diff options
| author | Josef El-Rayes <josef@FreeBSD.org> | 2004-09-25 23:28:48 +0000 |
|---|---|---|
| committer | Josef El-Rayes <josef@FreeBSD.org> | 2004-09-25 23:28:48 +0000 |
| commit | a30fad191982c899c4ec86cb87cba6d011cd474f (patch) | |
| tree | caee1f4f3b92763a56b4da44c3e50d8dd6ad43bb /nl_NL.ISO8859-1/books/handbook | |
| parent | 8eeb0256770468e00a7f499c9b4676a869ef1f7d (diff) | |
| download | doc-a30fad191982c899c4ec86cb87cba6d011cd474f.tar.gz doc-a30fad191982c899c4ec86cb87cba6d011cd474f.zip | |
Import the current status of the work of the Dutch Documentation Project.
Note, all files that were not 100% translated and reviewed have been
replaced by placeholders.
Thanks to the Dutch Documentation Project for all the nice work and
thanks to Remko Lodder <remko@elvandar.org> for helping me to coordinate
the work between FreeBSD Documentation Project and the Dutch Documentation
Project.
Submitted by: Remko Lodder <remko@elvandar.org>
Notes
Notes:
svn path=/head/; revision=22482
Diffstat (limited to 'nl_NL.ISO8859-1/books/handbook')
66 files changed, 14958 insertions, 0 deletions
diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/advanced-networking/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/advanced-networking/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..eb62e4335c --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/advanced-networking/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= advanced-networking/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..fea6942368 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= basics/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..3dd32459b2 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/chapter.sgml @@ -0,0 +1,199 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="basics"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Chris</firstname> + <surname>Shumway</surname> + <contrib>Herschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Remko</firstname> + <surname>Lodder</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* UNIX beginselen</title> + + <sect1 id="basics-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="consoles"> + <title>* Virtuele consoles en terminals</title> + + <sect2 id="consoles-intro"> + <title>* De Console</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="consoles-login"> + <title>* Inloggen op &os;</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="consoles-virtual"> + <title>* Meerdere consoles</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="consoles-ttys"> + <title>* Het <filename>/etc/ttys</filename> bestand</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="consoles-singleuser"> + <title>* singleuser Console</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="permissions"> + <title>* Permissies</title> + + <sect2> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + <title>* Symbolische Permissies</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="dirstructure"> + <title>* Directory structuur</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="disk-organization"> + <title>* Disk organisatie</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mount-unmount"> + <title>* Koppelen en ontkoppelen van bestandssystemen</title> + + <sect2 id="disks-fstab"> + <title>* Het <filename>fstab</filename> bestand</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="disks-mount"> + <title>* Het <command>mount</command> commando</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="disks-umount"> + <title>* Het <command>umount</command> commando</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="basics-processes"> + <title>* Processen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="basics-daemons"> + <title>* Daemons, signalen en het killen van processen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="shells"> + <title>* Shells</title> + + <sect2 id="changing-shells"> + <title>* Het veranderen van je shell</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="editors"> + <title>* Tekst Editors</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="basics-devices"> + <title>* Devices en Device Nodes</title> + + <sect2> + <title>* Het maken van device nodes</title> + + <sect3> + <title>* MAKEDEV Script</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* <literal>DEVFS</literal> (DEVice File System)</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="binary-formats"> + <title>* Binaire formaten</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="basics-more-information"> + <title>* Voor meer informatie</title> + + <sect2 id="basics-man"> + <title>* Handleidingen </title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="basics-info"> + <title>* Gnu Info Files</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir1.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir1.dot new file mode 100644 index 0000000000..f259e8377d --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir1.dot @@ -0,0 +1,7 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/"; + root -> "A2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir2.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir2.dot new file mode 100644 index 0000000000..b846c82399 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir2.dot @@ -0,0 +1,8 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/" -> "B1/"; + "A1/" -> "B2/"; + root -> "A2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir3.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir3.dot new file mode 100644 index 0000000000..178a3a91bb --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir3.dot @@ -0,0 +1,8 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/"; + root -> "A2/" -> "B1/"; + "A2/" -> "B2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir4.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir4.dot new file mode 100644 index 0000000000..82d12b421a --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir4.dot @@ -0,0 +1,9 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/"; + root -> "A2/" -> "B1/" -> "C1/"; + "B1/" -> "C2/"; + "A2/" -> "B2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir5.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir5.dot new file mode 100644 index 0000000000..f5aa6e01dc --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/basics/example-dir5.dot @@ -0,0 +1,9 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/" -> "C1/"; + "A1/" -> "C2/"; + root -> "A2/" -> "B1/"; + "A2/" -> "B2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/bibliography/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/bibliography/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..f926466a22 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/bibliography/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= bibliography/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/bibliography/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/bibliography/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..45537d015b --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/bibliography/chapter.sgml @@ -0,0 +1,74 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<appendix id="bibliography"> + <title>* Bibliografie</title> + + <sect1 id="bibliography-freebsd"> + <title>* Boeken & tijdschriften over &os;</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-userguides"> + <title>* Voor gebruikers</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-adminguides"> + <title>* Voor beheerders</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-programmers"> + <title>* Voor programmeurs</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-osinternals"> + <title>* Dieper in het besturingssysteem</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-security"> + <title>* Over beveiliging</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-hardware"> + <title>* Over hardware</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-history"> + <title>* &unix; geschiedenis</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="bibliography-journals"> + <title>* Tijdschriften en periodieken</title> + + <para></para> + </sect1> +</appendix> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../appendix.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "appendix") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/book.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/book.sgml new file mode 100644 index 0000000000..714f2f909d --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/book.sgml @@ -0,0 +1,260 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.147 +--> + +<!DOCTYPE BOOK PUBLIC "-//FreeBSD//DTD DocBook V4.1-Based Extension//EN" [ +<!ENTITY % man PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Manual Page Entities//EN"> +%man; + +<!ENTITY % bookinfo PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook BookInfo Entities//EN"> +%bookinfo; + +<!ENTITY % freebsd PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Miscellaneous FreeBSD Entities//EN"> +%freebsd; + +<!ENTITY % chapters SYSTEM "chapters.ent"> %chapters; +<!ENTITY % authors PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Author Entities//EN"> +%authors; +<!ENTITY % teams PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Team Entities//EN"> +%teams; +<!ENTITY % mailing-lists PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Mailing List Entities//EN"> %mailing-lists; +<!ENTITY % newsgroups PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Newsgroup Entities//EN"> %newsgroups; +<!ENTITY % trademarks PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook Trademark Entities//EN"> +%trademarks; +<!ENTITY % txtfiles SYSTEM "txtfiles.ent"> %txtfiles; +<!ENTITY % urls PUBLIC "-//FreeBSD//ENTITIES DocBook URL Entities//EN"> +%urls; + +<!ENTITY % not.published "INCLUDE"> + +<!ENTITY % chap.introduction "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.install "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.basics "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.ports "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.config "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.boot "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.users "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.kernelconfig "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.security "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.printing "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.disks "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.vinum "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.x11 "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.l10n "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.multimedia "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.desktop "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.serialcomms "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.ppp-and-slip "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.advanced-networking "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.mail "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.cutting-edge "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.linuxemu "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.mirrors "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.bibliography "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.eresources "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.pgpkeys "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.index "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.freebsd-glossary "IGNORE"> +<!ENTITY % chap.mac "IGNORE"> + +<!ENTITY % pgpkeys SYSTEM "../../../share/pgpkeys/pgpkeys.ent"> %pgpkeys; +]> + +<book lang="nl"> + <bookinfo> + <title>FreeBSD Handboek</title> + + <corpauthor>The FreeBSD Dutch Documentation Project</corpauthor> + + <pubdate>Juni 2004</pubdate> + + <copyright> + <year>1995</year> + <year>1996</year> + <year>1997</year> + <year>1998</year> + <year>1999</year> + <year>2000</year> + <year>2001</year> + <year>2002</year> + <year>2003</year> + <year>2004</year> + <holder>The FreeBSD Dutch Documentation Project</holder> + </copyright> + + &bookinfo.legalnotice; + + <legalnotice id="trademarks" role="trademarks"> + &tm-attrib.freebsd; + &tm-attrib.3com; + &tm-attrib.3ware; + &tm-attrib.arm; + &tm-attrib.adaptec; + &tm-attrib.adobe; + &tm-attrib.apple; + &tm-attrib.corel; + &tm-attrib.creative; + &tm-attrib.cvsup; + &tm-attrib.heidelberger; + &tm-attrib.ibm; + &tm-attrib.ieee; + &tm-attrib.intel; + &tm-attrib.intuit; + &tm-attrib.linux; + &tm-attrib.lsilogic; + &tm-attrib.m-systems; + &tm-attrib.macromedia; + &tm-attrib.microsoft; + &tm-attrib.netscape; + &tm-attrib.nexthop; + &tm-attrib.opengroup; + &tm-attrib.oracle; + &tm-attrib.powerquest; + &tm-attrib.realnetworks; + &tm-attrib.redhat; + &tm-attrib.sap; + &tm-attrib.sun; + &tm-attrib.symantec; + &tm-attrib.themathworks; + &tm-attrib.thomson; + &tm-attrib.usrobotics; + &tm-attrib.vmware; + &tm-attrib.waterloomaple; + &tm-attrib.wolframresearch; + &tm-attrib.xfree86; + &tm-attrib.xiph; + &tm-attrib.general; + </legalnotice> + + <abstract> + <para>Welkom bij &os;! Dit handboek behandelt de installatie en + het dagelijks gebruik van + <emphasis>&os; &rel2.current;-RELEASE</emphasis> en + <emphasis>&os; &rel.current;-RELEASE</emphasis>. Aan deze + handleiding wordt nog gewerkt, en is het resultaat van het werk + van veel mensen. Veel hoofdstukken of paragrafen bestaan nog + niet en wat bestaat dient soms nog bijgewerkt te worden. Als je + mee wilt helpen aan dit project stuur dan een mail naar de + &a.doc;. De meest recente versie van dit document kan je vinden + op de <ulink url="http://www.FreeBSD.org/"> + &os; web site</ulink>. Je kunt het ook downloaden in veel + verschillende formaten en compressiewijzen van de <ulink + url="ftp://ftp.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/doc/">&os; FTP + server</ulink> + of een van de vele <link linkend="mirrors-ftp"> + mirror sites</link>. + Als je liever een gedrukt exemplaar van het handboek hebt, koop + het dan bij de + <ulink url="http://www.freebsdmall.com/">FreeBSD Mall</ulink>. + Je kunt het handboek ook + <ulink url="&url.main;/search/index.html"> + doorzoeken</ulink>.</para> + </abstract> + </bookinfo> + + &chap.preface; + + <part id="getting-started"> + <title>Beginnen</title> + + <partintro> + <para>Dit deel van het &os; handboek is voor gebruikers en + beheerders die net beginnen met &os;. Deze hoofdstukken:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Geven je een inleiding in &os;.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Leiden je door het installatieproces.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Leren je de &unix; basisbegrippen en grondslag.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Tonen je hoe je de vele aanvullende applicaties kan + installeren die beschikbaar zijn voor FreeBSD.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Stellen je voor aan X, het venstersysteem van &unix; + en gaan uitvoerig in op hoe je een desktop omgeving instelt + die je helpt productiever te zijn.</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>We hebben geprobeerd het aantal vooruitwijzingen tot een + minimum te beperken zodat je het handboek van begin tot einde + kunt lezen zonder dat je hoeft te bladeren.</para> + </partintro> + + <![ %chap.introduction; [ &chap.introduction; ]]> + <![ %chap.install; [ &chap.install; ]]> + <![ %chap.basics; [ &chap.basics; ]]> + <![ %chap.ports; [ &chap.ports; ]]> + <![ %chap.x11; [ &chap.x11; ]]> + </part> + + <part id="system-administration"> + <title>Systeembeheer</title> + + <partintro> + <para>De verdere hoofdstukken van het &os; handboek beslaan alle + aspecten van het &os; systeembeheer. Ieder hoofdstuk begint met + een omschrijving van wat je leert als je dat hoofdstuk doorleest + en ook wat je voorkennis moet zijn voor je die stof tot je kunt + nemen.</para> + + <para>De hoofdstukken zijn ook ontworpen om gelezen te worden als + je die informatie nodig hebt. Je hoeft ze niet in een bepaalde + volgorde te lezen en je hoeft ze ook niet gelezen te hebben + voordat je met &os; aan de slag kunt.</para> + </partintro> + + <![ %chap.config; [ &chap.config; ]]> + <![ %chap.boot; [ &chap.boot; ]]> + <![ %chap.users; [ &chap.users; ]]> + <![ %chap.kernelconfig; [ &chap.kernelconfig; ]]> + <![ %chap.security; [ &chap.security; ]]> + <![ %chap.mac; [ &chap.mac; ]]> + <![ %chap.printing; [ &chap.printing; ]]> + <![ %chap.disks; [ &chap.disks; ]]> + <![ %chap.vinum; [ &chap.vinum; ]]> + <![ %chap.l10n; [ &chap.l10n; ]]> + <![ %chap.desktop; [ &chap.desktop; ]]> + <![ %chap.multimedia; [ &chap.multimedia; ]]> + <![ %chap.serialcomms; [ &chap.serialcomms; ]]> + <![ %chap.ppp-and-slip; [ &chap.ppp-and-slip; ]]> + <![ %chap.advanced-networking; [ &chap.advanced-networking; ]]> + <![ %chap.mail; [ &chap.mail; ]]> + <![ %chap.cutting-edge; [ &chap.cutting-edge; ]]> + <![ %chap.linuxemu; [ &chap.linuxemu; ]]> + </part> + + <part id="appendices"> + <title>Appendix</title> + + <![ %chap.mirrors; [ &chap.mirrors; ]]> + <![ %chap.bibliography; [ &chap.bibliography; ]]> + <![ %chap.eresources; [ &chap.eresources; ]]> + <![ %chap.pgpkeys; [ &chap.pgpkeys; ]]> + </part> + <![ %chap.freebsd-glossary; [ &bookinfo.freebsd-glossary; ]]> + <![ %chap.index; [ &chap.index; ]]> + &chap.colophon; +</book> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/boot/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/boot/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..92105efc40 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/boot/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= boot/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/boot/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/boot/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..723301179d --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/boot/chapter.sgml @@ -0,0 +1,836 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.56 +--> + +<chapter id="boot"> + <title>Het &os; opstartproces</title> + + <sect1 id="boot-synopsis"> + <title>Samenvatting</title> + <indexterm><primary>booting</primary></indexterm> + <indexterm><primary>bootstrap</primary></indexterm> + + <para>Het proces van het starten van de computer en het laden van + het besturingssysteem wordt het <quote>bootstrapproces</quote> + of simpelweg <quote>booten</quote> genoemd. Het &os; + opstartproces levert een grote mate van flexibiliteit door het + kunnen wijzigen wat er gebeurt als het systeem gestart wordt, en + geeft de mogelijkheid om te kiezen uit verschillende + geïnstalleerde besturingssystemen op dezelfde computer of + zelfs verschillende versies van hetzelfde besturingssysteem of + geïnstalleerde kernel.</para> + + <para>Dit hoofdstuk geeft gedetailleerde informatie over + configuratie-instellingen die je kan gebruiken en hoe het &os; + opstartproces verandert kan worden. Dit bevat alles wat er + gebeurt totdat de &os; kernel wordt geladen, gezocht heeft naar + apparaten en &man.init.8; start. Het moment waarop dit plaats + vindt is als tijdens het booten de tekstkleur verandert van + helder wit naar grijs.</para> + + <para>Na het lezen van dit hoofdstuk weet je:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Wat de onderdelen zijn van het &os; bootstrap-systeem, en + hoe zij onderling communiceren.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De opties die je mee kunt geven aan de componenten in + de bootstrap om het proces te sturen.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Algemene kennis van &man.device.hints.5;.</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <note> + <title>Alleen voor x86</title> + + <para>Dit hoofdstuk beschrijft alleen het opstartproces van &os; + dat draait op een Intel x86 systeem.</para> + </note> + </sect1> + + <sect1 id="boot-introduction"> + <title>Het boot probleem</title> + + <para>Het aanzetten van een computer en het starten van het + besturingssysteem zorgt voor een interessant dilemma. Vast staat + dat een computer niet weet wat het moet doen totdat het + besturingssysteem gestart is. Daar valt ook het starten van + programma's op schijf onder. Dus, als een computer geen programma + van schijf kan starten zonder besturingssysteem, en het + besturingssysteem staat op schijf, hoe wordt dan het + besturingssysteem gestart?</para> + + <para>Dit is een gelijksoortig probleem als dat in het boek + <citetitle>De avonturen van Baron van Munchausen</citetitle>. + Iemand was in een put gevallen en heeft zichzelf eruit gehaald + door zijn laarsriempjes (bootstraps) vast te pakken en zich op te + trekken. In het begin van het computer tijdperk werd de term + <firstterm>bootstrap</firstterm> gegeven aan het mechanisme dat + het besturingssysteem laadde. Later werd dit afgekort tot + <quote>booten</quote>.</para> + + <para>Op x86 machines is het Basis Input/Output System (BIOS) + verantwoordelijk voor het laden van het besturingssysteem. + Om dit te doen zoekt het BIOS op de harde schijf naar het Master + Boot Record (MBR), die op een vaste plek op de schijf staat. Het + BIOS heeft voldoende kennis om het MBR te starten en gaat er + vanuit dat de MBR de rest van de taken uitvoert die nodig zijn om + het besturingssysteem te kunnen laden.</para> + + <indexterm> + <primary>BIOS</primary> + <secondary>Basis Input/Output System</secondary> + </indexterm> + + <para>Als je maar één besturingssysteem + geïnstalleerd hebt op je schijven, voldoet de standaard MBR. + Dit MBR zoekt naar de eerste opstartbare slice op schijf, en start + de code op deze slice om de rest van het besturingssysteem te + laden.</para> + + <para>Indien je meerdere besturingssystemen op je schijven hebt, kan + er een ander MBR worden geïnstalleerd; ëën die een + die lijst toont met verschillende besturingssystemen en de + mogelijkheid geeft om er hieruit één te kiezen + waarvan opgestart moet worden. &os; wordt met zo'n MBR geleverd + die geïnstalleerd kan worden. Andere + besturingssysteemleveranciers hebben alternatieven MBRs + hiervoor.</para> + + <para>Het resterende deel van het &os; bootstrap-systeem is verdeeld + in drie fases. De eerste fase wordt gestart door het MBR, die net + voldoende informatie heeft om de computer in een bepaalde toestand + te zetten en de tweede fase te starten. De tweede fase kan net + iets meer doen voordat hij de derde fase start. De derde fase + voltooit het laden van het besturingssysteem. Dit proces is + verdeeld in drie fases omdat de PC-standaarden grenzen stellen aan + de grootte van programma's die gedraaid kunnen worden in de eerste + twee fases van dit proces. Door deze taken aan elkaar te koppelen + krijgt &os; een flexibeler laadgedeelte.</para> + + <indexterm><primary>kernel</primary></indexterm> + <indexterm><primary><command>init</command></primary></indexterm> + + <para>De kernel wordt daarna gestart en begint met het zoeken + naar apparaten en deze te initialiseren voor gebruik. Zodra + het kernel-opstartproces klaar is, geeft de kernel de controle + over aan het gebruikerproces &man.init.8;, die controleert of + de schijven een bruikbare status hebben. Daarna start + &man.init.8; de gebruikersniveau-bronconfiguratie die de + bestanssystemen koppelt, de netwerkkaarten instelt voor + communicatie met het netwerk, en in het algemeen worden de + processen gestart die moeten draaien op een &os; systeem bij + het opstarten.</para> + </sect1> + + <sect1 id="boot-blocks"> + <title>Het MBR en de boot fases één, + twee en drie</title> + + <sect2 id="boot-boot0"> + <title>MBR, <filename>/boot/boot0</filename></title> + <indexterm><primary>Master Boot Record (MBR)</primary></indexterm> + + <para>Het &os; MBR bevind zich in + <filename>/boot/boot0</filename>. Dit is een + <emphasis>kopie</emphasis> van het MBR, omdat het echte MBR + op een speciale plek op de schijf, los van de plek van &os;, + moet staan.</para> + + <para><filename>boot0</filename> is erg simpel, omdat het + programma in het <abbrev>MBR</abbrev> uit slechts 512 bytes mag + bestaan. Indien je het &os; MBR hebt geïnstalleerd en + meerdere besturingssystemen hebt geïnstalleerd op je harde + schijven, zal je bij het opstarten een scherm zien dat er + ongeveer zo uitziet:</para> + + <example id="boot-boot0-example"> + <title><filename>boot0</filename> Screenshot</title> + + <screen>F1 DOS +F2 &os; +F3 Linux +F4 ?? +F5 Drive 1 + +Default: F2</screen> + </example> + + <para>Andere besturingssystemen, hoofdzakelijk &windows; 95, + staan er om bekend dat zij bestaande MBRs overschrijven met die + van henzelf. Als dit je ook overkomt, of als je het bestaande + MBR wilt vervangen met het &os; MBR, gebruik dan het volgende + commando:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>fdisk -B -b /boot/boot0 <replaceable>device</replaceable></userinput></screen> + + <para>Waar <replaceable>device</replaceable> het apparaat is waar + je van boot, zoals <devicename>ad0</devicename> voor de eerste + IDE-schijf <devicename>ad2</devicename> voor de eerste + IDE-schijf op de tweede IDE-controller, + <devicename>da0</devicename> voor de eerste SCSI-schijf, en ga + zo maar door.</para> + + <para>Indien je een Linux gebruiker bent en je prefereert dat + <application>LILO</application> het opstartproces beheert, dan + moet je <filename>/etc/lilo.conf</filename> wijzigen voor &os;, + of <option>Leave The Master Boot Record Untouched</option> + kiezen tijdens het &os; installatieproces. Als je de &os; boot + manager hebt geïnstalleerd, kan je terug in Linux + opstarten en het <application>LILO</application> + configuratiebestand <filename>/etc/lilo.conf</filename> openen + en de volgende opties toevoegen:</para> + + <programlisting>other=/dev/hdXY +table=/dev/hdb +loader=/boot/chain.b +label=&os;</programlisting> + + <para>die er voor zorgen dat zowel &os; en Linux via + <application>LILO</application> kunnen opstarten. In ons + voorbeeld, gebruiken we <replaceable>XY</replaceable> om + drive-nummer en partitie te kunnen bepalen. Als je een + <acronym>SCSI</acronym> drive gebruikt, zal je + <replaceable>/dev/hdXY</replaceable> moeten wijzigen om iets te + kunnen lezen als <replaceable>/dev/sdXY</replaceable>, die dan + ook de <replaceable>XY</replaceable> schrijfwijze gebruikt. De + <option>loader=/boot/chain.b</option> kan weggelaten worden als + beide besturingssystemen op dezelfde drive staan. Je kan nu + <command>/sbin/lilo -v</command> starten om de net gemaakte + wijzigingen door te voeren in het systeem, dit kan + gecontroleerd worden aan de hand van de schermmeldingen.</para> + </sect2> + + <sect2 id="boot-boot1"> + <title>Fase één <filename>/boot/boot1</filename>, en + fase twee <filename>/boot/boot2</filename></title> + + <para>Conceptueel zijn de eerste en tweede fase hetzelfde + programma op hetzelfde stukje schijf. Door ruimte beperkingen + zijn ze in twee stukken gesplitst. Ze worden echter altijd + samen geïnstalleerd.</para> + + <para>Deze staan in de opstart-sector van de opstart-slice, daar + waar <link linkend="boot-boot0">boot0</link>, of ieder ander + programma in het <abbrev>MBR</abbrev>, programma's verwacht te + vinden om het opstartproces te kunnen voltooien. De bestanden + in de <filename>/boot</filename> directory zijn kopieën van + de echte bestanden, die opgeslagen zijn buiten het + &os; bestandssysteem.</para> + + <para><filename>boot1</filename> is erg simpel, omdat ook deze + slechts 512 bytes groot kan zijn, en net genoeg weet over het + &os; <firstterm>disklabel</firstterm>, dat informatie bevat + over de slice om <filename>boot2</filename> te vinden en te + starten.</para> + + <para><filename>boot2</filename> is iets verfijnder en begrijpt + het &os; bestandssysteem genoeg om er bestanden op te vinden, en + geeft een simpele interface om de kernel of loader te kiezen, + dat gestart dient te worden.</para> + + <para><filename>boot2</filename> start meestal de + <link linkend="boot-loader"> loader</link>, doordat deze veel + slimmer is en een gebruiksvriendelijke opstartconfiguratie + heeft, echter voorheen was het zijn taak om direct de kernel te + starten.</para> + + <example id="boot-boot2-example"> + <title><filename>boot2</filename> Screenshot</title> + + <screen>>> &os;/i386 BOOT +Default: 0:ad(0,a)/kernel +boot:</screen> + </example> + + <para>Als je ooit eens de geïnstalleerde + <filename>boot1</filename> en <filename>boot2</filename> moet + vervangen gebruik dan &man.disklabel.8;:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>disklabel -B <replaceable>diskslice</replaceable></userinput></screen> + + <para>Waar <replaceable>diskslice</replaceable> de schijf en + slice zijn, waar je van opstart, zoals + <devicename>ad0s1</devicename> voor de eerste slice op de + eerste IDE-schijf.</para> + + <warning> + <title>Gevaarlijk toegewijde wijze</title> + + <para>Als je alleen de schijfnaam, zoals + <devicename>ad0</devicename> gebruikt in het &man.disklabel.8; + commando, dan maak je een gevaarlijk toegewijde schijf, zonder + slices. Het is vrijwel zeker dat je dit niet wilt, dus + controleer de &man.disklabel.8; commandoregel dubbel voordat + je op <keycap>Return</keycap> drukt.</para> + </warning> + </sect2> + + <sect2 id="boot-loader"> + <title>Fase drie, <filename>/boot/loader</filename></title> + + <indexterm><primary>boot-loader</primary></indexterm> + <para>De loader is de laatse fase van de drietraps-bootstrap, en + deze bevindt zich op het bestandssysteem, meestal als + <filename>/boot/loader</filename>.</para> + + <para>De loader is bedoeld als een gebruikersvriendelijke manier + voor de configuratie, door gebruik te maken van een makkelijke + commandoverzameling, gesteund door een krachtige interpreter, met + een wat complexe commandoverzameling.</para> + + <sect3 id="boot-loader-flow"> + <title>Loader programmaverloop</title> + + <para>Tijdens de initialisatie zoekt de loader naar een + console en schijven en kijkt van welke schijf er opgestart + wordt. Variabelen worden hiernaar gezet en een interpreter + wordt gestart zodat gebruikercommando's interactief of via een + script kunnen worden doorgegeven.</para> + <indexterm><primary>loader</primary></indexterm> + <indexterm><primary>loader-configuration</primary></indexterm> + + <para>De loader leest dan + <filename>/boot/loader.rc</filename>, die dan standaard + <filename>/boot/defaults/loader.conf</filename> leest. Deze + plaatst redelijke standaarden in variabelen en leest + <filename>/boot/loader.conf</filename> voor lokale wijzigingen + op deze variabelen. <filename>loader.rc</filename> reageert op + deze variabelen door de geselecteerde modules en kernel te + laden.</para> + + <para>Als laatste wordt standaard door de loader 10 seconden + gewacht op toetsinvoer en boot de kernel indien dit niet wordt + onderbroken. Als het wel wordt onderbroken, krijgt de gebruiker + een prompt aangeboden die een eenvoudige commandoverzameling + begrijpt. Hier kan de gebruiker variabelen wijzigen, alle + modules stoppen en/of starten en uiteindelijk opstarten of + herstarten.</para> + + </sect3> + + <sect3 id="boot-loader-commands"> + <title>De ingebouwde Loader-commando's</title> + + <para>Dit zijn de meest gebruikte loader-commando's. Voor een + volledige omschrijving van alle beschikbare commando's zie + &man.loader.8;.</para> + + <variablelist> + <varlistentry> + <term>autoboot <replaceable>seconden</replaceable></term> + + <listitem> + <para>Gaat door met het opstarten van de kernel indien deze + niet wordt onderbroken binnen de opgegeven tijd, in + seconden. Er wordt een aftelproces getoond die standaard + op 10 seconden staat.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>boot + <optional><replaceable>-opties</replaceable></optional> + <optional><replaceable>kernelnaam</replaceable></optional></term> + + <listitem> + <para>Start direct de kernel op met de opgegeven opties en + naam indien meegegeven.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>boot-conf</term> + + <listitem> + <para>Doorloopt dezelfde automatische configuratie van modules + gebaseerd op variabelen zoals ook gebeurt bij het opstarten. + Dit is alleen zinnig als je eerst het + <command>unload</command> gebruikt en enkele variabelen + wijzigt, meestal <envar>kernel</envar>.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>help + <optional><replaceable>onderwerp</replaceable></optional></term> + + <listitem> + <para>Toont hulpberichten van + <filename>/boot/loader.help</filename>. Als het opgegeven + onderwerp <literal>index</literal> is, wordt een lijst met + beschikbare onderwerpen getoond.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>include <replaceable>bestandsnaam</replaceable> + …</term> + + <listitem> + <para>Verwerkt het bestand met de opgegeven naam. Het + bestand wordt ingelezen, en regel voor regel + geïnterpreteerd. Iedere foutmelding zal het + include-commando direct stoppen.</para> + </listitem> + </varlistentry> + <varlistentry> + <term>load <optional><option>-t</option> + <replaceable>type</replaceable></optional> + <replaceable>bestandsnaam</replaceable></term> + + <listitem> + <para>Laad de kernel, kernel-module, of bestand van + opgegeven type en naam. Ieder argument achter de + bestandsnaam wordt doorgegeven aan het bestand.</para> + </listitem> + </varlistentry> + <varlistentry> + <term>ls <optional><option>-l</option></optional> + <optional><replaceable>padnaam</replaceable></optional></term> + + <listitem> + <para>Toont de lijst bestanden van het opgegeven pad, of van + de rootdirectory, indien geen pad wordt opgegeven. Als + <option>-l</option> wordt meegegeven, zal ook de + bestandsgrootte worden weergegeven.</para> + </listitem> + </varlistentry> + <varlistentry> + <term>lsdev <optional><option>-v</option></optional></term> + + <listitem> + <para>Toont de lijst met alle apparaten waarvan het mogelijk + is om modules te kunnen laden. Als <option>-v</option> + wordt meegegeven, zullen meer details getoond + worden.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>lsmod <optional><option>-v</option></optional></term> + + <listitem> + <para>Toont geladen modules. Als <option>-v</option> wordt + meegegeven, zullen meer details getoont worden.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>more <replaceable>bestandsnaam</replaceable></term> + + <listitem> + <para>Toont de inhoud van het opgegeven bestand, met een + pauze na iedere <varname>LINES</varname> regels.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>reboot</term> + + <listitem> + <para>Herstart het systeem onmiddelijk.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>set <replaceable>variabele</replaceable></term> + <term>set + <replaceable>variabele</replaceable>=<replaceable>waarde</replaceable></term> + + <listitem> + <para>Vult de omgevingsvariabele van de loader.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>unload</term> + + <listitem> + <para>Verwijdert alle geladen modules.</para> + </listitem> + </varlistentry> + </variablelist> + </sect3> + + <sect3 id="boot-loader-examples"> + <title>Loader-voorbeelden</title> + + <para>Hier zijn wat practische voorbeelden van loader gebruik:</para> + + <itemizedlist> + <indexterm><primary>single-user mode</primary></indexterm> + <listitem> + <para>Simpelweg opstarten van de kernel, maar dan in + single-user mode:</para> + + <screen><userinput>boot -s</userinput></screen> + </listitem> + + <listitem> + <para>De gebruikelijke kernel en modules ontladen, om daarna + de oude (of een andere) kernel te laden:</para> + <indexterm> + <primary><filename>kernel.old</filename></primary> + </indexterm> + + <screen><userinput>unload</userinput> +<userinput>load <replaceable>kernel.old</replaceable></userinput></screen> + + <para>Je kan <filename>kernel.GENERIC</filename> gebruiken + als je de algemene kernel wilt, die meegeleverd is bij de + installatieschijf of <filename>kernel.old</filename> om de + voorgaande geïnstalleerde kernel te gebruiken (als je + bijvoorbeeld je eigen kernel hebt vernieuwd of + geconfigureerd).</para> + + <note> + <para>Doe het volgende om de bekende modules te laden met + een andere kernel:</para> + + <screen><userinput>unload</userinput> +<userinput>set kernel="<replaceable>kernel.old</replaceable>"</userinput> +<userinput>boot-conf</userinput></screen></note> + </listitem> + + <listitem> + <para>Voor het laden van een kernel-configuratiescript (een + script dat zaken doet die je normaliter doet met de + kernel-opstarttijd-configureerder):</para> + + <screen><userinput>load -t userconfig_script <replaceable>/boot/kernel.conf</replaceable></userinput></screen> + </listitem> + </itemizedlist> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="boot-kernel"> + <title>Kernel-interactie tijdens opstarten</title> + <indexterm> + <primary>kernel</primary> + <secondary>boot-interactie</secondary> + </indexterm> + + <para>Zodra de kernel is geladen door de <link + linkend="boot-loader">loader</link> (zoals gewoonlijk) + of door <link linkend="boot-boot1">boot2</link> (zonder de + loader), wordt er gekeken naar de opstartvlaggen, indien aanwezig, + en wordt het gedrag indien noodzakelijk aangepast.</para> + + <sect2 id="boot-kernel-bootflags"> + <indexterm> + <primary>kernel</primary> + <secondary>opstartvlaggen</secondary> + </indexterm> + <title>Kernel-opstartvlaggen</title> + + <para>De meest voorkomende opstartvlaggen:</para> + + <variablelist id="boot-kernel-bootflags-list"> + <varlistentry> + <term><option>-a</option></term> + + <listitem> + <para>vraag tijdens de kernel-initialisatie om + het apparaat dat gekoppeld dient te worden als + root-bestandssysteem.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><option>-C</option></term> + + <listitem> + <para>boot van CDROM.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><option>-c</option></term> + + <listitem> + <para>start UserConfig, de opstarttijd- + kernel-configureerder</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><option>-s</option></term> + + <listitem> + <para>start naar single-user mode</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><option>-v</option></term> + + <listitem> + <para>meer tekst en uitleg tijdens het opstarten van de + kernel</para> + </listitem> + </varlistentry> + </variablelist> + + <note> + <para>Er zijn meerdere boot vlaggen, lees voor meer informatie + &man.boot.8; .</para></note> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="device-hints"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <indexterm> + <primary>device.hints</primary> + </indexterm> + <title>Device hints</title> + + <note><para>Dit is iets van &os; 5.0 en later en bestaat + niet in eerdere versies.</para></note> + + <para>Tijdens het opstarten van het systeem leest de boot + &man.loader.8; het &man.device.hints.5; bestand. Dit bestand + slaat kernel-opstartinformatie op in variabelen, ook wel + <quote>device hints</quote> genoemd. Deze + <quote>device hints</quote> worden door stuurprogramma's gebruikt + voor apparaatconfiguratie.</para> + + <para>Device hints kunnen ook bij de <link linkend="boot-loader"> + Fase drie boot loader</link> prompt gespecificeerd worden. + Variabelen kunnen toegevoegd worden met behulp van + <command>set</command>, verwijderd worden met + <command>unset</command> en bekeken worden met het + <command>show</command> comando. Variabelen die ge-set zijn in + <filename>/boot/device.hints</filename> kunnen hier ook worden + overschreven. Device hints die ingevoerd zijn bij de boot loader + zijn niet permanent en worden vergeten bij de volgende + reboot.</para> + + <para>Zodra het systeem opgestart is, kan het &man.kenv.1; commando + gebruikt worden om alle variabelen te bekijken.</para> + + <para>De schrijfwijze voor het <filename>/boot/device.hints</filename> + bestand is een variabele per regel, het standaardhekje gebruikend + <quote>#</quote> om commentaar in te voeren. Regels worden als + volgt opgebouwd:</para> + + <screen><userinput>hint.driver.unit.keyword="<replaceable>waarde</replaceable>"</userinput></screen> + + <para>De schrijfwijze voor de Fase 3 boot loader is:</para> + <screen><userinput>set hint.driver.unit.keyword=<replaceable>waarde</replaceable></userinput></screen> + + <para><literal>driver</literal> is de naam van het + apparaatstuurprogramma, <literal>unit</literal> is het + apparaatnummer van het stuurprogramma, en + <literal>keyword</literal> is het hint-sleutelwoord. Dit + sleutelwoord kan bestaan uit de volgende opties:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para><literal>at</literal>: specificeert de bus waarop het + apparaat zit aangesloten.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>port</literal>: specificeert het startadres van + de <acronym>I/O</acronym> dat gebruikt wordt.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>irq</literal>: specificeert het interrupt request + nummer dat gebruikt wordt.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>drq</literal>: specificeert het DMA + kanaalnummer.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>maddr</literal>: specificeert het fysieke + geheugenadres dat gebruikt wordt door het apparaat.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>flags</literal>: zet verschillende vlagbits voor + het apparaat.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>disabled</literal>: indien <literal>1</literal> + dan is het apparaat uit gezet.</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>Apparaatstuurprogramma's kunnen meerdere hints, die hier niet + genoemd zijn, accepteren (of eisen). Zie hiervoor de betreffende + handleiding. Voor meer informatie, zie de &man.device.hints.5;, + &man.kenv.1;, &man.loader.conf.5;, en &man.loader.8; handleiding + pagina's.</para> + </sect1> + + <sect1 id="boot-init"> + <indexterm> + <primary><command>init</command></primary> + </indexterm> + <title>Init: Initialisatie van procesbesturing</title> + + <para>Zodra de kernel klaar is met opstarten, geeft deze de + besturing over aan het gebruikerproces &man.init.8;, te vinden in + <filename>/sbin/init</filename>, of de padnaam die gespecificeerd + is in de <envar>init_path</envar> variabele in + <command>loader</command>.</para> + + <sect2 id="boot-autoreboot"> + <title>Automatische herstartvolgorde</title> + + <para>De automatische herstartvolgorde controleren of de + beschikbare bestandssystemen betrouwbaar zijn. Als ze dat niet + zijn en &man.fsck.8; kan de fouten niet repareren, zal + &man.init.8; het systeem terugbrengen naar + <link linkend="boot-singleuser">single-user mode</link> + voor de systeembeheerder, die het probleem dan directer kan + aanpakken.</para> + </sect2> + + <sect2 id="boot-singleuser"> + <title>Single-User Mode</title> + <indexterm><primary>single-user mode</primary></indexterm> + <indexterm><primary>console</primary></indexterm> + + <para>Naar single-User mode gaan kan door middel van <link + linkend="boot-autoreboot">automatische herstart te + doorlopen</link>, of door de gebruiker die opstart met de + <option>-s</option> optie of die de <envar>boot_single</envar> + variabele aanzet in de <command>loader</command>.</para> + + <para>Het kan ook door &man.shutdown.8; te starten zonder + de reboot (<option>-r</option>) of halt (<option>-h</option>) + optie, vanuit + <link linkend="boot-multiuser">multi-user mode</link>.</para> + + <para>Als het systeem <literal>console</literal> op + <literal>insecure</literal> staat in + <filename>/etc/ttys</filename>, dan vraagt het systeem om het + <username>root</username> wachtwoord voordat de single-user mode + wordt geïnitialiseerd.</para> + + <example id="boot-insecure-console"> + <title>Een onveilige (insecure) console in <filename>/etc/ttys</filename></title> + + <programlisting># name getty type status comments +# +# If console is marked "insecure", then init will ask for the root password +# when going to single-user mode. +console none unknown off insecure</programlisting> + </example> + + <note> + <para>Met een <literal>insecure</literal> console wordt bedoeld + dat de fysieke beveiliging van het console niet goed is, en + dat je er zeker van wilt zijn dat alleen personen die het + <username>root</username> wachtwoord kennen naar single-user + mode mogen gaan, en het betekent niet dat je het console + onveilig wilt instellen. Dus, als je van veiligheid houdt, + kies je voor <literal>insecure</literal>, en niet + <literal>secure</literal> (veilig).</para> + </note> + </sect2> + + <sect2 id="boot-multiuser"> + <title>Multi-User Mode</title> + <indexterm><primary>multi-user mode</primary></indexterm> + + <para>Als &man.init.8; vind dat het bestandssysteem + in orde is, of zodra de gebruiker klaar is in <link + linkend="boot-singleuser">single-user mode</link>, gaat + het systeem over naar multi-user mode, waarin het de + resource configuration (bronconfiguratie) van het systeem + start.</para> + + <sect3 id="boot-rc"> + <indexterm><primary>rc-bestanden</primary></indexterm> + <title>Bronconfiguratie (rc)</title> + + <para>Het bronconfiguratiesysteem leest de + configuratiestandaarden in vanuit + <filename>/etc/defaults/rc.conf</filename>, en + systeem-specifieke details uit + <filename>/etc/rc.conf</filename>, en gaat daarna door + met het koppelen van de systeembestandssystemen die genoemd + worden in <filename>/etc/fstab</filename>, start + netwerkdiensten, start andere systeem-daemons, en + start als laatst de opstartscripts van lokaal + geïnstalleerde packages.</para> + + <para>De &man.rc.8; handleiding is een goede referentie voor + het bronconfiguratiesysteem, evenals het inzien van de scripts + zelf.