Om bijvoorbeeld een lijst
+	  van draaiende <command>getty</command>-processen te
+	  krijgen:</para>
+
+	<screen>&prompt.root; <userinput>ps -axww|grep getty</userinput></screen>
+
+	<para>Er zou een regel voor de terminal zichtbaar moeten zijn.
+	  Het volgende scherm geeft bijvoorbeeld weer dat
+	  <command>getty</command> op de tweede seri&euml;le poort
+	  <literal>ttyd1</literal> draait en de regel
+	  <literal>std.38400</literal> in
+	  <filename>/etc/gettytab</filename> gebruikt:</para>
+
+	<screen>22189  d1  Is+   0:00.03 /usr/libexec/getty std.38400 ttyd1</screen>
+
+	<para>Indien er geen proces <command>getty</command> draait,
+	  controleer dan of de poort in <filename>/etc/ttys</filename>
+	  aan staat.  Draai <command>kill -HUP 1</command> nadat het
+	  bestand <filename>ttys</filename> is gewijzigd.</para>
+
+	<para>Indien het proces <command>getty</command> draait maar de
+	  terminal nog steeds geen aanmeldprompt weergeeft of als het
+	  een prompt weergeeft maar er niet getypt kan worden, kan het
+	  zijn dat de terminal of de kabel hardwarematige handshaking
+	  niet ondersteunt.  Probeer om de regel in
+	  <filename>/etc/ttys</filename> van
+	  <literal>std.38400</literal> in
+	  <literal>3wire.38400</literal> te veranderen (draai na het
+	  wijzigen van <filename>/etc/ttys</filename> <command>kill
+	    -HUP 1</command>).  De regel <literal>3wire</literal> is
+	  vergelijkbaar met de regel <literal>std</literal>, maar
+	  negeert hardwarematige handshaking.  Het kan nodig zijn om de
+	  baudsnelheid te verlagen of om softwarematig doorvoerbeheer
+	  aan te zetten als <literal>3wire</literal> gebruikt wordt, om
+	  overspoelde buffers te voorkomen.</para>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* Als er rotzooi verschijnt in plaats van een login
-	  prompt</title>
-
-	<para></para>
+	<title>Als er rommel in plaats van een aanmeldprompt
+	  verschijnt</title>
+
+	<para>Controleer of de terminal en &os; dezelfde bps-snelheid
+	  en pariteit gebruiken.  Controleer de
+	  <command>getty</command>-processen op het gebruik van het
+	  juiste type <command>getty</command>.  Indien dit niet het
+	  geval is, wijzig dan <filename>/etc/ttys</filename> en draai
+	  <command>kill -HUP 1</command>.</para>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* Karakters verschijnen dubbel, het password wordt
-	  getoond wanneer het ingetyped wordt</title>
+	<title>Tekens verschijnen dubbel en/of het wachtwoord
+	  verschijnt tijdens de invoer</title>
 
-	<para></para>
+	<para>Wijzig de terminal (of de terminalemulatiesoftware) van
+	  <quote>half duplex</quote> of <quote>local echo</quote> naar
+	  <quote>full duplex</quote>.</para>
       </sect3>
     </sect2>
   </sect1>
@@ -173,199 +1354,1075 @@
 	<author>
 	  <firstname>Sean</firstname>
 	  <surname>Kelly</surname>
-	  <contrib>Extra's door </contrib>
+	  <contrib>Toevoegingen door </contrib>
 	</author>
       </authorgroup>
     </sect1info>
-    <title>* Inbel service</title>
 
-      <sect2>
-	<title>* Externe vs. interne modems</title>
+    <title>Inbeldienst</title>
+
+    <para>Het instellen van het &os;-systeem voor inbeldiensten is
+      vrijwel gelijk aan het verbinden van terminals, behalve dat er
+      met modems in plaats van terminals wordt gewerkt.</para>
+
+    <sect2>
+      <title>Externe en interne modems</title>
+
+      <para>Externe modems lijken gemakkelijker voor het inbellen,
+	omdat externe modems vaak semi-permanent ingesteld kunnen
+	worden via parameters die in een niet-vluchtig RAM worden
+	opgeslagen en ze hebben gewoonlijk LED's die de toestand van
+	belangrijke RS-232-signalen weergeven.  Knipperende LED's maken
+	indruk op bezoekers, maar LED's zijn ook zeer nuttig om te zien
+	of een modem goed functioneert.</para>
+
+      <para>Interne modems hebben vaak geen niet-vluchtig RAM en het
+	kan dus voorkomen dat de instelmogelijkheden beperkt zijn tot
+	het instellen van DIP-schakelaars.  Als een intern modem al
+	indicatie-LED's voor signalen heeft, zijn ze moeilijk te zien
+	in de behuizing van een systeem.</para>
+
+      <sect3>
+	<title>Modems en kabels</title>
+
+	<indexterm><primary>modem</primary></indexterm>
 
-	<sect3>
-	  <title>* Modems en kabels</title>
+	<para>Bij gebruik van een extern modem is uiteraard een juiste
+	  kabel nodig.  Een standaard RS-232C seri&euml;le kabel
+	  moet voldoen zolang alle normale signalen zijn
+	  aangesloten.</para>
 
-	  <para></para>
-	</sect3>
-      </sect2>
+	<table frame="none" pgwide="1" id="serialcomms-signal-names">
+	  <title>Signaalnamen</title>
 
-      <sect2>
-	<title>Seri&euml;le interface overwegingen</title>
+	  <tgroup cols="5">
+	    <thead>
+	      <row>
+		<entry align="left">Acroniemen</entry>
 
-	<para></para>
-      </sect2>
+		<entry align="left">Namen</entry>
+	      </row>
+	    </thead>
+
+	    <tbody>
+	      <row>
+		<entry><acronym>RD</acronym></entry>
+
+		<entry>Received Data (ontvangen gegevens)</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><acronym>TD</acronym></entry>
+
+		<entry>Transmitted Data (verzonden gegevens)</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><acronym>DTR</acronym></entry>
+
+		<entry>Data Terminal Ready (gegevensterminal
+		 gereed)</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><acronym>DSR</acronym></entry>
+
+		<entry>Data Set Ready (gegevensverzameling
+		  gereed)</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><acronym>DCD</acronym></entry>
+
+		<entry>Data Carrier Detect (RS-232's detector voor
+		  signaal lijn-ontvangen)</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><acronym>SG</acronym></entry>
+
+		<entry>Signal Ground (signaalaarde)</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><acronym>RTS</acronym></entry>
+
+		<entry>Request to Send (verzoek om te zenden)</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><acronym>CTS</acronym></entry>
+
+		<entry>Clear to Send (gereed om te zenden)</entry>
+	      </row>
+	    </tbody>
+	  </tgroup>
+	</table>
+
+	<para>&os; heeft de signalen <acronym>RTS</acronym> en
+	  <acronym>CTS</acronym> nodig voor doorstroombeheer bij
+	  snelheden van meer dan 2400&nbsp;bps, het signaal
+	  <acronym>CD</acronym> om te bepalen wanneer een oproep
+	  beantwoord of geannuleerd is, en het signaal
+	  <acronym>DTR</acronym> om een modem opnieuw in te stellen
+	  nadat een sessie voltooid is.  Op sommige kabels ontbreken
+	  sommige benodigde signalen.  Dus als zich problemen voordoen,
+	  zoals een aanmeldsessie die niet weggaat nadat de verbinding
+	  verbroken is, kan dit aan de kabel liggen.</para>
+
+	<para>Net als andere &unix;-achtige besturingssystemen gebruikt
+	  &os; hardwaresignalen om te bepalen of een oproep beantwoord
+	  of weggedrukt is en om met het modem op te hangen en dit
+	  opnieuw in te stellen na een oproep.  &os; vermijdt het
+	  versturen van commando's naar een modem en het bekijken van
+	  de toestand van een modem.  Dit kan vreemd lijken als bekend
+	  is hoe modems met PC-gebaseerde prikbordsystemen (BBS)
+	  verbinden.</para>
+      </sect3>
+    </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Snel overzicht</title>
+      <title>Overwegingen voor de seri&euml;le interface</title>
+
+      <para>&os; ondersteunt EIA RS-232C (CCITT V.24)
+	communicatie-interfaces gebaseerd op NS8250, NS1645, NS16550 en
+	NS16550A.  De 8250- en 16450-apparaten hebben buffers van een
+	enkel karakter.  Het 16550-apparaat biedt een buffer van 16
+	karakters, wat betere systeemprestaties toestaat.  Door fouten
+	in platte 16550's is het niet mogelijk de buffer van 16
+	karakters te gebruiken, dus gebruik indien mogelijk 16550A's.
+	Omdat apparaten met een buffer van een enkel karakter meer werk
+	door het besturingssysteem vereisen dan apparaten met een
+	buffer van 16 karakters, ligt de voorkeur bij seri&euml;le
+	interfacekaarten gebaseerd op de 16550A.  Indien een systeem
+	veel actieve seri&euml;le poorten heeft of zwaar belast wordt,
+	zijn kaarten gebaseerd op de 16550A beter voor communicatie met
+	een lage foutenratio.</para>
+    </sect2>
 