</para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="boot-shutdown"> + <title>Shutdown-volgorde</title> + <indexterm> + <primary><command>shutdown</command></primary> + </indexterm> + + <para>Bij een gecontroleerde shutdown, met &man.shutdown.8;, zal + &man.init.8; proberen om het script + <filename>/etc/rc.shutdown</filename> te starten, en daarna aan + alle processen het <literal>TERM</literal> signaal te sturen, en + eventueel het <literal>KILL</literal> signaal aan alle processen + die niet op tijd zijn gestopt.</para> + + <para>Om een &os; machine uit te zetten die energiebeheer + ondersteund, kan simpelweg het commando + <command>shutdown -p now</command> gegeven worden om gelijk de + stroom af te schakelen. Dient er een herstart plaats te vinden + dan kan <command>shutdown -r now</command> gebruikt worden. + Je moet wel <username>root</username> zijn of lid van + de <groupname>operator</groupname> groep om &man.shutdown.8; te + kunnen gebruiken. Het &man.halt.8; en &man.reboot.8; commando kan + ook gebruikt worden, kijk hiervoor in betreffende + handleidingpagina's en bij die van &man.shutdown.8; voor meer + informatie.</para> + + <note> + <para>Voor energie beheer is &man.acpi.4; ondersteuning in de + kernel noodzakelijk of dient geladen te worden als module voor + &os; 5.X, en bij &os; 4.X, &man.apm.4; ondersteuning + noodzakelijk.</para> + </note> + + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> + diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/chapters.ent b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/chapters.ent new file mode 100644 index 0000000000..d593eb00c7 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/chapters.ent @@ -0,0 +1,52 @@ +<!-- + Creates entities for each chapter in the FreeBSD Handbook. Each entity + is named chap.foo, where foo is the value of the id attribute on that + chapter, and corresponds to the name of the directory in which that + chapter's .sgml file is stored. + + Chapters should be listed in the order in which they are referenced. + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.25 +--> + +<!ENTITY chap.preface SYSTEM "preface/preface.sgml"> + +<!-- Part one --> +<!ENTITY chap.introduction SYSTEM "introduction/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.install SYSTEM "install/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.basics SYSTEM "basics/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.ports SYSTEM "ports/chapter.sgml"> + +<!-- Part two --> +<!ENTITY chap.config SYSTEM "config/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.boot SYSTEM "boot/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.users SYSTEM "users/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.kernelconfig SYSTEM "kernelconfig/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.security SYSTEM "security/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.mac SYSTEM "mac/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.printing SYSTEM "printing/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.disks SYSTEM "disks/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.vinum SYSTEM "vinum/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.x11 SYSTEM "x11/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.l10n SYSTEM "l10n/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.desktop SYSTEM "desktop/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.multimedia SYSTEM "multimedia/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.serialcomms SYSTEM "serialcomms/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.ppp-and-slip SYSTEM "ppp-and-slip/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.advanced-networking SYSTEM "advanced-networking/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.mail SYSTEM "mail/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.cutting-edge SYSTEM "cutting-edge/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.linuxemu SYSTEM "linuxemu/chapter.sgml"> + +<!-- Part three (appendices) --> +<!ENTITY chap.mirrors SYSTEM "mirrors/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.mirrors.ftp.inc SYSTEM "mirrors.sgml.ftp.inc"> +<!ENTITY chap.mirrors.cvsup.inc SYSTEM "mirrors.sgml.cvsup.inc"> + +<!ENTITY chap.bibliography SYSTEM "bibliography/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.eresources SYSTEM "eresources/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.eresources.www.inc SYSTEM "eresources.sgml.www.inc"> +<!ENTITY chap.pgpkeys SYSTEM "pgpkeys/chapter.sgml"> +<!ENTITY chap.index SYSTEM "index.sgml"> +<!ENTITY chap.colophon SYSTEM "colophon.sgml"> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/colophon.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/colophon.sgml new file mode 100644 index 0000000000..8abc45bb44 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/colophon.sgml @@ -0,0 +1,34 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.8 +--> + +<colophon id='colophon'> + <para>Dit boek bevat het gecombineerde werk van honderden + vrijwilligers die bijdragen aan + <quote>Het FreeBSD Documentatie Project</quote>. De tekst is + geschreven in SGML volgens de DocBook DTD en wordt vanuit + SGML geformatteerd naar vele verschillende presentatieformaten + met gebruik van de open source DSSSL engine + <application>Jade</application>. De presentatie-instructies voor + <application>Jade</application> zijn verkregen door uitbreiding van + Norm Walsh's DSSSL stijlbladen. De gedrukte versie van dit boek zou + niet mogelijk zijn geweest zonder Donald Knuth's + <application>&tex;</application> typesetting taal, + Leslie Lamport's <application>LaTeX</application>, of Sebastian + Rahtz's <application>JadeTeX</application> macro pakket.</para> +</colophon> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> + diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/config/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/config/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..40c8e11572 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/config/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= config/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/config/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/config/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..2847516c84 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/config/chapter.sgml @@ -0,0 +1,2989 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.143 +--> + +<chapter id="config-tuning"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Chern</firstname> + <surname>Lee</surname> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Mike</firstname> + <surname>Smith</surname> + <contrib>Naar een tutorial van </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Matt</firstname> + <surname>Dillon</surname> + <contrib>Tevens gebaseerd op tuning(7) geschreven door</contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Danny</firstname> + <surname>Pansters</surname> + <contrib>Vertaling door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + + <title>Configuratie en optimalisatie</title> + + <sect1 id="config-synopsis"> + <title>Overzicht</title> + + <indexterm><primary>systeem configuratie</primary></indexterm> + <indexterm><primary>systeem optimalisering</primary></indexterm> + + <para>Een belangrijk aspect van &os; is systeemconfiguratie. + Een correcte configuratie helpt moeilijkheden bij toekomstige + upgrades te voorkomen. In dit hoofdstuk wordt de configuratie + van &os; beschreven, alsmede een aantal prestatiebevorderende + maatregelen waarmee een &os; systeem geoptimaliseerd kan + worden.</para> + + <para>Nadat je dit hoofdstuk gelezen hebt, zul je het volgende + weten:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Hoe je efficiënt met bestandssystemen en + wisselpartities omgaat</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De grondslagen van het <filename>rc.conf</filename> + configuratiesysteem en van het opstarten van toepassingen + (services) d.m.v. <filename>/usr/local/etc/rc.d</filename>.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Hoe een netwerkkaart geconfigureerd en getest wordt.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Hoe je virtuele hosts configureert op je + netwerkapparatuur.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Hoe de verscheidene configuratiebestanden in + <filename>/etc</filename> gebruikt worden.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Hoe je &os; kunt optimaliseren met + <command>sysctl</command> variabelen.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Hoe schijfprestaties verbeterd en kernelbeperkingen + gewijzigd kunnen worden.</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>Voordat je dit hoofdstuk leest, is het goed om eerst:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>De &unix; en &os; grondslagen (<xref + linkend="basics">) te begrijpen.</para> + </listitem> + <listitem> + <para>Bekend zijn met het actualiseren van de &os; broncode + (<xref linkend="cutting-edge">) en + de grondlagen van kernel configuratie en compilatie + (<xref linkend="kernelconfig">).</para> + </listitem> + </itemizedlist> + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-initial"> + <title>Initiële configuratie</title> + + <sect2> + <title>Partitioneren</title> + + <indexterm><primary>partitioneren</primary></indexterm> + <indexterm> + <primary><filename>/etc</filename></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary><filename>/var</filename></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary><filename>/usr</filename></primary> + </indexterm> + + <sect3> + <title>Partities</title> + + <para>Bij het aanleggen van bestandssystemen met + &man.disklabel.8; of &man.sysinstall.8;, is het van belang + te onthouden dat op een harde schijf de data-overdracht het + snelst is aan de buitenste sporen en het langzaamst aan de + binnenste. Kleinere en veelgebruikte bestandssystemen kunnen + daarom het beste aan het begin van de schijf geplaatst worden, + terwijl grotere partities als <filename>/usr</filename> meer + naar het einde van de schijf geplaatst kunnen worden. Het is + een goed idee om partities aan te maken in deze of + gelijksoortige volgorde: root, swap, + <filename>/var</filename>, <filename>/usr</filename>.</para> + + <para>De grootte van <filename>/var</filename> + hangt af van de wijze waarop de machine gebruikt gaat worden. + <filename>/var</filename> wordt gebruikt voor onder meer + mailboxen, logbestanden, en printerdata en -wachtrijen. + Mailboxen en logbestanden kunnen onverwacht groot worden, + afhankelijk van het aantal systeemgebruikers en de bewaarduur + van logbestanden. Meestal kun je met minder dan een gigabyte + af. Vergeet echter niet dat <filename>/var/tmp</filename> + groot genoeg moet zijn om pakketten te kunnen bevatten.</para> + + <para>De <filename>/usr</filename> partitie bevat veel van de + benodigde systeembestanden. Tevens bavat ze de &man.ports.7; + collectie (aanbevolen) en de broncode (optioneel). Beide + zijn optioneel tijdens de installatie. + Voor deze partitie wordt tenminste 2 gigabytes aanbevolen.</para> + + <para>Je doet er goed aan rekening te houden met de vereiste + schijfruimte bij het kiezen van partitiegroottes. Als je in + een partitie onvoldoende vrije schijfruimte hebt, terwijl + een andere vrijwel niet gebruikt wordt, is dat een vervelend + en niet optimaal oplosbaar probleem.</para> + + <note><para>&man.sysinstall.8;'s <literal>Auto-defaults</literal> + partitiekeuze kan in de ervaring van sommige gebruikers + mogelijk te kleine <filename>/var</filename> en + <filename>/</filename> partities opleveren. Partitioneer + verstandig en ben niet te zuinig met schijfruimte. + </para></note> + + </sect3> + + <sect3 id="swap-design"> + <title>Wisselpartities (swap)</title> + + <indexterm><primary>swap grootte</primary></indexterm> + <indexterm><primary>wisselpartitie</primary></indexterm> + <indexterm><primary>wisselpartitie grootte</primary></indexterm> + + <para>Als vuistregel geldt dat het wisselbestand ongeveer het + dubbele van de grootte van het systeemgeheugen (RAM) moet + zijn. Bijvoorbeeld, als de machine 128 megabytes + geheugen heeft, kan het beste een wisselbestand van + (tenminste) 256 megabytes gebruikt worden. Minder + dan 256 megabytes swap is in dit geval af te raden. + Systemen met weinig geheugen kunnen overigens beter + functioneren met meer swap. Ook doe je er goed aan rekening + te houden met eventuele geheugenuitbreiding in de toekomst. + Bovendien zijn de VM paging algoritmen van de kernel zodanig + afgestemd dat ze het beste presteren bij een wisselbestand van + tenminste tweemaal de grootte van het geheugen. Een te kleine + swap kan dus inefficiënties in de VM code tot gevolg + hebben en mogelijk problemen veroorzaken indien het + systeemgeheugen later uitgebreid wordt.</para> + + <para>Op grotere systemen met meerdere SCSI schijven (of + meerdere IDE schijven op verschillende controllers) is het aan + te raden om op elke schijf een wisselpartitie te configureren + (dit kan tot en met vier schijven), elk van ongeveer dezelfde + grootte. De kernel kan met arbitraire groottes werken, maar + interne datastructuren schalen tot viermaal de grootste + swappartitie. De kernel kan de beschikbare ruimte voor het + wisselbestand het meest optimaal indelen indien de partities + ongeveer even groot zijn. Een grote swap is prima, ook als ze + zelden gebruikt wordt. Zo kan het gemakkelijker zijn om een + (uit de hand gelopen) proces dat het systeem grotendeels bezet + houdt te beëindigen, voordat het noodzakelijk wordt om + opnieuw op te starten.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title>Waarom partitioneren?</title> + + <para>Waarom niet één enkele grote partitie + gebruiken? Er zijn verscheidene redenen waarom dit niet zo'n + goed idee is. De verschillende partities hebben hun eigen + karakteristiek operationeel gedrag en vereisten. Door ze te + scheiden zijn er betere mogelijkheden om het systeem te + optimaliseren. Bijvoorbeeld, vanaf de <filename>/</filename> + en <filename>/usr</filename> partities wordt vooral gelezen + en er wordt weinig naar geschreven, terwijl er in + <filename>/var</filename> en <filename>/var/tmp</filename> + zowel veel gelezen als geschreven zal worden.</para> + + <para>Door je systeem goed te partitioneren kun je vermijden dat + fragmentatie die optreedt in de kleinere partities met veel + schrijfactiviteit doorsijpelt naar partities die vooral + lees-intensief zijn. Door schrijf-intensieve partities aan + het begin van de schijf te plaatsen, zorg je ervoor dat de + invoer/uitvoer performance het beste is daar waar het het + meest nodig is. + Ofschoon je natuurlijk ook de best mogelijke in/uit performance + wilt hebben in de grotere partities, zal het plaatsen van deze + bestandssystemen aan het begin van de schijf niet opwegen tegen + de voordelen van het plaatsen van <filename>/var</filename> aan + het begin van de schijf (na root en swap) voor wat betreft de + totale snelheid van het systeem. + Tenslotte zijn er veiligheidsoverwegingen. Een compacte en + nette root partitie die vrijwel alleen-lezen is, heeft een + betere kans om een nare crash te overleven.</para> + </sect3> + </sect2> + + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-core-configuration"> + <title>Basisconfiguratie</title> + + <indexterm> + <primary>rc bestanden</primary> + <secondary><filename>rc.conf</filename></secondary> + </indexterm> + + <para>De voornaamste lokatie voor systeemconfiguratie is het bestand + <filename>/etc/rc.conf</filename>. Dit bestand bevat een scala + aan configuratieve informatie, die gebruikt wordt om het systeem + te configureren bij het opstarten. De naam impliceert dit al; + het is informatie voor de <filename>rc*</filename> files (rc staat + voor "resource configuration").</para> + + <para>De systeembeheerder wordt geacht regels toe te voegen aan het + <filename>rc.conf</filename> bestand om de standaard instellingen + uit <filename>/etc/defaults/rc.conf</filename> aan te passen. + Het standaard bestand moet niet letterlijk gekopiëerd worden + naar <filename>/etc</filename> - het bevat standaard waardes en + is niet bedoeld als voorbeeld. Alle wijzigingen die specifiek + zijn voor uw systeem horen in <filename>/etc/rc.conf</filename> + te staan.</para> + + <para>In een clusterscenario is het nuttig om systeem-specifieke + configuratie te scheiden van algemene configuratie die voor het + hele cluster geldt. Hiervoor kunnen een aantal strategieën + worden gebruikt. De aanbevolen benadering is om gedeelde + configuratie in een ander bestand te plaatsen, zoals + <filename>/etc/rc.conf.site</filename>, en dit invoegen in + <filename>/etc/rc.conf</filename>, wat verder alleen + systeem-specifieke informatie bevat.</para> + + <para>Aangezien <filename>rc.conf</filename> gelezen wordt door + &man.sh.1; is dit eenvoudig te bereiken. Bijvoorbeeld:</para> + + <itemizedlist> + <listitem><para>rc.conf:</para> +<programlisting> . rc.conf.site + hostname="node15.example.com" + network_interfaces="fxp0 lo0" + ifconfig_fxp0="inet 10.1.1.1"</programlisting> + </listitem> + + <listitem><para>rc.conf.site:</para> +<programlisting> defaultrouter="10.1.1.254" + saver="daemon" + blanktime="100"</programlisting> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>Het <filename>rc.conf.site</filename> bestand kan dan naar elk + systeem gedistribueerd met behulp van <command>rsync</command> of + een gelijksoortig programma, terwijl het + <filename>rc.conf</filename> bestand uniek blijft.</para> + + <para>Het actualiseren van het systeem met &man.sysinstall.8; + of <command>make world</command> zal het + <filename>rc.conf</filename> bestand niet overschrijven, zodat + de bestaande systeemconfiguratie niet verloren gaat.</para> + + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-appconfig"> + <title>Toepassingen configureren</title> + + <para>Geïnstalleerde toepassingen hebben meestal hun eigen + configuratiebestanden, met hun eigen syntax, etc. Het is van + belang deze bestanden apart te houden van het basissysteem, + zodat ze gemakkelijk gelokaliseerd kunnen worden en beheerd + met de hulpmiddelen voor pakketbeheer.</para> + + <indexterm><primary>/usr/local/etc</primary></indexterm> + + <para>Deze bestanden worden typisch geïnstalleerd in + <filename>/usr/local/etc</filename>. Indien een toepassing een + uitgebreide set configuratiebestanden heeft, zal er een + subdirectory voor aangemaakt worden.</para> + + <para>Bij de installatie van een port of pakket, zullen normaliter + ook voorbeeld-configuratiebestanden geïnstalleerd worden. + Deze zijn doorgaans te herkennen aan een + <filename>.default</filename> toevoegsel. Indien er geen + bestaande configuratiebestanden voor de toepassing zijn, zullen + deze gecreëerd worden door de <filename>.default</filename> + bestanden te kopiëren.</para> + + <para>Een voorbeeld is de directory + <filename>/usr/local/etc/apache</filename>:</para> + +<literallayout class="monospaced">-rw-r--r-- 1 root wheel 2184 May 20 1998 access.conf +-rw-r--r-- 1 root wheel 2184 May 20 1998 access.conf.default +-rw-r--r-- 1 root wheel 9555 May 20 1998 httpd.conf +-rw-r--r-- 1 root wheel 9555 May 20 1998 httpd.conf.default +-rw-r--r-- 1 root wheel 12205 May 20 1998 magic +-rw-r--r-- 1 root wheel 12205 May 20 1998 magic.default +-rw-r--r-- 1 root wheel 2700 May 20 1998 mime.types +-rw-r--r-- 1 root wheel 2700 May 20 1998 mime.types.default +-rw-r--r-- 1 root wheel 7980 May 20 1998 srm.conf +-rw-r--r-- 1 root wheel 7933 May 20 1998 srm.conf.default</literallayout> + + <para>Aan de grootte van de bestanden kunt je zien dat alleen + <filename>srm.conf</filename> gewijzigd is. Als je later de + <application>Apache</application> port vernieuwd zal dit bestand + niet overschreven worden.</para> + + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-starting-services"> + <title>Services starten</title> + + <indexterm><primary>services</primary></indexterm> + + <para>Het is gebruikelijk dat op een systeem een aantal services + draaien. Dit zijn 'dienstverlenende' toepassingen die normaliter + niet gestopt worden. Er zijn verscheidene methoden om een + service, of daemon, te starten.</para> + + <indexterm><primary>/usr/local/etc/rc.d</primary></indexterm> + + <para>Software geïnstalleerd van een port of pakket + plaatst vaak een script in <filename>/usr/local/etc/rc.d</filename> + dat bij het opstarten van het systeem wordt aangeroepen met een + <option>start</option> argument en bij het afsluiten van het + systeem met een <option>stop</option> argument. + Dit is de aanbevolen wijze om systeem-wijde services te starten + die moeten draaien als <username>root</username>, of waarvan + het de bedoeling is dat ze initiëel worden gestart als + <username>root</username>. + + Deze scripts worden geregistreerd als onderdeel van de + installatie van het pakket en ze worden verwijderd als het + pakket gedeïnstalleerd wordt.</para> + + <para>Een generiek opstartscript in + <filename>/usr/local/etc/rc.d</filename> ziet er als volgt + uit:</para> + + <programlisting>#!/bin/sh +echo -n ' FooBar' + +case "$1" in +start) + /usr/local/bin/foobar + ;; +stop) + kill -9 `cat /var/run/foobar.pid` + ;; +*) + echo "Usage: `basename $0` {start|stop}" >&2 + exit 64 + ;; +esac + +exit 0 + </programlisting> + + <para>De opstart- en afsluitscripts van &os; doorzoeken + <filename>/usr/local/etc/rc.d</filename> naar scripts met een + <literal>.sh</literal> extensie die uitvoerbaar zijn door + <username>root</username>. Deze worden aangeroepen met de opties + <option>start</option> en <option>stop</option> bij + respectievelijk het opstarten en het afsluiten van het systeem. + Dus als je zou willen dat het bovenstaande script op het juiste + moment in de opstartroutine van het systeem gevonden en + uitgevoerd wordt, zou je het opslaan als + <filename>FooBar.sh</filename> in + <filename>/usr/local/etc/rc.d</filename> en het uitvoerbaar maken. + Dat laatste doe je met behulp van het &man.chmod.1; + commando:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>chmod 755 <replaceable>FooBar.sh</replaceable></userinput></screen> + + <para>Sommige services verwachten aangeroepen te worden door + &man.inetd.8; wanneer er een verbinding wordt gemaakt naar + een geschikte poort. Dit is gebruikelijk voor services als POP + en IMAP, of telnet. In dit geval kun je dergelijke services + inschakelen door het bestand <filename>/etc/inetd.conf</filename> + te wijzigen. Zie &man.inetd.8; voor details.</para> + + <para>Sommige toegevoegde systeemservices zijn misschien niet + afdoende af te stemmen met <filename>/etc/rc.conf</filename> + parameters. Traditioneel werden de commando's om zulke services + te starten in <filename>/etc/rc.local</filename> geplaatst. + Sinds &os; 3.1 is er geen standaard + <filename>/etc/rc.local</filename> meer. Als je het bestand + echter aanmaakt, zal het op de verwachte manier gebruikt worden. + Merk op dat een <filename>rc.local</filename> bestand in het + algemeen beschouwd wordt als laatste redmiddel; als er een + betere plaats is om de service te starten, doe het dan + daar.</para> + + <note><para>Plaats <emphasis>geen</emphasis> commando's in + <filename>/etc/rc.conf</filename>. Om daemons te starten of + enig commando uit te voeren bij het opstarten, moet je een + script in <filename>/usr/local/etc/rc.d</filename> + plaatsen.</para></note> + + <para>Het is ook mogelijk om systeemservices te starten met behulp + van de &man.cron.8; daemon. Deze aanpak heeft een aantal + voordelen, niet in het minst omdat &man.cron.8; deze processen + uitvoert als de eigenaar van de <command>crontab</command> in + kwestie, waardoor services gestart en onderhouden kunnen worden + door niet-<username>root</username> gebruikers.</para> + + <para>Hierbij wordt een eigenschap van &man.cron.8; benut: de + specificatie van het tijdstip kan vervangen worden door + <literal>@reboot</literal>, waardoor de betreffende taak wordt + uitgevoerd wanneer &man.cron.8; gestart wordt, kort na + de systeemstart.</para> + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-cron"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Een bijdrage van </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>Configuratie van <command>cron</command></title> + + <indexterm><primary>cron</primary> + <secondary>configuratie</secondary></indexterm> + + <para>Een zeer nuttig hulpprogramma in &os; is &man.cron.8;. De + <command>cron</command> daemon draait op de achtergrond en + controleert voortdurend het bestand + <filename>/etc/crontab</filename>. Ook controleert + <command>cron</command> de <filename>/var/cron/tabs</filename> + directory, op zoek naar nieuwe <filename>crontab</filename> + bestanden. Deze <filename>crontab</filename> bestanden bevatten + informatie over specifieke taken die <command>cron</command> moet + verrichten op gezette tijden.</para> + + <para>Het <command>cron</command> programma gebruikt twee + verschillende soorten configuratiebestanden, de systeemcrontab en + gebruikerscrontabs. Het enige verschil tussen deze twee formaten + is het zesde veld. In de systeemcrontab is dit de gebruikersnaam + als wie het commando wordt uitgevoerd. Dit geeft de + systeemcrontab de mogelijkheid om commando's uit te voeren als + elke gebruiker. In een gebruikerscrontab is het zesde veld het + uit te voeren commando en alle commando's worden uitgevoerd als + de gebruiker die de crontab heeft aangelegd. Dit is een + belangrijke veiligheidsmaatregel.</para> + + <note><para>Gebruikerscrontabs geven individuele gebruikers de + mogelijkheid om bepaalde terugkerende taken automatisch te + laten uitvoeren zonder dat root privileges noodzakelijk zijn. + Commando's in de crontab van een gebruiker worden uitgevoerd + met de permissies van de eigenaar.</para> + + <para>Root kan ook een gebruikerscrontab aanleggen. Dit is niet + dezelfde als <filename>/etc/crontab</filename> + (de systeemcrontab). Omdat er al een systeemcrontab is, + is het doorgaans niet nodig om een gebruikerscrontab voor root + te maken.</para></note> + + + <para>Het <filename>/etc/crontab</filename> bestand (systeemcrontab) + ziet er uit als volgt:</para> + + <programlisting># /etc/crontab - root's crontab for &os; +# +# $&os;: src/etc/crontab,v 1.32 2002/11/22 16:13:39 tom Exp $ +# <co id="co-comments"> +# +SHELL=/bin/sh +PATH=/etc:/bin:/sbin:/usr/bin:/usr/sbin <co id="co-env"> +HOME=/var/log +# +# +#minute hour mday month wday who command <co id="co-field-descr"> +# +# +*/5 * * * * root /usr/libexec/atrun <co id="co-main"> +</programlisting> + + <calloutlist> + <callout arearefs="co-comments"> + <para>Zoals in de meeste &os; configuratiebestanden, + representeert een <literal>#</literal> karakter commentaar. + Commentaar wordt gebruikt als uitleg en geheugensteun. + Commentaar dient niet vermengd te worden met commando's, + anders zal het commentaar geïterpreteerd worden als + deel van het commando. Blanco regels worden genegeerd.</para> + </callout> + + <callout arearefs="co-env"> + <para>Eerst worden omgevingsvariabelen gedefiniëerd. Het + is-gelijk karakter (<literal>=</literal>) wordt hiervoor + gebruikt; in geval van dit voorbeeld de <envar>SHELL</envar>, + <envar>PATH</envar> en <envar>HOME</envar> variabelen. Als de + <envar>SHELL</envar> regel ontbreekt, zal + <command>cron</command> standaard <command>sh</command> als + shell gebruiken. Voor de <envar>PATH</envar> + omgevingsvariabele is er geen standaardwaarde. Als + <envar>PATH</envar> ontbreekt moet men absolute paden + gebruiken. Indien <envar>HOME</envar> ontbreekt, zal + <command>cron</command> de home directory gebruiken van de + de gebruiker die <command>cron</command> aanroept.</para> + </callout> + + <callout arearefs="co-field-descr"> + <para>In deze commentaarregel kun je de zeven velden zien van + een crontab definitie. Dit zijn <literal>minute</literal>, + <literal>hour</literal>, <literal>mday</literal>, + <literal>month</literal>, <literal>wday</literal>, + <literal>who</literal> en <literal>command</literal>. De + betekenissen liggen voor de hand: <literal>minute</literal> is + het aantal minuten van het tijdstip waarop het commando moet + worden uitgevoerd; <literal>hour</literal> geeft het uur aan; + <literal>mday</literal> staat voor de dag van de maand; + <literal>month</literal> staat voor het maandnnummer en + <literal>wday</literal> geeft de dag van de week aan. Het + veld <literal>who</literal> is bijzonder en bestaat enkel in + het <filename>/etc/crontab</filename> bestand. Het geeft aan + als welke gebruiker het commando dient te worden uitgevoerd. + Een gebruiker die zijn eigen <filename>crontab</filename> + bestand installeert heeft deze optie niet. Het + <literal>command</literal> veld tenslotte bevat het uit te + voeren commando.</para> + </callout> + + <callout arearefs="co-main"> + <para>In deze regel worden aan de hierboven besproken opties + waarden toegekend. Merk op dat er gebruik wordt gemaakt van + <literal>*</literal> karakters. Deze betekenen + <quote>eerst-laatst</quote> en kunnen gezien worden als + <emphasis>telkens</emphasis>. In deze regel staat dus dat + het commando <command>atrun</command> elke vijf minuten + moet worden uitgevoerd door <username>root</username>, + ongeacht welke dag of maand het is. Voor meer informatie over + <command>atrun</command> wordt verwezen naar de &man.atrun.8; + handleiding.</para> + + <para>Commando's kunnen een willekeurig aantal schakelopties of + argumenten hebben. Echter, als commando's meerdere regels + nodig hebben moeten deze regels afgebroken worden met een + backslash <quote>\</quote> karakter, om aan te geven dat ze + op de volgende regel vervolgd worden.</para> + </callout> + </calloutlist> + + <para>Dit is de basisopzet voor elk <filename>crontab</filename> + bestand. De enige uitzondering is de aanwezigheid van veld nummer + zes, waar de gebruikersnaam gespecificeerd wordt. Dit veld + bestaat alleen in het systeembestand + <filename>/etc/crontab</filename>. Voor + <filename>crontab</filename> bestanden van individuele + gebruikers moet dit veld worden weggelaten.</para> + + <sect2 id="configtuning-installcrontab"> + <title>Een crontab installeren</title> + + <para>Om een nieuwe <filename>crontab</filename> te installeren + kun je het <command>crontab</command> commando gebruiken. + Het meest gebruikelijk is:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>crontab crontab</userinput></screen> + + <para>Er bestaat ook een optie om een lijst van + geïnstalleerde <filename>crontab</filename> bestanden op te + vragen, namelijk de <option>-l</option> schakeloptie van + <command>crontab</command>.</para> + + <para>Gebruikers die hun eigen crontab bestand willen schrijven + zonder het gebruik van een template, kunnen de + <command>crontab -e</command> optie benutten. Dit zal je + <envar>EDITOR</envar> openen met een leeg bestand. Wanneer het + bestand wordt opgeslagen en de editor afgesloten, wordt het + bestand automatisch als <filename>crontab</filename> + geïnstalleerd.</para> + + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-rcNG"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Een bijdrage van </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + + <title>Het rc-systeem van FreeBSD 5.X</title> + + <indexterm><primary>rcNG</primary></indexterm> + + <para>&os; heeft recentelijk het NetBSD + <filename>rc.d</filename> systeem voor systeem initialisatie + overgenomen. Veel van de bestanden in + <filename>/etc/rc.d</filename> zijn scripts voor basisservices + die werken met de <option>start</option>, <option>stop</option> + en <option>restart</option> opties, analoog aan de wijze waarop + services die via een port of pakket zijn geïnstalleerd + gestart worden met de scripts in + <filename>/usr/local/etc/rc.d</filename>. + Je kunt bijvoorbeeld &man.sshd.8; herstarten als volgt:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>/etc/rc.d/sshd restart</userinput></screen> + + <para>Deze procedure is hetzelfde voor andere services. Uiteraard + worden services normaliter automatisch gestart zoals + gespecificeerd in &man.rc.conf.5;. Om bijvoorbeeld de Network + Address Translation daemon te starten bij het opstarten van het + systeem voeg je simpelweg de volgende regel toe aan + <filename>/etc/rc.conf</filename>:</para> + + <programlisting>natd_enable="YES"</programlisting> + + <para>Als er reeds een <option>natd_enable="NO"</option> regel is, + verander je gewoon <option>NO</option> in <option>YES</option>. + De rc scripts zullen voor zover nodig automatisch andere + afhankelijke services starten.</para> + + <para>Omdat het <filename>rc.d</filename> systeem in eerste instantie + bedoeld is om services te starten/stoppen bij het + opstarten/afsluiten van het systeem zullen de standaard + <option>start</option>, <option>stop</option> en + <option>restart</option> opties alleen werken als de geschikte + variabelen in <filename>/etc/rc.conf</filename> ingesteld zijn. + Bijvoorbeeld, het <command>sshd restart</command> commando werkt + dan en slechts dan als <varname>sshd_enable</varname> de waarde + <option>YES</option> krijgt in <filename>/etc/rc.conf</filename>. + Als je een service wil starten, stoppen of herstarten ongeacht de + definities in <filename>/etc/rc.conf</filename> moet het commando + voorafgegaan te worden met <quote>force</quote>. Dus om + <command>sshd</command> te herstarten ongeacht + <filename>/etc/rc.conf</filename> setting, zou je het volgende + commando uitvoeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>/etc/rc.d/sshd forcerestart</userinput></screen> + + <para>Je kunt eenvoudig controleren of een service is "aangezet" in + <filename>/etc/rc.conf</filename> door het bijpassende + <filename>rc.d</filename> script uit te voeren met de optioe + <option>rcvar</option>. Bijvoorbeeld voor + <command>sshd</command>:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>/etc/rc.d/sshd rcvar</userinput> +# sshd +$sshd_enable=YES</screen> + + <note><para>De tweede regel (<literal># sshd</literal>) is de uitvoer + van het <command>sshd</command> command, niet een + <username>root</username> console.</para></note> + + <para>Om vast te stellen of een service draait is er de + <option>status</option> optie. Bijvoorbeeld, om te controleren + of <command>sshd</command> daadwerkelijk gestart is:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>/etc/rc.d/sshd status</userinput> +sshd is running as pid 433.</screen> + + <para>Het is ook mogelijk om een service te herladen met de optie + <option>reload</option>. Dan wordt er getracht een signaal te + sturen aan een individuele service, waarbij de service haar + configuratiebestanden zal moeten herlezen. Meestal komt dit neer + op het verzenden van een <literal>SIGHUP</literal> signaal.</para> + + <para>De <application>rcNG</application> structuur wordt niet alleen + gebruikt voor netwerkservices, maar ook voor het merendeel van de + systeeminitialisatie. Beschouw bijvoorbeeld het bestand + <filename>bgfsck</filename>. Als dit script wordt uitgevoerd + zal de volgende boodschap worden getoond:</para> + + <screen>Starting background file system checks in 60 seconds.</screen> + + <para>Dit script wordt dus gebruikt voor bestandssysteemcontrole + in de achtergrond, hetgeen alleen tijdens systeeminitialisatie + gebeurt.</para> + + <para>Veel systeemservices zijn afhankelijk van andere services om + correct te kunnen functioneren. Zo zullen NIS en andere + RPC-gebaseerde services niet starten als de + <command>rpcbind</command> (portmapper) service nog niet draait. + Om dit te stroomlijnen wordt informatie over afhankelijkheden en + andere meta-data ingevoegd in het commentaar bovenaan het + opstartscript. Het &man.rcorder.8; programma wordt vervolgens + gebruikt om deze commentaarregels te verwerken tijdens de + systeeminitialisatie en zo vast te stellen in welke volgorde + de systeemservices gestart moeten worden. De volgende woorden + kunnen worden ingevoegd aan het begin van elk + opstartscript:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para><literal>PROVIDE</literal>: Specificeert in welke services + dit bestand voorziet.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>REQUIRE</literal>: Specificeert welke andere + services vereist zijn voor deze service. Dit script wordt + uitgevoerd <emphasis>na</emphasis> de gespecificeerde + services.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><literal>BEFORE</literal>: Specificeert services die + afhankelijk zijn van deze service. + Dit bestand wordt uitgevoerd <emphasis>voor</emphasis> + de gespecificeerde services.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>KEYWORD: &os; of NetBSD. Dit wordt gebruikt voor speciale + eigenschappen van één van de *BSD's.</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>Met deze methode kan een systeembeheerder gemakkelijk + systeemservices besturen, zonder gedoe met <quote>runlevels</quote> + zoals met sommige andere &unix; systemen het geval is.</para> + + <para>Overige informatie over het &os; 5.X + <filename>rc.d</filename> systeem vindt u in de &man.rc.8; + en &man.rc.subr.8; handleidingen.</para> + </sect1> + + <sect1 id="config-network-setup"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Fonvieille</surname> + <contrib>Een bijdrage van </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + + <title>Configureren van een netwerkkaart</title> + + <indexterm><primary>netwerkkaart configuratie</primary></indexterm> + + <para>We kunnen ons vandaag nog nauwelijks een computer voorstellen + zonder een netwerkverbinding. Het toevoegen en configureren van + een netwerkkaart is een gebruikelijke taak voor een + &os; beheerder.</para> + + <sect2> + <title>Het geschikte stuurprogramma vinden</title> + + <indexterm> + <primary>netwerkkaart configuratie</primary> + <secondary>stuurprogramma</secondary> + </indexterm> + + <para>Voor je begint, moet je weten welke kaart je hbet, welke + chip erop zit en of het een PCI of ISA kaart is. &os; + ondersteunt vele kaarten. Controleer de + Hardware Compatibiliteit Lijst voor de betreffende release om + na te gaan of je kaart ondersteund wordt.</para> + + <para>Als je zeker bent dat je kaart ondersteund wordt, moet + vastgesteld worden wat het geschikte stuurprogramma is. + Het bestand <filename>/usr/src/sys/i386/conf/LINT</filename> + (4.X) of <filename>/usr/src/sys/conf/NOTES</filename> geeft een + lijst van netwerkinterface stuurprogramma's met wat informatie + over de ondersteunde chipsets/kaarten. In geval van twijfel, + lees dan de handleiding van het stuurprogramma + (<command>man</command>). In het algemeen bevat deze meer + informatie over de ondersteunde hardware en mogelijke problemen + die kunnen optreden.</para> + + <para>Als je een veelgebruikte kaart hebt, hoeft je waarschijnlijk + niet ver te zoeken. Stuurprogramma's voor veelvoorkomende + netwerken zijn al aanwezig in de algemene + <filename>GENERIC</filename> kernel, in dat geval zal je kaart + reeds gevonden worden bij het opstarten, bijvoorbeeld zo:</para> + +<screen>dc0: <82c169 PNIC 10/100BaseTX> port 0xa000-0xa0ff mem 0xd3800000-0xd38 +000ff irq 15 at device 11.0 on pci0 +dc0: Ethernet address: 00:a0:cc:da:da:da +miibus0: <MII bus> on dc0 +ukphy0: <Generic IEEE 802.3u media interface> on miibus0 +ukphy0: 10baseT, 10baseT-FDX, 100baseTX, 100baseTX-FDX, auto +dc1: <82c169 PNIC 10/100BaseTX> port 0x9800-0x98ff mem 0xd3000000-0xd30 +000ff irq 11 at device 12.0 on pci0 +dc1: Ethernet address: 00:a0:cc:da:da:db +miibus1: <MII bus> on dc1 +ukphy1: <Generic IEEE 802.3u media interface> on miibus1 +ukphy1: 10baseT, 10baseT-FDX, 100baseTX, 100baseTX-FDX, auto</screen> + + <para>In dit voorbeeld zijn er twee kaarten die het &man.dc.4; + stuurprogramma gebruiken aanwezig in het systeem.</para> + + <para>Pas als het juiste stuurprogramma geladen is, kan de + netwerkkaart gebruikt worden. Dit kan op twee manieren. + Het eenvoudigste is om een kernel module te laden voor de + kaart met &man.kldload.8;. Maar voor sommige NIC + stuurprogramma's (bijvoorbeeld ISA kaarten en sommige kaarten + die het &man.ed.4; stuurprogramma gebruiken) is er geen module. + Je kunt ook als alternatief de ondersteuning voor je kaart + in de kernel compileren. Controleer + <filename>/usr/src/sys/i386/conf/LINT</filename> (4.X) of + <filename>/usr/src/sys/conf/NOTES</filename> (5.X) en de + handleiding van het stuurprogramma om na te gaan wat er in het + kernel configuratiebestand moet staan. Zie + <xref linkend="kernelconfig"> voor meer informatie over het + compileren van een eigen kernel. Als je netwerkkaart al bij het + opstarten wordt herkend door de <filename>GENERIC</filename> + kernel hoeft je geen eigen kernel te bouwen.</para> + </sect2> + + <sect2> + <title>Configuratie van de netwerkkaart</title> + + <indexterm> + <primary>Netwerkkaart configuratie</primary> + <secondary>configuratie</secondary> + </indexterm> + + <para>Nadat een geschikt stuurprogramma geladen is, moet de kaart + nog geconfigureerd worden. Mogelijk is dit al gebeurd door + <application>sysinstall</application> tijdens de + installatie.</para> + + <para>Om de configuratie van de netwerkkaarten te zien:</para> + +<screen>&prompt.user; <userinput>ifconfig</userinput> +dc0: flags=8843<UP,BROADCAST,RUNNING,SIMPLEX,MULTICAST> mtu 1500 + inet 192.168.1.3 netmask 0xffffff00 broadcast 192.168.1.255 + ether 00:a0:cc:da:da:da + media: Ethernet autoselect (100baseTX <full-duplex>) + status: active +dc1: flags=8843<UP,BROADCAST,RUNNING,SIMPLEX,MULTICAST> mtu 1500 + inet 10.0.0.1 netmask 0xffffff00 broadcast 10.0.0.255 + ether 00:a0:cc:da:da:db + media: Ethernet 10baseT/UTP + status: no carrier +lp0: flags=8810<POINTOPOINT,SIMPLEX,MULTICAST> mtu 1500 +lo0: flags=8049<UP,LOOPBACK,RUNNING,MULTICAST> mtu 16384 + inet 127.0.0.1 netmask 0xff000000 +tun0: flags=8010<POINTOPOINT,MULTICAST> mtu 1500</screen> + + <note><para>Op oudere versies van of &os; moet je misschien de + <option>-a</option> optie gebruiken, volgens &man.ifconfig.8;; + voor meer details over de syntax van &man.ifconfig.8; wordt + verwezen naar de handleiding. Merk op dat de invoer voor wat + betreft IPv6 (<literal>inet6</literal> etc.) in dit voorbeeld + achterwege is gelaten.</para></note> + + <para>In dit voorbeeld werden de volgende apparaten + weergegeven:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para><devicename>dc0</devicename>: De eerste Ethernet + interface</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><devicename>dc1</devicename>: De tweede Ethernet + interface</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><devicename>lp0</devicename>: De parallelle poort + interface</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><devicename>lo0</devicename>: Het loopback + apparaat</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><devicename>tun0</devicename>: Het tunnel apparaat + gebruikt door <application>ppp</application></para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>&os; gebruikt de naam van het stuurprogramma gevolgd door + een nummer voor de volgorde waarop de kaarten gedetecteerd zijn + bij het opstarten. Bijvoorbeeld <devicename>sis2</devicename> + zou de derde netwerkkaart zijn in het systeem die het + stuurprogramma &man.sis.4; gebruikt.</para> + + <para>In dit voorbeeld is het <devicename>dc0</devicename> + apparaat volledig operationeel. Dit blijkt uit de volgende + indicatoren:</para> + + <orderedlist> + <listitem> + <para><literal>UP</literal> betekent dat de kaart + geconfigureerd en klaar voor gebruik is.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De kaart heeft een Internet (<literal>inet</literal>) + adres (in dit geval + <hostid role="ipaddr">192.168.1.3</hostid>).</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Het heeft een geldig subnet masker (<literal>netmask</literal>; + <hostid role="netmask">0xffffff00</hostid> is hetzelfde als + <hostid role="netmask">255.255.255.0</hostid>).</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Het heeft een geldig uitzendadres (in dit geval, + <hostid role="ipaddr">192.168.1.255</hostid>).</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Het MAC adres van de kaart (<literal>ether</literal>) + is <hostid role="mac">00:a0:cc:da:da:da</hostid></para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De fysieke mediaselectie is in autoselectie modus + (<literal>media: Ethernet autoselect (100baseTX + <full-duplex>)</literal>). Ook zie je dat + <devicename>dc1</devicename> geconfigureerd is om met + <literal>10baseT/UTP</literal> media te werken. Voor meer + informatie over de mogelijke media types, zie de handleiding + voor het betreffende stuurprogramma.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De status van de link (<literal>status</literal>) + is <literal>active</literal>, d.w.z. de drager is gevonden. + Voor <devicename>dc1</devicename> ziet men echter + <literal>status: no carrier</literal>. Dit is normaal als + er geen ethernet kabel in de kaart gestoken is.</para> + </listitem> + </orderedlist> + + <para>Als de &man.ifconfig.8; uitvoer er ongeveer zo uitziet:</para> + +<screen>dc0: flags=8843<BROADCAST,SIMPLEX,MULTICAST> mtu 1500 + ether 00:a0:cc:da:da:da</screen> + + <para>dan is de netwerkkaart nog niet geconfigureerd.</para> + + <para>Om de kaart te configureren heb je <username>root</username> + privileges nodig. De netwerkkaart configuratie van vanaf de + console worden verricht met &man.ifconfig.8; maar dan zou je het + na elke keer opnieuw opstarten moeten herhalen. Daarom zet je + het in het <filename>/etc/rc.conf</filename> bestand.</para> + + <para>Open <filename>/etc/rc.conf</filename> in je favoriete + editor. Je zult een regel moeten invoegen voor elke + netwerkkaart in je systeem, in dit voorbeeld::</para> + +<programlisting>ifconfig_dc0="inet 192.168.1.3 netmask 255.255.255.0" +ifconfig_dc1="inet 10.0.0.1 netmask 255.255.255.0 media 10baseT/UTP"</programlisting> + + <para><devicename>dc0</devicename>, + <devicename>dc1</devicename>, etc, moeten vervangen worden door + de correcte stuurprogramma's voor je netwerk kaarten, zo ook de + IP nummers. In de handleiding van het stuurprogramma en van + &man.ifconfig.8; vind je meer details over de mogelijke opties + en in de &man.rc.conf.5; handleiding staat meer informatie over + het <filename>/etc/rc.conf</filename> bestand.</para> + + <para>Als het netwerk al geconfigureerd is tijdens het installeren + van &os; zullen er al enkele regels met betrekking tot de + netwerkkaart(en) in <filename>/etc/rc.conf</filename> staan. + Controleer <filename>/etc/rc.conf</filename> voor je regels + toevoegt.</para> + + <para>Ook het bestand <filename>/etc/hosts</filename> moet worden + gewijzigd om de namen en IP adressen van verschillende machines + op het lokale netwerk, als ze er nog niet in staan. Voor meer + informatie, zie &man.hosts.5; en + <filename>/usr/share/examples/etc/hosts</filename>.</para> + </sect2> + + <sect2> + <title>Testen en probleemoplossing</title> + + <para>Als de gewenste veranderingen in + <filename>/etc/rc.conf</filename> gemaakt zijn, moet je het + systeem opnieuw opstarten (of nauwkeurig alle daemons starten + of herstarten). Veranderingen aan de interface(s) worden dan + toegepast en je kunt controleren of herstarten goed werkt + zonder foutmeldingen.</para> + + <para>Als de kaart werkt maar de performance is slecht, kan het de + moeite waard zijn om de &man.tuning.7; handleiding door te + nemen. Controleer ook de netwerkconfiguratie, want ook + incorrecte netwerkinstellingen kunnen tot langzame verbindingen + leiden.</para> + + <para>Soms kunnen enkele <quote>device timeouts</quote> optreden. + Met sommige kaarten is dit normaal gedrag. Maar als dit + continu gebeurt of storend is, ga dan na of er geen sprake is + van een hardwareconfict tussen de netwerkkaart en een ander + apparaat. Controleer nogmaals de bekabeling. Misschien zit er + niets anders op dan een ander netwerkkaartje te gebruiken.</para> + + <para>Je kunt ook geconfronteerd worden met een paar + <errorname>watchdog timeout</errorname> foutmeldingen. Als + eerste moet je dan de netwerkkabel controleren. Veel kaarten + hebben een PCI slot nodig dat Bus Mastering ondersteund. + Sommige oudere moederborden hebben maar één PCI + slot waarmee dit kan (meestal slot 0). Controleer de + documentatie van de netwerkkaart en het moederbord om na te + gaan of dit het probleem is.</para> + + <para><errorname>No route to host</errorname> meldingen treden op + als het systeem niet in staat is om een pakket naar de + eindbestemming te routeren. Dit kan gebeuren als er geen + standaardroute gespecificeerd is of als er een kabel niet + verbonden is. Controleer de uitvoer van + <command>netstat -rn</command> en ga na dat er een geldige + route is naar de bestemming. Mocht dit niet het geval zijn, + dan kun je verder lezen hoe dit moet in + <xref linkend="advanced-networking">.</para> + + <para><errorname>ping: sendto: Permission denied</errorname> + foutmeldingen worden vaak veroorzaakt door een verkeerd + geconfigureerde firewall. Als de kernel <command>ipfw</command> + activeert bij het opstarten zonder dat er firewallregels zijn + gedefiniëerd, is de standaard policy om alle verkeer te + weigeren, zelfs pings! Zie <xref linkend="firewalls"> voor meer + informatie.</para> + + <para>Er kan ook sprake zijn van onvoldoende performance doordat + de mediaselectie instelling niet optimaal is. In dergelijke + gevallen kun je proberen om de mediaselectie niet als + <literal>autoselect</literal> in te stellen maar expliciet + aangeven wat de mediaselectie moet zijn, bijvoorbeeld + 10baseT/UTP voor twisted pair. Hoewel dit voor de meeste + hardware zal helpen, kan het zijn dat de problemen blijven. + Controleer dan nogmaals de netwerkinstellingen en lees de + &man.tuning.7; handleiding.</para> + + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-virtual-hosts"> + <title>Virtuele hosts</title> + + <indexterm><primary>virtuele hosts</primary></indexterm> + <indexterm><primary>IP aliassen</primary></indexterm> + + <para>&os; wordt veel gebruikt voor virtuele sitehosting, waarbij + één fysieke server er op het netwerk uitziet alsof + het meerdere servers zijn. Dit kan bereikt worden door meerdere + IP adressen toe te kennen aan dezelfde interface.</para> + + <para>Een bepaalde netwerkinterface heeft een <quote>echt</quote> + adres en kan daarnaast een willekeurig aantal <quote>alias</quote> + adressen hebben. Normaliter worden dergelijke aliassen toegevoegd + door aliasregels toe te voegen aan + <filename>/etc/rc.conf</filename>.</para> + + <para>Een aliasregel voor de interface <devicename>fxp0</devicename> + ziet er zo uit:</para> + +<programlisting>ifconfig_fxp0_alias0="inet xxx.xxx.xxx.xxx netmask xxx.xxx.xxx.xxx"</programlisting> + + <para>Merk op dat aliasregels beginnen met alias0 en daarna _alias1, + _alias2, enz. Het configuratieproces stopt als er een nummer + ontbreekt.</para> + + <para>Het is belangrijk dat aliassen het juiste netmasker hebben. + Dit is eenvoudig: Een bepaalde interface moet altijd + één adres hebben dat het netmasker van het netwerk + correct representeert. Elk ander adres binnen dit netwerk op + deze interface (alias) moet een netmasker van allemaal enen + (bits) hebben.</para> + + <para>Een voorbeeld. Stel de <devicename>fxp0</devicename> + interface is verbonden met twee netwerken, het + <hostid role="ipaddr">10.1.1.0</hostid> netwerk met masker + <hostid role="netmask">255.255.255.0</hostid> en het + <hostid role="ipaddr">202.0.75.16</hostid> met netmasker + <hostid role="netmask">255.255.255.240</hostid>. We willen dat + het systeem op <hostid role="ipaddr">10.1.1.1</hostid> tot en met + <hostid role="ipaddr">10.1.1.5</hostid> en op + <hostid role="ipaddr">202.0.75.17</hostid> tot en met + <hostid role="ipaddr">202.0.75.20</hostid>.</para> + + <para>Dit kan als volgt geregeld worden:</para> + +<programlisting> ifconfig_fxp0="inet 10.1.1.1 netmask 255.255.255.0" + ifconfig_fxp0_alias0="inet 10.1.1.2 netmask 255.255.255.255" + ifconfig_fxp0_alias1="inet 10.1.1.3 netmask 255.255.255.255" + ifconfig_fxp0_alias2="inet 10.1.1.4 netmask 255.255.255.255" + ifconfig_fxp0_alias3="inet 10.1.1.5 netmask 255.255.255.255" + ifconfig_fxp0_alias4="inet 202.0.75.17 netmask 255.255.255.240" + ifconfig_fxp0_alias5="inet 202.0.75.18 netmask 255.255.255.255" + ifconfig_fxp0_alias6="inet 202.0.75.19 netmask 255.255.255.255" + ifconfig_fxp0_alias7="inet 202.0.75.20 netmask 255.255.255.255"</programlisting> + + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-configfiles"> + <title>Configuratiebestanden</title> + + <sect2> + <title><filename>/etc</filename> layout</title> + <para>Configuratiedata wordt in een aantal directories bewaard, + o.m:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="2"> + <tbody> + <row> + <entry><filename>/etc</filename></entry> + <entry>Generieke systeemconfiguratiebestanden; deze zijn + specifiek voor het systeem.</entry> + </row> + + <row> + <entry><filename>/etc/defaults</filename></entry> + <entry>De standaardversies van + systeemconfiguratiebestanden die gebruikt als er geen + in <filename>/etc</filename> staat.</entry> + </row> + + <row> + <entry><filename>/etc/mail</filename></entry> + <entry>Extra &man.sendmail.8; configuratiebestanden, of + configuratiebestanden voor andere MTAs. + </entry> + </row> + + <row> + <entry><filename>/etc/ppp</filename></entry> + <entry>Configuratie voor zowel for user- als kernel-ppp + programma's.</entry> + </row> + + <row> + <entry><filename>/etc/namedb</filename></entry> + <entry>Standaard locatie voor &man.named.8; data. + Normaal gesproken bevinden zich hier + <filename>named.conf</filename> en zonebestanden.</entry> + </row> + + <row> + <entry><filename>/usr/local/etc</filename></entry> + <entry>Configuratiebestanden voor geïnstalleerde + software. Kan subdirectories hebben waarin bij elkaar + horende configuratiedata van een applicatie gegroepeerd + zijn.</entry> + </row> + + <row> + <entry><filename>/usr/local/etc/rc.d</filename></entry> + <entry>Start/stop scripts voor geïnstalleerde + services.</entry> + </row> + + <row> + <entry><filename>/var/db</filename></entry> + <entry>Automatisch gegenereerde systeem-specifieke + database bestanden, zoals de pakketdatabase, de + &man.locate.1; database, enz.</entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + </sect2> + + <sect2> + <title>Hostnamen</title> + + <indexterm><primary>hostnaam</primary></indexterm> + <indexterm><primary>DNS</primary></indexterm> + + <sect3> + <title><filename>/etc/resolv.conf</filename></title> + + <indexterm> + <primary><filename>resolv.conf</filename></primary> + </indexterm> + + <para>In <filename>/etc/resolv.conf</filename> wordt + voorgeschreven op welke wijze &os; het Domain Name System + (DNS) moet gebruiken.</para> + + <para>De meest voorkomende termen in + <filename>resolv.conf</filename> zijn:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="2"> + <tbody> + <row> + <entry><literal>nameserver</literal></entry> + <entry>Het IP adres van een naamserver die ondervraagd + moet worden voor naam/IP conversie. De servers worden + in volgorde geprobeerd en het maximale aantal is + drie.</entry> + </row> + <row> + <entry><literal>search</literal></entry> + <entry>Zoeklijst voor het opzoeken van hostnamen. + Meestal wordt deze bepaald door het domein waarop de + lokale hostnaam zich bevindt.</entry> + </row> + <row> + <entry><literal>domain</literal></entry> + <entry>De lokale domeinnaam.</entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + + <para>Een typisch <filename>resolv.conf</filename> bestand:</para> + + <programlisting>search example.com +nameserver 147.11.1.11 +nameserver 147.11.100.30</programlisting> + + <note><para>Gebruik of <literal>search</literal> of + <literal>domain</literal>, maar niet beide opties tegelijk. + </para></note> + + <para>Als je DHCP gebruikt: &man.dhclient.8; overschrijft + normaliter <filename>resolv.conf</filename> met informatie + ontvangen van de DHCP server.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title><filename>/etc/hosts</filename></title> + + <indexterm><primary>hosts</primary></indexterm> + + <para><filename>/etc/hosts</filename> is een eenvoudige + tekstdatabase uit de dagen van het oude Internet. Het werkt + samen met DNS en NIS om namen en IP nummers over en weer te + vertalen. Lokale computers verbonden via een LAN kunnen best + hierin gezet worden om zo op simpele wijze naam/IP conversie + voor je LAN te hebben, zonder een &man.named.8; server te + hoeven draaien. Ook kun je naamaliassen toekennen + (vergelijkbaar met CNAMES bij DNS). Op soortgelijke wijze kan + <filename>/etc/hosts</filename> ook gebruikt worden als een + (zeer beperkte) lokale DNS cache. + </para> + + <programlisting># $&os;$ +# +# Host Database +# This file should contain the addresses and aliases +# for local hosts that share this file. +# In the presence of the domain name service or NIS, this file may +# not be consulted at all; see /etc/nsswitch.conf for the resolution order. +# +# +::1 localhost localhost.my.domain myname.my.domain +127.0.0.1 localhost localhost.my.domain myname.my.domain + +# +# Imaginary network. +#10.0.0.2 myname.my.domain myname +#10.0.0.3 myfriend.my.domain myfriend +# +# According to RFC 1918, you can use the following IP networks for +# private nets which will never be connected to the Internet: +# +# 10.0.0.0 - 10.255.255.255 +# 172.16.0.0 - 172.31.255.255 +# 192.168.0.0 - 192.168.255.255 +# +# In case you want to be able to connect to the Internet, you need +# real official assigned numbers. PLEASE PLEASE PLEASE do not try +# to invent your own network numbers but instead get one from your +# network provider (if any) or from the Internet Registry (ftp to +# rs.internic.net, directory `/templates'). +#</programlisting> + + <para><filename>/etc/hosts</filename> heeft als formaat:</para> + + <programlisting>[Internet address] [official hostname] [alias1] [alias2] ...</programlisting> + + <para>Bijvoorbeeld:</para> + + <programlisting>10.0.0.1 myRealHostname.example.com myRealHostname foobar1 foobar2</programlisting> + + <para>Raadpleeg &man.hosts.5; voor meer informatie.</para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>Logbestanden configureren</title> + + <indexterm><primary>logbestanden</primary></indexterm> + + <sect3> + <title><filename>syslog.conf</filename></title> + + <indexterm><primary>syslog.conf</primary></indexterm> + + <para><filename>syslog.conf</filename> is het + configuratiebestand voor het &man.syslogd.8; programma. Het + geeft aan welke soorten <command>syslog</command> berichten er + gelogd moeten worden en naar welke logbestanden, apparaten, + gebruikers of machines.</para> + + <programlisting># $&os;$ +# +# Spaces ARE valid field separators in this file. However, +# other *nix-like systems still insist on using tabs as field +# separators. If you are sharing this file between systems, you +# may want to use only tabs as field separators here. +# Consult the syslog.conf(5) manual page. +*.err;kern.debug;auth.notice;mail.crit /dev/console +*.notice;kern.debug;lpr.info;mail.crit;news.err /var/log/messages +security.* /var/log/security +mail.info /var/log/maillog +lpr.info /var/log/lpd-errs +cron.* /var/log/cron +*.err root +*.notice;news.err root +*.alert root +*.emerg * +# uncomment this to log all writes to /dev/console to /var/log/console.log +#console.info /var/log/console.log +# uncomment this to enable logging of all log messages to /var/log/all.log +#*.* /var/log/all.log +# uncomment this to enable logging to a remote log host named loghost +#*.* @loghost +# uncomment these if you're running inn +# news.crit /var/log/news/news.crit +# news.err /var/log/news/news.err +# news.notice /var/log/news/news.notice +!startslip +*.* /var/log/slip.log +!ppp +*.* /var/log/ppp.log</programlisting> + + <para>Zie de &man.syslog.conf.5; handleiding voor meer + informatie.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title><filename>newsyslog.conf</filename></title> + + <indexterm><primary>newsyslog.conf</primary></indexterm> + + <para><filename>newsyslog.conf</filename> is het + configuratiebestand voor &man.newsyslog.8;, een programma + dat normaal op gezette tijden via &man.cron.8; wordt + uitgevoerd. &man.newsyslog.8; stelt vast wanneer logbestanden + moeten gearchiveerd of anderszins opnieuw gearrangeerd moeten + worden. <filename>logfile</filename> wordt hernoemd naar + <filename>logfile.0</filename>, <filename>logfile.0</filename> + naar <filename>logfile.1</filename>, enz.</para> + + <para><filename>newsyslog.conf</filename> geeft aan welke + logbestanden beheerd moeten worden, hoeveel er in archieven + bewaard moeten worden, en wanneer ze aangemaakt moeten worden. + Logbestanden kunnen gereorganiseerd en/of gearchiveerd worden + als ze een bepaalde grootte bereikt hebben of op een bepaald + periodiek tijdstip of een bepaalde datum.</para> + + <programlisting># configuration file for newsyslog +# $&os;$ +# +# filename [owner:group] mode count size when [ZB] [/pid_file] [sig_num] +/var/log/cron 600 3 100 * Z +/var/log/amd.log 644 7 100 * Z +/var/log/kerberos.log 644 7 100 * Z +/var/log/lpd-errs 644 7 100 * Z +/var/log/maillog 644 7 * @T00 Z +/var/log/sendmail.st 644 10 * 168 B +/var/log/messages 644 5 100 * Z +/var/log/all.log 600 7 * @T00 Z +/var/log/slip.log 600 3 100 * Z +/var/log/ppp.log 600 3 100 * Z +/var/log/security 600 10 100 * Z +/var/log/wtmp 644 3 * @01T05 B +/var/log/daily.log 640 7 * @T00 Z +/var/log/weekly.log 640 5 1 $W6D0 Z +/var/log/monthly.log 640 12 * $M1D0 Z +/var/log/console.log 640 5 100 * Z</programlisting> + + <para>In de &man.newsyslog.8; handleiding vind je meer + informatie.</para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title><filename>sysctl.conf</filename></title> + + <indexterm><primary>sysctl.conf</primary></indexterm> + <indexterm><primary>sysctl</primary></indexterm> + + <para><filename>sysctl.conf</filename> lijkt veel op + <filename>rc.conf</filename>. Waardetoekenning heeft weer de + <literal>variable=value</literal> vorm. De gespecificeerde + &man.sysctl.8; waarden worden doorgevoerd op het moment dat het + systeem naar multi-user modus gaat. Niet alle variabelen kunnen + in deze modus gewijzigd worden.</para> + + <para>Een voorbeeld <filename>sysctl.conf</filename> waarin het + loggen van gevallen waarin een proces beëindigd wordt ten + gevolge van een fataal signaal (bijv. een TERM signaal of een + exitcode van een programma dat crasht) wordt uitgezet en waarin + de Linux emulatielaag zodanig wordt ingesteld dat een Linux + programma ook echt zal rapporteren dat het onder &os; + draait:</para> + + <programlisting>kern.logsigexit=0 # Do not log fatal signal exits (e.g. sig 11) +compat.linux.osname=&os; +compat.linux.osrelease=4.3-STABLE</programlisting> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-sysctl"> + <title>Optimalisering met sysctl</title> + + <indexterm><primary>sysctl</primary></indexterm> + <indexterm> + <primary>optimalisering</primary> + <secondary>met sysctl</secondary> + </indexterm> + + <para>&man.sysctl.8; is een interface waarmee je veranderingen kunt + aanbrengen aan een draaiend &os; systeem. Er zijn onder meer vele + geavanceerde opties voor de TCP/IP stack en het virtuele + geheugensysteem, waarmee een ervaren systeembeheerder de + systeemprestaties drastisch kan verbeteren. Met &man.sysctl.8; + kunnen meer dan vijfhonderd ststeemvariabelen opgevraagd en + ingesteld worden.</para> + + <para>In de kern heeft &man.sysctl.8; twee funkties: het lezen en + wijzigen van systeeminstellingen.</para> + + <para>Om alle leesbare variabelen te zien:</para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>sysctl -a</userinput></screen> + + <para>Om een bepaalde variabele op te vragen, bijvoorbeeld + <varname>kern.maxproc</varname>:</para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>sysctl kern.maxproc</userinput> +kern.maxproc: 1044</screen> + + <para>Om een bepaalde variabele toe te kennen (te wijzigen), is de + voor de hand liggende syntax + <replaceable>variable</replaceable>=<replaceable>value</replaceable>: + </para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>sysctl kern.maxfiles=5000</userinput> +kern.maxfiles: 2088 -> 5000</screen> + + <para>Waarden van sysctl variabelen zijn doorgaans strings (tekst), + getallen of booleans (<literal>1</literal> als waar, + <literal>0</literal> als onwaar).</para> + + <sect2 id="sysctl-readonly"> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Een bijdrage van </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + <title>&man.sysctl.8; alleen-lezen</title> + + <para>In sommige gevallen kan het wenselijk zijn om &man.sysctl.8; + waarden die alleen-lezen zijn toch te wijzigen. Het zal duidelijk + zijn dat dit niet wordt aangeraden, maar het is soms + onvermijdelijk.</para> + + <para>Op sommige laptops, bijvoorbeeld, is het &man.cardbus.4; + apparaat niet in staat om geheugenregio's af te tasten, met als + gevolg foutmeldingen als:</para> + + <screen>cbb0: Could not map register memory +device_probe_and_attach: cbb0 attach returned 12</screen> + + <para>In dergelijke gevallen moeten er meestal enkele &man.sysctl.8; + instellingen gewijzigd worden die alleen-lezen zijn en een + standaardwaarde hebben. Dit kan bereikt worden door + &man.sysctl.8; <quote>OIDs</quote> in het lokale + <filename>/boot/loader.conf</filename> te zetten. + Standaardinstellingen zijn te vinden in + <filename>/boot/defaults/loader.conf</filename>.</para> + + <para>Om het bovenstaande probleem op te lossen moet + <option>hw.pci.allow_unsupported_io_range=1</option> gezet worden + in <filename>/boot/loader.conf</filename>. Nu zal &man.cardbus.4; + wel goed werken.</para> + + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-disk"> + <title>Harde schijven optimaliseren</title> + + <sect2> + <title>Sysctl variabelen</title> + + <sect3> + <title><varname>vfs.vmiodirenable</varname></title> + + <indexterm> + <primary><varname>vfs.vmiodirenable</varname></primary> + </indexterm> + + <para>De <varname>vfs.vmiodirenable</varname> sysctl variabele + kan de waarde 0 (uit) of 1 (aan) hebben. De standaardwaarde + is 1. Deze variabele bepaalt hoe directories door het systeem + in een cache bewaard worden. De meeste directories zijn + klein en gebruiken slechts een klein fragment (typisch + 1 K) in het bestandssysteem en nog minder (typisch + 512 bytes) in de buffer cache. In de standaard modus + operandi zal de buffer cache slechts een bepaald aantal + directories in de cache bewaren, ook al is er een overvloed + aan geheugen beschikbaar. Met deze sysctl wordt de VM page + cache gebruikt, waardoor voor het cachen van directories al + het geheugen kan worden gebruikt. Het is echter wel + zo dat het minimale in-core geheugen dat gebruikt wordt om een + directory te cachen in dat geval de fysieke page size is + (typisch 4 K) i.p.v. 512 bytes. Deze optie wordt + vooral aanbevolen als je services wil draaien die met grote + aantallen bestanden werken, zoals webcaches, grote + mailsystemen en newsservers. In het algemeen zal deze optie + de performance niet verlagen, ook al kost het meer geheugen, + maar je zult moeten experimenteren om dit voor jouw specifieke + machine na te gaan.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title><varname>vfs.write_behind</varname></title> + + <indexterm> + <primary><varname>vfs.write_behind</varname></primary> + </indexterm> + + <para>De <varname>vfs.write_behind</varname> sysctl variabele + staat standaard aan (<literal>1</literal>). Dit betekent dat + het bestandssysteem data naar het medium gaat schrijven op het + moment dat er een volledig clusters aan data verzameld zijn. + Dit is typisch het geval bij het schrijven van grote + sequentiële bestanden. Het idee is om te voorkomen dat + de buffercache verzadigd raakt met vuile buffers zonder dat + dit bijdraagt aan de I/O performance. Dit kan echter + processen ophouden en onder sommige omstandigheden wil je + mogelijk deze sysctl uitzetten.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title><varname>vfs.hirunningspace</varname></title> + + <indexterm> + <primary><varname>vfs.hirunningspace</varname></primary> + </indexterm> + + <para>De <varname>vfs.hirunningspace</varname> sysctl variabele + bepaalt hoeveel nog te schrijven data er systeemwijd op elk + moment in de wachtrij naar schijfcontrollers mag staan. De + standaardwaarde is normaal voldoende maar op machines met veel + schijven, wil je deze misschien verhogen naar vier of vijf + <emphasis>megabytes</emphasis>. Merk op dat het zetten van + een te hoge waarde (groter dan de schrijfdrempel van de + buffer cache) kan leiden tot zeer slechte clustering + performance. Zet deze waarde niet arbitrair hoog! Hogere + schrijfwaarden kunnen latentie veroorzaken in het lezen als + dit tegelijk plaatsvindt.</para> + + <para>Er zijn verscheidene andere sysctls betreffende buffer + cache en VM page cache. Het wordt afgeraden deze te wijzigen. + Sinds &os; 4.3 is het VM systeem zeer goed in staat zichzelf + automatisch te tunen.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title><varname>vm.swap_idle_enabled</varname></title> + + <indexterm> + <primary><varname>vm.swap_idle_enabled</varname></primary> + </indexterm> + + <para>De <varname>vm.swap_idle_enabled</varname> sysctl + variabele is nuttig in grote multi-user systemen met veel + gebruikers die in- en uitloggen en veel onbenutte processen. + Dergelijke systemen hebben de neiging om voortdurend de vrije + geheugenreserves onder druk te zetten. Het is mogelijk om de + prioriteit van geheugenpages die verband houden met onbenutte + processen sneller te laten dalen dan met het normale pageout + algoritme, door deze sysctl aan te zetten en via + <varname>vm.swap_idle_threshold1</varname> en + <varname>vm.swap_idle_threshold2</varname> de swapout + hysterese (in seconden onbenut) af te stemmen. Gebruik deze + optie alleen wanneer nodig, want de andere kant van de + medaille is dat dit eerder pre-page geheugen inhoudt in plaats + van later, waardoor het meer swap en schijfbandbreedte kost. + In een klein systeem heeft deze optie een voorspelbaar effect + maar in grote systemen waar al sprake is van een matige paging + kan deze optie het mogelijk maken voor het VM systeem om + gehele processen gemakkelijk in en uit het geheugen te + halen.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title><varname>hw.ata.wc</varname></title> + + <indexterm> + <primary><varname>hw.ata.wc</varname></primary> + </indexterm> + + <para>Ten tijde van &os; 4.3 is er geflirt met het + uitzetten van IDE schrijfcaching. Hierdoor neemt de + bandbraadte naar IDE schijven af maar het werd als + noodzakelijk beschouwd vanwege ernstige problemen met data + inconsistentie die door harddisk producenten + geëintroduceerd waren. Het probleem is dat IDE schijven + niet de waarheid vertellen over wanneer een schrijfactie + klaar is. Door IDE schrijfcaching wordt data niet alleen + ongeorderd geschreven, maar soms kan zelfs het schrijven van + sommige blokken voortdurend uitgesteld worden als er sprake + is van een hoge disk load. Een crash of stroomstoring kan + dan ernstige corruptie van het bestandssysteem veroorzaken. + &os;'s standaard installing werd daarom voor alle zekerheid + gewijzigd. Helaas was het resultaat een groot verlies aan + performance en na die release is de standaardwaarde weer + terugveranderd. Met de <varname>hw.ata.wc</varname> sysctl + variabele kun je controleren of schrijfcaching aan of uit + staat op jouw styteem. Als schrijfcaching uitstaat, kun je + het aan zetten door <varname>hw.ata.wc</varname> naar 1 te + zetten. Aangezien dit een kernelvariabele is, moet deze gezet + worden vanuit de boot loader tijdens het opstarten. Nadat de + kernel eenmaal opgestart is, heeft het wijzigen van deze + sysctl geen effect.</para> + + <para>Voor meer informatie, zie de &man.ata.4; hadleiding.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title><option>SCSI_DELAY</option> + (<varname>kern.cam.scsi_delay</varname>)</title> + + <indexterm> + <primary><option>SCSI_DELAY</option></primary> + <secondary><varname>kern.cam.scsi_delay</varname></secondary> + </indexterm> + + <para>De <option>SCSI_DELAY</option> kernel configuratie optie + kan worden gebruikt om de opstarttijd te versnellen. De + standaard waarde is nogal hoog en kan <literal>15+</literal> + seconden vertraging veroorzaken. Met modernere SCSI systemen + zal iets als <literal>5</literal> seconden al voldoende zijn. + Nieuwere versies van &os; (5.0+) gebruiken de opstartvariabele + <varname>kern.cam.scsi_delay</varname>. Zowel deze als de + <option>SCSI_DELAY</option> optie gebruiken waarden uitgedrukt + in <emphasis>milliseconden</emphasis> en + <emphasis>niet</emphasis> <emphasis>seconden</emphasis>.</para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="soft-updates"> + <title>Softupdates</title> + + <indexterm><primary>Softupdates</primary></indexterm> + <indexterm><primary>tunefs</primary></indexterm> + + <para>Het &man.tunefs.8; programma kan worden gebruikt om een + bestandsysteem nauwkeurig afstemmen. het heeft veel + verschillende opties, maar voor nu hebben we alleen interesse + in het aan- en uitzetten van softupdates en dat gaat als + volgt:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>tunefs -n enable /filesystem</userinput> +&prompt.root; <userinput>tunefs -n disable /filesystem</userinput></screen> + + <para>Een bestandssysteem kan niet met &man.tunefs.8; worden + gewijzigd als het gemount is. Softupdates aanzetten zul je dan + ook in het algemeen vanuit single-user modus doen, voordat + partities aangekoppeld zijn.</para> + + <note><para>Vanaf &os; 4.5, is het mogelijk om softupdates + aan te zetten op het moment dat de bestandssystemen aangemaakt + worden, door middel van de <literal>-U</literal> optie van + &man.newfs.8;.</para></note> + + <para>Softupdates zorgen voor een drastische verbetering van de + meta-data performance, met name het aanmaken en verwijderen van + bestanden, door gebruik van een geheugencache. Het wordt dan + ook aangeraden om op al je bestandssystemen softupdates te + gebruiken. Er zijn twee nadelen aan softupdates waarvan je je + bewust moet zijn: Ten eerste, softupdates garandeert een + consistent bestandssysteem in geval van een crash maar het + kan makkelijk enkele seconden (zelfs een minuut!) achterliggen + met het daadwerkelijk bijwerken op de fysieke harde schijf. + Als je systeem crasht verlies je wellicht meer werk dan anders + het geval zou zijn. Ten tweede, softupdates vertraagt het + vrijgeven van bestandssysteemblokken. Als je een + bestandssysteem hebt (zoals op de root partitie) dat bijna vol + is, dan kan het verrichten van een grote update, zoals + <command>make installworld</command>, ertoe leiden dat het + bestandssysteem ruimtegebrek krijgt en dat daardoor de operatie + mislukt.</para> + + <sect3> + <title>Meer details over softupdates</title> + + <indexterm> + <primary>Softupdates</primary> + <secondary>details</secondary> + </indexterm> + + <para>Er zijn traditioneel twee methodes om de metadata van een + bestandssysteem terug naar de schijf te schrijven. Het + bijwerken van metadata houdt in het bijwerken van van + niet-inhoudelijke data zoals inodes of directories.</para> + + <para>Historisch gezien was het gebruikelijk om metadata updates + synchroon weg te schrijven. Als bijvoorbeeld een directory + gewijzigd was, wachtte het systeem totdat de verandering + daadwerkelijk naar de schijf geschreven was. De databuffers + (de inhoud van een bestand) werden doorgeschoven naar de + buffer cache en op een later moment asynchroon op de schijf + opgeslagen. Het voordeel van deze benadering is dat ze altijd + veilig is. Als het systeem faalt tijdens een update is de + metadata nog altijd consistent. Een bestand kan volledig + gecreëerd zijn, of helemaal niet. Als de datablokken + van een bestand nog niet van de buffer cache naar + de schijf geschreven zijn ten tijde van de crash, is + &man.fsck.8; in staat om dit te herkennen en het + bestandssysteem te repareren door de lengte van het bestand + nul te maken. Ook is deze implementatie helder en eenvoudig. + Het nadeel is echter dat het wijzigen van metadata een traag + proces is. Een <command>rm -r</command> commando, + bijvoorbeeld, benadert alle bestanden in een directory + sequentiëel, maar elke directory verandering (verwijderen + van een bestand) wordt synchroon naar de schijf geschreven. + Dit houdt ook in het bijwerken van de directory zelf, van de + inodetabel en mogelijk ook van indirecte blokken gealloceerd + door het bestand in kwestie. Gelijksoortige overwegingen kan + men maken bij een commando als <command>tar -x</command> + waarbij een grote bestandshiëearchie wordt + uitgepakt.</para> + + <para>De tweede mogelijkheid is om metadata updates asynchroon + weg te schrijven. Dit is standaard in Linux/ext2fs en als + een *BSD ufs bestandssysteem met + <command>mount -o async</command> aangekoppeld is, is de + werking hetzelfde. Alle bijwerkingen aan metadata wordt + eenvoudigweg doorgegeven aan de buffer cache en vermengd met + inhoudelijke updates van de bestandsdata. Het voordeel is + een grote winst aan snelheid, omdat er niet telkens gewacht + hoeft te worden op elke bijwerking aan metadata tot deze + daadwerkelijk naar de schijf geschreven is. De implementatie + is ook in dit geval helder en eenvoudig. Het grote nadeel is + uiteraard dat er geen enkele garantie is voor de consistentie + van het bestandssysteem. Als het systeem faalt tijdens een + operatie waarbij veel metadata wordt bijgewerkt (bijvoorbeeld + door een stroomstoring of iemand drukt op de resetknop), + blijft het bestandssysteem in een onvoorspelbare toestand + achter. Er is geen mogelijkheid om de toestand van het + bestandssysteem te onderzoeken als het systeem weer opstart, + want de datablokken van een bestand kunnen al weggeschreven + zijn geweest terwijl het wegschrijven van bijwerkingen aan de + inodetabel of de bijhorende directory nog niet plaats heeft + gevonden. Het is zelfs onmogelijk om een + <command>fsck</command> te implementeren die de overgebleven + chaos kan opruimen; de benodigde informatie is gewoon niet + volledig aanwezig op de schijf. Als een bestandssysteem op + deze manier onherstelbaar beschadigd is, is je enige optie + &man.newfs.8; te gebruiken en vervolgens te herstellen van een + backup.</para> + + <para>De gebruikelijke oplossing voor dit probleem is het + implementeren van <emphasis>dirty region logging</emphasis>, + ook wel <emphasis>journaling</emphasis> genoemd, hoewel deze + term niet consistent gebruikt wordt en soms ook wordt gebruikt + voor andere vormen van transactie logging. Metadata updates + worden nog steeds synchroon geschreven, maar slechts naar een + klein gebied van de schijf. Later worden ze dan naar de + juiste locatie verplaatst. Omdat het loggebied klein is, + hoeven de koppen van de schijf zelfs tijdens + schrijfintensieve operaties nog maar over een kleine fysieke + afstand te bewegen en door deze snellere respons zijn dit + soort operaties sneller dan op de traditionele manier. De + extra complexiteit van de implementatie is nogal beperkt, dus + het risico van introductie van extra bugs valt wel mee. Een + nadeel is dat alle metadata tweemaal geschreven wordt (eerst + naar het loggebied en later nog eens naar de eindlocatie) dus + bij normaal gebruik kan er sprake zijn van wat men wel noemt + een performance <quote>pessimization</quote>. Anderzijds, in + geval van een crash kunnen alle nog uitstaande metadata + operaties snel worden teruggedraaid of vanuit het loggebied + alsnog worden afgemaakt, wanneer de machine weer opstart. Het + bestandssysteem zal dan snel opgestart zijn.</para> + + <para>Kirk McKusick, de vader van het Berkeley FFS, loste dit + probleem op met softupdates, wat betekent dat alle uitstaande + metadata updates in het geheugen bewaard worden en dan + geordend achtereenvolgens naar de schijf geschreven worden. + Dit heeft het gevolg dat in geval van intensieve metadata + operaties latere bijwerkingen aan een item eerdere bewerkingen + opvangen (<quote>catch</quote>) als deze nog in het geheugen + zitten en nog niet weggeschreven waren. Dus alle operaties + op, zeg, een directory worden in het algemeen eerst in het + geheugen uitgevoerd voordat de updates naar de schijf + geschreven worden. De databloks worden geordend conform hun + positie zodat ze nooit weggeschreven worden voordat hun + metadata geschreven is. Als het systeem een crash + ondervindt, veroorzaakt dat een impliciet het terugdraaien + van uitstaande operaties (<quote>log rewind</quote>): Alle + operaties die nog niet weggeschreven waren lijken nooit + gebeurd te zijn. Er wordt zo een consistent bestandssysteem + in stand gehouden dat er uit ziet als was het 30 tot 60 + seconden eerder. Het gebruikte algoritme garandeert dat alle + bronnen die in gebruik zijn als zodanig gemarkeerd worden in + hun daarvoor geschikte bitmaps: blokken en inodes. Na een + crash is de enige allocatiefout die kan optreden dat bronnen + gemarkeerd kunnen zijn als in gebruik (<quote>used</quote>) + terwijl ze feitelijk alweer beschikbaar (<quote>free</quote>) + zijn. &man.fsck.8; herkent deze situatie en stelt dergelijke + vrij te maken bronnen opnieuw beschikbaar. Het is volkomen + veilig om na een crash te negeren dat het bestandssysteem niet + schoon is en het tot aankoppelen te dwingen met + <command>mount -f</command>. Om niet langer in gebruik zijnde + bronnen vrij te maken moet later &man.fsck.8; uitgevoerd + worden. Dit is dan ook het idee achter + <emphasis>background fsck</emphasis>: Op het moment dat het + systeem aan het opstarten is, wordt er alleen een + <emphasis>snapshot</emphasis> van het systeem bewaard. Het + commando <command>fsck</command> kan later uitgevoerd worden. + Alle bestandssystemen kunnen <quote>dirty</quote> gemount + worden en het systeem kan gewoon verder opstarten naar + multiuser modus. Vervolgens zijn er <command>fsck</command>s + gepland die in de achtergrond draaien voor elk bestandssysteem + dat niet schoon is en waarmee bezette bronnen vrijgegeven + worden. Bestandssystemen die geen gebruik maken van + softupdates moeten echter nog steeds gebruik maken van de + normale <command>fsck</command> in de voorgrond.</para> + + <para>Het voordeel van softupdates is dat metadata operaties + bijna net zo snel zijn als asynchrone updates (d.w.z. sneller + dan met <emphasis>logging</emphasis>, waarbij de metadata + tweemaal geschreven wordt). Nadelen zijn de complexiteit van + de code (wat een groter risico van bugs impliceert in een + gebied dat bijzonder gevoelig is voor wat betreft verlies van + gebruikersdata) en een groter geheugenverbruik. Tevens moet + de gebruiker wennen aan enkele eigenaardigheden. Na een + crash lijkt de toestand van het bestandssysteem wat + <quote>ouder</quote>. In situaties waar de standaard + synchrone benadering een aantal lege bestanden zou hebben + achtergelaten na <command>fsck</command>, is het met + softupdates juist zo dat dergelijke bestanden er helemaal + niet zijn, omdat noch de metadata noch de bestandsinhoud + ooit naar de schijf is geschreven. Schijfruimte wordt pas + vrijgegeven als de bijwerkingen aan metadata en inhoudelijke + bestandsdata weggeschreven zijn, wat mogelijk pas enige tijd + na het uitvoeren van <command>rm</command> plaatsvindt. Dit + kan problemen veroorzaken als er grote hoeveelheden data + naar een bestandssysteem geschreven wordt dat onvoldoende + vrije ruimte heeft om alle bestanden tweemaal te kunnen + bevatten (bijvoorbeeld in <filename>/tmp</filename>).</para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="configtuning-kernel-limits"> + <title>Fijnafstemming van kernellimieten</title> + + <indexterm> + <primary>fijnafstemming</primary> + <secondary>kernellimieten</secondary> + </indexterm> + + <sect2 id="file-process-limits"> + <title>Bestands-proceslimieten</title> + + <sect3 id="kern-maxfiles"> + <title><varname>kern.maxfiles</varname></title> + + <indexterm> + <primary><varname>kern.maxfiles</varname></primary> + </indexterm> + + <para><varname>kern.maxfiles</varname> kan worden verhoogd of + verlaagd, afhankelijk van de systeembehoeften. Deze variabele + geeft het maximale aantal bestandsbeschrijvingen op je systeem. + Als de bestandsbeschrijvingstabel vol is zal de systeembuffer + meerdere malen <errorname>file: table is full</errorname> + tonen, hetgeen je kunt zien met het <command>dmesg</command> + commando.</para> + + <para>Elk geopend bestand, socket, of fifo heeft een + bestandsbeschrijving (file descriptor). Een grote + produktieserver kan makkelijk enige duizenden + bestandsbeschrijvingen nodig hebben, afhankelijk van het soort + en aantal services die tegelijk draaien.</para> + + <para><varname>kern.maxfiles</varname>'s standaardwaarde wordt + bepaald door de <option>MAXUSERS</option> optie in je kernel + configuratiebestand. <varname>kern.maxfiles</varname> groeit + evenredig met de waarde van <option>MAXUSERS</option>. Als + je een eigen kernel bouwt is het een goed idee om deze kernel + optie in te stellen volgens het aantal systeemgebruikers (maar + niet te laag). Hoewel een produktieserver misschien niet 256 + eens gebruikers tegelijk met zich verbonden heeft kunnen de + benodigde systeembronnen best vergelijkbaar zijn met een + grootschalige webserver.</para> + + <note><para>Vanaf &os; 4.5, kun je meestal het beste + <option>MAXUSERS</option> naar <literal>0</literal> zetten in + je kernel configuratiebestand. Er wordt dan een redelijke + waarde gekozen gebaseerd op de hoeveelheid RAM in het + systeem.</para></note> + + </sect3> + + <sect3> + <title><varname>kern.ipc.somaxconn</varname></title> + + <indexterm> + <primary><varname>kern.ipc.somaxconn</varname></primary> + </indexterm> + + <para>De <varname>kern.ipc.somaxconn</varname> sysctl variabele + beparkt de grootte van de luisterwachtrij voor het accepteren + van nieuwe TCP verbindingen. De standaardwaarde van + <literal>128</literal> is typisch te laag voor robuuste + behandeling van nieuwe verbindingen in een zwaarbeladen + webserver omgeving. Voor zulke omgevingen wordt aangeraden + deze waarde te verhogen tot <literal>1024</literal> of hoger. + De service daemon zal misschien zelf de luisterwachtrij + beperken (bijv. &man.sendmail.8;, of + <application>Apache</application>) maar zal vaak een + mogelijkheid in haar configuratiebestand hebben om de + wachtrijgrootte aan te passen. Grote luisterwachtrijen zijn + ook beter in het afwenden van Denial Of Service + (<abbrev>DoS</abbrev>) aanvallen.</para> + </sect3> + + </sect2> + <sect2> + <title>Networkbeperkingen</title> + + <para>De <option>NMBCLUSTERS</option> kernel configuratie + optie bepaalt het aantal netwerk Mbufs dat beschikbaar is voor + het systeem. Een veel bezochte server met een laag aantal + Mbufs zal &os;'s mogelijkheden beperken. Elk cluster staat voor + ongeveer 2 K geheugen dus een waarde van 1024 stelt 2 + megabytes aan kernel geheugen voor, gereserveerd voor + netwerkbuffers. Met een simpele berekening kun je nagaan + hoeveel je er nodig hebt. Als je een webserver met een maximum + van 1000 simultane verbindingen en elke verbinding kost je + 16 K aan ontvangst netwerkbuffers en 16 K aan + zendbuffers, dan heb je ongeveer 32 MB aan netbuffers nodig + voor de webserver. Een goede vuistregel is te vermeniguldigen + met twee, dus 2x32 MB / 2 KB = + 64 MB / 2 kB = 32768. Voor machines + met veel geheugen wordt 4096 tot 32768 aangeraden. Je moet in + geen geval een arbitrair hoge waarde voor deze sysctl opgeven, + want dat kan leiden tot een crash tijdens het opstarten. De + <option>-m</option> optie van &man.netstat.1; kan gebruikt + worden om netwerk clustergebruik te observeren.</para> + + <para>De <varname>kern.ipc.nmbclusters</varname> loader parameter + moet gebruikt worden om dir tijdens het opstarten toe te passen. + Alleen voor oudere versies van &os; is het nodig om de + <option>NMBCLUSTERS</option> kernel &man.config.8; optie te + gebruiken.</para> + + <para>Voor drukke servers die extensief gebruik maken van de + &man.sendfile.2; systeemaanroep, kan het nodig zijn het aantal + &man.sendfile.2; buffers via de + <option>NSFBUFS</option> kernel configuratie optie of door deze + waarde te zetten in <filename>/boot/loader.conf</filename> + (zie &man.loader.8; voor details). Een algemene indicator dat + deze parameter aangepast moet worden is als je processen ziet + die in de <errorname>sfbufa</errorname> status zijn. De sysctl + variabele <varname>kern.ipc.nsfbufs</varname> is alleen-lezen en + laat zien op welke waarde deze kernelvariabele is ingesteld. + Deze parameter schaalt engiszins met de + <varname>kern.maxusers</varname> variabele, maar het kan nodig + zijn om deze bij te stellen.</para> + + <important> + <para>Zelfs als een socket als non-blocking gemarkeerd is, dan + nog kan het aanroepen van &man.sendfile.2; op het + non-blocking socket ertoe leiden dat er toch blokkade optreedt + totdat er voldoende <literal>struct sf_buf</literal>'s + vrijgemaakt zijn.</para> + </important> + + <sect3> + <title><varname>net.inet.ip.portrange.*</varname></title> + + <indexterm> + <primary>net.inet.ip.portrange.*</primary> + </indexterm> + + <para>De <varname>net.inet.ip.portrange.*</varname> sysctl + variabelen bepalen welk bereik van poortnummers automatisch + gebonden worden aan TCP en UDP sockets. Er zijn drie + gebieden: een laag gebied, een midden (standaard) gebied en + een hoog gebied. De meeste netwerkprogramma's gebruiken het + standaardbereik, wat begrensd wordt door + <varname>net.inet.ip.portrange.first</varname> en + <varname>net.inet.ip.portrange.last</varname> met + standaardwaarden van respectievelijk 1024 en 5000. Gebonden + poortbereiken worden gebruikt voor uitgaande verbindingen en + het is onder bepaalde omstandigheden mogelijk dat poorten + opraken. Dit gebeurt meestal in het geval van een zwaar + belaste webproxy. Poortbereik is niet van belang als vooral + services draaien die zich vooral bezighouden met inkomende + verbindingen, zoals een normale webserver, of als het aantal + uitgaande verbindingen beperkt is zoals bij een mailrelay. + Voor situaties waarin een tekort aan poorten dreigt, wordt + aangeraden om <varname>net.inet.ip.portrange.last</varname> + bescheiden op te hogen. Een waarde van + <literal>10000</literal>, <literal>20000</literal> of + <literal>30000</literal> is redelijk. Hou ook rekening met + effecten voor wat betreft firewalls als je poortbereiken gaat + wijzigen. Sommige firewalls kunnen grote poortgebieden + blokkeren, meestal de lagere poorten, en verwachten dat + andere systemen hogere poorten gebruiken voor uitgaande + verbindingen — om deze reden wordt het aanbevolen om + <varname>net.inet.ip.portrange.first</varname> te + verlagen.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title>TCP bandbreedte vertragingsprodukt</title> + + <indexterm> + <primary>TCP bandbreedte vertragingsprodukt</primary> + <secondary><varname>net.inet.tcp.inflight_enable</varname></secondary> + </indexterm> + + <para>De TCP bandbreedte vertragingsprodukt limitatie lijkt op + TCP/Vegas in <application>NetBSD</application>. Het kan aangezet + worden door de <varname>net.inet.tcp.inflight_enable</varname> + sysctl variabele de waarde <literal>1</literal> te geven. Het + systeem zal dan het bandbreedte vertragingssprodukt trachten te + berekenen voor elke verbinding en dan de hoeveelheid data in + de wachtrij naar het netwerk beperken tot de hoeveelheid die + vereist is om maximale doorvoer te kunnen handhaven.