-      <para></para>
+    <sect2>
+      <title>Snel overzicht</title>
+
+      <indexterm><primary>getty</primary></indexterm>
+
+      <para>Net als met terminals zet <command>init</command> een
+	<command>getty</command>-proces op voor elke seri&euml;le poort
+	die voor inbelverbindingen is ingesteld.  Indien bijvoorbeeld
+	een modem aan <filename>/dev/ttyd0</filename> is gekoppeld, kan
+	het commando <command>ps ax</command> het volgende
+	weergeven:</para>
+
+      <screen> 4850 ??  I     0:00.09 /usr/libexec/getty V19200 ttyd0</screen>
+
+      <para>Wanneer een gebruiker naar de modemlijn belt en de modems
+	verbinding maken, wordt de <acronym>CD</acronym>-lijn (Carrier
+	Detect) door het modem gerapporteerd.  De kernel merkt op dat
+	een draaggolf is gesignaleerd en laat <command>getty</command>
+	het openen van de poort voltooien.  <command>getty</command>
+	stuurt een prompt <prompt>login:</prompt> met de initieel
+	gespecificeerde lijnsnelheid.  <command>getty</command> bekijkt
+	of er geldige karakters zijn ontvangen en probeert, in een
+	typische opstelling, indien het rommel aantreft (waarschijnlijk
+	omdat de snelheid waarmee het modem verbindt afwijkt van de
+	snelheid van <command>getty</command>) de lijnsnelheden aan te
+	passen totdat het redelijke karakters ontvangt.</para>
+
+      <indexterm><primary><command>/usr/bin/login</command></primary></indexterm>
+
+      <para>Nadat een gebruikersnaam is opgegeven voert
+	<command>getty</command> <filename>/usr/bin/login</filename>
+	uit, die het aanmelden voltooit door te vragen naar het
+	wachtwoord van een gebruiker en daarna de shell van een
+	gebruiker op te starten.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Configuratie bestanden</title>
+      <title>Instellingenbestanden</title>
+
+      <para>Er zijn drie systeeminstellingenbestanden in de map
+	<filename>/etc</filename> die waarschijnlijk gewijzigd moeten
+	worden om inbellen op een &os;-systeem toe te staan.  Het
+	eerste bestand, <filename>/etc/gettytab</filename>, bevat
+	informatie om de daemon <filename>/usr/libexec/getty</filename>
+	in te stellen.  Het tweede bestand,
+	<filename>/etc/ttys</filename> bevat informatie voor
+	<filename>/sbin/init</filename> dat vertelt op welke
+	<filename>tty</filename> apparaten een proces
+	<command>getty</command> moet draaien.  Als laatste kunnen in
+	het script <filename>/etc/rc.d/serial</filename> commando's
+	geplaatst worden om poorten te initialiseren.</para>
+
+      <para>Er bestaan twee stromingen met betrekking tot inbelmodems
+	op &unix;.  De ene houdt ervan om modems en systemen in te
+	stellen zodat de lokale computer-naar-modem RS-232-interface
+	met een vaste snelheid werkt, ongeacht de snelheid waarmee een
+	gebruiker-op-afstand inbelt.  Het voordeel van deze instelling
+	is dat een gebruiker-op-afstand altijd meteen een aanmeldprompt
+	van een systeem ziet.  Het nadeel is dat een systeem niet weet
+	wat de werkelijke gegevenssnelheid van een gebruiker is en dus
+	passen programma's die met een volledig scherm werken, zoals
+	Emacs, hun methode om het scherm te tekenen niet aan om hun
+	reactie beter te maken voor langzame verbindingen.</para>
+
+      <para>De andere stroming stelt de RS-232-interface van een modem
+	zo in dat de snelheid ervan varieert met de verbindingssnelheid
+	van een gebruiker-op-afstand.  Zo zorgen V.32bis-verbindingen
+	(14,4&nbsp;kbps) met een modem ervoor dat een modem de
+	RS-232-interface op 19,2&nbsp;kbps laat draaien, terwijl
+	verbindingen op 2400&nbsp;bps ervoor zorgen dat de
+	RS-232-interface van een modem op 2400&nbsp;bps draait.  Omdat
+	<command>getty</command> meldingen over de verbindingssnelheid
+	van een gegeven modem niet begrijpt, geeft
+	<command>getty</command> een bericht <prompt>login:</prompt> op
+	een initi&euml;le snelheid en kijkt het naar de karakters die
+	als antwoord terugkomen.  Als een gebruiker rommel ziet, wordt
+	ervan uitgegaan dat deze weet dat de <keycode>Enter</keycode>
+	toets ingedrukt moet worden totdat een herkenbaar prompt
+	zichtbaar is.  Indien de gegevenssnelheden niet overeenkomen,
+	ziet <command>getty</command> alles wat een gebruiker intypt
+	als <quote>rommel</quote>, probeert het op de volgende snelheid
+	over te gaan en het geeft opnieuw het prompt
+	<prompt>login:</prompt>.  Deze procedure kan ad nauseam
+	doorgaan, maar normaal gesproken zijn er slechts een stuk of
+	twee toetsaanslagen nodig voordat een gebruiker een juist
+	prompt ziet.  Het is duidelijk dat deze aanmeldprocedure er
+	niet zo mooi uitziet als de methode
+	<quote>vaste-snelheid</quote>, maar een gebruiker met een
+	langzame verbinding zou betere interactiviteit moeten beleven
+	met programma's die met een volledig scherm werken.</para>
+
+      <para>Deze sectie poogt om neutrale informatie over instellingen
+	te geven, maar is geneigd om de gegevenssnelheid van het modem
+	af te laten hangen van de verbindingssnelheid.</para>
 
       <sect3>
-	<title>* <filename>/etc/gettytab</filename></title>
+	<title><filename>/etc/gettytab</filename></title>
+
+	<indexterm><primary><filename>/etc/gettytab</filename></primary></indexterm>
+
+	<para><filename>/etc/gettytab</filename> is een bestand met
+	  informatie over instellingen voor &man.getty.8; in de stijl
+	  van &man.termcap.5;.  In de hulppagina van &man.gettytab.5;
+	  staat de volledige informatie over het formaat van het
+	  bestand en de lijst met mogelijkheden.</para>
 
 	<sect4>
-	  <title>* Vaste snelheid configuratie</title>
-	  
-	  <para></para>
+	  <title>Vaste snelheid instellen</title>
+
+	  <para>Indien de snelheid van een modem om gegevens te
+	    communiceren op een bepaalde waarde wordt vastgezet, is het
+	    waarschijnlijk niet nodig om wijzigingen aan te brengen in
+	    <filename>/etc/gettytab</filename>.</para>
 	</sect4>
 
 	<sect4>
-	  <title>* Overeengekomen snelheid configuratie</title>
-
-	  <para></para>
+	  <title>Overeenkomstige snelheid instellen</title>
+
+	  <para>In <filename>/etc/gettytab</filename> dient een regel
+	    ingesteld te worden om <command>getty</command> informatie
+	    te geven over de snelheden die voor het modem gewenst zijn.
+	    Indien een 2400&nbsp;bps modem aanwezig is, kan
+	    waarschijnlijk de bestaande regel <literal>D2400</literal>
+	    gebruikt worden.</para>
+
+	  <programlisting>#
+# Voor snelle inbelterminals, 2400/1200/300 roterend (er kan met beide kanten begonnen worden)
+#
+D2400|d2400|Fast-Dial-2400:\
+	:nx=D1200:tc=2400-baud:
+3|D1200|Fast-Dial-1200:\
+	:nx=D300:tc=1200-baud:
+5|D300|Fast-Dial-300:\
+	:nx=D2400:tc=300-baud:</programlisting>
+
+	  <para>Indien er een modem voor hogere snelheden aanwezig is,
+	    dient er waarschijnlijk een regel aan
+	    <filename>/etc/gettytab</filename> toegevoegd te worden.
+	    Hieronder staat een regel die gebruikt kan worden voor een
+	    14,4&nbsp;kbps modem met een maximale interface-snelheid
+	    van 19,2&nbsp;kbps:</para>
+
+	  <programlisting>#
+# Toevoegingen voor een V.32bis modem
+#
+um|V300|High Speed Modem at 300,8-bit:\
+	:nx=V19200:tc=std.300:
+un|V1200|High Speed Modem at 1200,8-bit:\
+	:nx=V300:tc=std.1200:
+uo|V2400|High Speed Modem at 2400,8-bit:\
+	:nx=V1200:tc=std.2400:
+up|V9600|High Speed Modem at 9600,8-bit:\
+	:nx=V2400:tc=std.9600:
+uq|V19200|High Speed Modem at 19200,8-bit:\
+	:nx=V9600:tc=std.19200:</programlisting>
+
+	  <para>Dit resulteert in 8-bits verbindingen zonder
+	    pariteit.</para>
+
+	  <para>Het bovenstaande voorbeeld begint met een
+	    communicatiesnelheid van 19,2&nbsp;kbps (voor een
+	    V.32bis-verbinding), daarna doorloopt het 9600&nbsp;bps
+	    (voor V.32), 2400&nbsp;bps, 1200&nbsp;bps, 300&nbsp;bps en
+	    daarna weer 19,2&nbsp;kbps.  Het doorlopen van de
+	    communicatiesnelheid is met de mogelijkheid
+	    <literal>nx=</literal> (<quote>volgende tabel</quote>)
+	    ge&iuml;mplementeerd.  Elk van deze regels gebruikt een
+	    regel <literal>tc=</literal> (<quote>tabel
+	      continu&euml;ren</quote>) om de rest van de
+	      <quote>standaard</quote>-instellingen voor een bepaalde
+	    gegevenssnelheid op te pikken.</para>
+
+	  <para>Indien er een 28,8&nbsp;kbps modem aanwezig is en/of
+	    het gewenst is om voordeel uit de compressie met een
+	    14,4&nbsp;kbps te halen, is het nodig om hogere
+	    communicatiesnelheden dan 19,2&nbsp;kbps te gebruiken.
+	    Hieronder staat een voorbeeld van een regel voor
+	    <filename>gettytab</filename> die begint met
+	    57,6&nbsp;kbps.</para>
+
+	  <programlisting>#
+# Toevoegingen voor een V.32bis of V.34 modem
+# beginnend bij 57,6 kbps
+#
+vm|VH300|Very High Speed Modem at 300,8-bit:\
+	:nx=VH57600:tc=std.300:
+vn|VH1200|Very High Speed Modem at 1200,8-bit:\
+	:nx=VH300:tc=std.1200:
+vo|VH2400|Very High Speed Modem at 2400,8-bit:\
+	:nx=VH1200:tc=std.2400:
+vp|VH9600|Very High Speed Modem at 9600,8-bit:\
+	:nx=VH2400:tc=std.9600:
+vq|VH57600|Very High Speed Modem at 57600,8-bit:\
+	:nx=VH9600:tc=std.57600:</programlisting>
+
+	  <para>Indien een CPU langzaam of een systeem zwaar belast is
+	    en er geen seri&euml;le poorten gebaseerd op 16550A
+	    aanwezig zijn, kunnen er <errorname>sio</errorname>
+	    <quote>silo</quote>-fouten optreden bij
+	    57,6&nbsp;kbps.</para>
 	</sect4>
       </sect3>
 
       <sect3 id="dialup-ttys">
-	<title>* <filename>/etc/ttys</filename></title>
+	<title><filename>/etc/ttys</filename>
+
+	<indexterm><primary><filename>/etc/ttys</filename></primary></indexterm>
+
+	<para>Het instellen van het bestand
+	  <filename>/etc/ttys</filename> staat beschreven in <xref
+	    linkend="ex-etc-ttys">.  Het instellen van modems is
+	  vergelijkbaar maar er moet een ander argument aan
+	  <command>getty</command> doorgegeven worden en er moet een
+	  ander type terminal doorgegeven te worden.  Het algemene
+	  formaat voor zowel vaste snelheid als overeenkomstige
+	  snelheid is:</para>
+
+	<programlisting>ttyd0   "/usr/libexec/getty <replaceable>xxx</replaceable>"   dialup on</programlisting>
+
+	<para>Het eerste item op bovenstaande regel is het speciale
+	  apparaatbestand.  <literal>ttyd0</literal> betekent dat
+	  <filename>/dev/ttyd0</filename> het bestand is dat door
+	  <command>getty</command> in de gaten wordt gehouden.  Het
+	  tweede item,
+	  <literal>"/usr/libexec/getty<replaceable>xxx</replaceable>"</literal>
+	  (<replaceable>xxx</replaceable> wordt vervangen door de
+	  initi&euml;le mogelijkheden van
+	  <filename>gettytab</filename>) is het proces dat door
+	  <command>init</command> op het apparaat gedraaid wordt.  Het
+	  derde item, <literal>dialup</literal>, is het standaard
+	  terminaltype.  De vierde parameter, <literal>on</literal>,
+	  geeft aan <command>init</command> aan dat de lijn
+	  operationeel is.  Er kan een vijfde parameter zijn,
+	  <literal>secure</literal>, maar gebruik deze alleen voor
+	  terminals die fysiek veilig zijn (zoals de
+	  systeemconsole).</para>
+
+	<para>Het standaard terminaltype (<literal>dialup</literal> in
+	  bovenstaand voorbeeld) mag afhangen van lokale voorkeuren.
+	  Het traditionele standaard terminaltype voor inbellijnen is
+	  <literal>dialup</literal>, zodat gebruikers hun
+	  aanmeldscripts kunnen aanpassen om op te merken wanneer het
+	  terminal <literal>dialup</literal> is en automatisch hun
+	  terminaltype kunnen aanpassen.  Wellicht is het makkelijker
+	  om <literal>vt102</literal> als het standaard terminaltype te
+	  specificeren, aangezien gebruikers gewoon VT102-emulatie op
+	  hun systemen-op-afstand gebruiken.</para>
+
+	<para>Nadat <filename>/etc/ttys</filename> gewijzigd is, kan
+	  aan het proces <command>init</command> een signaal
+	  <acronym>HUP</acronym> gestuurd worden om het bestand opnieuw
+	  te laten lezen.  Gebruik volgende opdracht om het signaal te
+	  versturen:</para>
+
+	<screen>&prompt.root; <userinput>kill -HUP 1</userinput></screen>
+
+	<para>Indien een systeem voor de eerste keer wordt
+	  ge&iuml;nstalleerd, is het verstandig te wachten totdat een
+	  modem juist ingesteld en verbonden is voordat het signaal
+	  aan <command>init</command> verstuurd wordt.</para>
 