</para> + + <para>Dit is nuttig bij gebruik van modems, Gigabit Ethernet, of + zelfs bij hoge snelheid WAN links (of elke andere link met een + groot bandbreedte vertragingsprodukt), in het bijzonder als je + ook windowschaling gebruikt of een groot verzendwindow + gebruikt. Als je deze optie aanzet, denk er dan ook aan om + <varname>net.inet.tcp.inflight_debug</varname> de waarde + <literal>0</literal> te geven (geen debugging) en voor + produktiegebruik zou ook het zetten van + <varname>net.inet.tcp.inflight_min</varname> naar minstens + <literal>6144</literal> voordeel kunnen opleveren. Merk + echter op dat het instellen van hoge minima effectief enig + beperken van bandbreedte kan ondermijnen, afhankelijk van de + link. De mogelijkheid tot limitatie zorgt ervoor dat de + hoeveelheid data die opgebouwd wordt in tussentijdse route- en + switchwachtrijen verlaagd kan worden en tevens kan de + hoeveelheid data die opgebouwd wordt in de interfacewachtrij + van de lokale host verlaagd worden. Met minder pakketten in + wachtrijen kunnen interactieve verbindingen opereren met + lagere <emphasis>Round Trip</emphasis> tijden, met name over + langzame modems. Merk echter op dat deze optie alleen over + datatransmissie (uploading / serverkant) gaat en geen effect + heeft op dataontvangst (downloading / clientkant).</para> + + <para>Aanpassen van <varname>net.inet.tcp.inflight_stab</varname> + wordt <emphasis>niet</emphasis> aangeraden. Deze parameter + krijgt standaard een waarde van 20, hetgeen 2 maximale + pakketten opgeteld bij de bandbreedte windowberekening + representeert. Het extra window is nodig om het algoritme + stabiel te houden en om de response bij veranderende + omstandigheden te verbeteren, maar het kan ook leiden tot + langere pingtijden over langzame verbindingen (zonder het + inflight algoritme zou dit echter nog erger zijn). In + dergelijke gevallen kun je misschien deze parameter verlagen + naar 15, 10 of 5 en misschien moet voor het gewenste effect + ook <varname>net.inet.tcp.inflight_min</varname> verlaagd + worden (bijvoorbeeld naar 3500). Het verlagen van deze + parameters moet pas in laatste instantie overwogen + worden.</para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="adding-swap-space"> + <title>Swapruimte toevoegen</title> + + <para>Je kunt nog zo goed plannen, soms draait een systeem gewoon + niet zoals verwacht. Een oorzaak hiervoor kan zijn een tekort aan + swapruimte. Als blijkt dat er meer swapruimte nodig is, is dit + eenvoudig te realiseren. Er zijn drie manieren om de totale + ruimte beschikbaar als wisselbestand te vergroten: Een nieuwe + harde schijf toevoegen, swappen over NFS, of een swapbestand maken + op een bestaande (UFS of anderzijds) partitie.</para> + + <sect2 id="new-drive-swap"> + <title>Wisselbestand (partitie) op een nieuwe harde schijf</title> + + <para>Dit is natuurlijk de beste manier om de swap te vergroten en + een goed excuus om een extra harde schijf toe te voegen. Die + komt immers altijd wel van pas. In dat geval kun je het beste + de discussie over <ulink + url="configtuning-initial.html#SWAP-DESIGN">swapruimte</ulink> + uit het onderdeel <ulink + url="configtuning-initial.html">Initiële configuratie</ulink> + uit dit handboek nog eens herlezen om wat suggesties te krijgen + over hoe je het beste je wisselpartitie(s) kunt regelen.</para> + </sect2> + + <sect2 id="nfs-swap"> + <title>Swappen over NFS</title> + + <para>In het algemeen wordt swappen over NFS niet aangeraden + omdat het langzaam is. Overweeg dit alleen als het onmogelijk + is om naar een lokale schijf te swappen. In &os; versies voor + 4.X was het hanteren van een wisselbestand over NFS erg langzaam + en inefficiënt. Nieuwere versies werken beter, maar dan + nog wordt swappen over NFS sterk gelimiteerd door de aanwezige + netwerkbandbreedte en het zal de NFS server extra + belasten.</para> + </sect2> + + <sect2 id="create-swapfile"> + <title>Swapbestanden</title> + + <para>Het is mogelijk om een bestand aan te maken van een bepaalde + grootte en dit als swap te gebruiken. In dit voorbeeld zullen + we een 64MB bestand gebruiken, <filename>/usr/swap0</filename>. + Uiteraard kan een willekeurige naam gebruikt worden.</para> + + <example> + <title>Een wisselbestand aanmaken met &os; 4.X</title> + + <orderedlist> + <listitem> + <para>Zorg ervoor dat je kernel het vnode stuurprogramma + bevat. In recente versies van <filename>GENERIC</filename> + is vnode <emphasis>niet</emphasis> inbegrepen.</para> + + <programlisting>pseudo-device vn #Vnode driver (turns a file into a device)</programlisting> + </listitem> + + <listitem> + <para>Een vn-apparaat aanmaken:</para> + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /dev</userinput> +&prompt.root; <userinput>sh MAKEDEV vn0</userinput></screen> + </listitem> + + <listitem> + <para>Een swapbestand aanmaken + (<filename>/usr/swap0</filename>):</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>dd if=/dev/zero of=/usr/swap0 bs=1024k count=64</userinput></screen> + </listitem> + + <listitem> + <para>Correcte permissies op (<filename>/usr/swap0</filename>) + zetten:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>chmod 0600 /usr/swap0</userinput></screen> + </listitem> + + <listitem> + <para>Wisselbestand opnemen in + <filename>/etc/rc.conf</filename>:</para> + + <programlisting>swapfile="/usr/swap0" # Set to name of swapfile if aux swapfile desired.</programlisting> + </listitem> + + <listitem> + <para>Herstart de machine of om het wisselbestand meteen aan + te zetten, voer in:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>vnconfig -e /dev/vn0b /usr/swap0 swap</userinput></screen> + </listitem> + </orderedlist> + + </example> + <example> + <title>Een wisselbestand aanmaken met &os; 5.X</title> + + <orderedlist> + <listitem> + <para>Ga na dat je kernel het stuurprogramma voor de + geheugendisk (&man.md.4;) bevat. Het is standaard in de + <filename>GENERIC</filename> kernel.</para> + + <programlisting>device md # Memory "disks"</programlisting> + </listitem> + + <listitem> + <para>Maak een swapbestand aan + (<filename>/usr/swap0</filename>):</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>dd if=/dev/zero of=/usr/swap0 bs=1024k count=64</userinput></screen> + </listitem> + + <listitem> + <para>Zet correctie permissies op + (<filename>/usr/swap0</filename>):</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>chmod 0600 /usr/swap0</userinput></screen> + </listitem> + + <listitem> + <para>Neem het swapbestand op in + <filename>/etc/rc.conf</filename>:</para> + + <programlisting>swapfile="/usr/swap0" # Set to name of swapfile if aux swapfile desired.</programlisting> + </listitem> + + <listitem> + <para>Herstart de machine of om het wisselbestand direct in te + schakelen:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>mdconfig -a -t vnode -f /usr/swap0 -u 0 && swapon /dev/md0</userinput></screen> + </listitem> + </orderedlist> + + </example> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="acpi-overview"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Hiten</firstname> + <surname>Pandya</surname> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + + <title>Vermogen- en bronnenbeheer</title> + + <para>Het is belangrijk om hardwarebronnen op een efficiënte + wijze te benutten. Voordat <acronym>ACPI</acronym> + geïntroduceerd werd was het erg lastig en onflexibel + om het vermogensverbruik en de thermische eigenschappen van een + systeem te beheersen. De hardware werd beheerst door deze of gene + interface, ingebed in het <acronym>BIOS</acronym>, zoals de + <emphasis>Plug-n-play BIOS (PNPBIOS)</emphasis> of + <emphasis>Advanced Power Management (APM)</emphasis>, etc. + Vermogens- en bronnenbeheer is een kerntaak van moderne + besturingssystemen. Je zult bijvoorbeeld willen dat het + besturingssysteem systeemlimieten in de gaten houdt (en mogelijk + een SMS stuurt o.i.d.) als de systeemtemperatuur onverwacht + toeneemt.</para> + + <para>In dit deel van het &os; handboek wordt uitgebreide informatie + verschaft over <acronym>ACPI</acronym>. Aan het einde vindt je + referenties naar meer leesmateriaal. Merk op dat + <acronym>ACPI</acronym> op &os; 5.X en nieuwere systemen als + een standaard ingeladen kernelmodule aanwezig is. Met + &os; 4.9 kun je <acronym>ACPI</acronym> aanzetten door de + regel <literal>device acpi</literal> toe te voegen aan je kernel + configuratiebestand en een nieuwe kernel te bouwen en + installeren.</para> + + <sect2 id="acpi-intro"> + <title>Wat is ACPI?</title> + + <para>Advanced Configuration and Power Interface + (<acronym>ACPI</acronym>) is een standaard geschreven door een + alliantie van producenten met als doel te voorzien in een een + standaard interface voor hardware bronnen- en vermogensbeheer. + Een belangrijk element is dat het meer flexibiliteit en + beheersmogelijkheden biedt aan het besturingssysteem + (<acronym>OS</acronym>). Moderne systemen hebben de limieten van + de huidige PNP interfaces verder opgerekt dan wenselijk en + misschien wel mogelijk was. <acronym>ACPI</acronym> is de + directe opvolger van <acronym>APM</acronym> + (Advanced Power Management). Centraal is het verleggen van + hardwarebeheer en -monitoring naar de OS laag i.p.v. de zeer + beperkte BIOS laag.</para> + </sect2> + + <sect2 id="acpi-old-spec"> + <title>Tekortkomingen van APM</title> + + <para>Met de <emphasis>Advanced Power Management (APM)</emphasis> + faciliteit kan het stroomverbruik van een systeem geregeld + worden op basis van de systeemactiviteit. Het APM BIOS wordt + geleverd door de systeemproducent of -verkoper en het is + specifiek voor dat betreffende hardware platform. Een APM + stuurprogramma in het besturingssysteem regelt vervolgens de + toegang tot de <emphasis>APM Software Interface</emphasis>, die + het besturen van vermogensniveau mogelijk maakt.</para> + + <para>Er zijn vier hoofdproblemen met APM te onderscheiden: Ten + eerste wordt het vermogensbeheer verricht door een BIOS + (afhankelijk van producent) en het besturingssysteem heeft daar + geen kennis van. Een voorbeeld hiervan is als de gebruiker + idle-time waarden zet voor een harde schijf in het APM BIOS; + dan zal het BIOS de harde schijf langzamer kunnen katen draaien + zonder dat het besturingssysteem die noodzaak ziet of goedkeurt. + Ten tweede, de APM logica is ingebed in het BIOS, waardoor het + opereert buiten het besturingssysteem om. Dit houdt in dat + gebruikers problemen met hun APM BIOS alleen kunnen verhelpen + door een nieuw BIOS in het ROM te flashen, hetgeen een + gevaarlijke en mogelijk onherstelbare operatie is. Ten derde is + er het feit op zich dat APM een producent-specifieke technologie + is, in de zin dat er altijd een hoge mate van duplicatie zal + zijn van al dan niet geslaagde pogingen om het wiel te + heruitvinden en uiteraard ook van bugs. Er is geen enkele + garantie dat het wegnemen van een bug door een producent ook + een zelfde bug weg zal nemen bij een concurrent. Tenslotte is + het van belang je te realiseren dat de APM BIOS in het algemeen + gewoon te weing geheugen kon gebruiken om een ingewikkeld + vermogensbeheer te kunnen implementeren. Laat staan dat deze + goed aanpasbaar kon zijn aan veranderlijke doelstellingen voor + de betreffende machine.</para> + + <para><emphasis>Plug-n-play BIOS (PNPBIOS)</emphasis> was + in veel situations onbetrouwbaar. PNPBIOS is 16-bit + technologie, dus het besturingssysteem moet 16-bit emulatie + gebruiken om met PNPBIOS methoden te kunnen interfacen.</para> + + <para>Het &os; <acronym>APM</acronym> stuurprogramma is + gedocumenteerd in de &man.apm.4; handleiding.</para> + </sect2> + + <sect2 id="acpi-config"> + <title><acronym>ACPI</acronym> configureren</title> + + <para>Het <filename>acpi.ko</filename> stuurprogramma wordt + standaard geladen bij het opstarten door de &man.loader.8; + en hoeft <emphasis>niet</emphasis> gecompileerd te worden. + De redenatie is dat er met modules gemakkelijker gewerkt kan + worden, bijvoorbeeld een andere <filename>acpi.ko</filename> + gebruiken zonder dat er een nieuwe kernel gebouwd moet worden. + Dit heeft het voordeel dat testen eenvoudiger is. Een andere + reden is dat het opstarten van <acronym>ACPI</acronym> nadat een + systeem eenmaal volledig opgestart is, weinig nuttig is en in + sommige gevallen fataal kan zijn. In geval van tijfel kun je + beter <acronym>ACPI</acronym> helemaal uitzetten. Dit + stuurprogramma kan niet gestopt worden als het eenmaal geladen + is, omdat de systeembus het gebruikt voor allerlei + interacties met hardware. <acronym>ACPI</acronym> kan uitgezet + worden met de &man.acpiconf.8; utility. In feite kan de meeste + interactie met het <acronym>ACPI</acronym> systeem gedaan worden + via &man.acpiconf.8;. In wezen betekent dit alles dat als er + iets over <acronym>ACPI</acronym> in &man.dmesg.8; staat, dat + het hoogstwaarschijnlijk al draait.</para> + + <note><para><acronym>ACPI</acronym> en <acronym>APM</acronym> + kunnen niet samenleven en moeten afzonderlijk en exclusief + gebruikt worden. De laatste die gestart wordt bepaalt of het + stuurprogramma de ander wel of niet ziet.</para></note> + + <para>In haar eenvoudigste vorm kan <acronym>ACPI</acronym> worden + gebruikt om het systeem in slaapmodus te zetten met de + <option>-s</option> vlag een <literal>1-5</literal> optie op + &man.acpiconf.8;. De meeste gebruikers hebben alleen + <literal>1</literal> nodig; de optie <literal>5</literal> al een + "soft-off" verrichten, wat hetzelfde is als:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>halt -p</userinput></screen> + + <para>Andere opties zijn mogelijk. Zie de &man.acpiconf.8; + handleiding voor meer informatie.</para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="ACPI-debug"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Nate</firstname> + <surname>Lawson</surname> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Peter</firstname> + <surname>Schultz</surname> + <contrib>Met medewerking van </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>en </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + + <title>Gebruiken en debuggen van &os; <acronym>ACPI</acronym></title> + + <para><acronym>ACPI</acronym> is een totaal nieuwe manier om + apparaten te ontdekken, om stroomverbruik te beheren en om een + gestandaardiseerde toegang te bieden tot allerlei apparaten die + eerder via het <acronym>BIOS</acronym> beheerd werden. Er wordt + voortdurend vooruitgang geboekt om <acronym>ACPI</acronym> op alle + systemen te laten werken, maar bugs in de <acronym>AML</acronym> + bytecode van sommige moederborden, onvolledigheden in &os;'s + kernel subsystemen en bugs in de Intel <acronym>ACPI-CA</acronym> + interpreter blijven opduiken.</para> + + <para>Deze tekst is bedoeld om de &os; <acronym>ACPI</acronym> + onderhouders te helpen met het vinden van de hoofdoorzaken van + problemen die worden geobserveerd en met het debuggen en het + vinden van een oplossing.</para> + + <sect2 id="ACPI-submitdebug"> + <title>Debugging informatie aanbieden</title> + + <para>Voor diegenen die meteen een probleem willen indienen, + zend dan s.v.p. de volgende informatie naar + <ulink url="mailto:acpi-jp@jp.FreeBSD.org"> + acpi-jp@jp.FreeBSD.org</ulink></para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Omschrijving van het buggy gedrag, inclusief systeem + type en model en alles wat de bug kan veroorzaken. Als het + een nieuw fenomeen is, probeer dan ook zo accuraat mogelijk + aan te geven wanneer de bug het eerst optrad.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De dmesg uitvoer van <quote>boot + <option>-v</option></quote>, inclusief enige foutmeldingen + die gegenereerd worden als de bug optreedt.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>dmesg uitvoer van <quote>boot + <option>-v</option></quote> met <acronym>ACPI</acronym> + uitgeschakeld, indien het uitzetten van + <acronym>ACPI</acronym> het probleem oplost.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Uitvoer van <quote>sysctl hw.acpi</quote>. Dit is + tevens een goede manier om uit te vinden welke + <acronym>ACPI</acronym> mogelijkheden je systeem + heeft.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Een <acronym>URL</acronym> waar je + <acronym>ASL</acronym> gevonden kan worden. Zend de + <acronym>ASL</acronym> <emphasis>niet</emphasis> + rechtstreeks naar de lijst omdat deze nogal groot kan zijn. + Je kunt een kopie van je ASL genereren met dit + commando:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>acpidump -t -d > $NAME-$SYSTEM.asl</userinput></screen> + + <para>(Vervang je loginnaam met + <filename>$NAME</filename> en producent/model met + <filename>$SYSTEM</filename>. Bijvoorbeeld: + <filename>njl-FooCo6000.asl</filename>)</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>De meeste &os; programmeurs lezen de freebsd-current + mailinglijst maar stuur problemen s.v.p. ook naar acpi-jp zodat + ze zeker gezien worden. Heb alsjeblieft geduld, deze mensen + hebben elders ook nog fulltime banen. Als de bug niet meteen + duidelijk is, zul je waarschijnlijk gevraagd worden om een + <acronym>PR</acronym> in te dienen via &man.send-pr.1;. Als je + een <acronym>PR</acronym> moet opstellen, vermeld dan alle + hierboven gevraagde informatie. Dit helpt om het probleem te + kunnen volgen en oplossen. Zend s.v.p. geen + <acronym>PR</acronym> zonder eerst acpi-jp te mailen, aangezien + men <acronym>PR</acronym>s gebruikt als herinnering, niet als + rapportagesysteem. Mogelijk is jouw probleem al eens door + iemand anders aangemeld.</para> + </sect2> + + <sect2 id="ACPI-background"> + <title>Achtergrond</title> + + <para><acronym>ACPI</acronym> is aanwezig op alle moderne + computers die voldoen aan de ia32 (x86), ia64 (Itanium) of + amd64 (AMD) architecturen. De volledige standaard heeft vele + mogelijkheden zoals <acronym>CPU</acronym> performancebeheer, + vermogenstoevoerbeheer, thermische zones, diverse + batterijsystemen, ingebedde controllers en busnummering. De + meeste systemen implementeren minder dan de volledige standaard. + Een desktopsysteem, bijvoorbeeld, implementeert normaliter + alleen het busnummering gedeeelte, terwijl laptops mogelijk + ook koeling- en batterijbeheer ondersteunen. Laptops hebben ook + suspend en resume (slapen en wakker worden) met hun eigen + aanverwante comlexiteit.</para> + + <para>Een <acronym>ACPI</acronym>-compliant systeem heeft + verscheidene componenten. Het <acronym>BIOS</acronym> is de + eerste en dan zijn er verscheidene gedefineerde tabellen zoals + <acronym>FADT</acronym> in het geheugen die zaken als de + <acronym>APIC</acronym> map (gebruikt voor + <acronym>SMP</acronym>) specificeren, beschikbeer gesteld door + verschillende producenten/verkopers. Daarnaast zijn er + specifieke eenvoudige configuratievariabelen en + configuratieregisters, ook alle specifiek voor de leverancier. + Ook wordt er een tabel van bytecode (de + <acronym>DSDT</acronym>)) geleverd die een boomstructuurachtige + namespace biedt voor apparaten en apparaatobjectfuncties.</para> + + <para>Het <acronym>ACPI</acronym> stuurprogramma moet de + voorgedefiniëerde tabellen verwerken, een interpreter voor + de bytecode implementeren en apparaatstuurprogramma's en de + kernel aanpassen om alleen al informatie van het + <acronym>ACPI</acronym> subsysteem te kunnen accepteren. Intel + heeft een interpreter beschikbaar gesteld + (<acronym>ACPI-CA</acronym>) die door &os; en ook door Linux en + NetBSD gebruikt wordt. De <acronym>ACPI-CA</acronym> broncode + kun je vinden in + <filename role="directory">src/sys/contrib/dev/acpica</filename>. + De "lijmcode" die <acronym>ACPI-CA</acronym> laat werken met + &os; bevindt zich in + <filename>src/sys/dev/acpica/Osd</filename>. + Tenslotte, stuurprogramma's die verscheidene + <acronym>ACPI</acronym> apparaten implementeren vind je in + <filename role="directory">src/sys/dev/acpica</filename>.</para> + </sect2> + + <sect2 id="ACPI-comprob"> + <title>Veel voorkomende problemen</title> + + <para>Wil <acronym>ACPI</acronym> goed werken, dan moeten alle + onderdelen goed werken. Hier zijn enkele veel voorkomende problemen + in volgorde van hoe vaak ze optreden en enkele mogelijke + oplossingen of manieren om de problemen te vermijden.</para> + + <sect3> + <title>Suspend/resume</title> + + <para><acronym>ACPI</acronym> heeft drie slaapstanden waarbij + het geheugen (<acronym>RAM</acronym>) wordt ingezet. Dit + zijn de <acronym>STR</acronym> toestanden, + <literal>S1</literal>-<literal>S3</literal>, en nog een + slaap-met-gebruik-van-harde-schijf toestand + (<literal>STD</literal>) die <literal>S4</literal> genoemd + wordt. <literal>S5</literal> is <quote>zo ongeveer</quote> + en is de normale status van je systeem wanneer ingestoken + maar niet aangezet. <literal>S4</literal> kan feitelijk op + twee manieren geïmplementeerd worden: + <literal>S4</literal><acronym>BIOS</acronym> is een slaapstand + naar schijf met behulp van het <acronym>BIOS</acronym> en + <literal>S4</literal><acronym>OS</acronym> wordt volledig door + het besturingssysteem beheerd.</para> + + <para>Begin met het controleren van <command>sysctl</command> + <option>hw.acpi</option> voor items die iets met "suspend" te + maken hebben. Hier zijn de resultaten voor een + Thinkpad:</para> + + <screen>hw.acpi.supported_sleep_state: S3 S4 S5</screen> + <screen>hw.acpi.s4bios: 0</screen> + + <para>Dit betekent dat hier <quote>acpiconf + <option>-s</option></quote> gebruikt kan worden om + <literal>S3</literal>, <literal>S4</literal> + <acronym>OS</acronym>, en <literal>S5</literal> te testen. + Als <option>s4bios</option> gelijk was aan een (1), dan zouden + we <literal>S4</literal><acronym>BIOS</acronym> ondersteuning + hebben in plaats van <literal>S4</literal> + <acronym>OS</acronym>.</para> + + <para>Als je suspend/resume moet testen, begin dan met + <literal>S1</literal> indien ondersteund. Deze toestand + heeft de grootste kans om te werken, omdat deze niet veel + stuurprogrammaondersteuning vereist. Niemand heeft nog + <literal>S2</literal> geïmplementeerd, maar mocht je het + hebben, het is ongeveer hetzelfde als <literal>S1</literal>. + Het volgende om uit te proberen is <literal>S3</literal>. + Dit is het diepste <acronym>STR</acronym> niveau en heeft + uitgebreide ondersteuning van stuurprograama's nodig om je + hardware goed te kunnen herinitialiseren. Mocht je hier + problemen hebben om verder te komen, mail dan s.v.p. naar de + acpi-jp lijst, maar verwacht niet een snelle oplossing omdat + er nog de nodige stuurprogramma's/hardware ligt om getest en + bewerkt te worden.</para> + + <para>Om een probleem te kunnen isoleren helpt het om zoveel + mogelijk stuurprogramma's uit de kernel te halen. Als dit + werkt, kun je terugwerken naar de driver die schuldig is aan + het falen. Typisch zullen binaire stuurprogramma's zijn als + <filename>nvidia.ko</filename>, <application>X11</application> + beeldschermstuurprogramma's en <acronym>USB</acronym> de + meeste problemen vertonen, terwijl bijvoorbeeld Ethernet + interfaces meestal meteen goed werken. Als je de + stuurprogramma's zonder problemen kunt in- en uitladen, dan + kun je dit automatiseren door de juiste commando's in + <filename>/etc/rc.suspend</filename> en + <filename>/etc/rc.resume</filename> te zetten. Er staat een + voorbeeld (achter commentaartekens) voor het in- en uitladen + van een driver. Probeer <option>hw.acpi.reset_video</option> + naar nul (0) te zetten als het zo mocht zijn dat je + beeldscherm er na het wakker worden verstoord uitziet. + Probeer langere of kortere waarden te zetten voor + <option>hw.acpi.sleep_delay</option> om na te gaan of dat + helpt.</para> + + <para>In geval van problemen, kun je ook proberen om een recente + Linux distibutie met <acronym>ACPI</acronym> support te laten + starten en daarvan de suspend/resume ondersteuning op dezelfde + hardware uit te proberen. Als het werkt met Linux, dan is het + waarschijnlijk een &os; stuurprogrammaprobleem en als je kunt + uitvinden over welke driver het gaat kan dat bijdragen aan het + oplossen van het probleem. Merk op dat de + <acronym>ACPI</acronym> zich in het algemeen niet bezighouden + met andere stuurprogramma's bijv. geluid, + <acronym>ATA</acronym>, etc.) dus als je bezig bent met een + echt driverprobleem, dan zul je waarchijnlijk uiteindelijk + ook naar de freebsd-current lijst moeten posten en naar de + beheerder van het stuurprogramma. Als je je avontuurlijk + voelt, ga vooral je gang en plaats een paar &man.printf.3;s in + problematische stukken van een stuurprogramma voor debugging + om na te gaan waar precies de resume funktie hangt.</para> + + <para>Tot slot kun je proberen om <acronym>ACPI</acronym> uit te + zetten en in plaats daarvan <acronym>APM</acronym> aan te + zetten. Als suspend/resume werkt met <acronym>APM</acronym> + dan kun je het misschien beter daarbij houden, vooral met wat + oudere apparatuur (voor 2000). Producenten hebben nogal wat + tijd nodig gehad om <acronym>ACPI</acronym> ondersteuning goed + te krijgen en oudere hardware heeft een grotere + waarschijnlijkheid dat er <acronym>BIOS</acronym> problemen + zijn met <acronym>ACPI</acronym>.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title>Hangen van het systeem (tijdelijk of permanent)</title> + + <para>Meestal is het hangen van het systeem het gevolg van + verloren interrupts of een interrupt storm. Chipsets kunnen + een heleboel problemen hebben, afhankelijk van hoe het + <acronym>BIOS</acronym> interrupts configureert voor het + opstarten, of de <acronym>APIC</acronym> + (<acronym>MADT</acronym>) tabel correct is en de routering van + het <acronym>SCI</acronym>.</para> + + <para>Interrupt storms kunnen onderscheiden worden van verloren + geraakte interrupts door de uitvoer van + <command>vmstat</command> <option>-i</option> te controleren + en de regel met <quote>acpi0</quote> goed te lezen. Als de + teller in toenemende mate hoger gaat dan enkele per seconde, + dan heb je een interrupt storm. Als het systeem lijkt te + hangen, probeer dan op de console naar de + <acronym>DDB</acronym> te breken + (<keycombo action="simul"><keycap>CTRL</keycap> + <keycap>ALT</keycap><keycap>ESC</keycap></keycombo>) en voer + in: <option>show interrupts</option>.</para> + + <para>De beste hoop in geval van interruptproblemen + is om <acronym>APIC</acronym> ondersteuning uit te zetten met + <option>hint.apic.0.disabled=</option><quote>1</quote> in + <filename>loader.conf</filename>.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title>Panics</title> + + <para>Panics zijn relatief zeldzaam met <acronym>ACPI</acronym> + en hebben de hoogste prioriteit om opgelost te worden. De + eerste stap is de verschillende gebeurtenissen te isoleren + die de panic kunnen reproduceren (indien mogelijk) en het + verkrijgen van een backtrace. Volg het advies over het + aanzetten van <option>options DDB</option> en het opzetten + van een seriële console of een &man.dump.8; partitie. + Als je de backtrace handmatig op moet schrijven, zorg dan in + ieder geval dat je de bovenste en onderste vijf (5) regels van + de backtrace noteert.</para> + + <para>Probeer vervolgens om op te starten met + <acronym>ACPI</acronym> uitgezet. Als dat werkt, heb je het + <acronym>ACPI</acronym> subsysteem geïsoleerd en kun je + verschillende <option>debug.acpi.disable</option> waarden + uitproberen. Zie de &man.acpi.4; handleiding voor enkele + voorbeelden.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title>Systeem komt toch weer op na slaap (suspend) of stop (shutdown)</title> + <para>Probeer eerst + <option>hw.acpi.disable_on_poweroff=</option><quote>0</quote> + te zetten in &man.loader.conf.5;. Dit zorgt ervoor dat + <acronym>ACPI</acronym> niet het opvangen van bepaalde + gebeurtenissen tijdens het afsluitproces negeert. Om dezelfde + redenen moeten sommige systemen deze waarde altijd op + <quote>1</quote> (de standaard) hebben. In het algemeen lost + dit een probleem op waarbij een systeem spontaan weer opkomt + nadat het in slaapstand is gezet of geheel gestopt.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title>Overige problemen</title> + + <para>Als je nog andere problemen hebt met <acronym>ACPI</acronym> + (met een docking station of apparaten niet gedetecteerd, etc.), + verzend dan s.v.p. een beschrijving naar de mailinglijst. Sommige + zaken kunnen echter gerelateerd zijn aan delen van het + <acronym>ACPI</acronym> subsysteem die nog niet af zijn dus het + kan in sommige gevallen een tijd duren. Heb s.v.p. geduld en + wees bereid om eventuele patches uit te proberen.</para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="ACPI-aslanddump"> + <title><acronym>ASL</acronym>, <command>acpidump</command> en + <acronym>IASL</acronym></title> + + <para>Het grootste probleem is dat <acronym>BIOS</acronym> + producenten vaak incorrecte (of gewoon buggy!) bytecode leveren. Dit + blijkt doorgaans uit kernel boodschappen als:</para> + + <screen>ACPI-1287: *** Error: Method execution failed [\\_SB_.PCI0.LPC0.FIGD._STA] (Node 0xc3f6d160), AE_NOT_FOUND</screen> + + <para>Vaak kun je dergelijke problemen oplossen door je + <acronym>BIOS</acronym> bij te werken tot de laatste revisie. + De meeste consoleberichten zijn onschuldig, maar als je andere + problemen ondervindt -- zoals batterijstatus die niet werkt -- + dan ligt het voor de hand te zoeken naar problemen in de + <acronym>AML</acronym> code. De bytecode die + <acronym>AML</acronym> genoemd wordt wordt gecompileerd van een + broncodetaal genaamd <acronym>ASL</acronym>. Deze staat weer in + een tabel genaamd <acronym>DSDT</acronym>. Om een kopie van de + <acronym>ASL</acronym> te verkrijgen kun je &man.acpidump.8; + gebruiken. Je moet dan zowel de <option>-t</option> (laat + inhoud van vaste tabellen zien) als de <option>-d</option> + (disassembleer <acronym>AML</acronym> naar + <acronym>ASL</acronym>) opties gebruiken. Zie het + <link linkend="ACPI-submitdebug">Debugging informatie + aanleveren</link> gedeelte voor een voorbeeld.</para> + + <para>De eenvoudigste eerste controle die je kunt verrichten, is + de <acronym>ASL</acronym> code opnieuw compileren en kijken of + er foutmeldingen optreden. Waarschuwingen kunnen doorgaans + genegeerd worden maar fouten zijn bugs die meestal ertoe leiden + dat <acronym>ACPI</acronym> niet correct werkt. Om + <acronym>ASL</acronym> te hercompileren gebruik je:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>iasl jouw.asl</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2 id="ACPI-fixasl"> + <title><acronym>ASL</acronym> repareren</title> + + <para>Op langere termijn is het de bedoeling dat voor vrijwel elke + machine <acronym>ACPI</acronym> werkt zonder enig ingrijpen van + de gebruiker. Op dit moment echter, wordt er nog gewerkt aan + oplossingen voor veel voorkomende vergissingen die + <acronym>BIOS</acronym> producenten maken. De Microsoft + interpreter (<filename>acpi.sys</filename> en <filename>acpiec.sys</filename>) + controleert niet strikt of het <acronym>BIOS</acronym> volledig + aan de standaard voldoet waardoor het voorkomt dat + <acronym>BIOS</acronym> makers die alleen testen onder Windows + bepaalde fouten in hun <acronym>ASL</acronym> nooit correct + repareren. We hopen de identificatie en documentatie van welk + niet-standaard gedrag precies wordt toegelaten door Microsoft's + interpreter voort te zetten en te repliceren zodat &os; kan + werken zonder dat gebruikers zich gedwongen zien om de + <acronym>ASL</acronym> te repareren. Als een tijdelijke + oplossing en om te helpen met het in kaart brengen van bepaald + gedrag, kun je de <acronym>ASL</acronym> handmatig repareren. + Als dit lukt, stuur dan s.v.p. een &man.diff.1; van de oude en + de nieuwe <acronym>ASL</acronym> zodat het buggy gedrag mogelijk + in <acronym>ACPI-CA</acronym> kan worden verwerkt, waardoor + andere gebruikers niet meer handmatig met hun + <acronym>ASL</acronym> aan de gang hoeven.</para> + + <para>Hier volgt een lijst van veel voorkomende foutmeldingen, hun + oorzaken en hoe ze op te lossen:</para> + + <sect3> + <title>_OS afhankelijkheden</title> + + <para>Sommige <acronym>AML</acronym>s gaan ervan uit dat de + wereld enkel bestaat uit verscheidene Windows versies. Je + kunt &os; zich laten voordoen als elk <acronym>OS</acronym> + om te kijken of dit je problemen oplost. Een gemakkelijke + manier om dit te doen is + <option>hw.acpi.osname</option>=<quote>Windows 2001</quote> te + zetten in <filename>/boot/loader.conf</filename> of andere + gelijksoortige strings die je tegenkomt in je + <acronym>ASL</acronym>.</para> + + <sect3> + <title>Ontbrekende return statements</title> + + <para>Sommige methoden hebben geen specifieke returnwaarde zoals + wel vereist wordt door de standaard. Hoewel + <acronym>ACPI-CA</acronym> hier niets mee doet, heeft &os; + de mogelijkheid tot impliciete returns. Je kunt ook expliciet + return statements toevoegen waar vereist als je weet welke + waarden teruggevoerd moeten worden. Om <command>iasl</command> + te dwingen tot compilatie van <acronym>ASL</acronym> kun je + de <option>-f</option> schakeloptie gebruiken.</para> + </sect3> + + <sect3> + <title>Verder gaan dan de standaard <acronym>AML</acronym></title> + + <para>Nadat je <filename>jouw.asl</filename> aangepast hebt, + compileer je het als volgt:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>iasl jouw.asl</userinput></screen> + + <para>Met de <option>-f</option> optie kun je afdwingen dat er + de <acronym>AML</acronym> gemaakt wordt, zelfs als er + compileerfouten optreden. Denk eraan dat sommige fouten + (zoals ontbrekende return statements) automatisch opgelost + worden door de interpreter.</para> + + <para><filename>DSDT.aml</filename> is de standaard naam voor + het bestand dat door <command>iasl</command> wordt + geproduceerd. Je kunt dit inladen in plaats van de buggy + versie uit het <acronym>BIOS</acronym> (die nog steeds + aanwezig is in het flashgeneugen) door + <filename role="directory">/boot/loader.conf</filename> als + volgt te wijzigen:</para> + + <programlisting>acpi_dsdt_load="YES" +acpi_dsdt_name="/boot/DSDT.aml"</programlisting> + + <para>Vergeet niet je <filename>DSDT.aml</filename> in de + <filename role="directory">/boot</filename> directory te + zetten.</para> + </sect3> + + <sect2 id="ACPI-debugoutput"> + <title>Debugging uitvoer van <acronym>ACPI</acronym> verkrijgen</title> + + <para>Het <acronym>ACPI</acronym> stuurprogramma heeft een zeer + flexibele debugging faciliteit. Je kunt zowel een set van + subsystemen specificeren als het niveau van verbositeit. De te + debuggen subsystemen worden gespecificeerd als lagen + (<quote>layers</quote>) en ze zijn opgedeeld in + <acronym>ACPI-CA</acronym> componenten (ACPI_ALL_COMPONENTS) + en <acronym>ACPI</acronym> hardware ondersteuning + (ACPI_ALL_DRIVERS). De verbositeit van debugging uitvoer wordt + gespecificeerd als het niveau (<quote>level</quote>) en gaat van + CPI_LV_ERROR (alleen fouten rapporteren) tot ACPI_LV_VERBOSE + (alles). Het niveau is een bitmasker en dus kunnen er meerdere + opties tegelijk gezet worden (gescheiden door spaties). In de + praktijk zul je wellicht een seriële console willen + gebruiken om de uitvoer te loggen als deze zo omvangrijk is dat + ze de console message buffer vult (misschien wel meerdere + keren). Een complete lijst van de individuele lagen en niveaus + vindt je in de &man.acpi.4; handleiding.</para> + + <para>Debugging uitvoer staat niet standaard aan. Om het aan te + zetten voeg je <option>options ACPI_DEBUG</option> toe aan je + kernel configuratie als <acronym>ACPI</acronym> in je kernel is + gebouwd. Je kunt <option>ACPI_DEBUG=1</option> aan je + <filename>/etc/make.conf</filename> bestand toevoegen om het + systeemwijd aan te zetten. Als je <acronym>ACPI</acronym> als + module gebruikt (de normale situatie), dan hoeft je slechts de + <filename>acpi.ko</filename> module te hercompileren als + volgt:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /sys/modules/acpi/acpi +&& make clean && make +ACPI_DEBUG=1</userinput></screen> + + <para>Installeer <filename>acpi.ko</filename> in + <filename role="directory">/boot/kernel</filename> en voeg de + gewenste debuglaag en het gewenste verbositeitsniveau toe aan + het <filename>loader.conf</filename> bestand. Hier is een + voorbeeld waarmee debugging uitvoer wordt aangezet voor alle + <acronym>ACPI-CA</acronym> componenten en alle + <acronym>ACPI</acronym> hardware stuurprogramma's + (<acronym>CPU</acronym>, <acronym>LID</acronym>, etc). Het + verbositeitsniveau is het laagste; er worden alleen + foutmeldingen gemeld.</para> + + <programlisting>debug.acpi.layer="ACPI_ALL_COMPONENTS ACPI_ALL_DRIVERS" +debug.acpi.level="ACPI_LV_ERROR"</programlisting> + + <para>Als de informatie die je zoekt veroorzaakt wordt door een + specifieke gebeurtenis (bijvoorbeeld in en uit slaapstand gaan), + dan kun je wijzigingen aan <filename>loader.conf</filename> + achterwege laten en in plaats daarvan <command>sysctl</command> + gebruiken om laag en niveau te specificeren na het opstarten en + zo het systeem voor te bereiden op die specifieke gebeurtenis. + De <command>sysctl</command>s hebben dezelfde namen als de + parameters in <filename>loader.conf</filename>.</para> + </sect2> + + <sect2 id="ACPI-References"> + <title>Referenties</title> + + <para>Meer informatie over <acronym>ACPI</acronym> kun je vinden + op de volgende locaties:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>De <acronym>ACPI</acronym> mailinglijst + <ulink url="mailto:acpi-jp@jp.freebsd.org"> + acpi-jp@jp.freebsd.org</ulink></para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De <acronym>ACPI</acronym> mailinglijst archieven + <ulink url="http://home.jp.freebsd.org/mail-list/acpi-jp/"> + http://home.jp.freebsd.org/mail-list/acpi-jp/</ulink></para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De <acronym>ACPI</acronym> 2.0 specificatie + <ulink url="http://acpi.info/spec.htm"> + http://acpi.info/spec.htm/</ulink></para> + </listitem> + + <listitem> + <para>&os; Handleidingen: &man.acpi.4;, + &man.acpi.thermal.4;, &man.acpidump.8;, &man.iasl.8;, + &man.acpidb.8;</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><ulink + url="http://www.cpqlinux.com/acpi-howto.html#fix_broken_dsdt"> + <acronym>DSDT</acronym> debugging informatie</ulink>. + (Gebruikt Compaq als voorbeeld maar van algemeen nut).</para> + </listitem> + </itemizedlist> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/cutting-edge/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/cutting-edge/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..29da7845dd --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/cutting-edge/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= cutting-edge/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/cutting-edge/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/cutting-edge/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..4dc6d32066 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/cutting-edge/chapter.sgml @@ -0,0 +1,291 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="cutting-edge"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Herstructureerd, gereorganiseerd, en delen geupdate door </contrib> + </author> + <!-- Mar 2000 --> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jordan</firstname> + <surname>Hubbard</surname> + <contrib>Origineel door </contrib> + </author> + <author> + <firstname>Poul-Henning</firstname> + <surname>Kamp</surname> + </author> + <author> + <firstname>John</firstname> + <surname>Polstra</surname> + </author> + <author> + <firstname>Nik</firstname> + <surname>Clayton</surname> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Remko</firstname> + <surname>Lodder</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- Met de feedback van een aantal anderen --> + </chapterinfo> + <title>* Het scherp van de snede</title> + + <sect1 id="cutting-edge-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="current-stable"> + <title>* &os.current; vs. &os.stable;</title> + + <sect2 id="current"> + <title>* Bijblijven met &os;</title> + + <sect3> + <title>* Wat is &os.current;?</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Wie heeft &os.current; nodig?</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Wat is &os.current; <emphasis>NIET</emphasis>?</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* &os.current; gebruiken</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="stable"> + <title>* Bijblijven met de stabiele versie van &os;</title> + + <sect3> + <title>* Wat is &os.stable;?</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Wie heeft &os.stable; nodig?</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* &os.stable; gebruiken</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="synching"> + <title>* Het synchroniseren van je broncode</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="makeworld"> + <title>* Het opnieuw bouwen van de <quote>wereld</quote></title> + + <sect2> + <title>* De standaard manier om je systeem te updaten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Lees <filename>/usr/src/UPDATING</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Check <filename>/etc/make.conf</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Update de bestanden in <filename>/etc</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="makeworld-singleuser"> + <title>* Je systeem in Single User mode brengen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Verwijder <filename>/usr/obj</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Hercompileren van de source</title> + + <sect3> + <title>* Bewaren van de output</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="make-buildworld"> + <title>* Compileren van het basis systeem</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Timings</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het compileren en installeren van een nieuwe + kernel</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Opnieuw opstarten in Single User mode</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Installeer de nieuwe systeem binary's</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Updaten van bestanden die niet geupdate zijn door + <command>make installworld</command></title> + + <sect3 id="mergemaster"> + <sect3info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect3info> + <title>* <command>mergemaster</command></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Handmatig updaten</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="update-dev"> + <title>* Updaten van <filename>/dev</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Updaten van <filename>/stand</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Opnieuw opstarten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Klaar</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Vragen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="small-lan"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Mike</firstname> + <surname>Meyer</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Bijhouden voor meerdere machines</title> + + <sect2 id="small-lan-preliminaries"> + <title>* Inleiding</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het basis systeem</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Ports</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/desktop/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/desktop/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..6dd222f080 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/desktop/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= desktop/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/desktop/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/desktop/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..5a0f509502 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/desktop/chapter.sgml @@ -0,0 +1,1304 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.38 +--> + +<chapter id="desktop"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Chrisptophe</firstname> + <surname>Juliet</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <author> + <firstname>René</firstname> + <surname>Ladan</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + + <title>Bureaubladapplicaties</title> + + <sect1 id="desktop-synopsis"> + <title>Samenvatting</title> + + <para>&os; kan een groot aantal bureaubladapplicaties draaien, zoals + browsers en tekstverwerkers. De meeste hiervan zijn beschikbaar + als packages of kunnen automatisch vanuit de ports collectie + gebouwd worden. Vele nieuwe gebruikers verwachten dit soort + applicaties op hun bureaublad. Dit hoofdstuk laat zien hoe je + enige populaire bureaubladapplicaties moeiteloos installeert, + vanuit hun packages of vanuit de ports collectie.</para> + + <para>Merk op dat wanneer programma's vanuit de ports + geïnstalleerd worden, ze vanuit hun broncode gecompileerd + worden. Dit kan erg lang duren, afhankelijk van wat je aan het + compileren bent en de rekenkracht van jouw machine(s). Als + compileren vanuit broncode voor jou een te lange tijd in beslag + neemt, kan je de meeste programma's van de ports collectie als + een voorafgebouwd package installeren.</para> + + <para>Omdat &os; &linux; compatibiliteit bezit, zijn veel + applicaties die origineel voor &linux; zijn ontwikkeld beschikbaar + voor jouw bureaublad. Het is sterk aanbevolen dat je + <xref linkend="linuxemu"> leest voordat je een van de &linux; + applicaties installeert. Vele ports die gebruik maken van de + &linux; compatibiliteit beginnen met <quote>linux-</quote>. + Onthoud dit wanneer je een bepaalde port zoekt, bijvoorbeeld met + &man.whereis.1;. In de volgende tekst wordt er vanuit gegaan dat + je &linux; binaire compatibiliteit aan hebt staan voordat je een + van de &linux; applicaties installeert.</para> + + <para>Hier zijn de categoriën die behandeld worden in dit + hoofdstuk:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Browsers (zoals <application>Mozilla</application>, + <application>&netscape;</application>, + <application>Opera</application>, + <application>Firefox</application>, + <application>Konqueror</application>)</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Productiviteit (zoals + <application>KOffice</application>, + <application>AbiWord</application>, + <application>The GIMP</application>, + <application>OpenOffice.org</application>)</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Documentviewers (zoals + <application>&acrobat.reader;</application>, + <application>gv</application>, + <application>Xpdf</application>, + <application>GQview</application>)</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Financieel (zoals + <application>GnuCash</application>, + <application>Gnumeric</application>, + <application>Abacus</application>)</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>Voordat je dit hoofdstuk leest, moet je:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Weten hoe je aanvullende software van derde partijen + installeert (<xref linkend="ports">).</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Weten hoe je aanvullende &linux; software installeert + (<xref linkend="linuxemu">).</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>Voor meer informatie over hoe een multimedia-omgeving te + verkrijgen, lees <xref linkend="multimedia">. Als je + elektronische mail wilt installeren en gebruiken, lees dan + <xref linkend="mail">.</para> + </sect1> + + <sect1 id="desktop-browsers"> + <title>Browsers</title> + + <para>&os; wordt zonder een bepaalde voor-geïnstalleerde + browser geleverd. In plaats hiervan bevat de + <ulink url="&url.base;/ports/www.html">www</ulink> directory van + de ports collectie vele browsers klaar om geïnstalleerd te + worden. Als je niet de tijd hebt om alles te compileren (dit kan + in enkele erg lang duren), zijn velen van hen beschikbaar als + package.</para> + + <para><application>KDE</application> en + <application>GNOME</application> bevatten reeds HTML-browsers. + Lees <xref linkend="x11-wm"> voor meer informatie over hoe deze + complete bureaubladen te installeren.</para> + + <para>Als je op zoek bent naar lichtgewicht browsers, moet je de + ports collectie onderzoeken op + <filename role="package">www/dillo</filename>, + <filename role="package">www/links</filename>, of + <filename role="package">www/w3m</filename>.</para> + + <para>Dit gedeelte behandelt deze applicaties:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="4"> + <thead> + <row> + <entry>Applicatienaam</entry> + <entry>Benodigde bronnen</entry> + <entry>Installatie vanuit ports</entry> + <entry>Belangrijkste afhankelijkheden</entry> + </row> + </thead> + + <tbody> + <row> + <entry><application>Mozilla</application></entry> + <entry>veel</entry> + <entry>zwaar</entry> + <entry><application>Gtk+</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>&netscape;</application></entry> + <entry>veel</entry> + <entry>licht</entry> + <entry>&linux; binaire compatibiliteit</entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Opera</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry>&os; en &linux; versies beschikbaar. De &linux; + versie is afhankelijk van de &linux; binaire + compatibiliteit en + <application>linux-openmotif</application>.</entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Firefox</application></entry> + <entry>gemiddeld</entry> + <entry>zwaar</entry> + <entry><application>Gtk+</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Konqueror</application></entry> + <entry>gemiddeld</entry> + <entry>zwaar</entry> + <entry><application>KDE</application> bibliotheken</entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + + <sect2> + <title>Mozilla</title> + <indexterm> + <primary><application>Mozilla</application></primary> + </indexterm> + + <para><application>Mozilla</application> is misschien wel de + meest geschikte browser voor je &os; bureaublad. Het is + modern, stabiel en volledig overgedragen naar &os;. Het bevat + een zeer aan standaards voldoende HTML-weergave element. Het + levert een mail- en nieuwslezer. Het bevat zelfs een + HTML-bewerker als je van plan bent om zelf wat webpagina's te + schrijven. Gebruikers van <application>&netscape;</application> + zullen de gelijkheden met <application>Communicator</application> + herkennen, aangezien beide browsers dezelfde basis delen.</para> + + <para>Op langzame machines, met een CPU-snelheid van 233MHz of + minder dan 64MB aan RAM, kan <application>Mozilla</application> + te bronconsumerend zijn om volledig bruikbaar te zijn. Je kan + dan naar de <application>Opera</application> browser kijken, + iets later in dit hoofdstuk beschreven.</para> + + <para>Als je <application>Mozilla</application> om enige reden + niet kan of wilt compileren, heeft het &os; GNOME team dit al + voor je gedaan. Installeer gewoon het package vanaf het netwerk + door middel van:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r mozilla</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is, en je genoeg tijd en + schijfruimte hebt, kun je de broncode van + <application>Mozilla</application> verkrijgen, compileren en + installeren op je systeem. Dit wordt gedaan door:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/mozilla</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + + <para>De <application>Mozilla</application> port zorgt voor een + juiste initialisatie door het chrome registry setup met + <username>root</username> rechten te draaien. Echter, als je wat + add-ons zoals muisgebaren wilt ophalen, moet je + <application>Mozilla</application> als <username>root</username> + draaien om ze op de goede manier geïnstalleerd te + krijgen.</para> + + <para>Als je eenmaal de installatie van + <application>Mozilla</application> voltooid hebt, hoef je niet + langer <username>root</username> te zijn. Je kan + <application>Mozilla</application> als browser opstarten door + te typen:</para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>mozilla</userinput></screen> + + <para>Je kan het als volgt direct als mail- en nieuwslezer + opstarten:</para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>mozilla -mail</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2 id="moz-java-flash"> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + + <title>Mozilla, &java;, en ¯omedia; &flash;</title> + + <para><application>Mozilla</application> installeren is eenvoudig, + maar helaas neemt <application>Mozilla</application> installeren + met ondersteuning voor add-ons zoals &java; en ¯omedia; + &flash; zowel tijd als schijfruimte in beslag.</para> + + <para>Als eerste moeten de bestanden gedownload worden die + gebruikt zullen worden met <application>Mozilla</application>. + Ga met je huidige webbrowser naar + <ulink url="http://www.sun.com/software/java2/download.html"> + </ulink> en maak een account aan op hun website. Denk eraan om + vanaf hier de gebruikersnaam en het wachtwoord te bewaren omdat + ze in de toekomst nodig kunnen zijn. Download een kopie van het + bestand <filename>j2sdk-1_3_1-src.tar.gz</filename> en plaats + dit in <filename>/usr/ports/distfiles/</filename> omdat de port + het niet automatisch zal ophalen. Dit komt door + licentiebeperkingen. Download de <quote>java environment</quote> + terwijl we hier zijn vanaf + <ulink url="http://java.sun.com/webapps/download/Display?BundleId=7905"> + </ulink>. De bestandsnaam is + <filename>j2sdk-1_3_1_08-linux-i586.bin</filename> en is + groot (rond de 25 megabytes!). Net als eerst moet dit bestand in + <filename>/usr/ports/distfiles/</filename> worden geplaatst. + Download tenslotte een kopie van de <quote>java patchkit</quote> + vanaf <ulink url="http://www.eyesbeyond.com/freebsddom/java/"> + </ulink> en plaats het in + <filename>/usr/ports/distfiles/</filename>.</para> + + <para>Installeer de <filename role="package">java/jdk13</filename> + port met het standaard <command>make install clean</command> en + installeer vervolgens de + <filename role="package">www/flashpluginwrapper</filename> port. + Deze port benodigt + <filename role="package">emulators/linux_base</filename> welke + een grote port is. Het is waar dat er andere + <application>&flash;</application> plug-ins bestaan, maar die + werkten niet bij mij.</para> + + <para>Installeer de + <filename role="package">www/mozilla</filename> port als + <application>Mozilla</application> niet reeds is + geïnstalleerd.</para> + + <para>Kopieer nu de <application>&flash;</application> plug-in- + bestanden met:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cp /usr/local/lib/flash/libflashplayer.so \ + /usr/X11R6/lib/browser_plugins/libflashplayer_linux.so</userinput></screen> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cp /usr/local/lib/flash/ShockwaveFlash.class \ + /usr/X11R6/lib/browser_plugins/</userinput></screen> + + <para>Volg nu de volgende regels bovenin (maar meteen onder + <literal>#!/bin/sh</literal>) het opstartscript van + <application>Mozilla</application> toe: + <filename>/usr/X11R6/bin/mozilla</filename>.</para> + + <programlisting>LD_PRELOAD=/usr/local/lib/libflashplayer.so.1 +export LD_PRELOAD</programlisting> + + <para>Start nu <application>Mozilla</application> gewoon op met: + </para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>mozilla &</userinput></screen> + + <para>En ga naar de <guimenuitem>About Plug-ins</guimenuitem> + optie van het <guimenu>Help</guimenu> menu. Een lijst met alle + huidig beschikbare plugins zou moeten verschijnen. + <application>&java;</application> en + <application>&shockwave; &flash;</application> zouden beiden + in de lijst vermeld moeten staan.</para> + + </sect2> + + <sect2> + <title>&netscape;</title> + <indexterm> + <primary><application>&netscape;</application></primary> + </indexterm> + + <para>De ports collectie bevat verschillende versies van de + &netscape; browser. Aangezien de eigenlijke &os; versies een + serieuze veiligheidsfout bezitten, is het installeren van dezen + sterk afgeraden. Gebruik in plaats hiervan een meer recente + &linux; of DIGITAL &unix; versie.</para> + + <para>De laatste stabiele uitgave van de &netscape; browser is + <application>&netscape; 7</application>. Deze kan + geïnstalleerd worden vanaf de ports collectie:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/netscape7</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + + <para>Er zijn gelokaliseerde versies in de Franse, Duitse, en + Japanse categoriën.</para> + + <caution> + <para><application>&netscape; 4.x</application> versies zijn + niet aangeraden omdat ze niet voldoen aan de hedendaagse + standaarden. <application>&netscape; 7.x</application> en + nieuwere versies zijn echter alleen beschikbaar voor het + &i386; platform.</para> + </caution> + </sect2> + + <sect2> + <title>Opera</title> + <indexterm> + <primary><application>Opera</application></primary> + </indexterm> + + <para><application>Opera</application> is een zeer snelle, + complete, en aan standaards voldoende browser. Het komt in twee + smaken: een <quote>eigenlijke</quote> &os; versie en een versie + die draait onder &linux; emulatie. Voor elk besturingssysteem + is er een kosteloze versie van de browser die reclame afbeeldt + en een reclameloze versie die gekocht kan worden op de + <ulink url="http://www.opera.com/">Opera website</ulink>.</para> + + <para>Om het web te verkennen met de &os; versie van + <application>Opera</application>, installeer je het package:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r opera</userinput></screen> + + <para>Sommige FTP-sites hebben niet alle packages, maar hetzelfde + resultaat kan worden behaald met de ports collectie door te + typen:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/opera></userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + + <para>Om de &linux; versie van <application>Opera</application> + te installeren, typ je <literal>linux-opera</literal>in plaats + van <literal>opera</literal> in bovenstaande voorbeelden. De + &linux; versie is nuttig in situaties waarin plugins nodig zijn + die alleen voor &linux; beschikbaar zijn, zoals + <application>Adobe &acrobat.reader;</application>. In alle + andere opzichten lijken de &os; en &linux; versies identiek. + </para> + + </sect2> + + <sect2> + <title>Firefox</title> + <indexterm> + <primary><application>Firefox</application></primary> + </indexterm> + + <para><application>Firefox</application> is de browser voor de + volgende generatie, gebaseerd op de codebase van + <application>Mozilla</application>. + <application>Mozilla</application> is een volledig pakket van + applicaties, zoals een browser, een mailclient, een chatclient + en nog veel meer. <application>Firefox</application> is gewoon + een browser, hetgeen het kleiner en sneller maakt.</para> + + <para>Installeer het package door te typen:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r firefox</userinput></screen> + + <para>Je kan ook de ports collectie gebruiken als je prefereert om + vanuit broncode te compileren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/www/firefox</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2> + <title>Konqueror</title> + <indexterm> + <primary><application>Konqueror</application></primary> + </indexterm> + + <para><application>Konqueror</application> is deel van + <application>KDE</application> maar het kan ook buiten + <application>KDE</application> gebruikt worden door + <filename role="package">x11/kdebase3</filename> te installeren. + <application>Konqueror</application> is veel meer dan een + browser, het is ook een bestandsbeheerder en een + multimedia-viewer.</para> + + <para><application>Konqueror</application> wordt ook met een + verzameling plugins geleverd, beschikbaar in + <filename role="package">misc/konq-plugins</filename>.</para> + + <para><application>Konqueror</application> ondersteunt ook + <application>&flash;</application> en een HOWTO is beschikbaar + op <ulink url="http://freebsd.kde.org/howto.php"></ulink>. + </para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="desktop-productivity"> + <title>Productiviteit</title> + + <para>Als het op productiviteit aankomt, zoeken nieuwe gebruikers + vaak een goed kantoorpakket of een vriendelijke tekstverwerker. + Hoewel sommige <link linkend="x11-wm">bureaubladomgevingen</link> + zoals <application>KDE</application> reeds een kantoorpakket + verschaffen, is er geen standaardapplicatie. &os; verschaft alles + wat nodig is, ongeacht jouw bureaubladomgeving.</para> + + <para>Dit gedeelde behandelt deze applicaties:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="4"> + <thead> + <row> + <entry>Applicatienaam</entry> + <entry>Benodigde bronnen</entry> + <entry>Installatie vanuit ports</entry> + <entry>Belangrijkste afhankelijkheden</entry> + </row> + </thead> + + <tbody> + <row> + <entry><application>KOffice</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>zwaar</entry> + <entry><application>KDE</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>AbiWord</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry><application>Gtk+</application> of + <application>GNOME</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>The GIMP</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry><application>Gtk+</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>OpenOffice.org</application></entry> + <entry>veel</entry> + <entry>erg zwaar</entry> + <entry><application>GCC 3.1</application>, + <application>&jdk; 1.3</application>, + <application>Mozilla</application></entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + + <sect2> + <title>KOffice</title> + <indexterm> + <primary><application>KOffice</application></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>kantoorpakket</primary> + <secondary><application>KOffice</application></secondary> + </indexterm> + + <para>De KDE-gemeenschap heeft zijn bureaubladomgeving met een + kantoorpakket geleverd die buiten <application>KDE</application> + gebruikt kan worden. Het bevat de vier standaardcomponenten die + gevonden kunnen worden in andere kantoorpakketten. + <application>KWord</application> is de tekstverwerker, + <application>KSpread</application> is het spreadsheetprogramma, + <application>KPresenter</application> beheert diapresentaties, + en <application>Kontour</application> laat je grafische + documenten tekenen.</para> + + <para>Voordat je de nieuwste <application>KOffice</application> + installeert, moet je er zeker van zijn dat je een recente + versie van <application>KDE</application> hebt.</para> + + <para>Om <application>KOffice</application> als package te + installeren, gebruik je het volgende commando:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r koffice</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is, kan je de ports + collectie gebruiken. Om bijvoorbeeld + <application>KOffice</application> voor + <application>KDE3</application> te installeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/koffice-kde3</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2> + <title>AbiWord</title> + <indexterm> + <primary><application>AbiWord</application></primary> + </indexterm> + + <para><application>AbiWord</application> is een vrij + tekstverwerkingsprogramma, ongeveer gelijk in uiterlijk en + gevoel als <application>µsoft; Word</application>. Het is + geschikt om verslagen, brieven, rapporten, memo's, enz. mee te + typen. Het is erg snel, bevat vele mogelijkheden, en is erg + gebruikersvriendelijk.</para> + + <para><application>AbiWord</application> kan vele bestandsformaten + in- of uitvoeren, waaronder enkele private zoals µsoft; + <filename>.doc</filename>.</para> + + <para><application>AbiWord</application> is beschikbaar als + package. Je kunt het installeren met:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r AbiWord-gnome</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is, kan het worden + gecompileerd vanuit de ports collectie. De ports collectie zou + meer recent moeten zijn. Het kan als volgt gedaan worden:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/AbiWord</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2> + <title>The GIMP</title> + <indexterm> + <primary><application>The GIMP</application></primary> + </indexterm> + + <para>Voor het bewerken of retoucheren van afbeeldingen is + <application>The GIMP</application> een zeer geavanceerd + afbeeldingmanipulatieprogramma. Het kan als eenvoudig + tekenprogramma worden gebruikt of als kwalititeitspakket voor + het retoucheren van foto's. Het ondersteunt een groot aantal + plugins en bevat een scripting interface. + <application>The GIMP</application> kan een groot aantal + bestandsformaten lezen en schrijven. Het ondersteunt interfaces + met scanners en tabletten.</para> + + <para>Je kunt het package installeren door middel van dit + commando:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gimp</userinput></screen> + + <para>Als jouw FTP-site dit package niet heeft, kun je de ports + collectie gebruiken. De + <ulink url="&url.base;/ports/graphics.html">graphics</ulink> + directory van de ports collectie bevat ook + <application>The GIMP Manual</application>. Hier volgt hoe ze + geïnstalleerd te krijgen:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gimp1</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput> +&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gimp-manual-pdf</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + + + <note> + <para>De + <ulink url="&url.base;/ports/graphics.html">graphics</ulink> + directory van de ports collectie bevat de ontwikkelingsversie + van <application>The GIMP</application> in + <filename role="package">graphics/gimp-devel</filename>. HTML + en &postscript; versies van + <application>The GIMP Manual</application> staan in + <filename role="package">graphics/gimp-manual-html</filename> + en <filename role="package">graphics/gimp-manual-ps</filename>. + </para> + </note> + </sect2> + + <sect2> + <title>OpenOffice.org</title> + <indexterm> + <primary><application>OpenOffice.org</application></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>kantoorpakket</primary> + <secondary><application>OpenOffice.org</application></secondary> + </indexterm> + + <para><application>OpenOffice.org</application> bevat alle + noodzakelijke applicaties in een compleet + kantoorproductiviteitspakket: een tekstverwerker, + een spreadsheet, een presentatiebeheerder en een tekenprogramma. + Zijn gebruikersinterface is zeer gelijk aan andere + kantoorpakketten, en het kan verscheidene populaire + bestandsformaten in- en uitvoeren. Het is beschikbaar in een + aantal verschillende talen, waarin interfaces, + spellingcontroleurs, en woordenboeken.</para> + + <para>De tekstverwerker van + <application>OpenOffice.org</application> gebruikt een origineel + XML-bestandsformaat voor verhoogde overdraagbaarheid en + flexibiliteit. Het spreadsheetprogramma bevat een macrotaal en + kan gekoppeld worden aan externe databases. + <application>OpenOffice.org</application> is reeds stabiel en + draait zonder aanpassingen op &windows;, &solaris;, &linux;, + &os;, en &macos; X. Meer informatie over + <application>OpenOffice.org</application> kan gevonden worden op + de <ulink url="http://www.openoffice.org/">OpenOffice website + </ulink>. Gebruik voor &os; specifieke informatie, en om direct + packages te downloaden de website van het + <ulink url="http://projects.imp.ch/openoffice/">&os; OpenOffice + Porting Team</ulink>.</para> + + <para>Om <application>OpenOffice.org</application> te installeren: + </para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r openoffice</userinput></screen> + + <para>Als het package eenmaal geïnstalleerd is, moet je het + installatieprogramma draaien en een + <option>standard workstation installation</option> kiezen. Draai + dit commando als de gebruiker die + <application>OpenOffice.org</application> zal gebruiken:</para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>openoffice-setup</userinput></screen> + + <para>Als de <application>OpenOffice.org</application> packages + niet beschikbaar zijn, heb je nog steeds de mogelijkheid om de + port te compileren. Je moet echter in gedachten houden dat dit + een grote hoeveelheid schijfruimte en een aardig lange tijd + benodigt om te compileren.</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/editors/openoffice</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + + <para>Als dit eenmaal gedaan is, moet je het installatieprogramma + draaien als de gebruiker die + <application>OpenOffice.org</application> zal gebruiken en een + <option>standard workstation installation</option> kiezen door: + </para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>cd /usr/ports/editors/openoffice</userinput> +&prompt.user; <userinput>make install-user</userinput></screen> + + <para>Als je een gelokaliseerde versie wilt, hier zijn de + beschikbare ports:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="2"> + <colspec colwidth="1*"> + <colspec colwidth="2*"> + <thead> + <row> + <entry>Taal</entry> + <entry>Port</entry> + </row> + </thead> + + <tbody> + <row> + <entry>Arabisch</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-ar</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Deens</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-dk</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Spaans</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-es</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Grieks</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-gr</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Italiaans</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-it</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Nederlands</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-nl</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Zweeds</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-se</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Turks</entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice-tr</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Frans</entry> + <entry><filename role="package">french/openoffice</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Duits</entry> + <entry><filename role="package">german/openoffice</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Japans</entry> + <entry><filename role="package">japanese/openoffice</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Koreaans</entry> + <entry><filename role="package">korean/openoffice</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Pools</entry> + <entry><filename role="package">polish/openoffice</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Portugees</entry> + <entry><filename role="package">portuguese/openoffice</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry>Russisch</entry> + <entry><filename role="package">russian/openoffice</filename> + </entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="desktop-viewers"> + <title>Documentviewers</title> + + <para>Enkele nieuwe documentformaten hebben recentelijk populariteit + gewonnen. Het kan zijn dat de standaardviewers die ze nodig hebben + niet in het basissysteem beschikbaar te zijn. We zullen in dit + gedeelte zien hoe ze te installeren.</para> + + <para>Dit gedeelte behandelt deze applicaties:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="4"> + <thead> + <row> + <entry>Applicatienaam</entry> + <entry>Benodigde bronnen</entry> + <entry>Installatie vanuit ports</entry> + <entry>Belangrijkste afhankelijkheden</entry> + </row> + </thead> + + <tbody> + <row> + <entry><application>&acrobat.reader;</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry>&linux; binaire compatibiliteit</entry> + </row> + + <row> + <entry><application>gv</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry><application>Xaw3d</application><entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Xpdf</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry><application>FreeType</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>GQview</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry><application>Gtk+</application> of + <application>GNOME</application></entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + + <sect2> + <title>&acrobat.reader;</title> + <indexterm> + <primary><application>&acrobat.reader;</application></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>PDF</primary> + <secondary>bekijken</secondary> + </indexterm> + + <para>Vele documenten worden nu gedistribueerd als PDF-bestanden, + wat staat voor <quote>Portable Document Format</quote>. Een van + de aanbevolen viewers voor dit type bestand is + <application>&acrobat.reader;</application>, uitgegeven door + Adobe voor &linux;. Omdat &os; &linux; binaries kan draaien, is + het ook beschikbaar voor &os;.</para> + + <para>Om het <application>&acrobat.reader; 5</application> package + te installeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r acroread5</userinput></screen> + + <para>Zoals gewoonlijk, wanneer het package niet beschikbaar is of + je de nieuwste versie wilt hebben, kun je ook de ports collectie + gebruiken:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/print/acroread5</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + + <note><para><application>&acrobat.reader;</application> is + beschikbaar in verschillende versies. Op het moment van + schrijven, zijn er: + <filename role="package">print/acroread</filename> (versie 3.0.2), + <filename role="package">print/acroread4</filename> (versie 4.0.5), en + <filename role="package">print/acroread5</filename> (versie 5.0.6). + Het kan zijn dat ze niet allemaal gepackaged zijn voor jouw + versie van &os;. De ports collectie zal wederom de laatste + versie bevatten.</para> + </note> + </sect2> + + <sect2> + <title>gv</title> + <indexterm> + <primary><application>gv</application></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>PDF</primary> + <secondary>bekijken</secondary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>&postscript;</primary> + <secondary>bekijken</secondary> + </indexterm> + + <para><application>gv</application> is een &postscript; en PDF + viewer. Het is oorspronkelijk gebaseerd op + <application>ghostview</application> maar heeft een + vriendelijker uiterlijk dankzij de + <application>Xaw3d</application> bibliotheek. Het is snel en + schoon. <application>gv</application> heeft vele mogelijkheden + zoals oriëntatie, papiergrootte, schalen, of anti-aliassen. + Bijna elke bewerking kan ofwel met het toetsenbord ofwel met de + muis worden gedaan.</para> + + <para>Om <application>gv</application> als een package te + installeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gv</userinput></screen> + + <para>Als je het package niet kan ophalen, kun je de ports + collectie gebruiken:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/print/gv</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2> + <title>Xpdf</title> + <indexterm> + <primary><application>Xpdf</application></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>PDF</primary> + <secondary>bekijken</secondary> + </indexterm> + + <para>Als je een kleine &os; PDF-viewer wilt, is + <application>Xpdf</application> een lichtgewicht en + efficiënte viewer. Het heeft erg weinig bronnen nodig en + is zeer stabiel. Het gebruikt de standaard X-fonts en heeft + <application>&motif;</application> niet nodig noch enige andere + X-toolkit.</para> + + <para>Gebruik dit commando om het <application>Xpdf</application> + package te installeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r xpdf</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is of als je prefereert om + de ports collectie te gebruiken:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/xpdf</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + + <para>Als de installatie eenmaal voltooid is, kan je + <application>Xpdf</application> starten en de rechtermuisknop + gebruiken om het menu te activeren.</para> + </sect2> + + <sect2> + <title>GQview</title> + <indexterm> + <primary><application>GQview</application></primary> + </indexterm> + + <para><application>GQview</application> is een + afbeeldingsbeheerder. Je kan een bestand bekijken met een + enkele klik, een externe editor opstarten, thumbnail-voorbeelden + krijgen, en veel meer. Het bevat ook een diapresentatie-modus en + enkele standaard bestandsoperaties. Je kan + afbeeldingsverzamelingen beheren en eenvoudig duplicaten vinden. + <application>GQview</application> kan over het volledige scherm + laten zien en ondersteunt internationalisatie.</para> + + <para>Als je het <application>GQview</application> package wilt + installeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gqview</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is of als je prefereert om + de ports collectie te gebruiken:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/graphics/gqview</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="desktop-finance"> + <title>Financiën</title> + + <para>Als je, om wat voor rede dan ook, jouw persoonlijke + financiën op jouw &os; bureaublad wilt beheren, zijn er + enkele krachtige en gemakkelijk te gebruiken applicaties klaar om + geïnstalleerd te worden. Sommigen van hen zijn compatibel + met wijdverspreide bestandsformaten zoals die van + <application><trademark class="registered">Quicken</trademark> + </application> documenten.</para> + + <para>Dit gedeelte behandelt deze applicaties:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="4"> + <thead> + <row> + <entry>Applicatienaam</entry> + <entry>Benodigde bronnen</entry> + <entry>Installatie vanuit ports</entry> + <entry>Belangrijkste afhankelijkheden</entry> + </row> + </thead> + + <tbody> + <row> + <entry><application>GnuCash</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>zwaar</entry> + <entry><application>GNOME</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Gnumeric</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>zwaar</entry> + <entry><application>GNOME</application></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Abacus</application></entry> + <entry>weinig</entry> + <entry>licht</entry> + <entry><application>Tcl/Tk</application></entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + + <sect2> + <title>GnuCash</title> + <indexterm> + <primary><application>GnuCash</application></primary> + </indexterm> + + <para><application>GnuCash</application> is deel van de + <application>GNOME</application> inspanning om + gebruikersvriendelijke doch krachtige applicaties aan + eindgebruikers te leveren. Met + <application>GnuCash</application> kun je jouw inkomsten en + uitgaven, jouw bankrekeningen en jouw voorraden bijhouden. Het + bevat een intuïtieve interface terwijl het erg + professioneel blijft.</para> + + <para><application>GnuCash</application> levert een slim register, + een hiërarchisch systeem van rekeningen, vele + toetsenbordversnellers en auto-completiemethoden. Het kan een + enkele transactie splitsen in meerdere meer gedetailleerde + stukken. <application>GnuCash</application> kan + <application>Quicken</application> QIF-bestanden invoeren en + samenvoegen. Het kan ook met de meeste internationale datum- en + geldeenheidformaten omgaan.</para> + + <para>Om <application>GnuCash</application> op jouw systeem te + installeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gnucash</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is, kun je de ports + collectie gebruiken:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/finance/gnucash</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2> + <title>Gnumeric</title> + <indexterm> + <primary><application>Gnumeric</application></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>spreadsheet</primary> + <secondary><application>Gnumeric</application></secondary> + </indexterm> + + <para><application>Gnumeric</application> is een spreadsheet, deel + van de <application>GNOME</application> bureaubladomgeving. Het + bevat handig automatisch <quote>raden</quote> van + gebruikersinvoer afhankelijk van het celformaat en een + autovulsysteem voor vele sequenties. Het kan bestanden in een + aantal populaire formaten zoals die van + <application>Excel</application>, + <application>Lotus 1-2-3</application>, of + <application>Quattro Pro</application> invoeren. + <application>Gnumeric</application> ondersteunt grafieken door + middel van het <filename role="package">math/guppi</filename> + grafiekprogramma. Het heeft een groot aantal ingebouwde + functies en staat alle gebruikelijke celformaten zoals + nummer, geldeenheid, datum, tijd, en veel meer toe.</para> + + <para>Om <application>Gnumeric</application> als package te + installeren, typ in:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r gnumeric</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is, kun je de ports + collectie gebruiken door middel van:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/math/gnumeric</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + + <sect2> + <title>Abacus</title> + <indexterm> + <primary><application>Abacus</application></primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>spreadsheet</primary> + <secondary><application>Abacus</application></secondary> + </indexterm> + + <para><application>Abacus</application> is een kleine en + gemakkelijk te gebruiken spreadsheet. Het bevat veel ingebouwde + functies die nuttig zijn in verschillende domeinen zoals + statistiek, financiën, en wiskunde. Het kan het + <application>Excel</application> bestandsformaat in- en + uitvoeren. <application>Abacus</application> kan &postscript; + uitvoer produceren.</para> + + <para>Om <application>Abacus</application> vanuit zijn package te + installeren:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>pkg_add -r abacus</userinput></screen> + + <para>Als het package niet beschikbaar is, kun je als volgt de + ports collectie gebruiken:</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>cd /usr/ports/deskutils/abacus</userinput> +&prompt.root; <userinput>make install clean</userinput></screen> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="desktop-summary"> + <title>Samenvatting</title> + + <para>Hoewel &os; populair is bij ISP's om zijn prestaties en + stabiliteit, is het behoorlijk klaar voor dagelijks gebruik als + een bureaublad. Met enkele duizenden applicaties beschikbaar als + <ulink url="&url.base;/where.html">packages</ulink> of + <ulink url="&url.base;/ports/index.html">ports</ulink>, + kun je een perfect bureaublad bouwen dat aan al jouw noden + voldoet.</para> + + <para>Als je eenmaal de installatie van jouw bureaublad bereikt + hebt, wil je misschien een stap verder gaan met + <filename role="package">misc/instant-workstation</filename>. + Deze <quote>meta-port</quote> stelt je in staat om een typische + verzameling ports voor een werkstation op te bouwen. Je kan het + aanpassen door + <filename>/usr/ports/misc/instant-workstation/Makefile</filename> + te bewerken. Volg de syntaxis die gebruikt is voor de + standaardverzameling om ports toe te voegen of te verwijderen, en + bouw het met de gebruikelijke procedure. Uiteindelijk zul je in + staat zijn om één groot package te creëren dat + overeenkomt met jouw hoogstpersoonlijke bureaublad en het te + installeren op jouw andere werkstations!</para> + + <para>Hier is een snel overzicht van alle bureaubladapplicaties die + in dit hoofdstuk behandeld zijn:</para> + + <informaltable frame="none"> + <tgroup cols="3"> + <thead> + <row> + <entry>Applicatienaam</entry> + <entry>Packagenaam</entry> + <entry>Portnaam</entry> + </row> + </thead> + + <tbody> + <row> + <entry><application>Mozilla</application></entry> + <entry><literal>mozilla</literal></entry> + <entry><filename role="package">www/mozilla</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>&netscape;</application></entry> + <entry><literal>linux-netscape7</literal></entry> + <entry><filename role="package">www/netscape7</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Opera</application></entry> + <entry><literal>linux-opera</literal></entry> + <entry><filename role="package">www/linux-opera</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Firefox</application></entry> + <entry><literal>firefox</literal></entry> + <entry><filename role="package">www/firefox</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>KOffice</application></entry> + <entry><literal>koffice-kde3</literal></entry> + <entry><filename role="package">editors/koffice-kde3</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>AbiWord</application></entry> + <entry><literal>AbiWord-gnome</literal></entry> + <entry><filename role="package">editors/AbiWord</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>The GIMP</application></entry> + <entry><literal>gimp</literal></entry> + <entry><filename role="package">graphics/gimp1</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>OpenOffice.org</application></entry> + <entry><literal>openoffice</literal></entry> + <entry><filename role="package">editors/openoffice</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>&acrobat.reader;</application></entry> + <entry><literal>acroread5</literal></entry> + <entry><filename role="package">print/acroread5</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>gv</application></entry> + <entry><literal>gv</literal></entry> + <entry><filename role="package">print/gv</filename></entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Xpdf</application></entry> + <entry><literal>xpdf</literal></entry> + <entry><filename role="package">graphics/xpdf</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>GQview</application></entry> + <entry><literal>gqview</literal></entry> + <entry><filename role="package">graphics/gqview</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>GnuCash</application></entry> + <entry><literal>gnucash</literal></entry> + <entry><filename role="package">finance/gnucash</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Gnumeric</application></entry> + <entry><literal>gnumeric</literal></entry> + <entry><filename role="package">math/gnumeric</filename> + </entry> + </row> + + <row> + <entry><application>Abacus</application></entry> + <entry><literal>abacus</literal></entry> + <entry><filename role="package">deskutils/abacus</filename> + </entry> + </row> + </tbody> + </tgroup> + </informaltable> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/disks/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/disks/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..140975c79e --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/disks/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= disks/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/disks/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/disks/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..a8a4ea0899 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/disks/chapter.sgml @@ -0,0 +1,646 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="disks"> + <title>* Opslag</title> + + <sect1 id="disks-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="disks-naming"> + <title>* Device namen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="disks-adding"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>David</firstname> + <surname>O'Brien</surname> + <contrib>Origineel bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 26 Apr 1998 --> + </sect1info> + <title>* Disks toevoegen</title> + + <sect2> + <title>* Gebruik maken van &man.sysinstall.8;</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Gebruik maken van command line hulpprogramma's</title> + + <sect3> + <title>* Slices gebruiken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Specifiek</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="raid"> + <title>* RAID</title> + + <sect2 id="raid-soft"> + <title>* Software RAID</title> + + <sect3 id="ccd"> + <sect3info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Christopher</firstname> + <surname>Shumway</surname> + <contrib>Origineel werk van </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Brown</surname> + <contrib>Herzien door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect3info> + <title>* Concatenated Disk Driver (CCD) configuratie</title> + + <sect4 id="ccd-installhw"> + <title>* De hardware installeren</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="ccd-setup"> + <title>* De CCD opzetten</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="ccd-buildingfs"> + <title>* Het bestandssysteem bouwen</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="ccd-auto"> + <title>* Alles automatiseren</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="vinum"> + <title>De Vinum volume beheerder</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="raid-hard"> + <title>* Hardware RAID</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Opnieuw bouwen van ATA RAID1 arrays</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="creating-cds"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Mike</firstname> + <surname>Meyer</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + <!-- mwm@mired.org --> + </author> + </authorgroup> + <!-- Apr 2001 --> + </sect1info> + <title>* Creeëren en gebruiken van optische media (CDs)</title> + + <sect2> + <title>* Introductie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mkisofs"> + <title>* mkisofs</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="burncd"> + <title>* burncd</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="cdrecord"> + <title>* cdrecord</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="duplicating-audiocds"> + <title>* Audio CD's dupliceren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="imaging-cd"> + <title>* Data CD's dupliceren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mounting-cd"> + <title>* Data CD's gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="rawdata-cd"> + <title>* Raw data CD's branden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="atapicam"> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Fonvieille</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + <title>* De ATAPI/CAM driver gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="creating-dvds"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Fonvieille</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- Feb 2004 --> + </sect1info> + <title>* Creeëren en gebruiken van optische media (DVDs)</title> + + <sect2> + <title>* Introductie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Configuratie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Data DVD's branden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Een DVD-video branden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Een DVD+RW gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Eeen DVD-RW gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Multisession</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Voor meer informatie</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="floppies"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Julio</firstname> + <surname>Merino</surname> + <contrib>Origineel werk door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 24 Dec 2001 --> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Martin</firstname> + <surname>Karlsson</surname> + <contrib>Herschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 27 Apr 2003 --> + </sect1info> + <title>* Creeëren en gebruiken van diskettes</title> + + <sect2> + <title>* Diskettes formatteren</title> + + <sect3> + <title>* Het apparaat</title> + + <sect4> + <title>* De disk grootte in 4.X en eerdere releases</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* De disk grootte in 5.X en verder</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Formatteren</title> + + <sect4> + <title>* Formatteren in 4.X en eerdere releases</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Formatteren in 5.X en verder</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het disk label</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het bestandssysteem</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De diskette gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="backups-tapebackups"> + <title>* Creeëren en gebruiken van data tapes</title> + + <sect2 id="backups-tapebackups-4mm"> + <title>* 4mm (DDS: Digital Data Storage)</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="backups-tapebackups-8mm"> + <title>* 8mm (Exabyte)</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="backups-tapebackups-qic"> + <title>* QIC</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="backups-tapebackups-mini"> + <title>* XXX* Mini-Cartridge</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="backups-tapebackups-dlt"> + <title>* DLT</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="backups-tapebackups-ait"> + <title>* AIT</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De nieuwe tape voor de eerste keer gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="backups-floppybackups"> + <title>* Backups naar een diskette</title> + + <sect2 id="floppies-using"> + <title>* Kan ik een disktte gebruiken om mijn data te + backuppen?