 	<sect4>
-	  <title>* Vaste snelheid configuratie</title>
-
-	  <para></para>
+	  <title>Vaste snelheid instellen</title>
+
+	  <para>Voor het instellen van een vaste snelheid dient de
+	    regel in <filename>ttys</filename> een vaste snelheid door
+	    te geven aan <command>getty</command>.  Voor een modem met
+	    een vaste poortsnelheid van 19,2&nbsp;kbps kan de regel in
+	    <filename>ttys</filename> er als volgt uitzien:</para>
+
+	  <programlisting>ttyd0   "/usr/libexec/getty std.19200"   dialup on</programlisting>
+
+	  <para>Indien een modem op een andere gegevenssnelheid is
+	    ingesteld, dient de juiste waarde voor
+	    <literal>std.<replaceable>snelheid</replaceable></literal>
+	    in plaats van <literal>std.19200</literal> ingesteld te
+	    worden.  Gebruik een geldig type dat in
+	    <filename>/etc/gettytab</filename> vermeld staat.</para>
 	</sect4>
 
 	<sect4>
-	  <title>* Overeengekomen snelheid configuratie</title>
-
-	  <para></para>
+	  <title>Overeenkomstige snelheid instellen</title>
+
+	  <para>Voor het instellen van een overeenkomstige snelheid
+	    dient de regel in <filename>ttys</filename> te verwijzen
+	    naar regel met de juiste begin-<quote>auto-baud</quote>
+	    (sic).  Indien bijvoorbeeld de boven voorgestelde regel
+	    voor een modem met een overeenkomstige snelheid die begint
+	    met 19,2&nbsp;kbps wordt toegevoegd (de regel in
+	    <filename>gettytab</filename> die het beginpunt
+	    <literal>V19200</literal>), kan de regel in
+	    <filename>ttys</filename> er als volgt uitzien:</para>
+
+	  <programlisting>ttyd0   "/usr/libexec/getty V19200"   dialup on</programlisting>
 	</sect4>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* <filename>/etc/rc.serial</filename></title>
-
-	<para></para>
+	<title><filename>/etc/rc.d/serial</filename></title>
+
+	<indexterm>
+	  <primary>rc-bestanden</primary>
+
+	  <secondary><filename>rc.serial</filename></secondary>
+	</indexterm>
+
+	<para>Hogesnelheidsmodems, zoals V.32, V.32bis, en V.34 modems,
+	  moeten gebruik maken van hardwarematig
+	  (<literal>RTS/CTS</literal>) gegevensstroombeheer.  Er kunnen
+	  <command>stty</command>-opdrachten aan
+	  <filename>/etc/rc.d/serial</filename> toegevoegd worden om de
+	  vlag voor hardwarematig gegevensstroombeheer in de kernel van
+	  &os; voor modempoorten in te stellen.</para>
+
+	<para>Om bijvoorbeeld de <literal>termios</literal>-vlag
+	  <varname>crtscts</varname> op de apparaten die de in- en
+	  uitbelapparaten initialiseren op de eerste seri&euml;le poort
+	  (<devicename>COM2</devicename>) in te stellen, kunnen de
+	  volgende regels aan <filename>/etc/rc.d/serial</filename>
+	  worden toegevoegd:</para>
+
+	<programlisting># Seri&euml;le poort initieel instellen
+stty -f /dev/ttyd1.init crtscts
+stty -f /dev/cuad1.init crtscts</programlisting>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Modem instellingen</title>
+      <title>Modeminstellingen</title>
+
+      <para>Bij gebruik van een modem waarvan de parameters permanent
+	in niet-vluchtig RAM ingesteld kunnen worden, is er een
+	terminalprogramma (zoals Telix onder &ms-dos; of
+	<command>tip</command> onder &os;) nodig om parameters in te
+	stellen.  Maak een verbinding met een modem met dezelfde
+	communicatiesnelheid als de initi&euml;le snelheid die door
+	<command>getty</command> gebruikt wordt en stel het
+	niet-vluchtige RAM van een modem in zodat aan deze voorwaarden
+	voldaan wordt:</para>
+
+      <itemizedlist>
+	<listitem>
+	  <para><acronym>CD</acronym> geldt tijdens
+	    verbindingen;</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para><acronym>DTR</acronym> geldt tijdens gebruik; het
+	    loslaten van DTR hangt de verbinding op en stelt het modem
+	    opnieuw in;</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>gegevensstroombeheer door <acronym>CTS</acronym>
+	    verzonden;</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>gegevensstroombeheer met <acronym>XON/XOFF</acronym>
+	    uitgezet;</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>gegevensstroombeheer door <acronym>RTS</acronym>
+	    ontvangen;</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Stille modus (geen resultaatcodes);</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Geen opdrachtecho.</para>
+	</listitem>
+      </itemizedlist>
+
+      <para>Kijk in de documentatie van een modem voor de benodigde
+	opdrachten en/of instellingen van DIP-schakelaars.</para>
+
+      <para>Om de bovenstaande parameters bijvoorbeeld op een
+	&usrobotics; &sportster; 14.400 extern modem in te stellen,
+	kunnen de volgende opdrachten aan het modem gegeven
+	worden:</para>
+
+      <programlisting>ATZ
+AT&amp;C1;&amp;D2&amp;H1&amp;I0&amp;R2&amp;W</programlisting>
+
+      <para>In deze fase kunnen ook andere modeminstellingen aangepast
+	worden, zoals of het V.42bis en/of MNP5 compressie wordt
+	gebruiken.</para>
+
+      <para>Een &usrobotics;&sportster; 14.400 externe modem heeft ook
+	enkele DIP-schakelaars die ingesteld moeten worden.  Voor
+	andere modems kunnen deze instellingen wellicht als voorbeeld
+	dienen:</para>
+
+      <itemizedlist>
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 1: UP: DTR Normal</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 2: N/A (Verbal Result Codes/Numeric Result
+	    Codes)</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 3: UP: Suppress Result Codes</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 4: DOWN: Geen echo, offline
+	    opdrachten</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 5: UP: Auto Answer</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 6: UP: Carrier Detect Normal</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 7: UP: Load NVRAM Defaults</para>
+	</listitem>
+
+	<listitem>
+	  <para>Schakelaar 8: N/A (Smart Mode/Dumb Mode)</para>
+	</listitem>
+      </itemizedlist>
+
+      <para>Schakel resultaatcodes voor alle inbelmodems uit of
+	onderdruk ze om problemen te voorkomen die kunnen optreden als
+	<command>getty</command> abusievelijk een prompt
+	<prompt>login:</prompt> geeft aan een modem dat in
+	opdrachtmodus staat en het modem de opdracht echoot of een
+	resultaatcode teruggeeft.  Deze sequentie kan tot een
+	uitgebreide, onnozele discussie tussen <command>getty</command>
+	en het modem leiden.</para>
 
       <sect3>
-	<title>* Vaste snelheid configuratie</title>
-
-	<para></para>
+	<title>Vaste snelheid instellen</title>
+
+	<para>Stel voor een vaste snelheid een modem zodanig in dat die
+	  een constante gegevenssnelheid naar de computer,
+	  onafhankelijk van de communicatiesnelheid, behoudt.  Op een
+	  &usrobotics; &sportster; 14.400 extern modem zetten de
+	  volgende opdrachten de gegevenssnelheid naar de computer vast
+	  op de snelheid die gebruikt werd om de opdrachten te
+	  geven:</para>
+
+	<programlisting>ATZ
+AT&amp;B1&amp;W</programlisting>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* Overeengekomen snelheid configuratie</title>
-
-	<para></para>
+	<title>Overeenkomstige snelheid instellen</title>
+
+	<para>Stel voor een variabele snelheid een modem zodanig in dat
+	  het de gegevenssnelheid van zijn seri&euml;le poort aanpast
+	  aan de snelheid van een binnenkomende oproep.  Op een
+	  &usrobotics; &sportster; 14.400 extern modem zetten de
+	  volgende opdrachten de gegevenssnelheid van het modem, die op
+	  fouten gecorrigeerd wordt, vast op de snelheid die gebruikt
+	  werd om de opdrachten te geven, maar staan ze toe dat de
+	  snelheid van de seri&euml;le poort varieert voor verbindingen
+	  die niet op fouten gecorrigeerd worden:</para>
+
+	<programlisting>ATZ
+AT&amp;B2&amp;W</programlisting>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* De configuratie van de modem bekijken</title>
-
-	<para></para>
+	<title>De modeminstellingen controleren</title>
+
+	<para>De meeste modems die op hoge snelheid werken, bieden
+	  opdrachten om de huidige werkparameters van een modem in een
+	  min of meer voor mensen leesbare vorm te bekijken.  Op het
+	  &usrobotics; &sportster; 14.400 extern modem beeldt de
+	  opdracht <command>ATI5</command> de instellingen af die in
+	  het niet-vluchtige RAM zijn opgeslagen.  Gebruik om de
+	  werkelijke werkparameters van een modem te zien (zoals
+	  be&iuml;nvloed door de stand van de DIP-schakelaars van een
+	  modem) de opdrachten <command>ATZ</command> gevolgd door
+	  <command>ATI4</command>.</para>
+
+	<para>Kijk in de handleiding van een modem als er met een
+	  ander merk modem gewerkt wordt voor het controleren van de
+	  parameters voor het instellen van dat modem.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Problemen oplossen</title>
+      <title>Problemen oplossen</title>
 
-      <sect3>
-	<title>* Het &os; systeem controleren</title>
+      <para>Hier volgen wat stappen die gevolgd kunnen worden om een
+	inbelmodem op een systeem te controleren.</para>
 
-	<para></para>
+      <sect3>
+	<title>Een &os;-systeem controleren</title>
+
+	<para>Verbind een modem met een &os;-systeem, start het systeem
+	  op en kijk, indien het modem lampjes bevat die de toestand
+	  aangeven, of de <acronym>DTR</acronym>-indicator oplicht
+	  als het prompt <prompt>login:</prompt> op de systeemconsole
+	  verschijnt.  Als het oplicht zou dit betekenen dat &os;
+	  een <command>getty</command>-proces heeft gestart op de
+	  juiste communicatiepoort en wacht op het modem om een gesprek
+	  aan te nemen.</para>
+
+	<para>Geef als de <acronym>DTR</acronym>-indicator niet
+	  oplicht, na aanmelden op de console, de opdracht <command>ps
+	    ax</command> om te zien of &os; probeert een
+	  <command>getty</command>-proces op de juiste poort te
+	  draaien.  Er dienen tussen de weergegeven processen regels
+	  zoals de onderstaande te verschijnen:</para>
+
+	<screen>  114 ??  I      0:00.10 /usr/libexec/getty V19200 ttyd0
+  115 ??  I      0:00.10 /usr/libexec/getty V19200 ttyd1</screen>
+
+	<para>Er kan ook iets als het volgende verschijnen:</para>
+
+	<screen>  114 d0  I      0:00.10 /usr/libexec/getty V19200 ttyd0</screen>
+
+	<para>Als het modem nog geen gesprek heeft aangenomen, betekent
+	  dit dat <command>getty</command> het openen van de
+	  communicatiepoort voltooid heeft.  Dit kan duiden op een
+	  probleem met de bekabeling of op een verkeerd ingesteld modem
+	  omdat <command>getty</command> niet in staat zou moeten zijn
+	  om de communicatiepoort te openen totdat
+	  <acronym>CD</acronym> (kiestoon) door het modem is
+	  bevestigd.</para>
+
+	<para>Indien er geen enkel <command>getty</command>-proces
+	  verschijnt dat wacht op het openen van de gewenste poort
+	  <filename>ttyd<replaceable>N</replaceable></filename>,
+	  controleer dan de regels in <filename>/etc/ttys</filename> op
+	  vergissingen.  Controleer ook het logboekbestand
+	  <filename>/var/log/messages</filename> om te zien of er
+	  logboekberichten van <command>init</command> of
+	  <command>getty</command> met betrekking tot problemen zijn.
+	  Indien er problemen zijn, controleer dan nogmaals de
+	  instellingenbestanden <filename>/etc/ttys</filename> en
+	  <filename>/etc/gettytab</filename>, alsook de betreffende
+	  speciale apparaatbestanden <filename>/dev/ttydN</filename>,
+	  op vergissingen, ontbrekende regels of ontbrekende speciale
+	  apparaatbestanden.</para>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* Proberen in te bellen</title>
-
-	<para></para>
+	<title>Proberen om in te bellen</title>
+
+	<para>Probeer in te bellen op een systeem.  Controleer of op
+	  het systeem-op-afstand 8 bits, geen pariteit en 1 stopbit
+	  gebruikt wordt.  Probeer, indien er niet meteen een prompt
+	  verschijnt of als er rommel verschijnt, ongeveer
+	  eens per seconde op <keycode>Enter</keycode> te drukken.
+	  Probeer, indien er na een tijd nog geen prompt
+	  <prompt>login:</prompt> verschijnt, een
+	  <command>BREAK</command> te versturen.  Probeer, indien er
+	  een modem wordt gebruikt dat op hoge snelheid werkt om te
+	  bellen, opnieuw in te bellen nadat de interfacesnelheid van
+	  het bellende modem is vastgezet (bijvoorbeeld via
+	  <command>AT&amp;B1</command> op een &usrobotics; &sportster;
+	  modem).</para>
+
+	<para>Controleer, indien er nog steeds geen prompt
+	  <prompt>login:</prompt> verschijnt, nogmaals
+	  <filename>/etc/gettytab</filename> en controleer of:</para>
+	<itemizedlist>
+	  <listitem>
+	    <para>De initi&euml;le specificatie die in
+	      <filename>/etc/ttys</filename> voor de lijn staat
+	      overeenkomt met een naam van een specificatie in
+	      <filename>/etc/gettytab</filename>;</para>
+	  </listitem>
+
+	  <listitem>
+	    <para>Elke regel <literal>nx=</literal> overeenkomt met een
+	    naam van een andere specificatie in
+	    <filename>gettytab</filename>;</para>
+	  </listitem>
+
+	  <listitem>
+	    <para>Elke regel <literal>tc=</literal> overeenkomt met een
+	    naam van een andere specificatie in
+	    <filename>gettytab</filename>.</para>
+	  </listitem>
+	</itemizedlist>
+
+	<para>Controleer, indien er gebeld wordt maar het modem op het
+	  &os;-systeem niet reageert, of het modem ingesteld is om de
+	  telefoon te beantwoorden als <acronym>DTR</acronym> bevestigd
+	  is.  Controleer, indien het modem juist ingesteld lijkt te
+	  zijn, of de <acronym>DTR</acronym>-lijn bevestigd is door de
+	  indicatielampjes van het modem te controleren (indien die
+	  aanwezig zijn).</para>
+
+	<para>Neem een pauze en probeer het later nog eens indien alles
+	  meerdere malen is geprobeerd en het nog steeds niet werkt.
+	  Indien het nog steeds niet werkt, stuur dan een e-mail naar
+	  de &a.questions; met een beschrijving van het modem en het
+	  probleem en de mensen op de lijst zullen proberen te
+	  helpen.</para>
       </sect3>
     </sect2>
   </sect1>
 
   <sect1 id="dialout">
-    <title>* Uitbel service</title>
+    <title>Uitbeldienst</title>
 
-    <sect2>
-      <title>* Mijn standaard Hayes modem wordt niet ondersteund,
-	wat kan ik doen?</title>
+    <indexterm><primary>uitbeldienst</primary></indexterm>
 
-      <para></para>
-    </sect2>
+    <para>De volgende tips dienen voor het maken van een verbinding met
+      een andere computer per modem.  Dit is geschikt voor het opzetten
+      van een terminalsessie met een gast op afstand.</para>
 
-    <sect2 id="direct-at">
-      <title>* Hoe moet ik deze AT commando's invoeren?</title>
+    <para>Dit is nuttig bij het aanmelden op een BBS.</para>
 
-      <para></para>
-    </sect2>
+    <para>Dit soort verbinding kan extreem behulpzaam zijn om een
+      bestand op het Internet te krijgen indien er problemen zijn met
+      PPP.  Indien FTP ergens voor nodig is en PPP kapot is, kan de
+      terminalsessie voor FTP gebruikt worden.  Vervolgens kan zmodem
+      gebruikt worden om het naar de machine te verzenden.</para>
 
     <sect2>
-      <title>* Het <literal>@</literal> teken voor de pn mogelijkheid
-	werkt niet</title>
+      <title>Een gewone Hayes-modem wordt niet ondersteund, wat
+	nu?</title>
+
+      <para>In feite is de hulppagina voor <command>tip</command>
+	verouderd.  Er is al een generiek belprogramma voor Hayes
+	ingebouwd.  Gebruik <literal>at=hayes</literal> in het bestand
+	<filename>/etc/remote</filename>.</para>
+
+      <para>Het stuurprogramma voor Hayes is niet slim genoeg om enkele
+	geavanceerde eigenschappen van nieuwere modems te herkennen.
+	Berichten als <literal>BUSY</literal> (in gesprek),
+	<literal>NO DIALTONE</literal> (geen kiestoon) of
+	<literal>CONNECT 115200</literal> (verbinden 115200) verwarren
+	het stuurprogramma.  Schakel deze berichten uit bij gebruik van
+	<command>tip</command> (door middel van
+	<command>ATX0&amp;W</command>).</para>
+
+      <para>Verder is de beltimeout voor <command>tip</command> 60
+	seconden.  Het modem dient een lagere waarde te gebruiken om te
+	voorkomen dat <command>tip</command> denkt dat er een probleem
+	met de communicatie is.  Probeer
+	<command>ATS7=45&amp;W</command>.</para>
+
+      <note>
+	<para>De geleverde versie van <command>tip</command>
+	  ondersteunt Hayesmodems nog niet volledig.  De oplossing is
+	  om het bestand <filename>tipconf.h</filename> in de map
+	  <filename>/usr/src/usr.bin/tip/tip</filename> te bewerken.
+	  Het mag duidelijk zijn dat hiervoor de distributie van de
+	  broncode nodig is.</para>
+
+	<para>Wijzig de regel <literal>#define HAYES 0</literal> in
+	  <literal>#define HAYES 1</literal>.  Voer hierna
+	  <command>make</command> en <command>make install</command>
+	  uit.  Hierna werkt alles naar wens.</para>
+      </note>
+    </sect2>
 
-      <para></para>
+    <sect2 id="direct-at">
+      <title>Hoe AT-commando's ingeven?</title>
+
+      <indexterm><primary><filename>/etc/remote</filename></primary></indexterm>
+
+      <para>Maak een zogenaamde <quote>directe</quote> regel in het
+	bestand <filename>/etc/remote</filename> aan.  Als het modem
+	bijvoorbeeld aan de eerste seri&euml;le poort,
+	<filename>/dev/cuad0</filename>, is gekoppeld, voeg dan de
+	volgende regel toe:</para>
+
+      <programlisting>cuad0:dv=/dev/cuad0:br#19200:pa=none</programlisting>
+
+      <para>Gebruik voor de mogelijkheid <literal>br</literal> de
+	hoogst ondersteunde snelheid van het modem in bps.  Typ hierna
+	<command>tip cuad0</command> om een verbinding met het modem te
+	maken.</para>
+
+      <para>Als alternatief kan <command>cu</command> als
+	<username>root</username> met het volgende commando gebruikt
+	worden:</para>
+
+      <screen>&prompt.root; <userinput>cu
+	  -l<replaceable>lijn</replaceable>
+	  -s<replaceable>snelheid</replaceable></userinput></screen>
+
+      <para>De waarde <replaceable>lijn</replaceable> is de
+	seri&euml;le poort (bijvoorbeeld
+	<filename>/dev/cuad0</filename>) en
+	<replaceable>snelheid</replaceable> is de snelheid
+	(bijvoorbeeld <literal>57600</literal>).  Als alle
+	AT-commando's zijn ingevoerd, voer dan <keycap>~.</keycap> in
+	om het programma te verlaten.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Hoe kan ik een telefoonnummer kiezen op de command
-	line?</title>
-
-      <para></para>
+      <title>Het teken <literal>@</literal> voor de optie pn werkt
+	niet!</title>
+
+      <para>Het teken <literal>@</literal> in de
+	telefoonnummermogelijkheid vertelt <command>tip</command> om in
+	<filename>/etc/phones</filename> naar een telefoonnummer te
+	kijken.  Maar het teken <literal>@</literal> is ook een speciaal
+	teken in specificatiebestanden als
+	<filename>/etc/remote</filename>.  Gebruik een backslash om
+	hieraan te ontsnappen:</para>
+
+      <programlisting>pn=\@</programlisting>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Moet ik elke keer de bps snelheid aangeven als ik dat
-	doe?</title>
+      <title>Hoe een telefoonnummer op de opdrachtregel
+	draaien?</title>
 