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="floppies-creating"> + <title>* Hoe backup ik mijn data naar diskettes?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="floppies-compress"> + <title>* Kan ik mijn backup comprimeren?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="floppies-restoring"> + <title>* Hoe restore ik mijn backups?</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="backup-basics"> + <title>* Backup basics</title> + + <sect2> + <title>* Dump en Restore</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <command>tar</command></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <command>cpio</command></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <command>pax</command></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="backups-programs-amanda"> + <title>* <application>Amanda</application></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Niets doen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Welk backup programma is het beste?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Nood herstel procedure</title> + + <sect3> + <title>* Voor de ramp</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Na de ramp</title> + + <para></para> + </sect3> + +<![ %not.published; [ + + <sect3> + <title>* Ik had me niet voorbereid op een ramp, wat nu?</title> + + <para></para> + </sect3> +]]> + + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="disks-virtual"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Fonvieille</surname> + <contrib>Gereorganiseerd en verbeterd door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Netwerk, Geheugen, en bestands gesteunde + bestandssytemen</title> + + <sect2 id="disks-vnconfig"> + <title>* Bestands ondersteunde bestandssystemen onder + &os; 4.X</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="disks-mdconfig"> + <title>* Bestands ondersteunde bestandssystemen onder + &os; 5.X</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="disks-md-freebsd4"> + <title>* Geheugen ondersteunde bestandssystemen onder + &os; 4.X</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="disks-md-freebsd5"> + <title>* Geheugen ondersteunde bestandssystemen onder + &os; 5.X</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Ontkoppelen van een geheugen disk van het systeem</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="snapshots"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 15 JUL 2002 --> + </sect1info> + <title>* Bestandssysteem momentopnames</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="quotas"> + <title>* Bestandssysteem quota's</title> + + <sect2> + <title>* Je systeem configureren voor gebruik met disk + quota's</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het zetten van quota limieten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Controleren van quota limieten en disk gebruik</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Quota's over NFS</title> + <indexterm><primary>NFS</primary></indexterm> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="disks-encrypting"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Lucky</firstname> + <surname>Green</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + <affiliation> + <address><email>shamrock@cypherpunks.to</email></address> + </affiliation> + </author> + </authorgroup> + <!-- 11 MARCH 2003 --> + </sect1info> + <title>* Encrypted disk partities</title> + + <sect2> + <title>* gdbe aanzetten in de kernel</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De encrypted harddisk voorbereiden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Koppelen van bestaande encrypted bestandssystemen</title> + + <sect3> + <title>* Automatisch koppelen van encrypted partities</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Cryptografische beveilingen door gdbe</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Compatibiliteits kwesties</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/eresources/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/eresources/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..cb030a0162 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/eresources/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= eresources/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/eresources/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/eresources/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..35e8f76d92 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/eresources/chapter.sgml @@ -0,0 +1,87 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<appendix id="eresources"> + <title>* Bronnen op het internet</title> + + <sect1 id="eresources-mail"> + <title>* Mailing lijsten</title> + + <sect2 id="eresources-summary"> + <title>* Lijst samenvatting</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="eresources-subscribe"> + <title>* Hoe kun je je inschrijven</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="eresources-charters"> + <title>* Lijst onderwerpen</title> + + <para></para> + </sect2> + <sect2 id="eresources-mailfiltering"> + <title>* Filteren op de mailing lijsten</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="eresources-news"> + <title>* Usenet nieuwsgroepen</title> + + <sect2> + <title>* BSD specifieke nieuwsgroepen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Andere interessante &unix; nieuwsgroepen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* X window systeem</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="eresources-web"> + <title>* Webservers</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="eresources-email"> + <title>* Email adressen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="eresources-shell"> + <title>* Shell accounts</title> + + <para></para> + </sect1> +</appendix> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../appendix.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "appendix") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..738cdb647d --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= install/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..a4656f0da3 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/chapter.sgml @@ -0,0 +1,485 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="install"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Herstructureerd, gereorganiseerd en delen + herschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Randy</firstname> + <surname>Pratt</surname> + <contrib>De sysinstall handleiding, screenshots, and algemeen + exemplaar door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- January 2000 --> + </chapterinfo> + <title>* &os; Installeren</title> + + <sect1 id="install-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="install-pre"> + <title>* Taken voor het installeren</title> + + <sect2 id="install-inventory"> + <title>* Inventariseer je computer</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Maak een backup van je data</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="install-where"> + <title>* Beslis waar je &os; wilt installeren</title> + + <sect3 id="install-where-i386"> + <title>* Harddisk structuur voor de &i386;</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Harddisk structuur voor de Alpha</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Verzamel je netwerk configuratie instellingen</title> + + <sect3> + <title>* Verbinding maken met een ethernet netwerk of een + kabel/DSL modem.</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Verbinding maken met gebruik van een modem</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Controleer de &os; Errata</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Verkrijg de &os; installatie bestanden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="install-floppies"> + <title>* Bereid de bootmedia voor</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="install-start"> + <title>* De installatie starten</title> + + <sect2 id="install-starting"> + <title>* Opstarten</title> + + <sect3 id="install-starting-i386"> + <title>* Opstarten voor de &i386;</title> + + <para></para> + </sect3> + <sect3> + <title>Opstarten voor de Alpha</title> + + <para></para> + </sect3> + + </sect2> + + <sect2 id="start-userconfig"> + <title>* Kernel configuratie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="view-probe"> + <title>* Nakijken van de device probe resultaten</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="using-sysinstall"> + <title>* Sysinstall introductie</title> + + <sect2 id="select-doc"> + <title>* Het documentatie menu selecteren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="keymap"> + <title>* Het Keymap menu selecteren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="viewsetoptions"> + <title>* Installatie opties scherm</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="start-install"> + <title>* Een standaard installatie beginnen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="install-steps"> + <title>* Disk ruimte toewijzen</title> + + <sect2 id="install-drive-bios-numbering"> + <title>BIOS schijf numering</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="main-fdisk"> + <title>* Slices maken met behulp van FDisk</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="bootmgr"> + <title>* Installeren van een boot manager</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Slices aanmaken op een andere schrijf</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="disklabeleditor"> + <title>* Partities maken met behulp van + <application>Disklabel</application></title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="install-choosing"> + <title>* Kiezen wat je moet installeren</title> + + <sect2 id="distset"> + <title>* De distributie set selecteren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="portscol"> + <title>* De ports collectie installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="install-media"> + <title>* De installatie media kiezen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="install-final-warning"> + <title>* De installatie uitvoeren</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="install-post"> + <title>* Na de installatie</title> + + <sect2 id="inst-network-dev"> + <title>* Netwerk device configuratie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="gateway"> + <title>* Gateway configureren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="inetd-services"> + <title>* Internet services configureren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="ftpanon"> + <title>* Anonieme FTP</title> + + <sect3 id="deny-anon"> + <title>* Anonieme FTP weigeren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="ftpallow"> + <title>* Anonieme FTP toestaan</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="nfsconf"> + <title>* Het netwerk bestandssysteem configureren</title> + + <sect3 id="nsf-server-options"> + <title>* NFS server</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="nfs-client-options"> + <title>* NFS client</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="securityprofile"> + <title>* Beveilingsprofiel</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="console"> + <title>* Systeem console instellingen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="timezone"> + <title>* De tijdszone instellen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="linuxcomp"> + <title>* Linux compatibiliteit</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mouse"> + <title>* Muis instellingen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="network-services"> + <title>* Extra netwerk services configureren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="x-server"> + <title>* De X server configureren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="default-desktop"> + <title>* De standaard X desktop kiezen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="packages"> + <title>* Pakketten installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="addusers"> + <title>* Gebruikers en groepen toevoegen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="rootpass"> + <title>* Het zetten van het <username>root</username> + wachtwoord</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="exit-inst"> + <title>* De installatie verlaten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="freebsdboot"> + <title>* &os; opstarten</title> + + <sect3 id="freebsdboot-i386"> + <title>* &os; opstarten op een &i386;</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* &os; opstarten op een Alpha</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="shutdown"> + <title>* &os; uitschakelen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="install-supported-hardware"> + <title>* Ondersteunde hardware</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="install-trouble"> + <title>* Problemen oplossen</title> + + <sect2> + <title>* Wat moet ik doen als er iets misgaat</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Omgaan met bestaande &ms-dos; partities</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Gebruik maken van &ms-dos; en &windows; + bestandssystemen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Alpha gebruikers vragen en antwoorden</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="install-advanced"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Valentino</firstname> + <surname>Vaschetto</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <!-- May 2001 --> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Geavanceerde installatie handleiding</title> + + <sect2 id="headless-install"> + <title>* Installeren van &os; op een systeem zonder monitor + of keyboard</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="install-diff-media"> + <title>* Je eigen installatie media voorbereiden</title> + + <sect2 id="install-cdrom"> + <title>* Het creeën van een installatie CDROM</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="install-ftp"> + <title>* Het creeën van een locale FTP server met een + &os; disk</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het creeën van installatie diskettes</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="install-msdos"> + <title>* Installeren vanaf een &ms-dos; partitie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Creeën van een installatie tape</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Voordat je gaat installeren over een netwerk</title> + + <sect3> + <title>* Voordat je gaat installeren via NFS</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir1.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir1.dot new file mode 100644 index 0000000000..f259e8377d --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir1.dot @@ -0,0 +1,7 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/"; + root -> "A2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir2.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir2.dot new file mode 100644 index 0000000000..b846c82399 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir2.dot @@ -0,0 +1,8 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/" -> "B1/"; + "A1/" -> "B2/"; + root -> "A2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir3.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir3.dot new file mode 100644 index 0000000000..178a3a91bb --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir3.dot @@ -0,0 +1,8 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/"; + root -> "A2/" -> "B1/"; + "A2/" -> "B2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir4.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir4.dot new file mode 100644 index 0000000000..82d12b421a --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir4.dot @@ -0,0 +1,9 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/"; + root -> "A2/" -> "B1/" -> "C1/"; + "B1/" -> "C2/"; + "A2/" -> "B2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir5.dot b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir5.dot new file mode 100644 index 0000000000..f5aa6e01dc --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/install/example-dir5.dot @@ -0,0 +1,9 @@ +// $FreeBSD$ + +digraph directory { + root [label="Root\n/"]; + root -> "A1/" -> "C1/"; + "A1/" -> "C2/"; + root -> "A2/" -> "B1/"; + "A2/" -> "B2/"; +} diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/introduction/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/introduction/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..4c22f7ce8a --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/introduction/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= introduction/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/introduction/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/introduction/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..584cb25688 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/introduction/chapter.sgml @@ -0,0 +1,1073 @@ +<!-- + The FreeBSD Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.97 + +--> + +<chapter id="introduction"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Gereorganiseerd en delen + herschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Arjan</firstname> + <surname>van Leeuwen</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + + <title>Introductie</title> + + <sect1 id="introduction-synopsis"> + <title>Samenvatting</title> + + <para>Welkom bij &os;! Dit hoofdstuk maakt je bekend met de + verschillende aspecten van het &os; Project, zoals zijn + geschiedenis, doelen, ontwikkelmodel en meer.</para> + + <para>Na het lezen van dit hoofdstuk weet je de volgende + dingen:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Hoe &os; gerelateerd is aan andere + besturingssystemen.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De geschiedenis van het &os; Project.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De doelen van het &os; Project.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De fundering van het &os; open-source + ontwikkelmodel.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>En natuurlijk: waar de naam <quote>&os;</quote> vandaan + komt.</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + </sect1> + + <sect1 id="nutshell"> + <title>Welkom bij &os;!</title> + <indexterm><primary>4.4BSD-Lite</primary></indexterm> + + <para>&os; is een op 4.4BSD-Lite gebaseerd besturingssysteem + voor Intel (x86 en &itanium;), AMD64, + <trademark>Alpha</trademark> en Sun &ultrasparc; computers. + Ook zijn er verscheidene ports naar andere architecturen in + voorbereiding. Als je wilt, kun je meer informatie vinden + over de <link linkend="history">geschiedenis van &os;</link>. + Of over de <link linkend="relnotes">huidige release</link>. + Als je erin geïnteresseerd bent om iets bij te dragen aan + het Project (code, hardware, geld), bekijk dan het + <ulink url="../../articles/contributing/index.html">Bijdragen + aan &os;</ulink> artikel.</para> + + <sect2 id="os-overview"> + <title>Wat kan &os;?</title> + + <para>&os; heeft veel mogelijkheden die het bespreken waard zijn. + Hier zijn er enkelen op een rij gezet:</para> + + <itemizedlist> + <indexterm><primary>preemptive + multitasking</primary></indexterm> + <listitem> + <para><emphasis>Preemptive multitasking</emphasis> zorgt + ervoor dat meerdere programma's en gebruikers op dezelfde + computer kunnen werken, zonder dat de systeemrespons of + stabiliteit beïnvloed worden.</para> + </listitem> + + <indexterm><primary>Meerdere gebruikers</primary></indexterm> + <listitem> + <para>Ondersteuning voor <emphasis>meerdere + gebruikers</emphasis> maakt het mogelijk dat + verschillende mensen een &os; systeem tegelijkertijd + kunnen gebruiken voor een groot aantal taken. Dit + betekent bijvoorbeeld dat randapparaten als printers en + tapedrives gedeeld kunnen worden door alle gebruikers van + het systeem, en dat individuele beperkingen ingesteld + kunnen worden voor gebruikers of voor groepen gebruikers, + zodat kritieke systeembronnen beschermd kunnen worden + tegen onrechtmatig of overmatig gebruik.</para> + </listitem> + + <indexterm><primary>TCP/IP netwerken</primary></indexterm> + <listitem> + <para>Krachtige mogelijkheden voor <emphasis>TCP/IP + netwerken</emphasis> met ondersteuning voor + industriestandaarden als SLIP, PPP, NFS, DHCP en NIS. Dit + betekent dat je &os;-systeem makkelijk kan samenwerken + met andere systemen, en dat het kan functioneren als + bedrijfsserver, waarbij het belangrijke functies als NFS + (bestandsdeling over het netwerk), email, web services, + FTP, routing en firewall-diensten kan aanbieden.</para> + </listitem> + + <indexterm><primary>Geheugenbeveiliging</primary></indexterm> + <listitem> + <para><emphasis>Geheugenbeveiliging</emphasis> garandeert dat + applicaties (of gebruikers) elkaar niet kunnen storen. Een + crashende applicatie heeft totaal geen effect op andere + applicaties.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>&os; is een <emphasis>32-bits</emphasis> + besturingssysteem (<emphasis>64-bits</emphasis> op de + Alpha, &itanium;, AMD64, en &ultrasparc;) en is van de + grond af aan zo ontworpen.</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>X Window System</primary> + <seealso>XFree86</seealso> + </indexterm> + + <listitem> + <para>Het <emphasis>X Window System</emphasis> + (X11R6), een industriële standaard, biedt een + grafische userinterface (GUI) met als enige + benodigdheden een VGA-kaart en een beeldscherm.</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>binaire compatibiliteit</primary> + <secondary>Linux</secondary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>binaire compatibiliteit</primary> + <secondary>SCO</secondary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>binaire compatibiliteit</primary> + <secondary>SVR4</secondary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>binaire compatibiliteit</primary> + <secondary>BSD/OS</secondary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>binaire compatibiliteit</primary> + <secondary>NetBSD</secondary> + </indexterm> + <listitem> + <para><emphasis>binaire compatibiliteit</emphasis> met veel + programma's gemaakt voor Linux, SCO, SVR4, BSDI en NetBSD + maakt het mogelijk om deze programma's zonder + snelheidsverlies te draaien op &os;.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Duizenden applicaties zijn beschikbaar in de &os; + <emphasis>ports</emphasis> en <emphasis>packages</emphasis> + collectie. Waarom zoeken op het internet als het allemaal + al voor je klaarstaat?</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Duizenden andere en + <emphasis>makkelijk over te zetten</emphasis> applicaties + zijn beschikbaar op het Internet. &os; is + broncode-compatibel met de meeste populaire + commerciële &unix; systemen, wat betekent dat veel + applicaties nagenoeg geen wijzigingen vereisen om te + compileren op &os;.</para> + </listitem> + + <indexterm><primary>Virtueel geheugen</primary></indexterm> + <listitem> + <para>Het demand-paged <emphasis>virtueel + geheugen</emphasis> en de <quote>gecombineerde VM/buffer + cache</quote> van &os; zorgen ervoor dat applicaties met + grote geheugenbehoeften niets te kort komen, terwijl de + systeemrespons niet achteruit gaat.</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Symmetric Multi-Processing (SMP)</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><emphasis>SMP</emphasis>-ondersteuning voor computers + met meerdere processoren.</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>compilers</primary> + <secondary>C</secondary> + </indexterm> + + <indexterm> + <primary>compilers</primary> + <secondary>C++</secondary> + </indexterm> + + <indexterm> + <primary>compilers</primary> + <secondary>FORTRAN</secondary> + </indexterm> + + <listitem> + <para>Een volledige <emphasis>C</emphasis>, + <emphasis>C++</emphasis>, <emphasis>Fortran</emphasis> en + <emphasis>Perl</emphasis> ontwikkelomgeving. + Vele andere programmeertalen, te gebruiken voor onderzoek + of geavanceerde ontwikkeling, zijn ook beschikbaar in de + ports en packages collectie.</para> + </listitem> + + <indexterm><primary>broncode</primary></indexterm> + <listitem> + <para>De <emphasis>broncode</emphasis> van het hele + systeem is beschikbaar, zodat je de volledige controle + over het systeem in handen hebt. Waarom zou je genoegen + nemen met alleen het erewoord van de softwarefabrikant + als een compleet open systeem ook tot de + mogelijkheden behoort?</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Uitgebreide <emphasis>online + documentatie</emphasis>.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><emphasis>En nog veel meer!</emphasis></para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <indexterm> + <primary>4.4BSD-Lite</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>Computer Systems Research Group (CSRG)</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>U.C. Berkeley</primary> + </indexterm> + <para>&os; is gebaseerd op de 4.4BSD-Lite release van de + Computer Systems Research Group (CSRG) aan de University + of California in Berkeley, en borduurt voort op een lange + traditie van ontwikkeling van BSD-systemen. Het &os; Project + heeft duizenden uren gestoken in het fine-tunen van het + systeem voor maximale prestaties en betrouwbaarheid in + realistische en veel voorkomende situaties. Terwijl veel + commerciële bedrijven blijven worstelen met het + uitbrengen van besturingssystemen met dergelijke + mogelijkheden, prestaties en betrouwbaarheid, kan + &os; deze <emphasis>nu</emphasis> bieden!</para> + + <para>De toepassingen voor &os; worden alleen beperkt door uw + eigen fantasie. Van software-ontwikkeling tot + fabrieksautomatisering, van voorraadbeheersing tot de + azimuth-correctie van een satellietantenne; als het kan met + een commercieel &unix;-product, dan kan het ook met + &os;! &os; vaart ook wel bij de letterlijk duizenden + open-source programma's, vaak van bijzonder hoge kwaliteit, + die ontwikkeld zijn in onderzoekscentra, universiteiten over + de hele wereld en open-source gemeenschappen, en die + beschikbaar zijn voor weinig of geen geld. Ook steeds meer + commerciële applicaties vinden hun weg naar &os;.</para> + + <para>Omdat ook de broncode van &os; zelf vrij beschikbaar + is, kan het systeem zoveel als je zelf wilt aangepast worden + voor speciale toepassingen of projecten, op manieren die + meestal niet mogelijk zijn met besturingssystemen van + vooraanstaande commerciële softwarehuizen. Hier zijn een + aantal voorbeelden van toepassingen waar &os; voor gebruikt + wordt:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para><emphasis>Internetdiensten:</emphasis> De robuuste + TCP/IP netwerkarchitectuur die ingebouwd zit in + &os; maakt het een ideaal platform voor verscheidene + internetdiensten, zoals:</para> + + <itemizedlist> + <indexterm> + <primary>FTP servers</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para>FTP servers</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>web servers</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para>World Wide Web servers (standaard of beveiligd + [SSL])</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>firewall</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>IP-maskering</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para>Firewalls en NAT (<quote>IP-maskering</quote>) + gateways</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>e-mail</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para>E-mail servers</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>USENET</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para>USENET nieuws of Bulletin Board (BBS) + systemen</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>En meer...</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>Met &os; kun je gemakkelijk beginnen op een goedkope + standaard-PC, om later verder te gaan op een professioneel + Xeon-systeem met 4 processoren (of meer!) en + RAID opslagsystemen als uw bedrijf groeit.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><emphasis>Onderwijs:</emphasis> Ben je + informatica-student, of zit je in een ander vakgebied dat + hier mee te maken heeft? Er is geen betere manier om + besturingssystemen, computerarchitecturen en netwerken te + bestuderen dan de hands-on open-source ervaring die &os; + kan bieden. Gratis beschikbare programma's voor CAD, + wiskundige toepassingen en grafisch ontwerp maken &os; + ook heel handig voor mensen wiens primaire interesse voor + de computer ligt bij het voltooien van + <emphasis>ander</emphasis> werk!</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><emphasis>Onderzoek:</emphasis> Omdat de broncode van + het volledige systeem beschikbaar is, vormt &os; een + uitstekende basis voor het onderzoeken van + besturingssystemen of andere takken in de informatica. + De open natuur van &os; maakt het ook mogelijk voor + groepen mensen over de hele wereld om met elkaar samen + te werken, zonder men zich zorgen hoeft te maken over + speciale licentieovereenkomsten of beperkingen + op wat er besproken kan worden in open fora.</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>router</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>DNS Server</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><emphasis>Networking:</emphasis> Nieuwe router + nodig? Of een name server (DNS)? Een firewall om uw + interne netwerk te beschermen? &os; kan die ongebruikte + 486 of Pentium PC die nog ergens in een hoekje ligt + gemakkelijk omtoveren tot een geavanceerde router met + uitgebreide packet-filtering mogelijkheden.</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>X Window System</primary> + <secondary>XFree86</secondary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>X Window System</primary> + <secondary>Accelerated-X</secondary> + </indexterm> + <listitem> + <para><emphasis>X Window workstation:</emphasis> &os; is een + prima keuze als goedkope X terminal oplossing, door + gebruik te maken van de gratis beschikbare &xfree86; + server of een van de commerciële servers aangeboden + door <ulink url="http://www.xig.com">Xi Graphics</ulink>. + In tegenstelling tot een pure X terminal kun je met &os; + ook applicaties lokaal draaien, wat een verlichting van + de centrale server tot gevolg kan hebben. &os; heeft + zelfs de mogelijkheid om <quote>schijfloos</quote> op te + starten, zodat individuele workstations nog goedkoper en + makkelijker te beheren zijn.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><emphasis>Desktop:</emphasis> De beschikbaarheid van + geavanceerde bureabladomgevingen als KDE en GNOME en + kantoortoepassingen als tekstverwerkers en + spreadsheet-programma's in de ports en packages collectie + maken van &os; een uitgebreid desktop-platform. Of je nu + thuis of op het werk de PC nodig hebt, &os; zorgt ervoor + dat je snel, efficiënt en veilig kunt werken!</para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>GNU Compiler Collection</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><emphasis>Software Ontwikkeling:</emphasis> + Bij het standaard &os;-systeem zit al een volledige + verzameling van ontwikkelgereedschappen, inclusief de + bekende GNU C/C++ compiler en debugger.</para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>&os; is beschikbaar in zowel broncode als binaire vorm op + CDROM, DVD en via FTP. Zie <xref linkend="mirrors"> voor meer + informatie over het verkrijgen van &os;.</para> + </sect2> + + <sect2> + <title>Wie gebruikt &os;?</title> + + <indexterm> + <primary>Gebruikers</primary> + <secondary>Grote sites die &os; draaien</secondary> + </indexterm> + + <para>&os; is de drijvende kracht achter enkele van de grootste + sites die het internet kent, zoals:</para> + + <itemizedlist> + <indexterm> + <primary>Yahoo!</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.yahoo.com/">Yahoo!</ulink> + </para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Apache</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.apache.org/">Apache</ulink> + </para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Blue Mountain Arts</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.bluemountain.com/">Blue + Mountain Arts</ulink></para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Pair Networks</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.pair.com/">Pair + Networks</ulink></para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Sony Japan</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.sony.co.jp/">Sony + Japan</ulink></para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Netcraft</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.netcraft.com/">Netcraft</ulink> + </para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Weathernews</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.wni.com/">Weathernews</ulink> + </para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Supervalu</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink + url="http://www.supervalu.com/">Supervalu</ulink></para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>TELEHOUSE America</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.telehouse.com/">TELEHOUSE + America</ulink></para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>Sophos Anti-Virus</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink url="http://www.sophos.com/">Sophos + Anti-Virus</ulink></para> + </listitem> + + <indexterm> + <primary>JMA Wired</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para><ulink + url="http://www.jmawired.com/">JMA Wired</ulink></para> + </listitem> + </itemizedlist> + + <para>en nog veel meer.</para> + </sect2> + + </sect1> + + <sect1 id="history"> + <title>Over het &os; Project</title> + + <para>Deze paragraaf geeft je wat meer achtergrondinformatie over + het project, inclusief een korte geschiedenis, projectdoelen, + en het ontwikkelmodel van het project.</para> + + <sect2 id="intro-history"> + <sect2info role="firstperson"> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jordan</firstname> + <surname>Hubbard</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + + <title>Een Korte Geschiedenis van &os;</title> + + <indexterm><primary>386BSD Patchkit</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Hubbard, Jordan</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Williams, Nate</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Grimes, Rod</primary></indexterm> + <indexterm> + <primary>&os; Project</primary> + <secondary>geschiedenis</secondary> + </indexterm> + <para>Het &os; Project zag het licht in het begin van 1993, + gedeeltelijk als een voortzetting van de <quote>Unofficial + 386BSD Patchkit</quote> door de 3 laatste coördinatoren + van de patchkit: Nate Williams, Rod Grimes en ikzelf.</para> + + <indexterm><primary>386BSD</primary></indexterm> + <para>Ons oorspronkelijke doel was om een zogenaamde + 'snapshot'-release te maken van 386BSD, om een aantal + problemen hiermee op te lossen die niet op te lossen waren + met het patchkit-mechanisme dat wij eerder gebruikt hadden. + Sommigen kunnen zich misschien nog herinneren dat de + werktitel van het project in het begin nog + <quote>386BSD 0.5</quote> of <quote>386BSD Interim</quote> + was, refererend aan het oorspronkelijke doel.</para> + + <indexterm><primary>Jolitz, Bill</primary></indexterm> + <para>386BSD was het besturingssysteem van Bill Jolitz, en had + tot op dat moment geleden onder het feit dat er al bijna een + jaar niet naar omgekeken was. Terwijl de patchkit steeds + groter en onhandiger werd, waren wij het er unaniem over eens + dat er iets moest gebeuren, en beslisten om Bill te + assisteren bij het maken van een tussentijdse + <quote>cleanup</quote> snapshot. Deze plannen kwamen echter + tot een plotseling einde toen Bill Jolitz besliste om zijn + toestemming voor het project in te trekken, zonder dat + er een alternatief werd geboden.</para> + + <indexterm><primary>Greenman, David</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Walnut Creek CDROM</primary></indexterm> + <para>We deden er niet lang over om te beslissen dat het doel + nog steeds belangrijk was, zelfs zonder de ondersteuning van + Bill, dus werd de naam <quote>&os;</quote> aangenomen, naar + een idee van David Greenman. Onze oorpronkelijke doelen + werden opgesteld na het raadplegen van de gebruikers van het + systeem. Toen het erop begon te lijken dat dit project + misschien wel snel realiteit kon worden, contacteerde ik + Walnut Creek CDROM vanuit het oogpunt om de + distributiekanalen van &os; te verbeteren voor diegenen + die geen toegang hadden tot het Internet. Walnut Creek CDROM + ondersteunde niet alleen het idee om &os; op CD te + distribueren, maar bood het project ook een systeem en een + snelle internetverbinding om mee te werken. Zonder + Walnut Creek CDROM's bijna onbeperkte vertrouwen in wat op + dat moment nog een compleet onbekend project was, is het + onwaarschijnlijk dat &os; zo ver gekomen zou zijn, en zo + snel, als het vandaag de dag is.</para> + + <indexterm><primary>4.3BSD-Lite</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Net/2</primary></indexterm> + <indexterm><primary>U.C. Berkeley</primary></indexterm> + <indexterm><primary>386BSD</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Free Software Foundation</primary></indexterm> + <para>De eerste CDROM (en algemene op het Net beschikbare) + distributie was &os; 1.0, uitgebracht in december + 1993. Deze versie was gebaseerd op de 4.3BSD-Lite + (<quote>Net/2</quote>) tape van U.C. Berkeley, met veel + toevoegingen van 386BSD en de Free Software Foundation. Het + werd een redelijk succes voor een eerste aanbod, en werd + opgevolgd door de zeer succesvolle &os; 1.1 release in mei + 1994.</para> + + <indexterm><primary>Novell</primary></indexterm> + <indexterm><primary>U.C. Berkeley</primary></indexterm> + <indexterm><primary>Net/2</primary></indexterm> + <indexterm><primary>AT&T</primary></indexterm> + <para>Rond deze tijd vormde zich nogal onverwacht een + stormachtige lucht aan de horizon, toen Novell en + U.C. Berkeley hun langlopende rechtszaak over de legale + status van de Berkeley Net/2 tape oplosten met een schikking. + Een voorwaarde van deze schikking was dat U.C. Berkeley + toegaf dat grote delen van Net/2 <quote>beladen</quote> code + was en het eigendom van Novell, die deze code op haar beurt + overgenomen had van AT&T enige tijd hiervoor. Wat + Berkeley hiervoor terugkreeg was Novell's + <quote>zegen</quote> over de 4.4BSD-Lite release; wanneer + deze uitkwam zou Novell verklaren dat geen van de code hierin + eigendom van Novell was, en bestaande Net/2 gebruikers zou + sterk aanbevolen worden om over te stappen naar deze nieuwe + versie. Dit gold ook voor &os;, en het project werd de tijd + gegeven tot juli 1994 om te stoppen met het distribueren van + het eigen Net/2-gebaseerde product. De schikking liet wel toe + dat nog een laatste release werd uitgebracht voor de deadline, + en dat was &os; 1.1.5.1.</para> + + <para>&os; nam toen de enorme taak op zich om zichzelf + letterlijk opnieuw uit te vinden, met als basis een + volledig nieuwe en nogal incomplete verzameling van delen van + 4.4BSD-Lite. De <quote>Lite</quote> releases werden zo genoemd + omdat Berkeley's CSRG grote delen code die nodig waren om een + werkend systeem te construeren had weggelaten (om allerlei + legale redenen) en omdat de Intel port van 4.4 grotendeels + incompleet was. Het kostte het project tot november 1994 om + deze overstap te maken. Op dat moment werd &os; 2.0 op + het Net en op CDROM (aan het einde van december) uitgebracht. + Ondanks het feit dat deze release nog wat ruige kantjes had, + werd het een groot succes, en werd het gevolgd door de + robuustere en makkelijker te installeren &os; 2.0.5 in + juni 1995.</para> + + <para>We brachten &os; 2.1.5 uit in augustus 1996, en deze + bleek populair genoeg bij internet service providers (ISPs) + en andere commerciële gebruikers van &os; om nog een + release van de 2.1-STABLE tak te rechtvaardigen. Dit was + &os; 2.1.7.1, uitgebracht in februari 1997. Deze release + markeerde het einde van de hoofdstroomontwikkeling op + 2.1-STABLE; alleen beveilingsupdates en andere kritieke bug + fixes werden nog op deze tak uitgevoerd (RELENG_2_1_0).</para> + + <para>&os; 2.2 werd afgesplitst van de ontwikkelingstak + (<quote>-CURRENT</quote>) in november 1996 als RELENG_2_2, en + de eerste volledige release (2.2.1) werd uitgebracht in april + 1997. Andere releases van de 2.2 tak werden uitgebracht in de + zomer en herfst van '97. De laatste (2.2.8) verscheen in + november 1998. De eerste officiële 3.0 release verscheen + in oktober 1998, en was het begin van het einde voor de + 2.2 tak.</para> + + <para>Er was opnieuw een afsplitsing op 20 januari 1999, wat + leidde tot de 4.0-CURRENT en 3.x-STABLE takken. Vanuit + 3.X-STABLE werd versie 3.1 uitgebracht op 15 februari 1999, + 3.2 op 15 mei 1999, 3.3 op 16 september 1999, 3.4 op 20 + december 1999 en 3.5 op 24 juni 2000. De laatste werd enkele + dagen later gevolgd door een point release update naar 3.5.1, + om enkele net-ontdekte beveiligingsfouten in Kerberos te + corrigeren. Dit was de laatste release van de 3.X tak.</para> + + <para>Een nieuwe tak werd gemaakt op 13 maart 2000, de + 4.X-STABLE tak. Deze is ook op dit moment nog de + <quote>huidige -stable tak</quote>. Er zijn verschillende + releases van deze branch gemaakt: 4.0-RELEASE werd + geïntroduceerd in maart 2000, en de meest recente + &rel2.current;-RELEASE verscheen in &rel2.current.date;. + Ook in 2004 zullen er nog releases voortkomen uit de RELENG_4 + tak.</para> + + <para>De langverwachte 5.0-RELEASE werd aangekondigd op 19 + januari 2003. Deze optelling van bijna drie jaar werk, zette + &os; stevig neer op de weg naar geavanceerde multiprocessor- + en threading-ondersteuning en introduceerde nieuwe &os; ports + voor de &ultrasparc; en <literal>ia64</literal> architecturen. + Deze release werd gevolgd door 5.1 in juni 2003. In januari + 2004 verscheen de 5.2-RELEASE, nog geen maand later gevolgd + door de point release 5.2.1-RELEASE, die enkele kleine fouten + in de originele release corrigeerde. Behalve een hoop nieuwe + mogelijkheden bevatten de 5.X releases ook grote wijzigingen + in de onderliggende systeemarchitectuur. Deze vooruitgang + zorgt ook voor een systeem dat een enorme hoeveelheid + nieuwe en nog niet breed geteste code bevat. Dit is de reden + dat de 5.X releases door het project worden aangeduid als + <quote>New Technology</quote> releases, terwijl de 4.X serie + functioneert als <quote>Productie</quote>-release. Naarmate + de tijd verstrijkt zal 5.X aangeduid worden als -STABLE, en + zal begonnen worden met de ontwikkeling van een nieuwe tak, + 6.0-CURRENT.</para> + + <para>Op dit moment vinden grote en lange-termijn + ontwikkelprojecten plaats in de 5.X-CURRENT tak, en snapshot + releases van 5.X op CDROM (en, natuurlijk, op het Net) worden + continu beschikbaar gemaakt op + <ulink url="ftp://current.FreeBSD.org/pub/FreeBSD/snapshots/"> + de snapshot server</ulink>.</para> + + </sect2> + + <sect2 id="goals"> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jordan</firstname> + <surname>Hubbard</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + + <title>&os; Projectdoelen</title> + + <indexterm> + <primary>&os; Project</primary> + <secondary>doelen</secondary> + </indexterm> + <para>Het doel van het &os; Project is om software aan te bieden + die gebruikt kan worden voor iedere mogelijke toepassing, + zonder beperkingen. Velen van ons hebben een belangrijke + investering zitten in de code (en het project) en vinden het + niet erg om af en toe een financiële compensatie te + ontvangen, maar we stellen het zeker niet als voorwaarde. Wij + geloven dat onze eerste en belangrijkste <quote>missie</quote> + het aanbieden van code is, aan iedereen die het wil hebben, + voor wat voor doel dan ook, zodat de code zo breed mogelijk + gebruikt kan worden tot voordeel van zoveel mogelijk mensen. + Dit is, geloof ik, een van de meest fundamentele doelen van + Vrije Software, en een die wij enthousiast ondersteunen.