-      <para></para>
-    </sect2>
+      <para>Voeg een zogenaamde <quote>generieke</quote> regel aan
+	het bestand <filename>/etc/remote</filename> toe.
+	Bijvoorbeeld:</para>
 
-    <sect2>
-      <title>* Ik benader een aantal machines door een terminal
-	server</title>
+      <programlisting>tip115200|Bel elk telefoonnummer met 115200 bps:\
+        :dv=/dev/cuad0:br#115200:at=hayes:pa=none:du:
+tip57600|Bel elk telefoonnummer met 57600 bps:\
+        :dv=/dev/cuad0:br#57600:at=hayes:pa=none:du:</programlisting>
+
+      <para>Hierna zijn onder andere de volgende mogelijkheden
+	beschikbaar:</para>
+
+      <screen>&prompt.root; <userinput>tip -115200 5551234</userinput></screen>
+
+      <para>Indien <command>cu</command> boven <command>tip</command>
+	geprefereerd wordt, dient een generieke regel voor
+	<literal>cu</literal> gebruikt te worden:</para>
+
+      <programlisting>cu115200|Gebruik cu om elk nummer met 115200bps te bellen:\
+	:dv=/dev/cuad1:br#57600:at=hayes:pa=none:du:</programlisting>
 
-      <para></para>
+      <para>Voer in:</para>
+
+      <screen>&prompt.root; <userinput>cu 5551234 -s 115200</userinput></screen>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Kan tip meerdere lijnen gebruiken voor een host?</title>
+      <title>Dient de bps-snelheid telkens ingevoerd te worden?</title>
+
+      <para>Voeg een regel toe voor <literal>tip1200</literal> of
+	<literal>cu1200</literal>, maar gebruik een bps-snelheid die
+	geschikt is voor de br-mogelijkheid.  <command>tip</command>
+	meent dat 1200&nbsp;bps een goede standaardwaarde is, hierdoor
+	zoekt het naar een regel <literal>tip1200</literal>.  Uiteraard
+	hoeft 1200&nbsp;bps niet gebruikt te worden.</para>
+    </sect2>
 
-      <para></para>
+    <sect2>
+      <title>Een aantal hosts met een terminalserver benaderen</title>
+
+      <para>Om niet iedere keer te hoeven wachten totdat er verbinding
+	is en <command>CONNECT &lt;host&gt;</command> in te typen, kan
+	de mogelijkheid <literal>cm</literal> van
+	<command>tip</command> gebruikt worden.  Als voorbeeld bieden
+	de onderstaande regels in <filename>/etc/remote</filename> de
+	mogelijkheid om <command>tip pain</command> of <command>tip
+	  muffin</command> in te typen om met de hosts pain of muffin
+	te verbinden, en <command>tip deep13</command> om naar de
+	terminalserver te gaan:</para>
+
+      <programlisting>pain|pain.deep13.com|Forresters machine:\
+        :cm=CONNECT pain\n:tc=deep13:
+muffin|muffin.deep13.com|Franks machine:\
+        :cm=CONNECT muffin\n:tc=deep13:
+deep13:Gizmonics Institute terminalserver:\
+        :dv=/dev/cuad2:br#38400:at=hayes:du:pa=none:pn=5551234:</programlisting>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Waarom moet ik
-	<keycombo action="simul">
-	  <keycap>Ctrl</keycap>
-	  <keycap>P</keycap>
-	</keycombo>
-	twee keer typen om &eacute;&eacute;n keer
-	<keycombo action="simul">
-	  <keycap>Ctrl</keycap>
-	  <keycap>P</keycap>
-	</keycombo>
-	te krijgen?</title>
-	  
-	<para></para>
+      <title>Kan tip meer dan &eacute;&eacute;n lijn voor elke site
+	proberen?</title>
+
+      <para>Dit is een vaak een probleem als een universiteit een
+	handvol modemlijnen en enkele duizenden studenten heeft die ze
+	proberen te gebruiken.</para>
+
+      <para>Voeg een regel voor de universiteit toe in
+	<filename>/etc/remote</filename> en gebruik
+	<literal>@</literal> voor de mogelijkheid
+	<literal>pn</literal>:</para>
+
+      <programlisting>grote-universiteit:\
+        :pn=\@:tc=dialout
+dialout:\
+        :dv=/dev/cuad3:br#9600:at=courier:du:pa=none:</programlisting>
+
+      <para>Voeg hierna de telefoonnummers voor de universiteit toe aan
+	<filename>/etc/phones</filename>:</para>
+
+      <programlisting>grote-universiteit 5551111
+grote-universiteit 5551112
+grote-universiteit 5551113
+grote-universiteit 5551114
+</programlisting>
+
+      <para>Het commando <command>tip</command> probeert elk nummer in
+	de volgorde van de lijst alvorens op te geven.  Om de pogingen
+	te herhalen, kan <command>tip</command> in een while-lus
+	gedraaid worden.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Ineens is alles in hoofdletters?</title>
+      <title>Waarom moet <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>P</keycap></keycombo>
+	tweemaal worden ingedrukt om <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>P</keycap></keycombo>
+	&eacute;&eacute;nmaal te versturen?</title>
+
+      <para><keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>P</keycap></keycombo>
+	is het standaard <quote>forceer</quote>-karakter, dat gebruikt
+	wordt om <command>tip</command> te vertellen dat het volgende
+	karakter letterlijk genomen dient te worden.  Het
+	forceerkarakter kan met de ontsnapping <command>~s</command>,
+	wat <quote>stel een variabele in</quote> betekent, op elk ander
+	karakter ingesteld worden.</para>
+
+      <para>Typ
+	<command>~sforce=<replaceable>enkel-karakter</replaceable></command>
+	in gevolgd door een nieuwe regel.
+	<replaceable>enkel-karakter</replaceable> is elk enkel
+	karakter.  Indien <replaceable>enkel-karakter</replaceable>
+	weggelaten wordt, is het forceerkarakter het nulkarakter, wat
+	door middel van <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>2</keycap></keycombo>
+	of <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>spatie</keycap></keycombo>
+	verkregen kan worden.  Een redelijke standaardwaarde
+	voor <replaceable>enkel-karakter</replaceable> is <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Shift</keycap><keycap>Ctrl</keycap><keycap>6</keycap></keycombo>,
+	die slechts op enkele terminalservers gebruikt
+	wordt.</para>
+
+      <para>Het forceerkarakter kan op elk gewenst karakter ingesteld
+	worden door het volgende op te nemen in het bestand
+	<filename>&#36;HOME/.tiprc</filename>:</para>
+
+      <programlisting>force=&lt;enkel-karakter&gt;</programlisting>
+    </sect2>
 
-      <para></para>
+    <sect2>
+      <title>Alle ingevoerde tekst staat opeens in
+	hoofdletters?</title>
+
+      <para>Waarschijnlijk is <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>A</keycap></keycombo>
+	ingedrukt, het <quote>raisechar</quote> van
+	<command>tip</command>, dat speciaal voor mensen met een
+	kapotte caps-lock toets is ontworpen.  Gebruik
+	<command>~s</command> zoals boven is aangegeven en stel de
+	variabele <literal>raisechar</literal> op iets redelijks in.
+	Het kan zelfs op hetzelfde als het forceerkarakter worden
+	ingesteld, indien het onwaarschijnlijk is dat een van deze
+	mogelijkheden ooit gebruikt wordt.</para>
+
+      <para>Hier volgt een voorbeeld voor het bestand
+	<filename>.tiprc</filename> dat perfect is voor gebruikers van
+	<application>Emacs</application> die <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>2</keycap></keycombo>
+	en <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Ctrl</keycap><keycap>A</keycap></keycombo>
+	vaak moeten gebruiken:</para>
+
+      <programlisting>force=^^
+raisechar=^^</programlisting>
+
+      <para>De ^^ is <keycombo
+	  action="simul"><keycap>Shift</keycap><keycap>Ctrl</keycap><keycap>6</keycap></keycombo>.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Hoe kan ik bestanden versturen met
-	<command>tip</command>?</title>
+      <title>Hoe met <command>tip</command> bestanden
+	versturen?</title>
 
-      <para></para>
+      <para>In de communicatie met een ander &unix;-systeem kunnen
+	bestanden verzonden en ontvangen worden met de commando's
+	<command>~p</command> (put) en <command>~t</command> (take).
+	Deze commando's draaien <command>cat</command> en
+	<command>echo</command> op een systeem op afstand om bestanden
+	aan te nemen en te verzenden.  De syntaxis is:</para>
+
+      <cmdsynopsis>
+	<command>~p</command>
+
+	<arg choice="plain">lokaal-bestand</arg>
+
+	<arg choice="opt">bestand-op-afstand</arg>
+      </cmdsynopsis>
+
+      <cmdsynopsis>
+	<command>~t</command>
+
+	<arg choice="plain">bestand-op-afstand</arg>
+
+	<arg choice="opt">lokaal-bestand</arg>
+      </cmdsynopsis>
+
+      <para>Er wordt niet op fouten gecontroleerd, het is dus
+	verstandig om een ander protocol te gebruiken, zoals
+	zmodem.</para>
     </sect2>
 
     <sect2>
-      <title>* Hoe kan ik zmodem draaien met
-	<command>tip</command>?</title>
+      <title>Hoe kan zmodem samen met <command>tip</command>
+	draaien?</title>
+
+      <para>Start om bestanden te ontvangen het verstuurprogramma aan
+	de andere kant.  Typ daarna <command>~C rz</command> om ze
+	lokaal te ontvangen.</para>
 
-      <para></para>
+      <para>Start om bestanden te versturen het ontvangprogramma aan de
+	andere kant.  Typ daarna <command>~C sz
+	  <replaceable>bestanden</replaceable></command> om ze naar het
+	systeem aan de andere kant te versturen.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 
@@ -386,95 +2443,883 @@
 	</author>
       </authorgroup>
     </sect1info>
-    <title>* De seri&euml;le console opzetten</title>
+
+    <title>Seri&euml;le console opzetten</title>
+
+    <indexterm><primary>seri&euml;le console</primary></indexterm>
 
     <sect2 id="serialconsole-intro">
-      <title>* Introductie</title>
+      <title>Inleiding</title>
+
+      <para>&os; biedt de mogelijkheid om op een systeem op te starten
+	met slechts een domme terminal en een seri&euml;le poort als
+	console.  Dit soort opstellingen is handig voor twee soorten
+	mensen:  voor systeembeheerders die &os; willen installeren op
+	machines die geen toetsenbord of beeldscherm hebben en voor
+	ontwikkelaars die de kernel of apparaatstuurprogramma's willen
+	debuggen.</para>
+
+      <para>Zoals beschreven in <xref linkend="boot">, gebruikt &os;
+	drie fasen voor het opstarten.  De eerste twee fasen bevinden
+	zich in de code van het opstartblok dat zich aan het begin van
+	de opstartslice van &os; op de opstartschijf bevindt.  Het
+	opstartblok laadt vervolgens de opstartlader
+	(<filename>/boot/loader</filename>) en draait als de code van
+	de derde fase.</para>
+
+      <para>Om de seri&euml;le console gereed te maken moeten de code
+	in het opstartblok, de code van de opstartlader en de kernel
+	worden ingesteld.</para>
+    </sect2>
 
-      <para></para>
+    <sect2 id="serialconsole-howto-fast">
+      <title>De seri&euml;le console instellen, korte versie</title>
+
+      <para>Deze sectie neemt aan dat de standaard opstelling wordt
+	gebruikt en dat een kort overzicht voor het opzetten van de
+	seri&euml;le console gewenst is.</para>
+
+      <procedure>
+	<step>
+	  <para>Verbind de seri&euml;le kabel met COM1 en de leidende
+	    terminal;</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Om alle opstartmeldingen op de seri&euml;le console te
+	    zien, dient het volgende commando als supergebruiker
+	    uitgevoerd te worden:</para>
+
+	  <screen>&prompt.root; echo 'console="comconsole"' &gt;&gt; /boot/loader.conf</screen>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Bewerk <filename>/etc/ttys</filename> en wijzig
+	    <literal>off</literal> in <literal>on</literal> en
+	    <literal>dialup</literal> in <literal>vt100</literal> voor
+	    de regel <literal>ttyd0</literal>.  Indien dit niet gebeurt
+	    is er geen wachtwoord nodig om met de seri&euml;le console
+	    te verbinden, wat tot een mogelijk beveiligingslek
+	    leidt;</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Start het systeem opnieuw op om te zien of de
+	    veranderingen effect hebben.</para>
+	</step>
+      </procedure>
+
+      <para>Indien een andere instelling nodig is, is er een
+	diepgaandere uitleg over instellingen beschikbaar in
+	<xref linkend="serialconsole-howto">.</para>
     </sect2>
 
     <sect2 id="serialconsole-howto">
-      <title>* Seri&euml;le console configuratie</title>
-
-      <para></para>
+      <title>De seri&euml;le console instellen</title>
+
+      <procedure>
+	<step>
+	  <para>Bereid een seri&euml;le kabel voor.</para>
+
+	  <indexterm><primary>nulmodem-kabel</primary></indexterm>
+
+	  <para>Benodigd zijn een nulmodem-kabel &ograve;f een
+	    standaard seri&euml;le kabel samen met een
+	    nulmodem-adapter.  Zie <xref
+	      linkend="serial-cables-ports"> voor een beschrijving
+	    van seri&euml;le kabels.</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Ontkoppel het toetsenbord.</para>
+
+	  <para>De meeste PC-systemen zoeken naar het toetsenbord
+	    tijdens de Power-On Self-Test (POST) en geven een
+	    foutmelding als het toetsenbord niet is gevonden.  Sommige
+	    systemen klagen luid over het ontbreken van een toetsenbord
+	    en gaan niet verder met opstarten totdat het is
+	    aangesloten.</para>
+
+	  <para>Indien de computer klaagt over de fout, maar desondanks
+	    opstart, is het niet nodig iets speciaals te doen.  Sommige
+	    machines waarop Phoenix BIOS is ge&iuml;nstalleerd melden
+	    enkel <errorname>Toetsenbord faalde</errorname> en gaan
+	    normaal door met opstarten.</para>
+
+	  <para>Indien de machine weigert zonder toetsenbord op te
+	    starten dient het BIOS ingesteld te worden zodat het deze
+	    fout negeert (als het dit kan).  Raadpleeg het handboek van
+	    het moederbord voor verdere aanwijzingen.</para>
+
+	  <tip>
+	    <para>Stel het toetsenbord in op <quote>Niet
+		ge&iuml;nstalleerd</quote> in de BIOS-instellingen.
+	      Het is dan nog steeds mogelijk om het toetsenbord te
+	      gebruiken.  Dit zorgt er alleen voor dat het BIOS niet
+	      naar een toetsenbord zoekt tijdens het aanzetten.  Het
+	      BIOS dient niet te klagen als het toetsenbord ontbreekt.
+	      Het is mogelijk om het toetsenbord aangesloten te laten,
+	      zelfs als deze vlag is ingesteld op <quote>Niet
+		ge&iuml;nstalleerd</quote> en het toetsenbord werkt nog
+	      steeds.</para>
+	  </tip>
+
+	  <note>
+	    <para>Als een systeem een &ps2;-muis heeft, is het goed
+	      mogelijk dat naast het toetsenbord ook de muis
+	      losgekoppeld moet worden.  Dit komt doordat &ps2;-muizen
+	      wat hardware met het toetsenbord delen.  Als de muis
+	      aangesloten blijft, kan het zoeken naar het toetsenbord
+	      als resultaat hebben dat het toetsenbord er nog steeds
+	      is.  Een Gateway 2000 Pentium 90&nbsp;MHz systeem met een
+	      AMI BIOS schijnt zich op deze manier te gedragen.  Over
+	      het algemeen is dit geen probleem aangezien een muis
+	      zonder toetsenbord sowieso weinig nut heeft.</para>
+	  </note>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Sluit een domme terminal aan op
+	    <devicename>COM1</devicename>
+	    (<devicename>sio0</devicename>).</para>
+
+	  <para>Indien er geen domme terminal aanwezig is, kan een oude
+	    PC met een modemprogramma of de seri&euml;le poort van een
+	    andere &unix; machine gebruikt worden.  Indien er geen
+	    <devicename>COM1</devicename>
+	    (<devicename>sio0</devicename>) aanwezig is dient deze
+	    geregeld te worden.  Op dit moment is er geen manier om een
+	    andere poort dan <devicename>COM1</devicename> voor de
+	    opstartblokken te selecteren, afgezien van deze opnieuw te
+	    compileren.  Indien <devicename>COM1</devicename> al voor
+	    een ander apparaat gebruikt wordt, verwijder dat apparaat
+	    dan tijdelijk en installeer een nieuw opstartblok en een
+	    nieuwe kernel zodra &os; werkt.  Er wordt aangenomen dat
+	    <devicename>COM1</devicename> sowieso beschikbaar is op een
+	    bestands-/reken-/terminalserver.  Als
+	    <devicename>COM1</devicename> &egrave;cht voor iets anders
+	    nodig is (en het niet mogelijk is om dat op
+	    <devicename>COM2</devicename>
+	    (<devicename>sio1</devicename>) over te zetten), is het
+	    sowieso al onverstandig om hiermee bezig te zijn.)</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Controleer of het instellingenbestand van de kernel de
+	    juiste vlaggen ingesteld heeft voor
+	    <devicename>COM1</devicename>
+	    (<devicename>sio0</devicename>).</para>
+
+	  <para>Relevante vlaggen zijn:</para>
+
+	  <variablelist>
+	    <varlistentry>
+	      <term><literal>0x10</literal></term>
+
+	      <listitem>
+		<para>Zet console-ondersteuning voor deze eenheid aan.
+		  De andere consolevlaggen worden genegeerd tenzij deze
+		  is aangezet.  Momenteel kan ten hoogste
+		  &eacute;&eacute;n eenheid console-ondersteuning
+		  hebben.  De eerste (in de volgorde van het
+		  instellingenbestand) waarvan deze vlag is aangezet
+		  heeft de voorkeur.  Deze optie zelf maakt de
+		  seri&euml;le poort geen console.  Stel de volgende
+		  vlag in of gebruik de onderstaande optie
+		  <option>-h</option> samen met deze vlag.</para>
+	      </listitem>
+	    </varlistentry>
+
+	    <varlistentry>
+	      <term><literal>0x20</literal></term>
+
+	      <listitem>
+		<para>Dwingt deze eenheid om de console te zijn (tenzij
+		  er een andere console met hogere prioriteit is),
+		  ongeacht de onderstaande optie <option>-h</option>.
+		  De vlag <literal>0x20</literal> dient samen met de
+		  vlag <option>0x10</option> gebruikt te worden.</para>
+	      </listitem>
+	    </varlistentry>
+
+	    <varlistentry>
+	      <term><literal>0x40</literal></term>
+
+	      <listitem>
+		<para>Reserveert deze eenheid (in samenwerking met
+		  <literal>0x10</literal>) en maakt de eenheid
+		  ontoegankelijk voor normale toegang.  Deze vlag dient
+		  niet aangezet te worden op de seri&euml;le poort van
+		  de eenheid die als seri&euml;le console gebruikt gaat
+		  worden.  De enige functie van deze vlag is de eenheid
+		  voor het debuggen van de kernel op afstand aan te
+		  merken.  Zie het <ulink
+		    url="&url.books.developers-handbook;/index.html">Ontwikkelaarshandboek</ulink>
+		  voor meer informatie over debuggen op afstand.</para>
+
+		<note>
+		  <para>In &os; 4.0 en nieuwer is de semantiek van de
+		    vlag <literal>0x40</literal> enigszins anders en is
+		    er een andere vlag om een seri&euml;le poort voor
+		    debuggen op afstand te specificeren.</para>
+		</note>
+	      </listitem>
+	    </varlistentry>
+	  </variablelist>
+
+	  <para>Voorbeeld:</para>
+
+	  <programlisting>device sio0 at isa? port IO_COM1 flags 0x10 irq 4</programlisting>
+
+	  <para>Zie de hulppagina &man.sio.4; voor meer details.</para>
+
+	  <para>Indien de vlaggen niet waren ingesteld, dient
+	    UserConfig gedraaid te worden (op een andere console) of de
+	    kernel opnieuw gecompileerd te worden.</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Maak <filename>boot.config</filename> aan in de
+	    hoofdmap van de partitie <literal>a</literal> van de
+	    opstartschijf.</para>
+
+	  <para>Dit bestand instrueert de code op het opstartblok hoe
+	    het systeem opgestart dient te worden.  Om de seri&euml;le
+	    console te activeren, zijn &eacute;&eacute;n of meer van de
+	    volgende opties nodig.  Indien meerdere opties gewenst
+	    zijn, dienen ze allemaal op dezelfde regel te staan:</para>
+
+	  <variablelist>
+	    <varlistentry>
+	      <term><option>-h</option></term>
+
+	      <listitem>
+		<para>Wisselt tussen de interne en de seri&euml;le
+		  console.  Indien bijvoorbeeld vanaf de interne
+		  (video)console opgestart wordt, kan
+		  <option>-h</option> gebruikt worden om het
+		  console-apparaat van de opstartlader en de kernel om
+		  te leiden naar de seri&euml;le console.  Indien vanaf
+		  de seri&euml;le poort opgestart wordt, kan
+		  <option>-h</option> gebruikt worden om de
+		  opstartlader en de kernel het videoscherm als console
+		  te laten gebruiken.</para>
+	      </listitem>
+	    </varlistentry>
+
+	    <varlistentry>
+	      <term><option>-D</option></term>
+
+	      <listitem>
+		<para>Wisselt tussen opstellingen met een enkele en een
+		  dubbele console.  In opstellingen met een enkele
+		  console is de console &ograve;fwel de interne console
+		  (videoscherm) &ograve;fwel de seri&euml;le poort,
+		  afhankelijk van bovenstaande optie
+		  <option>-h</option>.  In opstellingen met een dubbele
+		  console worden zowel het videoscherm als de
+		  seri&euml;le poort tegelijkertijd console, ongeacht
+		  de toestand van de optie <option>-h</option>.  De
+		  opstelling met een dubbele console heeft alleen
+		  effect als het opstartblok draait.  Zodra de
+		  opstartlader het overneemt, wordt de console die met
+		  de optie <option>-h</option> gespecificeerd is de
+		  enige console.</para>
+	      </listitem>
+	    </varlistentry>
+
+	    <varlistentry>
+	      <term><option>-P</option></term>
+
+	      <listitem>
+		<para>Zorgt ervoor dat het opstartblok naar het
+		  toetsenbord zoekt.  Als er geen toetsenbord wordt
+		  gevonden, worden de opties <option>-D</option> en
+		  <option>-h</option> automatisch ingesteld.</para>
+
+		<note>
+		  <para>Vanwege ruimtebeperkingen in de huidige versie
+		    van het opstartblok, is de optie
+		    <option>-P</option> alleen in staat om uitgebreide
+		    toetsenborden te detecteren.  Toetsenborden met
+		    minder dan 101 toetsen (en zonder de toetsen F11 en
+		    F12) worden mogelijk niet gedetecteerd.
+		    Toetsenborden op sommige laptops worden vanwege
+		    deze beperking mogelijk niet correct gevonden.
+		    Indien dit het geval is met een systeem, vermijd
+		    dan de optie <option>-P</option>.  Helaas is er
+		    geen mogelijkheid om dit probleem te
+		    omzeilen.</para>
+		</note>
+	      </listitem>
+	    </varlistentry>
+	  </variablelist>
+
+	  <para>Gebruik om de console automatisch te selecteren
+	    &ograve;fwel de optie <option>-P</option> &ograve;fwel de
+	    optie <option>-h</option> om de seri&euml;le console te
+	    activeren.</para>
+
+	  <para>De andere opties beschreven in &man.boot.8; kunnen ook
+	    gebruikt worden.</para>
+
+	  <para>De opties, behalve <option>-P</option>, worden aan de
+	    opstartlader (<filename>/boot/loader</filename>
+	    doorgegeven.  De opstartlader bepaalt of de interne
+	    videopoort of de seri&euml;le poort de console wordt door
+	    enkel naar de toestand van de optie <option>-h</option> te
+	    kijken.  Dit betekent dat als de optie <option>-D</option>,
+	    maar niet de optie <option>-h</option> in
+	    <filename>/boot.config</filename> gespecificeerd wordt, de
+	    seri&euml;le poort alleen tijdens het opstartblok als
+	    console gebruikt kan worden, de opstartlader gebruikt het
+	    interne videoscherm als console.</para>
+	</step>
+
+	<step>
+	  <para>Start de machine op.</para>
+
+	  <para>Als &os; gestart wordt, tonen de opstartblokken de
+	    inhoud van <filename>/boot.config</filename> op de
+	    console.  Bijvoorbeeld:</para>
+
+	  <screen>/boot.config: -P
+Keyboard: no</screen>
+
+	  <para>De tweede regel verschijnt alleen als
+	    <option>-P</option> in <filename>/boot.config</filename>
+	    staat en aangegeven wordt of het toetsenbord aanwezig of
+	    afwezig is.  Deze berichten gaan of naar de seri&euml;le of
+	    interne console of naar beide, afhankelijk van de optie in
+	    <filename>/boot.config</filename>.</para>
+
+	  <informaltable frame="none" pgwide="1">
+	    <tgroup cols="2">
+	      <thead>
+		<row>
+		  <entry>Opties</entry>
+
+		  <entry>Bericht gaat naar</entry>
+		</row>
+	      </thead>
+
+	      <tbody>
+		<row>
+		  <entry>geen</entry>
+
+		  <entry>interne console</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry><option>-h</option></entry>
+
+		  <entry>seri&euml;le console</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry><option>-D</option></entry>
+
+		  <entry>seri&euml;le en interne consoles</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry><option>-Dh</option></entry>
+
+		  <entry>seri&euml;le en interne consoles</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry><option>-P</option>, toetsenbord aanwezig</entry>
+
+		  <entry>interne console</entry>
+		</row>
+
+		<row>
+		  <entry><option>-P</option>, toetsenbord afwezig</entry>
+
+		  <entry>seri&euml;le console</entry>
+		</row>
+	      </tbody>
+	    </tgroup>
+	  </informaltable>
+
+	  <para>Na de bovenstaande berichten is er een korte pauze
+	    voordat de opstartblokken doorgaan met het laden van de
+	    opstartlader en voordat er verdere berichten op de console
+	    worden afgebeeld.  Normaalgesproken hoeven de
+	    opstartblokken niet onderbroken te worden, maar het kan
+	    gedaan worden om er zeker van te zijn dat alles goed is
+	    ingesteld.</para>
+
+	  <para>Om het opstartproces te onderbreken, kan op elke andere
+	    toets dan <keycode>Enter</keycode> gedrukt worden.  De
+	    opstartblokken vragen dan om verdere actie.  Er verschijnt
+	    iets als het volgende:</para>
+
+	  <screen>>> FreeBSD/i386 BOOT
+Default: 0:ad(0,a)/boot/loader
+boot:</screen>
+
+	  <para>Controleer of de bovenstaande boodschap naar de
+	    seri&euml;le of interne console of beide gaat, naar gelang
+	    de opties in <filename>/boot.config</filename>.  Indien de
+	    boodschap op de juiste console verschijnt kan op
+	    <keycode>Enter</keycode> gedrukt worden om het
+	    opstartproces voort te zetten.</para>
+
+	  <para>Als de seri&euml;le console gewenst is maar de prompt
+	    niet op de seri&euml;le terminal verschijnt, is er iets mis
+	    met de instellingen.  Voer in de tussentijd
+	    <option>-h</option> in en druk op Enter/Return (indien
+	    mogelijk) om aan het opstartblok (en vervolgens de
+	    opstartlader en de kernel) te vertellen dat de seri&euml;le
+	    poort console moet worden.  Controleer als het systeem
+	    draait wat er verkeerd ging.</para>
+	</step>
+      </procedure>
+
+      <para>Nadat de opstartlader is geladen en het derde stadium van
+	het opstartproces bereikt is, kan er nog steeds gewisseld
+	worden tussen de interne console en de seri&euml;le console
+	door de juiste omgevingsvariabelen in de opstartlader in te
+	stellen.  Zie <xref linkend="serialconsole-loader">.</para>
     </sect2>
 