</para> + + <indexterm> + <primary>GNU General Public License (GPL)</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>GNU Lesser General Public License (LGPL)</primary> + </indexterm> + <indexterm><primary>BSD Copyright</primary></indexterm> + <para>Sommige code in &os; valt onder de GNU General Public + License (GPL) of Library General Public License (LGPL). Deze + code heeft iets meer beperkingen, maar in ieder geval aan de + kant waarbij vrije toegang tot de code geforceerd wordt, in + plaats van het gebruikelijke tegenovergestelde hiervan. Door + de toegevoegde moeilijkheden die kunnen voortkomen uit het + commerciële gebruik van GPL software geven wij echter de + voorkeur aan het meer vrije BSD copyright, wanneer er een + redelijk alternatief voor handen is.</para> + </sect2> + + <sect2 id="development"> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Satoshi</firstname> + <surname>Asami</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + + <title>Het &os; Ontwikkelmodel</title> + + <indexterm> + <primary>&os; Project</primary> + <secondary>ontwikkelmodel</secondary> + </indexterm> + <para>De ontwikkeling van &os; is een erg open en flexibel + proces, en wordt gevormd door de bijdragen van letterlijk + honderden mensen over de hele wereld, zoals je kunt zien in + onze <ulink url="../../articles/contributors/article.html"> + lijst van medewerkers</ulink>. De infrastructuur die wordt + gebruikt voor de ontwikkeling van &os; zorgt ervoor dat deze + honderden ontwikkelaars kunnen samenwerken over het Internet. + We zijn continu op zoek naar nieuwe ontwikkelaars en + ideeën. Als je wat meer betrokken wilt worden bij de + ontwikkeling van &os;, kun je simpelweg contact met ons + opnemen op de &a.hackers;. De &a.announce; is beschikbaar om + mededelingen te doen aan andere &os;-gebruikers over grote + veranderingen.</para> + + <para>Een aantal dingen over &os; en haar ontwikkelingsproces + zijn handig om te weten, of je nu onafhankelijk of in + samenwerking met anderen uit het Project werkt:</para> + + <variablelist> + <varlistentry> + <term>Het CVS-archief<anchor + id="development-cvs-repository"> + </term> + + <indexterm> + <primary>CVS</primary> + <secondary>archief</secondary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>Concurrent Versions System</primary> + <see>CVS</see> + </indexterm> + <listitem> + <para>Alle broncode voor &os; wordt bijgehouden met + <ulink url="http://www.cvshome.org/">CVS</ulink> + (Concurrent Versions System), een vrij verkrijgbaar + pakket voor het onderhouden van broncode dat bij &os; + inbegrepen zit. Het primaire + <ulink url="http://www.FreeBSD.org/cgi/cvsweb.cgi"> + CVS-archief</ulink> staat op een systeem in Santa Clara, + Californië, in de VS, waar het wordt + gesynchroniseerd met verschillende + <quote>mirrors</quote> over de hele wereld. De + boomstructuur van CVS, waarin de broncode voor + <link linkend="current">-CURRENT</link> en + <link linkend="stable">-STABLE</link> is te vinden, + kan ook makkelijk met die op uw eigen systeem + gesynchroniseerd worden. Zie de sectie + <link linkend="synching">Synchroniseren van + broncode</link> voor meer informatie over dit + onderwerp.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>Committers + <anchor id="development-committers"> + </term> + + <indexterm> + <primary>committers</primary> + </indexterm> + <listitem> + <para>De zogenaamde <firstterm>committers</firstterm> zijn + alle mensen die <emphasis>schrijf</emphasis>-permissies + hebben in het CVS-archief van &os;. Deze mensen mogen + veranderingen doen aan de &os; broncode (de term + <quote>committer</quote> is afkomstig uit het + &man.cvs.1; <command>commit</command> commando, wat + gebruikt wordt om veranderingen door te voeren in het + CVS-archief). De beste manier om eigen bijdragen te + laten keuren door een van de committers is door gebruik + te maken van &man.send-pr.1;. Als het erop lijkt dat + een bijdrage ergens in het systeem blijft hangen, dan is + het ook mogelijk om mail te sturen naar de + &a.committers;.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>Het &os; core team<anchor id="development-core"></term> + + <indexterm><primary>core team</primary></indexterm> + <listitem> + <para>Het <firstterm>&os; core team</firstterm> + zou het equivalent zijn van een raad van bestuur als + &os; een bedrijf zou zijn. De primaire taak van het + core team is ervoor zorg te dragen dat het project, + in zijn geheel, in goede vorm verkeerd en de goede + richting opgaat. Toegewijde en verantwoordelijke + ontwikkelaars uitnodigen om deel te worden van de + committers is een van de taken van het core team, net + als het recruteren van nieuwe leden van het core team. + Het huidige core team is gekozen door de committers uit + een groep van kandidaten (ook allen committers) in juli + 2004. Elke twee jaar worden verkiezingen gehouden.</para> + + <para>Sommige leden van het core team hebben een + bijzondere verantwoordelijkheid, wat wil zeggen dat zij + er speciaal op toezien dat een bepaald deel van het + systeem werkt zoals het hoort. Zie de <ulink + url="../../articles/contributors/article.html">lijst van + medewerkers</ulink> voor een complete lijst van + ontwikkelaars en hun verantwoordelijkheden.</para> + + <note> + <para>De meeste leden van het core team zijn + vrijwilligers. <quote>Toewijding</quote> betekent + dus niet <quote>gegarandeerde ondersteuning</quote>. + De <quote>raad van bestuur</quote>-analogie hierboven + klopt niet helemaal, en het is misschien beter om te + zeggen dat dit de mensen zijn die hun leven opgaven + voor &os;, tegen beter weten in!</para> + </note> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>Externe bijdragen</term> + + <indexterm><primary>externe bijdragen</primary></indexterm> + <listitem> + <para>De grootste groep ontwikkelaars zijn de gebruikers + zelf, die ons continu voorzien van constructief + commentaar en oplossingen voor fouten. De handigste + manier om contact te houden met het + niet-gecentraliseerde deel van de ontwikkeling van &os; + is een abonnement nemen op de &a.hackers;, waar allerlei + bijdragen, patches en nieuwe ideeën worden + bediscussieerd. Zie <xref linkend="eresources"> voor + meer informatie over de verschillende &os; + mailing-lijsten.</para> + + <para><citetitle><ulink + url="../../articles/contributors/article.html">De lijst + van medewerkers</ulink></citetitle> is lang, en groeit + iedere dag, dus wat let je om zelf een bijdrage te doen + aan &os;?</para> + + <para>Programmeren is niet de enige manier om een + bijdrage te leveren aan het project; voor een meer + volledige lijst van dingen die gedaan moeten worden, + zie de <ulink url="../../../../index.html"> + &os; web site</ulink>.</para> + </listitem> + </varlistentry> + </variablelist> + + <para>Samengevat is ons ontwikkelmodel georganiseerd als een + niet-samenhangende verzameling van concentrische cirkels. Het + gecentraliseerde model is ontworpen voor het gemak van de + <emphasis>gebruikers</emphasis> van &os;, die op deze manier + makkelijk de wijzigingen in het project kunnen volgen + —niet om potentiële medewerkers buiten de deur te + houden! Het is onze wens om een stabiel besturingssysteem te + maken, met een grote verzameling samenhangende + <link linkend="ports">applicaties</link>; dit model heeft zijn + waarde op dat gebied bewezen.</para> + + <para>Als je samen met ons &os; verder wilt ontwikkelen, is het + enige wat wij van je vragen om dat te doen met dezelfde + toewijding als de huidige ontwikkelaars —succes + gegarandeerd!</para> + </sect2> + + <sect2 id="relnotes"> + <title>De Huidige &os; Release</title> + <indexterm> + <primary>NetBSD</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>OpenBSD</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>386BSD</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>Free Software Foundation</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>U.C. Berkeley</primary> + </indexterm> + <indexterm> + <primary>Computer Systems Research Group (CSRG)</primary> + </indexterm> + <para>&os; is een open source, op 4.4BSD-Lite gebaseerd + besturingssysteem voor Intel (x86 en &itanium;), AMD64, + <trademark>Alpha</trademark> en Sun &ultrasparc; computers. + Het is grotendeels gebaseerd op software van de + Computer Systems Research Group (CSRG) van de University of + California in Berkeley (U.C. Berkeley), met verbeteringen + overgenomen van NetBSD, OpenBSD, 386BSD en de Free Software + Foundation.</para> + + <para>Sinds het uitbrengen van &os; 2.0 tegen het einde + van 1994, zijn de prestaties, mogelijkheden en stabiliteit + van &os; dramatisch verbeterd. &os; heeft namelijk de + beschikking over een compleet nieuw subsysteem voor virtueel + geheugen, dat niet alleen de prestaties ten goede komt, maar + er ook voor zorgt dat het systeem minder geheugen gebruikt + dan ooit tevoren. Andere belangrijke verbeteringen zijn de + ondersteuning van veel nieuwe hardware, een compleet nieuw + systeem voor de ondersteuning van machines met meerdere + processoren (SMP) en een nieuwe bibliotheek voor de + ondersteuning van multithreading in applicaties.</para> + + <para>Behalve de basisdistributie van het besturingssysteem, + biedt &os; ook een enorme softwarecollectie met duizenden + veel-gebruikte programma's, de zogenaamde ports. Op het + moment van schrijven zijn er al meer dan &os.numports; ports! + In de ports zitten alle mogelijke klassen van software die te + bedenken zijn, van http-servers tot spellen, van + kantoorapplicaties tot multimedia en alles wat er tussenin + zit. De complete ports-collectie beslaat zo'n &ports.size; aan + schijfruimte. Meer informatie over de ports en over de packages + kunt u vinden in <xref linkend="ports">.</para> + + <para>Een aantal andere documenten die je behulpzaam kunnen + zijn bij het installeren en gebruiken van &os; vindt je in de + <filename>/usr/share/doc</filename> directory op ieder recente + &os;-installatie. De lokaal geïnstalleerde documentatie + kun je in een browser bekijken door de volgende URLs te + gebruiken:</para> + + <variablelist> + <varlistentry> + <term>Het &os; handboek</term> + <listitem> + <para> + <ulink type="html" url="file://localhost/usr/share/doc/handbook/index.html"> + <filename>/usr/share/doc/handbook/index.html</filename></ulink> + </para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term>De &os; FAQ</term> + <listitem> + <para> + <ulink type="html" url="file://localhost/usr/share/doc/faq/index.html"> + <filename>/usr/share/doc/faq/index.html</filename></ulink> + </para> + </listitem> + </varlistentry> + </variablelist> + + <para>De nieuwste versies van deze documenten zijn altijd te + vinden op <ulink url="&url.base;/index.html"> + http://www.FreeBSD.org/</ulink>.</para> + + </sect2> + + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/l10n/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/l10n/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..c6741a2341 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/l10n/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= l10n/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/l10n/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/l10n/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..8e8b8c3f4f --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/l10n/chapter.sgml @@ -0,0 +1,237 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="l10n"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Andrey A.</firstname> + <surname>Chernov</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Michael C.</firstname> + <surname>Wu</surname> + <contrib>Herschreven door </contrib> + </author> + <!-- 30 Nv 2000 --> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>René</firstname> + <surname>Ladan</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* Lokalisatie - I18N/L10N Gebruik en Instellen</title> + + <sect1 id="l10n-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="l10n-basics"> + <title>* De beginselen</title> + + <sect2> + <title>* Wat is I18N/L10N?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Waarom zou ik I18N/L10N gebruiken?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Welke talen worden ondersteund door de I18N-poging?</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="using-localization"> + <title>* Het gebruik van lokalisatie</title> + + <sect2> + <title>* Taal- en landcodes</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Coderingen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* I18N applicaties</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="setting-locale"> + <title>* Locale instellen</title> + + <sect3> + <title>* Localemethoden instellen</title> + + <sect4 id="login-class"> + <title>* Loginklasse-methode</title> + + <sect5 id="usr-setup"> + <title>* Gebruikersniveau-instellingen</title> + + <para></para> + </sect5> + + <sect5 id="adm-setup"> + <title>* Beheerdersniveau-instellingen</title> + + <para></para> + </sect5> + </sect4> + + <sect4 id="startup-file"> + <title>* Shell-opstartbestandmethode</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="setting-console"> + <title>* Console-instellingen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* X11 instellingen</title> + + <sect3> + <title>* Fonts weergeven</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Niet-Engelse karakters invoeren</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Printerinstellingen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Kernel en bestandssystemen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="l10n-compiling"> + <title>* I18N-programma's compileren</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="lang-setup"> + <title>* &os; lokaliseren naar specifieke talen</title> + + <sect2 id="ru-localize"> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Andrey A.</firstname> + <surname>Chernov</surname> + <contrib>Oorspronkelijk bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + <title>* Russische taal (KOI8-R codering)</title> + + <sect3> + <title>* Locale instellen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Console instellen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Printer instellen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* &ms-dos; bestandssysteem en Russische + bestandsnamen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* X11 instellen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Traditioneel Chinese lokalisatie voor Taiwan</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Duitstalige lokalisatie (voor alle ISO 8859-1 + talen)</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Japans- en Koreaanstalige lokalisatie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Niet-Engelstalige &os; documentatie</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "book" "preface") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/linuxemu/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/linuxemu/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..37adfa9af6 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/linuxemu/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= linuxemu/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/linuxemu/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/linuxemu/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..71d99c42c6 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/linuxemu/chapter.sgml @@ -0,0 +1,655 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="linuxemu"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Herstructureerd en delen geupdate door </contrib> + </author> + <!-- 22 Mar 2000 --> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Brian N.</firstname> + <surname>Handy</surname> + <contrib>Origineel bijgedragen door </contrib> + </author> + <author> + <firstname>Rich</firstname> + <surname>Murphey</surname> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* Linux binary compatibiliteit</title> + + <sect1 id="linuxemu-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="linuxemu-lbc-install"> + <title>* Installatie</title> + + <sect2> + <title>* Linux runtime bibliotheken installeren</title> + + <sect3 id="linuxemu-libs-port"> + <title>* Installeren door middel van de linux_base port</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="linuxemu-libs-manually"> + <title>* Bibliotheken handmatig installeren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Hoe installeer je extra gedeelde bibliotheken</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Linux ELF binaries installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De hostnaam resolver configureren</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="linuxemu-mathematica"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Murray</firstname> + <surname>Stokely</surname> + <contrib>Geupdate voor Mathematica 4.X door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Bojan</firstname> + <surname>Bistrovic</surname> + <contrib>Samengevoegd met werk van </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Installeren van &mathematica;</title> + + <sect2> + <title>* De Linux binaries brandmerken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Je &mathematica; wachtwoord verkrijgen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De &mathematica; frontend draaien over een + netwerk</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="linuxemu-maple"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Aaron</firstname> + <surname>Kaplan</surname> +<!-- <address><email>aaron@lo-res.org</email></address>--> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Robert</firstname> + <surname>Getschmann</surname> +<!-- <address><email>rob@getschmann.org</email></address>--> + <contrib>Met dank aan </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Installeren van &maple;</title> + + <sect2> + <title>* Gemeenschappelijke verborgen gevaren</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="linuxemu-matlab"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Dan</firstname> + <surname>Pelleg</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <!-- daniel+handbook@pelleg.org --> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Installeren van &matlab;</title> + + <sect2> + <title>* &matlab; installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Licentie manager opstarten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="matlab-jre"> + <title>* De &java; runtime environment linken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Creeëren van een &matlab; opstart script</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Een &matlab; stop script creeëren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="matlab-using"> + <title>* &matlab; gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="linuxemu-oracle"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marcel</firstname> + <surname>Moolenaar</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <!-- marcel@cup.hp.com --> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* &oracle; installeren</title> + + <sect2> + <title>* Voorwoord</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De Linux environment installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De &oracle; environment creeëren</title> + + <sect3 id="linuxemu-kernel-tuning"> + <title>* Kernel optimalisatie</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="linuxemu-oracle-account"> + + <title>* &oracle; account</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="linuxemu-environment"> + <title>* Environment</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* &oracle; installeren</title> + + <sect3 id="linuxemu-patch-root"> + <title>* root.sh patchen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="linuxemu-patch-tcl"> + <title>* genclntsh patchen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* &oracle; gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="sapr3"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Holger</firstname> + <surname>Kipp</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- holger.kipp@alogis.com --> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Valentino</firstname> + <surname>Vaschetto</surname> + <contrib>Originele versie omgezet naar SGML door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* &sap.r3; installeren</title> + + <sect2 id="preface"> + <title>* Voorwoord</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="software"> + <title>* Software</title> + + <sect3 id="software-46b"> + <title>* &sap.r3; 4.6B, &oracle; 8.0.5</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="software-46c"> + <title>* &sap.r3; 4.6C SR2, &oracle; 8.1.7</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="sap-notes"> + <title>* &sap; opmerkingen</title> + + <sect3 id="sap-notes-46b"> + <title>* &sap.r3; 4.6B, &oracle; 8.0.5</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="sap-notes-46c"> + <title>* &sap.r3; 4.6C, &oracle; 8.1.7</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="hardware-requirements"> + <title>* Hardware benodigdheden</title> + + <sect3 id="hardware-46b"> + <title>* &sap.r3; 4.6B, &oracle; 8.0.5</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="hardware-46c"> + <title>* &sap.r3; 4.6C, &oracle; 8.1.7</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="installation"> + <title>* Installatie van &os;</title> + + <sect3 id="disk-layout"> + <title>* Disk layout</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="makeworldandnewkernel"> + <title>* <command>make world</command> en een nieuwe + kernel</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="installingthelinuxenviornment"> + <title>* De Linux environment installeren</title> + + <sect3 id="installinglinuxbase-system"> + <title>* Het Linux basis systeem installeren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="installinglinuxdevelopment"> + <title>* De Linux ontwikkel enviroment installeren</title> + + <para></para> + </sect3> + + + <sect3 id="installingnecessaryrpms"> + <title>* De benodigde RPM's installeren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="linuxprocandfallbackelfbrand"> + <title>* Extra hints</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="creatingsapr3env"> + <title>* De &sap.r3; environment creeëren</title> + + <sect3 id="filesystemsandmountpoints"> + <title>* De benodigde bestandsystemen en koppelpunten + creeëren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="creatingusersanddirectories"> + <title>* Gebruikers en directories aanmaken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="creatingdirectories"> + <title>* Directories aanmaken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="entriesinslashetcslashservices"> + <title>* Regels in <filename>/etc/services</filename></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="necessarylocales"> + <title>* Benodigde localisaties</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="kerneltuning"> + <title>* Kernel optimalisatie</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="installingsapr3"> + <title>* &sap.r3; installeren</title> + + <sect3 id="preparingsapcdroms"> + <title>* De &sap; CDROMs voorbereiden</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="runningtheinstall-script"> + <title>* De installatie scripts draaien</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="startr3setup-46B"> + <title>* Start <command>R3SETUP</command> 4.6B</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="startr3setup-46C"> + <title>* Start <command>R3SETUP</command> 4.6C SR2</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="installingoracle805"> + <title>* &oracle; 8.0.5 installeren</title> + + <sect3 id="installingtheoracle805withorainst"> + <title>* &oracle; 8.0.5 installeren met + <command>orainst</command></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="installingtheoracle805preproduction"> + <title>* &oracle; 8.0.5 pre-productie versie voor + Linux (Kernel 2.0.33) installeren</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="installingoracle817"> + <title>* De &oracle; 8.1.7 Linux tarball installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="continuewithsapr4installation"> + <title>* Doorgaan met de &sap.r3; installatie</title> + + <sect3 id="databaseload"> + <title>* Database laden</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="listener"> + <title>* Listener</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="mnlstables"> + <title>* Updaten van MNLS Tables</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="postinstallationsteps"> + <title>* Stappen na de installatie</title> + + <sect3 id="requestsapr3licensekey"> + <title>* Opvragen van de &sap.r3; licentie sleutel</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="creatingusers"> + <title>* Gebruikers aanmaken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="configtranssysprofileopermodesetc"> + <title>* Transport systeem, profiel, operatie modes etc. + configureren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="editintsidsap"> + <title>* <filename>init<replaceable>sid</replaceable>.sap</filename> + (<filename>initIDS.sap</filename>) bewerken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Configuratie problemen na de installatie</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="problemsduringinstallation"> + <title>* Problemen tijdens de installatie</title> + + <sect3 id="restartr3setup"> + <title>* Herstart <command>R3SETUP</command> na het oplossen + van een probleem</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="indoraduringduringr3setup"> + <title>* OSUSERSIDADM_IND_ORA tijdens + <command>R3SETUP</command></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="indoraduringr3setup"> + <title>* OSUSERDBSID_IND_ORA tijdens + <command>R3SETUP</command></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="oraviewvrffilenotfound"> + <title>* <errorname>oraview.vrf FILE NOT FOUND</errorname> + tijdens de &oracle; installatie</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="textenvincalid"> + <title>* <errorname>TEXTENV_INVALID</errorname> tijdens + <command>R3SETUP</command>, RFC of SAPgui Start</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="ora-00001"> + <title>* <errorcode>ORA-00001</errorcode></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="ora-00445pmon"> + <title>* <errorcode>ORA-00445</errorcode> (achtergrond process + PMON is niet gestart)</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="ora-12546"> + <title>* <errorcode>ORA-12546</errorcode> (Start Listener met + de correcte permissies)</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="ora-27102"> + <title>* <errorcode>ORA-27102</errorcode> (Geen geheugen + beschikbaar)</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="dipgntabindind"> + <title>* [DIPGNTAB_IND_IND] tijdens + <command>R3SETUP</command></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="rfcrswboiniindind"> + <title>* [RFCRSWBOINI_IND_IND] tijdens + <command>R3SETUP</command></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="rfcraddbdifindind"> + <title>* [RFCRADDBDIF_IND_IND] tijdens + <command>R3SETUP</command></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="sigactionsig31"> + <title>* <errorcode>sigaction sig31: File size limit + exceeded</errorcode></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="saposcolfails"> + <title>* Starten van <command>saposcol</command> mislukt</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="linuxemu-advanced"> + <title>* Geavanceerde onderwerpen</title> + + <sect2> + <title>* Hoe werkt het?</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mac/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mac/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..74aca4172f --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mac/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= mac/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mac/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mac/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..652c5aa5b2 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mac/chapter.sgml @@ -0,0 +1,248 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="mac"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* Mandatory Access Control</title> + + <sect1 id="mac-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <sect2> + <title>* Wat zal niet worden behandeld</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-glossary"> + <title>* Sleutelwoorden in dit hoofdstuk</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mac-initial"> + <title>* Uitleg van MAC</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mac-understandlabel"> + <title>* MAC labels begrijpen</title> + + <sect2> + <title>* Label configuratie</title> + + <sect3> + <title>* Gebruiker en label instellingen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Netwerk Interfaces en label instellingen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Singlelabel of Multilabel?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Mac beheren met aanpasbare instellingen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-modules"> + <title>* Module configuratie</title> + + <sect2 id="mac-seeotheruids"> + <title>* De MAC seeotheruids module</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-bsdextended"> + <title>* De MAC bsdextended module</title> + + <sect2> + <title>* Voorbeelden</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-ifoff"> + <title>* De MAC ifoff module</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mac-portacl"> + <title>* De MAC portacl module</title> + + <sect2> + <title>* Voorbeelden</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-labelingpolicies"> + <title>* MAC beleid met labeling mogelijkheden</title> + + <sect2 id="mac-prep"> + <title>* Voorbereid op labeling beleid</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-partition"> + <title>* De MAC partitie module</title> + + <sect2> + <title>* Voorbeelden</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-mls"> + <title>* De MAC Multi-Level beveilings module</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mac-biba"> + <title>* De MAC Biba module</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mac-lomac"> + <title>* De MAC LOMAC module</title> + + <sect2> + <title>* Voorbeelden</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mac-implementing"> + <title>* Implementatie van een beveiligde omgeving met MAC</title> + + <sect2> + <title>* Het maken van een onbeveiligde gebruikers klasse</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Opstarten met de correcte modules</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Alle gebruikers naar onveilig zetten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De configuratie afronden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De configuratie testen</title> + + <sect3> + <title>* Standaard labeling testen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* MAC seeotheruids testen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* MAC partitie test</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Testen van Biba en MLS labels</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="MAC-examplehttpd"> + <title>* Een ander voorbeeld: Mac gebruiken om een webserver te + beperken</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mac-examplesandbox"> + <title>* Een voorbeeld van een MAC zandbak</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mac-troubleshoot"> + <title>* MAC framework problemen oplossen</title> + + <sect2> + <title>* De <option>multilabel</option> optie kan niet ingesteld + worden voor <filename>/</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* &xfree86; kan niet gestart worden na + <acronym>MAC</acronym></title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mail/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mail/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..538dff091f --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mail/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= mail/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mail/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mail/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..c1675f7978 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mail/chapter.sgml @@ -0,0 +1,332 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="mail"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Bill</firstname> + <surname>Lloyd</surname> + <contrib>Origineel werk door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Herschreven door </contrib> + <!-- 2 Dec 1999 --> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* Electronische mail</title> + + <sect1 id="mail-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mail-using"> + <title>* Electronische mail gebruiken</title> + + <sect2 id="mail-mua"> + <title>* Het gebruikers programma</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mail-mta"> + <title>* Mailhost server daemon</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mail-dns"> + <title>Email en DNS</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mail-receive"> + <title>* Mail ontvangen</title> + + <sect3 id="pop-and-imap"> + <title>* Externe mailboxen benaderen door + <acronym>POP</acronym> en <acronym>IMAP</acronym></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="local"> + <title>* Lokale mailboxen benaderen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="mail-host"> + <title>* De mail host</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="sendmail"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Christopher</firstname> + <surname>Shumway</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* <application>sendmail</application> configuratie</title> + + <sect2> + <title>* <filename>/etc/mail/access</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <filename>/etc/mail/aliases</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <filename>/etc/mail/local-host-names</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <filename>/etc/mail/sendmail.cf</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <filename>/etc/mail/virtusertable</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mail-changingmta"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Andrew</firstname> + <surname>Boothman</surname> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Gregory</firstname> + <surname>Neil Shapiro</surname> + <contrib>Informatie uit emails gehaald geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Je mail transfer agent veranderen</title> + + <sect2> + <title>* Een nieuwe MTA installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>sendmail</application> uitschakelen</title> + + <sect3> + <title>* &os; 4.5-STABLE voor 2002/4/4 en eerder + (inclusief 4.5-RELEASE en eerder)</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>&os; 4.5-STABLE na 2002/4/4 + (inclusief 4.6-RELEASE en later)</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Je nieuwe MTA starten tijdens het opstarten</title> + + <sect3> + <title>&os; 4.5-STABLE voor 2002/4/11 + (inclusief 4.5-RELEASE en eerder)</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>&os; 4.5-STABLE na 2002/4/11 + (inclusief 4.6-RELEASE en later)</title> + + <para></para> + </sect3> + + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>sendmail</application> vervangen als + de standaard mailer</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Afronden</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mail-trouble"> + <title>* Problemen oplossen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mail-advanced"> + <title>* Geavanceerde onderwerpen</title> + + <sect2 id="mail-config"> + <title>* Basis configuraties</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mail-domain"> + <title>* Mail voor je domain</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="SMTP-UUCP"> + <title>* SMTP met UUCP</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="outgoing-only"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Bill</firstname> + <surname>Moran</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Alleen voor verzenden instellen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="SMTP-dialup"> + <title>* Mail gebruiken met een inbel verbinding</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="SMTP-Auth"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>James</firstname> + <surname>Gorham</surname> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* SMTP authenticatie</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mail-agents"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Silver</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Mail User Agents</title> + + <sect2 id="mail-command"> + <title>* mail</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mutt-command"> + <title>* mutt</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="pine-command"> + <title>* pine</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mail-fetchmail"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Silver</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* fetchmail gebruiken</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mail-procmail"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Silver</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* procmail gebruiken</title> + + <para></para> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mirrors/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mirrors/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..ad5c0e2abe --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mirrors/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= mirrors/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mirrors/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mirrors/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..83ddc98385 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/mirrors/chapter.sgml @@ -0,0 +1,236 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<appendix id="mirrors"> + <title>* &os; verkrijgen</title> + + <sect1 id="mirrors-cdrom"> + <title>* CDROM en DVD uitgevers</title> + + <sect2> + <title>* Kleinhandel verpakte producten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* CD en DVD sets</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Distributeurs</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mirrors-ftp"> + <title>* FTP Sites</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="anoncvs"> + <title>* Anonieme CVS</title> + + <sect2> + <title><anchor id="anoncvs-intro">* Introductie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title><anchor id="anoncvs-usage">* Anonieme CVS gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Voorbeelden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Overige bronnen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="ctm"> + <title>* Gebruik maken van CTM</title> + + <sect2> + <title>* Waarom zou ik <application>CTM</application> + gebruiken?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Wat moet ik doen om + <application>CTM</application> te gebruiken?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>CTM</application> voor de eerste keer + gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>CTM</application> dagelijks + gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Je lokale wijzigingen bewaren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Andere interessante <application>CTM</application> + opties</title> + + <sect3> + <title>* Uitzoeken wat er precies aangepast mag worden door + een update</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Backups maken voor het updaten</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Aanpassingen limieteren bij een update</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Toekomst plannen voor + <application>CTM</application></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Diverse dingen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mirrors-ctm"> + <title>* CTM Mirrors</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="cvsup"> + <title>* CVSup gebruiken</title> + + <sect2 id="cvsup-intro"> + <title>* Introductie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="cvsup-install"> + <title>* Installatie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="cvsup-config"> + <title>* CVSup configuratie</title> + + <sect3> + <title>* Het <filename>refuse</filename> bestand</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>CVSup</application> gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="cvsup-collec"> + <title>* <application>CVSup</application>'s bestands + collecties</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Voor meer informatie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="cvsup-mirrors"> + <title>* CVSup Sites</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="cvs-tags"> + <title>* CVS Tags</title> + + <sect2> + <title>* Branch Tags</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Release Tags</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="mirrors-afs"> + <title>* AFS Sites</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="mirrors-rsync"> + <title>* rsync Sites</title> + + <para></para> + </sect1> +</appendix> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../appendix.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "appendix") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/multimedia/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/multimedia/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..f90e1cd2b0 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/multimedia/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= multimedia/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/multimedia/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/multimedia/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..bba738bd55 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/multimedia/chapter.sgml @@ -0,0 +1,271 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="multimedia"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Ross</firstname> + <surname>Lippert</surname> + <contrib>Bewerkt door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>Multimedia</title> + + <sect1 id="multimedia-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="sound-setup"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Moses</firstname> + <surname>Moore</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + <!-- 20 November 2000 --> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Het installeren van de geluidskaart</title> + + <sect2 id="sound-device"> + <title>* Het correcte apparaat vinden</title> + + <sect3> + <title>* Creative, Advance en ESS geluidskaarten</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Gravis UltraSound kaarten</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Crystal geluidskaarten</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Generieke ondersteuning</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Onboard geluidskaarten</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="sound-devicenodes"> + <title>* Het maken en testen van device nodes</title> + + <sect3 id="troubleshooting"> + <title>* Veel voorkomende problemen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Munish</firstname> + <surname>Chopra</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + <title>* Gebruik maken van meerdere geluidsbronnen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="sound-mp3"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Chern</firstname> + <surname>Lee</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 11 Sept 2001 --> + </sect1info> + <title>* MP3 Audio</title> + + <sect2 id="mp3-players"> + <title>* MP3 spelers</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="rip-cd"> + <title>* Rippen van CD Audio tracks</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mp3-encoding"> + <title>* MP3's encoderen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="mp3-decoding"> + <title>* MP3's decoderen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="video-playback"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Ross</firstname> + <surname>Lippert</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 5 June 2002 --> + </sect1info> + <title>* Afspelen van video</title> + + <sect2 id="video-interface"> + <title>* Bepalen van video mogelijkheden</title> + + <sect3 id="video-interface-xvideo"> + <title>* XVideo</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="video-interface-SDL"> + <title>* Simple Directmedia Layer</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="video-interface-DGA"> + <title>* Direct Graphics Access</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="video-ports"> + <title>* Ports en pakketten die omgaan met video</title> + + <sect3 id="video-mplayer"> + <title>* MPlayer</title> + + <sect4 id="video-mplayer-building"> + <title>* Building MPlayer</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="video-mplayer-using"> + <title>* MPlayer gebruiken</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="video-mencoder"> + <title>* mencoder</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="video-xine"> + <title>* De xine video speler</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="video-ports-transcode"> + <title>* De transcode hulpprogramma's</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="video-further-reading"> + <title>* Meer lezen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="tvcard"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Josef</firstname> + <surname>El-Rayes</surname> + <contrib>Originele bijdrage door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Marc</firstname> + <surname>Fonvieille</surname> + <contrib>Verbeterd aan aangepast door </contrib> + <!