-  <sect2 id="serialconsole-summary">
-    <title>* Samenvatting</title>
+    <sect2 id="serialconsole-summary">
+      <title>Samenvatting</title>
+
+      <para>Hieronder volgt een samenvatting van de verschillende
+	instellingen die in deze sectie en de uiteindelijk gekozen
+	console beschreven zijn.</para>
 
       <sect3>
-	<title>* Mogelijkheid 1: Je hebt de vlag 0x10 gezet voor
-	  <devicename>sio0</devicename></title>
+	<title>Geval 1: vlaggen ingesteld op 0x10 voor
+	  <devicename>sio</devicename></title>
+
+	<programlisting>device sio0 at isa? port IO_COM1 flags 0x10 irq 4</programlisting>
+
+	<informaltable frame="none" pgwide="1">
+	  <tgroup cols="4">
+	    <thead>
+	      <row>
+		<entry align="left">Opties in /boot.config</entry>
+
+		<entry align="left">Console tijdens de opstartblokken</entry>
+
+		<entry align="left">Console tijdens de opstartlader</entry>
+
+		<entry align="left">Console in kernel</entry>
+	      </row>
+	    </thead>
+
+	    <tbody>
+	      <row>
+		<entry>niets</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-h</option></entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-D</option></entry>
+
+		<entry>serieel en intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-Dh</option></entry>
 
-	  <para></para>
+		<entry>serieel en intern</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-P</option>, toetsenbord aanwezig</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-P</option>, toetsenbord afwezig</entry>
+
+		<entry>serieel en intern</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+	    </tbody>
+	  </tgroup>
+	</informaltable>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* Mogelijkheid 2: Je hebt de vlag 0x30 gezet voor
-	  <devicename>sio0</devicename></title>
+	<title>Geval 2: vlaggen ingesteld op 0x30 voor
+	  <devicename>sio</devicename></title>
+
+	<programlisting>device sio0 at isa? port IO_COM1 flags 0x30 irq 4</programlisting>
+
+	<informaltable frame="none" pgwide="1">
+	  <tgroup cols="4">
+	    <thead>
+	      <row>
+		<entry>Opties in /boot.config</entry>
+
+		<entry>Console tijdens de opstartblokken</entry>
+
+		<entry>Console tijdens de opstartlader</entry>
+
+		<entry>Console in kernel</entry>
+	      </row>
+	    </thead>
+
+	    <tbody>
+	      <row>
+		<entry>niets</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-h</option></entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
 
-	<para></para>
+		<entry>serieel</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-D</option></entry>
+
+		<entry>serieel en intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-Dh</option></entry>
+
+		<entry>serieel en intern</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-P</option>, toetsenbord aanwezig</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>intern</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+
+	      <row>
+		<entry><option>-P</option>, toetsenbord afwezig</entry>
+
+		<entry>serieel en intern</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+
+		<entry>serieel</entry>
+	      </row>
+	    </tbody>
+	  </tgroup>
+	</informaltable>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="serialconsole-tips">
-      <title>* Tips voor de seri&euml;le console</title>
+      <title>Tips voor de seri&euml;le console</title>
 
       <sect3>
-	<title>* Een snellere seri&euml;le poort instellen</title>
+	<title>Een hogere snelheid voor de seri&euml;le poort
+	  instellen</title>
 
-	<para></para>
-      </sect3>
+	<para>!!!Standaard zijn de instellingen van de seri&euml;le poort:
+	  9600 baud, 8 bits, geen pariteit, en 1 stopbit.  Indien het
+	  wenselijk is om de snelheid te veranderen, dienen in ieder
+	  geval de opstartblokken opnieuw gecompileerd te worden.  Voeg
+	  de volgende regel toe aan <filename>/etc/make.conf</filename>
+	  en compileer nieuwe opstartblokken:</para>
 
-      <sect3 id="serialconsole-com2">
-	<title>Een andere seri&euml;le poort gebruiken dan
-	  <devicename>sio0</devicename> voor de console</title>
+	<programlisting>BOOT_COMCONSOLE_SPEED=19200</programlisting>
+
+	<para>Zie <xref linkend="serialconsole-com2"> voor uitgebreide
+	  instructies over het bouwen en installeren van nieuwe
+	  opstartblokken.</para>
+
+	<para>Indien de seri&euml;le console op een andere manier dan
+	  door opstarten met <option>-h</option> is ingesteld of indien
+	  de kernel anders is dan die door de opstartblokken is
+	  gebruikt, voeg dan de volgende optie aan het
+	  kernelinstellingenbestand toe en compileer een nieuwe
+	  kernel:</para>
 
-	  <para></para>
+	<programlisting>options CONSPEED=19200</programlisting>
+
+      <sect3 id="serialconsole-com2">
+	<title>Een andere seri&euml;le poort dan
+	  <devicename>sio0</devicename> voor de console
+	  gebruiken</title>
+
+	<para>Het gebruik van een andere poort dan
+	  <devicename>sio</devicename> vergt wat hercompileren.  Indien
+	  het gewenst is om een andere seri&euml;le poort te gebruiken,
+	  hercompileer dan de opstartblokken, de opstartlader en de
+	  kernel als volgt:</para>
+
+	<procedure>
+	  <step>
+	    <para>De broncode van de kernel moet beschikbaar zijn.
+	      Zie <xref linkend="cutting-edge">;</para>
+	  </step>
+
+	  <step>
+	    <para>Bewerk <filename>/etc/make.conf</filename> en stel
+	      <literal>BOOT_COMCONSOLE_PORT</literal> in op het adres
+	      van de te gebruiken poort (0x3F8, 0x2F8, 0x3E8 of 0x2E8).
+	      Alleen <devicename>sio0</devicename> tot en met
+	      <devicename>sio3</devicename>
+	      (<devicename>COM1</devicename> tot en met
+	      <devicename>COM4</devicename>) zijn te gebruiken.
+	      Seri&euml;le kaarten met meerdere poorten werken niet.
+	      Interrupts instellen is niet nodig;</para>
+	  </step>
+
+	  <step>
+	    <para>Maak een aangepast kernelinstellingenbestand aan en
+	      voeg de juiste vlaggen toe voor de te gebruiken
+	      seri&euml;le poort.  Als bijvoorbeeld
+	       <devicename>sio1</devicename>
+	      (<devicename>COM2</devicename>) de console moet
+	      worden:</para>
+
+	    <programlisting>device sio1 at isa? port IO_COM2 flags 0x10 irq 3</programlisting>
+
+	    <para>Alternatief:</para>
+
+	    <programlisting>device sio1 at isa? port IO_COM2 flags 0x30 irq 3</programlisting>
+
+	    <para>Stel de consolevlaggen voor de andere seri&euml;le
+	      poorten niet in;</para>
+	  </step>
+
+	  <step>
+	    <para>Hercompileer en installeer de opstartblokken en de
+	      opstartlader:</para>
+
+	    <screen>&prompt.root; <userinput>cd /sys/boot</userinput>
+&prompt.root; <userinput>make clean</userinput>
+&prompt.root; <userinput>make</userinput>
+&prompt.root; <userinput>make install</userinput></screen>
+	  </step>
+
+	  <step>
+	    <para>Herbouw en installeer de kernel;</para>
+	  </step>
+
+	  <step>
+	    <para>Schrijf de opstartblokken met &man.disklabel.8; naar
+	      de opstartschijf en start met de nieuwe kernel op.</para>
+	  </step>
+	</procedure>
       </sect3>
 
       <sect3 id="serialconsole-ddb">
-	<title>* De DDB debugger benaderen via een seri&euml;le
-	  lijn</title>
+	<title>De debugger DDB gebruiken via de seri&euml;le
+	  verbinding</title>
+
+	<para>Als het wenselijk is om vanuit de seri&euml;le console in
+	  de kerneldebugger te vallen - nuttig voor diagnose op
+	  afstand, maar ook gevaarlijk indien een onbedoelde BREAK op
+	  de seri&euml;le poort wordt gegenereerd! - compileer de
+	  kernel dan met de volgende opties:</para>
 
-	<para></para>
+	<programlisting>options BREAK_TO_DEBUGGER
+options DDB</programlisting>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* Een login prompt krijgen op de seri&euml;le
-	  console</title>
-
-	<para></para>
+	<title>Een aanmeldprompt op de seri&euml;le console
+	  krijgen</title>
+
+	<para>Hoewel dit niet nodig is, kan het gewenst zijn om een
+	  <emphasis>aanmeld</emphasis>prompt over de seri&euml;le lijn
+	  te krijgen, nu het mogelijk is om opstartboodschappen te zien
+	  en de kerneldebugsessie door de seri&euml;le console betreden
+	  kan worden.  Hier volgt hoe het te doen.</para>
+
+	<para>Open het bestand <filename>/etc/ttys</filename> met een
+	  tekstverwerker en zoek de volgende regels:</para>
+
+	<programlisting>ttyd0 "/usr/libexec/getty std.9600" unknown off secure
+ttyd1 "/usr/libexec/getty std.9600" unknown off secure
+ttyd2 "/usr/libexec/getty std.9600" unknown off secure
+ttyd3 "/usr/libexec/getty std.9600" unknown off secure</programlisting>
+
+	<para><literal>ttyd0</literal> tot en met
+	  <literal>ttyd3</literal> komen overeen met
+	  <devicename>COM1</devicename> tot en met
+	  <devicename>COM4</devicename>.  Wijzig <literal>off</literal>
+	  in <literal>on</literal> voor de gewenste poort.  Als de
+	  snelheid van de seri&euml;le poort is gewijzigd, wijzig dan
+	  <literal>std.9600</literal> zodat het met de huidige
+	  instelling overeenkomt, bijvoorbeeld
+	  <literal>std.19200</literal>.</para>
+
+	<para>Het kan ook wenselijk zijn om het terminaltype te
+	  wijzigen van <literal>unknown</literal> naar het eigenlijke
+	  type van de seri&euml;le terminal.</para>
+
+	<para>Voer <literal>kill -HUP 1</literal> uit na het wijzigen
+	  van het bestand om de wijzigingen actief te maken.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="serialconsole-loader">
-      <title>* De console wijzigen in de boot loader</title>
+      <title>De console vanuit de opstartlader veranderen</title>
+
+      <para>De vorige secties beschreven hoe de seri&euml;le console
+	ingesteld kan worden door het instellen van het opstartblok.
+	Deze sectie toont dat het mogelijk is om de console te
+	specificeren door het invoeren van enkele opdrachten en
+	omgevingsvariabelen in de opstartlader.  Aangezien de
+	opstartlader tijdens het derde stadium van het opstartproces
+	wordt geactiveerd, na het opstartblok, overheersen de
+	instellingen in de opstartlader de instellingen in het
+	opstartblok.</para>
 
       <sect3>
-	<title>* De seri&euml;le console instellen</title>
+	<title>De seri&euml;le console instellen</title>
+
+	<para>Het is mogelijk om de opstartlader en de kernel gebruik te
+	  laten maken van de seri&euml;le console door slechts
+	  &eacute;&eacute;n regel naar
+	  <filename>/boot/loader.rc</filename> te schrijven:</para>
+
+	<programlisting>set console="comconsole"</programlisting>
+
+	<para>Dit heeft effect ongeacht de instellingen in het
+	  opstartblok die in de vorige sectie zijn besproken.</para>
+
+	<para>Het is verstandig om bovenstaande regel de eerste regel
+	  van <filename>/boot/loader.rc</filename> te maken om de
+	  opstartboodschappen zo vroeg mogelijk op de seri&euml;le
+	  console te kunnen zien.</para>
+
+	<para>Evenzo kan de interne videoconsole worden gespecificeerd
+	  met:</para>
+
+	<programlisting>set console="vidconsole"</programlisting>
+
+	<para>Indien de omgevingsvariabele <envar>console</envar> van
+	  de opstartlader niet ingesteld wordt, gebruikt de
+	  opstartlader, en vervolgens de kernel, de console die door de
+	  optie <option>-h</option> in het opstartblok wordt
+	  aangegeven.</para>
 
-	<para></para>
+	<para>In versie 3.2 en hoger kan de console in
+	  <filename>/boot/loader.conf.local</filename> of in
+	  <filename>/boot/loader.conf</filename>, in plaats van in
+	  <filename>/boot/loader.rc</filename> gespecificeerd worden.
+	  Bij deze methode zou <filename>/boot/loader.rc</filename> er
+	  uit moeten zien als:</para>
+
+	<programlisting>include /boot/loader.4th
+start</programlisting>
+
+	<para>Maak daarna <filename>/boot/loader.conf.local</filename>
+	  aan met de volgende inhoud:</para>
+
+	<programlisting>console=comconsole</programlisting>
+
+	<para>Of:</para>
+
+	<programlisting>console=vidconsole</programlisting>
+
+	<para>Zie &man.loader.conf.5; voor meer informatie.</para>
+
+	<note>
+	  <para>Momenteel heeft de opstartlader een optie die gelijk is
+	    aan de optie <option>-P</option> van het opstartblok en is
+	    er geen voorziening om automatisch de interne console en de
+	    seri&euml;le console te selecteren afhankelijk van de
+	    aanwezigheid van een toetsenbord.</para>
+	</note>
       </sect3>
 
       <sect3>
-	<title>* Een andere seri&euml;le poort gebruiken dan
-	  <devicename>sio0</devicename> voor de console</title>
-
-	  <para></para>
+	<title>Een andere seri&euml;le poort dan
+	  <devicename>sio</devicename> voor de console
+	  gebruiken</title>
+
+	<para>Compileer de opstartlader opnieuw om een andere
+	  seri&euml;le poort dan <devicename>sio</devicename> voor de
+	  seri&euml;le console te gebruiken.  Volg de procedure zoals
+	  beschreven in <xref linkend="serialconsole-com2">.</para>
       </sect3>
     </sect2>
 
     <sect2 id="serialconsole-caveats">
-      <title>* Waarschuwingen</title>
-
-      <para></para>
+      <title>Valkuilen</title>
+
+      <para>De doelstelling van dit stuk is beheerders in staat te
+	stellen om toegewijde servers te installeren die geen grafische
+	hardware of aangesloten toetsenborden nodig hebben.  Hoewel de
+	meeste systemen zonder toetsenbord opstarten, zijn er helaas
+	aardig wat die niet zonder een grafische adapter opstarten.
+	Machines met een AMI BIOS kunnen ingesteld worden om zonder
+	grafische adapter op te starten door de instelling
+	<quote>graphics adapter</quote> in de CMOS-instellingen te
+	wijzigen in <quote>Not installed</quote>.</para>
+
+      <para>De meeste systemen ondersteunen deze optie echter niet en
+	weigeren om zonder weergavehardware op te starten.  Voor deze
+	machines is het nodig om een of andere grafische kaart in een
+	systeem te laten (zelfs al is het een aftandse monochrome
+	kaart) hoewel het niet nodig is om een beeldscherm aan te
+	sluiten.  Ook kan geprobeerd worden om een AMI BIOS te
+	installeren.</para>
     </sect2>
   </sect1>
 </chapter>
 
-<!-- 
+<!--
      Local Variables:
      mode: sgml
      sgml-declaration: "../chapter.decl"