-- 02 January 2004 --> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* TV kaarten installeren</title> + + <sect2> + <title>* Introductie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Toevoegen van de driver</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Bruikbare applicaties</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Problemen oplossen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/pgpkeys/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/pgpkeys/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..7c61203aff --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/pgpkeys/Makefile @@ -0,0 +1,19 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= pgpkeys/chapter.sgml + +PGPKEYS!= perl -ne 'm/\"([\w-]+.key)\"/ && print "$$1\n"' \ + ${DOC_PREFIX}/share/pgpkeys/pgpkeys.ent +SRCS+= ${PGPKEYS} + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..fc1699c2f2 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/pgpkeys/chapter.sgml @@ -0,0 +1,804 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.224 +--> +<!-- + + Do not edit this file except as instructed by the addkey.sh script. + + See the README file in doc/share/pgpkeys for instructions. + +--> +<appendix id="pgpkeys"> + <title>PGP Sleutels</title> + + <indexterm><primary>pgp keys</primary></indexterm> + <para>Voor het geval je een ondertekening moet verifieren of een + gecodeerde e-mail wilt versturen naar een van de beambtes + (<quote>officers</quote>) of ontwikkelaars dan vind je hieronder + een aantal sleutels die dat vergemakkelijken. Een complete + sleutelring voor FreeBSD.org gebruikers kan je downloaden op + <ulink url="&url.main;/doc/pgpkeyring.txt">http://www.FreeBSD.org/doc/pgpkeyring.txt</ulink>.</para> + + <sect1 id="pgpkeys-officers"> + <title>Beambtes</title> + + <sect2 id="pgpkey-security-officer"> + <title>&a.security-officer;</title> + &pgpkey.security-officer; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-core-secretary"> + <title>&a.core-secretary;</title> + &pgpkey.core-secretary; + </sect2> + + </sect1> + + <sect1 id="pgpkeys-core"> + <title>Leden Kernteam</title> + + <sect2 id="pgpkey-imp"> + <title>&a.imp;</title> + &pgpkey.imp; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jhb"> + <title>&a.jhb;</title> + &pgpkey.jhb; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-kuriyama"> + <title>&a.kuriyama;</title> + &pgpkey.kuriyama; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-murray"> + <title>&a.murray;</title> + &pgpkey.murray; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-peter"> + <title>&a.peter;</title> + &pgpkey.peter; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-wes"> + <title>&a.wes;</title> + &pgpkey.wes; + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="pgpkeys-developers"> + <title>Ontwikkelaars</title> + + <sect2 id="pgpkey-will"> + <title>&a.will;</title> + &pgpkey.will; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mat"> + <title>&a.mat;</title> + &pgpkey.mat; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-asami"> + <title>&a.asami;</title> + &pgpkey.asami; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dougb"> + <title>&a.dougb;</title> + &pgpkey.dougb; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-tobez"> + <title>&a.tobez;</title> + &pgpkey.tobez; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mbr"> + <title>&a.mbr;</title> + &pgpkey.mbr; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-hart"> + <title>&a.harti;</title> + &pgpkey.harti; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-obraun"> + <title>&a.obraun;</title> + &pgpkey.obraun; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jmb"> + <title>&a.jmb;</title> + &pgpkey.jmb; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-brueffer"> + <title>&a.brueffer;</title> + &pgpkey.brueffer; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-markus"> + <title>&a.markus;</title> + &pgpkey.markus; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-wilko"> + <title>&a.wilko;</title> + &pgpkey.wilko; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jon"> + <title>&a.jon;</title> + &pgpkey.jon; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-luoqi"> + <title>&a.luoqi;</title> + &pgpkey.luoqi; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ache"> + <title>&a.ache;</title> + &pgpkey.ache; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-seanc"> + <title>&a.seanc;</title> + &pgpkey.seanc; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-cjh"> + <title>&a.cjh;</title> + &pgpkey.cjh; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-cjc"> + <title>&a.cjc;</title> + &pgpkey.cjc; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-marcus"> + <title>&a.marcus;</title> + &pgpkey.marcus; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-nik"> + <title>&a.nik;</title> + &pgpkey.nik; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ceri"> + <title>&a.ceri;</title> + &pgpkey.ceri; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-brooks"> + <title>&a.brooks;</title> + &pgpkey.brooks; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-pjd"> + <title>&a.pjd;</title> + &pgpkey.pjd; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-bsd"> + <title>&a.bsd;</title> + &pgpkey.bsd; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dd"> + <title>&a.dd;</title> + &pgpkey.dd; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ale"> + <title>&a.ale;</title> + &pgpkey.ale; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-peadar"> + <title>&a.peadar;</title> + &pgpkey.peadar; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-josef"> + <title>&a.josef;</title> + &pgpkey.josef; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ue"> + <title>&a.ue;</title> + &pgpkey.ue; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ru"> + <title>&a.ru;</title> + &pgpkey.ru; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-le"> + <title>&a.le;</title> + &pgpkey.le; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-stefanf"> + <title>&a.stefanf;</title> + &pgpkey.stefanf; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jedgar"> + <title>&a.jedgar;</title> + &pgpkey.jedgar; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-green"> + <title>&a.green;</title> + &pgpkey.green; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-lioux"> + <title>&a.lioux;</title> + &pgpkey.lioux; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-fanf"> + <title>&a.fanf;</title> + &pgpkey.fanf; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-blackend"> + <title>&a.blackend;</title> + &pgpkey.blackend; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-petef"> + <title>&a.petef;</title> + &pgpkey.petef; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-billf"> + <title>&a.billf;</title> + &pgpkey.billf; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-patrick"> + <title>&a.patrick;</title> + &pgpkey.patrick; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-gioria"> + <title>&a.gioria;</title> + &pgpkey.gioria; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jmg"> + <title>&a.jmg;</title> + &pgpkey.jmg; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dannyboy"> + <title>&a.dannyboy;</title> + &pgpkey.dannyboy; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dhartmei"> + <title>&a.dhartmei;</title> + &pgpkey.dhartmei; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jhay"> + <title>&a.jhay;</title> + &pgpkey.jhay; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-sheldonh"> + <title>&a.sheldonh;</title> + &pgpkey.sheldonh; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mikeh"> + <title>&a.mikeh;</title> + &pgpkey.mikeh; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ghelmer"> + <title>&a.ghelmer;</title> + &pgpkey.ghelmer; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mux"> + <title>&a.mux;</title> + &pgpkey.mux; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mich"> + <title>&a.mich;</title> + &pgpkey.mich; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-foxfair"> + <title>&a.foxfair;</title> + &pgpkey.foxfair; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jkh"> + <title>&a.jkh;</title> + &pgpkey.jkh; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-trevor"> + <title>&a.trevor;</title> + &pgpkey.trevor; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-phk"> + <title>&a.phk;</title> + &pgpkey.phk; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-joe"> + <title>&a.joe;</title> + &pgpkey.joe; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-vkashyap"> + <title>&a.vkashyap;</title> + &pgpkey.vkashyap; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-kris"> + <title>&a.kris;</title> + &pgpkey.kris; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-keramida"> + <title>&a.keramida;</title> + &pgpkey.keramida; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-fjoe"> + <title>&a.fjoe;</title> + &pgpkey.fjoe; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-andreas"> + <title>&a.andreas;</title> + &pgpkey.andreas; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-sergei"> + <title>&a.sergei;</title> + &pgpkey.sergei; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-maxim"> + <title>&a.maxim;</title> + &pgpkey.maxim; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jkoshy"> + <title>&a.jkoshy;</title> + &pgpkey.jkoshy; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-rik"> + <title>&a.rik;</title> + &pgpkey.rik; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-rushani"> + <title>&a.rushani;</title> + &pgpkey.rushani; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-clement"> + <title>&a.clement;</title> + &pgpkey.clement; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mlaier"> + <title>&a.mlaier;</title> + &pgpkey.mlaier; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-alex"> + <title>&a.alex;</title> + &pgpkey.alex; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-erwin"> + <title>&a.erwin;</title> + &pgpkey.erwin; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-leeym"> + <title>&a.leeym;</title> + &pgpkey.leeym; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-netchild"> + <title>&a.netchild;</title> + &pgpkey.netchild; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ijliao"> + <title>&a.ijliao;</title> + &pgpkey.ijliao; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-clive"> + <title>&a.clive;</title> + &pgpkey.clive; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-arved"> + <title>&a.arved;</title> + &pgpkey.arved; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-scottl"> + <title>&a.scottl;</title> + &pgpkey.scottl; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-pav"> + <title>&a.pav;</title> + &pgpkey.pav; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-bmah"> + <title>&a.bmah;</title> + &pgpkey.bmah; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mtm"> + <title>&a.mtm;</title> + &pgpkey.mtm; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dwmalone"> + <title>&a.dwmalone;</title> + &pgpkey.dwmalone; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-matusita"> + <title>&a.matusita;</title> + &pgpkey.matusita; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ken"> + <title>&a.ken;</title> + &pgpkey.ken; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dinoex"> + <title>&a.dinoex;</title> + &pgpkey.dinoex; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-sanpei"> + <title>&a.sanpei;</title> + &pgpkey.sanpei; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jim"> + <title>&a.jim;</title> + &pgpkey.jim; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-marcel"> + <title>&a.marcel;</title> + &pgpkey.marcel; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-tmm"> + <title>&a.tmm;</title> + &pgpkey.tmm; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-rich"> + <title>&a.rich;</title> + &pgpkey.rich; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-knu"> + <title>&a.knu;</title> + &pgpkey.knu; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-max"> + <title>&a.max;</title> + &pgpkey.max; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-yoichi"> + <title>&a.yoichi;</title> + &pgpkey.yoichi; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-bland"> + <title>&a.bland;</title> + &pgpkey.bland; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-simon"> + <title>&a.simon;</title> + &pgpkey.simon; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-anders"> + <title>&a.anders;</title> + &pgpkey.anders; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-obrien"> + <title>&a.obrien;</title> + &pgpkey.obrien; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-philip"> + <title>&a.philip;</title> + &pgpkey.philip; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-hmp"> + <title>&a.hmp;</title> + &pgpkey.hmp; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mp"> + <title>&a.mp;</title> + &pgpkey.mp; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-roam"> + <title>&a.roam;</title> + &pgpkey.roam; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-den"> + <title>&a.den;</title> + &pgpkey.den; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-pirzyk"> + <title>&a.pirzyk;</title> + &pgpkey.pirzyk; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jdp"> + <title>&a.jdp;</title> + &pgpkey.jdp; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-krion"> + <title>&a.krion;</title> + &pgpkey.krion; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-markp"> + <title>&a.markp;</title> + &pgpkey.markp; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-thomas"> + <title>&a.thomas;</title> + &pgpkey.thomas; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dfr"> + <title>&a.dfr;</title> + &pgpkey.dfr; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-trhodes"> + <title>&a.trhodes;</title> + &pgpkey.trhodes; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-benno"> + <title>&a.benno;</title> + &pgpkey.benno; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-paul"> + <title>&a.paul;</title> + &pgpkey.paul; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-roberto"> + <title>&a.roberto;</title> + &pgpkey.roberto; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-guido"> + <title>&a.guido;</title> + &pgpkey.guido; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-niklas"> + <title>&a.niklas;</title> + &pgpkey.niklas; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-marks"> + <title>&a.marks;</title> + &pgpkey.marks; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-hrs"> + <title>&a.hrs;</title> + &pgpkey.hrs; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-wosch"> + <title>&a.wosch;</title> + &pgpkey.wosch; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-das"> + <title>&a.das;</title> + &pgpkey.das; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-schweikh"> + <title>&a.schweikh;</title> + &pgpkey.schweikh; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-gshapiro"> + <title>&a.gshapiro;</title> + &pgpkey.gshapiro; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-arun"> + <title>&a.arun;</title> + &pgpkey.arun; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-vanilla"> + <title>&a.vanilla;</title> + &pgpkey.vanilla; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-cshumway"> + <title>&a.cshumway;</title> + &pgpkey.cshumway; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-demon"> + <title>&a.demon;</title> + &pgpkey.demon; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-jesper"> + <title>&a.jesper;</title> + &pgpkey.jesper; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-scop"> + <title>&a.scop;</title> + &pgpkey.scop; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-kensmith"> + <title>&a.kensmith;</title> + &pgpkey.kensmith; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-ben"> + <title>&a.ben;</title> + &pgpkey.ben; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-des"> + <title>&a.des;</title> + &pgpkey.des; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-sobomax"> + <title>&a.sobomax;</title> + &pgpkey.sobomax; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-dcs"> + <title>&a.dcs;</title> + &pgpkey.dcs; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-brian"> + <title>&a.brian;</title> + &pgpkey.brian; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-nsouch"> + <title>&a.nsouch;</title> + &pgpkey.nsouch; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-vs"> + <title>&a.vs;</title> + &pgpkey.vs; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-gsutter"> + <title>&a.gsutter;</title> + &pgpkey.gsutter; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-nyan"> + <title>&a.nyan;</title> + &pgpkey.nyan; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-mi"> + <title>&a.mi;</title> + &pgpkey.mi; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-gordon"> + <title>&a.gordon;</title> + &pgpkey.gordon; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-thierry"> + <title>&a.thierry;</title> + &pgpkey.thierry; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-viny"> + <title>&a.viny;</title> + &pgpkey.viny; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-nectar"> + <title>&a.nectar;</title> + &pgpkey.nectar; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-adamw"> + <title>&a.adamw;</title> + &pgpkey.adamw; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-nate"> + <title>&a.nate;</title> + &pgpkey.nate; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-wollman"> + <title>&a.wollman;</title> + &pgpkey.wollman; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-joerg"> + <title>&a.joerg;</title> + &pgpkey.joerg; + </sect2> + + <sect2 id="pgpkey-phantom"> + <title>&a.phantom;</title> + &pgpkey.phantom; + </sect2> + + </sect1> +</appendix> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../appendix.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "appendix") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ports/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ports/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..93280bcae8 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ports/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= ports/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ports/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ports/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..fc89e56de1 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ports/chapter.sgml @@ -0,0 +1,144 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="ports"> + <title>* Applicaties installeren : Packages en Ports</title> + + <sect1 id="ports-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="ports-overview"> + <title>* Overzicht Van Software Installatie</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="ports-finding-applications"> + <title>* Vind Je Applicatie</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="packages-using"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Chern</firstname> + <surname>Lee</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 30 Mar 2001 --> + </sect1info> + <title>* Het Packages Systeem Gebruiken</title> + + <sect2> + <title>* Een package installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Packages beheren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Een Package verwijderen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Diversen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="ports-using"> + <title>* De Ports Verzameling Gebruiken</title> + + <sect2 id="ports-tree"> + <title>* De Ports Verzameling</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="ports-skeleton"> + <title>* Ports Installeren</title> + + <sect3 id="ports-cd"> + <title>* Ports installeren vanaf een CD-ROM</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="ports-inet"> + <title>* Ports installeren vanaf het internet</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* De standaard ports directories aanpassen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Omgaan met<command>imake</command></title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="ports-removing"> + <title>* Verwijderen van geïnstalleerde ports</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="ports-disk-space"> + <title>* Ports en disk ruimte</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="ports-upgrading"> + <title>* Ports upgraden</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="ports-nextsteps"> + <title>* Activiteiten na de installatie</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="ports-broken"> + <title>* Omgaan met gebroken ports</title> + + <para></para> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ppp-and-slip/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ppp-and-slip/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..1a44fcbd0c --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ppp-and-slip/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= ppp-and-slip/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ppp-and-slip/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ppp-and-slip/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..9c2b5e0d1b --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/ppp-and-slip/chapter.sgml @@ -0,0 +1,461 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="ppp-and-slip"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Herstructureerd, gereorganiseerd en geupdate door </contrib> + <!-- 1 Mar 2000 --> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + + <title>* PPP en SLIP</title> + + <sect1 id="ppp-and-slip-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="userppp"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Geupdate en verbeterd door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Brian</firstname> + <surname>Somers</surname> + <contrib>Origineel bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Nik</firstname> + <surname>Clayton</surname> + <contrib>Met input van </contrib> + </author> + <author> + <firstname>Dirk</firstname> + <surname>Frömberg</surname> + </author> + <author> + <firstname>Peter</firstname> + <surname>Childs</surname> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Gebruikers PPP gebruiken</title> + + <sect2> + <title>* Gebruikers PPP</title> + + <sect3> + <title>* Aannames Assumptions</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Creeëren van PPP device nodes</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Automatische <application>PPP</application> + configuratie</title> + + <sect4 id="userppp-staticIP"> + <title>* PPP en statische ip adressen</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="userppp-dynamicIP"> + <title>* PPP en dynamische ip adressen</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Inkomende telefoontjes ontvangen</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Welke getty?</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* <application>PPP</application> permissies</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* PPP shells voor dynamische ip gebruikers</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* PPP shells voor statische ip gebruikers</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Opzetten van <filename>ppp.conf</filename> voor + dynamische ip gebruikers</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Opzetten van <filename>ppp.conf</filename> voor + statische ip gebruikers</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="userppp-mgetty"> + <title>* <command>mgetty</command> en AutoPPP</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* MS extensies</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="userppp-PAPnCHAP"> + <title>* PAP en CHAP authenticatie</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Je <command>ppp</command> configuratie on the fly + veranderen</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="userppp-nat"> + <title>* Gebruik maken van PPP Network Address Translation + mogelijkheden</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="userppp-final"> + <title>* Laatste systeem configuratie</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="ppp"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Gennady B.</firstname> + <surname>Sorokopud</surname> + <contrib>Delen origineel bijgedragen door </contrib> + </author> + <author> + <firstname>Robert</firstname> + <surname>Huff</surname> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Kernel PPP gebruiken</title> + + <sect2> + <title>* Kernel PPP opzetten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Trev</firstname> + <surname>Roydhouse</surname> + <contrib>Gebaseerd op informatie geleverd door </contrib> + <!-- Trev.Roydhouse@f401.n711.z3.fidonet.org --> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + <title>* <command>pppd</command> gebruiken als client</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <command>pppd</command> gebruiken als server</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="ppp-troubleshoot"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 13 June 2003 --> + </sect1info> + <title>* Problemen oplossen met <acronym>PPP</acronym> + verbindingen</title> + + <sect2> + <title>* Controleer de device nodes</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Handmatig verbinding maken</title> + + <sect3> + <title>* Debuggen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="pppoe"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Bijgedragen (from http://node.to/freebsd/how-tos/how-to-freebsd-pppoe.html) door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 10 Jan 2000 --> + </sect1info> + <title>* PPP gebruiken over Ethernet (PPPoE)</title> + + <sect2> + <title>* De kernel configureren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <filename>ppp.conf</filename> opzetten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>ppp</application> gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>ppp</application> starten tijdens het + opstarten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Gebruik maken van een PPPoE service tag</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="ppp-3com"> + <title>* PPPoE met een &tm.3com; + <trademark class="registered">HomeConnect</trademark> ADSL Modem + Dual Link</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="pppoa"> + <title>* Gebruik maken van <application>PPP</application> over ATM + (PPPoA)</title> + + <sect2> + <title>* PPPoA gebruiken met Alcatel &speedtouch; USB</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* mpd gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* pptpclient gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="slip"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Satoshi</firstname> + <surname>Asami</surname> + <contrib>Origineel bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Guy</firstname> + <surname>Helmer</surname> + <contrib>Met input van </contrib> + </author> + <author> + <firstname>Piero</firstname> + <surname>Serini</surname> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* SLIP gebruiken</title> + + <sect2 id="slipc"> + <title>* Een SLIP client opzetten</title> + + <sect3> + <title>* Dingen die je maar eenmalig hoeft te doen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Een SLIP verbinding maken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Hoe verbreek je de verbinding</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Problemen oplossen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="slips"> + <title>* Een SLIP server opzetten</title> + + <sect3 id="slips-prereqs"> + <title>* Benodigdheden vooraf</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Snel overzicht</title> + + <sect4> + <title>* Een voorbeeld SLIP server login</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Kernel configuratie</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Sliplogin configuratie</title> + + <sect4> + <title>* <filename>slip.hosts</filename> configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* <filename>slip.login</filename> configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* <filename>slip.logout</filename> configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Routing overwegingen</title> + + <sect4> + <title>* Statische routes</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* <application>&gated;</application> gebruiken</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/preface/preface.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/preface/preface.sgml new file mode 100644 index 0000000000..eea0e14448 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/preface/preface.sgml @@ -0,0 +1,556 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.19 +--> + +<preface id="book-preface"> + <title>Voorwoord</title> + + <bridgehead id="preface-audience" renderas=sect1>Bedoeld + publiek</bridgehead> + + <para>De nieuwkomers bij &os; zullen zien dat de eerste sectie van + dit boek ze begleidt door de &os; installatieprocedure en de + geleidelijke introductie in de concepten van &unix;. + Om deze sectie goed te kunnen doorlopen heb je meer nodig dan + de wens om te ontdekken en de mogelijkheid om nieuwe concepten + op te nemen wanneer ze geïntroduceerd worden.</para> + + <para>Wanneer je eenmaal hier bent, de tweede veel grotere sectie + van het handboek is een uitvoerige referentie naar alle mogelijke + (relevante) onderwerpen die interessant zijn voor &os; + systeembeheerders. Sommige van deze hoofdstukken adviseren je + mogelijk om wat vroegere documentatie te lezen, dit wordt aangegeven + in de samenvatting aan het begin van elk hoofdstuk.</para> + + <para>Voor een lijst van extra bronnen van informatie zie + <xref linkend="bibliography">.</para> + + <bridgehead id="preface-changes" renderas=sect1>Veranderingen ten + opzichte van de eerste editie</bridgehead> + + <para>Deze tweede editie is een optelsom van meer dan twee jaar + werk door vaste leden van het &os; Documentation Project. + Het volgende zijn de grote wijzigingen in deze editie:</para> + + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Er is een complete INDEX toegevoegd.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Alle ASCII figuren zijn vervangen door grafische + diagrammen.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Een standaardsamenvatting is aan elk hoofdstuk toegevoegd + om een snel overzicht te geven welke informatie zich in het + hoofdstuk bevindt en wat de lezer geacht wordt te weten.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De inhoud is logisch ingedeeld in drie delen: + <quote>Starten</quote>, <quote>Systeembeheer</quote> en + <quote>Appendix</quote>.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="install"> (<quote>&os; + Installeren</quote>) is compleet herschreven met veel + screenshots erbij om het makkelijker te maken voor nieuwe + gebruikers om greep te krijgen op de tekst.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="basics"> (<quote>&unix; + Beginselen</quote>) is uitgebreid met extra informatie over + processen, daemons en signalen.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="ports"> (<quote>Applicaties + installeren</quote>) is uitgebreid met extra informatie over + binair package-beheer.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="x11"> (<quote>Het X Window Systeem</quote>) + is compleet herschreven met de nadruk op het gebruik van + moderne bureaubladtechnologiën zoals + <application>KDE</application> en + <application>GNOME</application> op &xfree86; 4.X.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="boot"> (<quote>Het opstart proces van + &os;</quote>) is uitgebreid.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="disks"> (<quote>Opslag</quote>) is + herschreven uit wat eens twee aparte hoofdstukken waren over + <quote>disks</quote> en <quote>backups</quote>. We vinden + dat de onderwerpen beter begrijpbaar zijn wanneer ze in + één hoofdstuk zijn ondergebracht. Een sectie + over RAID (zowel hardware als softwarematig) is ook + toegevoegd.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="serialcomms"> (<quote>Seriële + communicatie</quote>) is compleet gereorganiseerd en + bijgewerkt voor &os; 4.X/5.X.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="ppp-and-slip"> (<quote>PPP en SLIP</quote>) + is aanzienlijk bijgewerkt.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Veel nieuwe secties zijn toegevoegd aan + <xref linkend="advanced-networking"> (<quote>Geavanceerd + netwerken</quote>).</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="mail"> (<quote>Electronische email</quote>) + is uitgebreid met meer informatie over het configureren van + <application>sendmail</application>.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para><xref linkend="linuxemu"> (<quote>Linux + compatibiliteit</quote>) is uitgebreid met meer informatie + over het installeren van <application>&oracle;</application> en + <application>&sap.r3;</application>.</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>De volgende nieuwe onderwerpen worden behandeld in + deze tweede editie:</para> + <itemizedlist> + <listitem> + <para>Configuratie en tuning + (<xref linkend="config-tuning">).</para> + </listitem> + + <listitem> + <para>Multimedia (<xref linkend="multimedia">)</para> + </listitem> + </itemizedlist> + </listitem> + </itemizedlist> + + <bridgehead id="preface-overview" renderas=sect1>De opbouw van dit + boek</bridgehead> + + <para>Dit boek is opgedeeld in drie logische verschillende secties. + De eerste sectie, <emphasis>Starten</emphasis>, behandelt + de installatie en het basisgebruik van &os;. Er wordt verwacht + dat lezers deze hoofdstukken volgt, en mogelijk + hoofdstukken overslaat met bekende onderwerpen. De tweede sectie + ,<emphasis>Systeembeheer</emphasis>, behandeld een brede collectie + van onderwerpen die interessant zijn voor de meer geavanceerde + &os; gebruiker. Elke sectie begint met een beknopte samenvatting + die beschrijft wat het hoofdstuk inhoudt, en wat de lezer al zou + moeten weten. Dit is bedoeld om de willekeurige lezers de kans te + geven om hoofdstukken te vinden die interessant zijn voor ze. De + derde sectie bevat een appendix met referentie materiaal.</para> + + <variablelist> + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="introduction">, Introductie</emphasis></term> + <listitem> + <para>Introduceert &os; aan een nieuwe gebruiker. Het + beschrijft de geschiedenis van het &os; project, de doelen en + het ontwikkel model.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="install">, Installatie</emphasis></term> + <listitem> + <para>Begleidt een gebruiker door de installatieprocedure. + Sommige geavanceerde installatie-onderwerpen zoals + installatie door middel van een seriële console worden + ook behandeld.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="basics">, &unix; basis</emphasis></term> + <listitem> + <para>Behandelt de basiscommando's en functionaliteit van het + &os; besturingssyteem. Als je bekend bent met Linux of een + andere &unix; variant, kan je dit hoofdstuk waarschijnlijk + overslaan.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="ports">, Applicaties installeren</emphasis></term> + <listitem> + <para>Behandelt de installatie van software van derden, met + zowel &os;'s innovatieve <quote>Ports collectie</quote> als + de standaard binary packages.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="x11">, Het X Window Systeem</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft het X Window Systeem in het algemeen en + het gebruik van <application>&xfree86;</application> op &os; + in het bijzonder. Het beschrijft ook standaard + bureaubladomgevingen zoals <application>KDE</application> + en <application>GNOME</application>.</para> + </listitem> + </varlistentry> + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="config-tuning">, Configuratie en tuning</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft de parameters beschikbaar voor + systeembeheerders om een &os; te fine-tunen voor + de beste prestaties. Het beschrijft ook diverse + configuratiebestanden die gebruikt worden in &os; en waar + je die kan vinden.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="boot">, De opstartprocedure</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft de &os; opstartprocedure en legt uit hoe + je dit kan bewerken met configuratie-opties.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="users">, Gebruikers en basis account + beheer</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft hoe je gebruikers-accounts aanmaakt, en + verandert. Het beschrijft ook welke resource-beperkingen er + gezet kunnen worden op gebruikers en andere + account-beheerstaken.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="kernelconfig">, Configuratie van de + &os; Kernel</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft waarom je misschien een nieuwe kernel moet + configureren en levert gedetailleerde instructies voor + configuratie, het bouwen, en het installeren van een eigen + kernel.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="security">, Beveiliging</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft vele verschillende hulpapplicaties die + beschikbaar zijn die je helpen om je &os; systeem veilig + te houden, met oa: Kerberos, IPsec, OpenSSH en + netwerk-firewalls.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="printing">, Printen</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft hoe je printers beheert onder &os;, + met informatie over bannerpagina's, printer-accouting, en + initiële installatie.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="disks">, Opslag</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft hoe je opslagmedia en bestandssystemen beheert + onder &os;. Dit bevat fysieke schijven, RAID arrays, + optische en tape media, geheugenschijven, en + netwerkbestandssystemen.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="vinum-vinum">, Vinum</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft hoe je Vinum gebruikt, een logische + volumebeheerder welke apparaatonafhankelijke logische disken + levert, met software RAID-0, RAID-1 en RAID-5.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="l10n">, Localisatie</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft hoe je &os; met andere talen kunt gebruiken + in plaats van Engels. Behandelt zowel het systeem- als + applicatieniveau van localisatie.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="desktop">, Bureaubladapplicatie's</emphasis></term> + <listitem> + <para>Levert standaard bureaubladapplicatie's in een lijst, + zoals webbrowsers, en productiviteitspakketten, en + beschrijft hoe je ze installeert op &os;.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="multimedia">, Multimedia</emphasis></term> + <listitem> + <para>Laat zien hoe je geluid- en video-ondersteuning + installeert voor je systeem. Het beschrijft ook een + aantal voorbeeld audio- en video- applicaties.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="serialcomms">, Seriële communicaties</emphasis></term> + <listitem> + <para>Legt uit hoe je een verbinding kan maken met terminals en + modems op je &os; systeem voor zowel dial-in als dial-out + verbindingen.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="ppp-and-slip">, PPP en SLIP</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft hoe je PPP, SLIP en PPP over Ethernet kan + gebruiken om verbinding te maken met remote systemen met + &os;.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="advanced-networking">, Geavanceerde netwerken</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft meerderenetwerk onderwerpen, inclusief + het delen van een internetverbinding met andere computers in + je LAN, het gebruik van netwerkbestandssystemen, en het delen + van accountinformatie door middel van NIS, het opzetten van + een nameserver en nog veel meer.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="mail">, Electronische mail</emphasis></term> + <listitem> + <para>Legt verschillende componenten uit van een mailserver en + gaat dieper in op simpele configuratie-onderwerpen voor de + populairste mailserver software: + <application>sendmail</application>.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="cutting-edge">, The Cutting edge</emphasis></term> + <listitem> + <para>Geeft uitleg over de verschillen tussen &os;-Stable, + &os;-Current en &os; releases. Beschrijft welke gebruikers + kunnen profiteren van het volgen van een ontwikkelsysteem + en legt dat systeem uit.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="linuxemu">, Linux binary compatibiliteit</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft de Linux compatibiliteitmogelijkheden van &os;. + Het beschrijft ook gedetaileerde installatie-instructies voor + verschillende populaire Linux-applicaties zoals + <application>&oracle;</application>, + <application>&sap.r3;</application> + en <application>&mathematica;</application>.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="mirrors">, Het verkrijgen van &os;</emphasis></term> + <listitem> + <para>Geeft verschillende bronnen aan voor het verkrijgen van + &os; media op CDROM of DVD evenals verschillende sites op het + internet die je in staat stellen &os; te downloaden en te + installeren.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="bibliography">, Bibliografie </emphasis></term> + <listitem> + <para>Dit boek geeft veel verschillende onderwerpen die je + misschien hongerig maken naar een gedetaileerdere uitleg. + De bibliografie geeft een aantal uitstekende boeken waarnaar + gerefereerd worden in de tekst.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="eresources">, Resources op het internet</emphasis></term> + <listitem> + <para>Beschrijft de vele forums die beschikbaar zijn voor &os; + gebruikers om vragen te stellen, en om deel te nemen aan + technische conversaties over &os;.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><emphasis><xref linkend="pgpkeys">, PGP Keys</emphasis></term> + <listitem> + <para>Geeft de PGP-vingerafdrukken van verschillende &os; + ontwikkelaars.</para> + </listitem> + </varlistentry> + </variablelist> + + <bridgehead id="preface-conv" renderas=sect1>Overeenkomsten in dit + boek</bridgehead> + + <para>Om consistentie en leesbaarheid te behouden en de leesbaarheid + te behouden worden er een aantal overeenkomsten nageleefd in dit + boek.</para> + + <bridgehead id="preface-conv-typographic" renderas=sect2>Typografische + overeenkomsten</bridgehead> + + <variablelist> + <varlistentry> + <term><emphasis>Italic</emphasis></term> + <listitem> + <para>Een <emphasis>italic</emphasis> lettertype wordt gebruikt + voor bestandsnamen, URLs, benadrukte tekst, en het eerste + gebruik van technische termen.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><varname>Monospace</varname></term> + <listitem> + <para>Een <varname>monospaced</varname> lettertype wordt + gebruikt voor foutmeldingen, commando's, + omgevingsvariabelen, namen van ports, hostnames, + gebruikersnamen, groupsnamen, device namen, variabelen, + en stukjes code.</para> + </listitem> + </varlistentry> + + <varlistentry> + <term><application>Bold</application></term> + <listitem> + <para>Een <application>bold</application> lettertype wordt + gebruikt voor applicaties, commando's en toetsen.</para> + </listitem> + </varlistentry> + </variablelist> + + <bridgehead id="preface-conv-commands" + renderas=sect2>Gebruikersinvoer</bridgehead> + + <para>Toetsen worden weergegeven in <keycap>bold</keycap> om op + te vallen tussen andere tekst. Toetscombinaties die bedoeld zijn + om tegelijkertijd getypt te worden worden weergeven met + `<literal>+</literal>' tussen de toetsen zoals</para> + + <para> + <keycombo action="simul"> + <keycap>Ctrl</keycap> + <keycap>Alt</keycap> + <keycap>Del</keycap> + </keycombo> + </para> + + <para>Betekent dat de gebruiker de volgende toetsen moet indrukken + op hetzelfde moment: <keycap>Ctrl</keycap>,<keycap>Alt</keycap> en + <keycap>Del</keycap>.</para> + + <para>Toetsen die bedoeld zijn om achter elkaar te typen worden + gescheiden door komma's, bijvoorbeeld</para> + + <para> + <keycombo action="simul"> + <keycap>Ctrl</keycap> + <keycap>X</keycap> + </keycombo>, + <keycombo action="simul"> + <keycap>Ctrl</keycap> + <keycap>S</keycap> + </keycombo> + </para> + + <para>zou betekenen dat de gebruiker de <keycap>Ctrl</keycap> + en <keycap>X</keycap> toetsen tegelijk moet indrukken en erna + <keycap>Ctrl</keycap> en <keycap>S</keycap> tegelijkertijd moet + indrukken.</para> + + <bridgehead id="preface-conv-examples" + renderas=sect2>Voorbeelden</bridgehead> + + <para>Voorbeelden die beginnen met <devicename>E:\></devicename> + geven aan dat het een &ms-dos; commando betreft. Tenzij anders + vermeld, kunnen deze commando's in een + <quote>Command prompt</quote>scherm in een moderne + µsoft.windows; omgeving worden gebruikt.</para> + + <screen><prompt>E:\></prompt> <userinput>tools\fdimage floppies\kern.flp A:</userinput></screen> + + <para>Voorbeelden die starten met een &prompt.root; geven aan dat een + commando ingegeven moet worden als de superuser in &os;. Je kan + inloggen met <username>root</username> om het commando in te typen, + of je logt in als gewone gebruiker en gebruikt &man.su.1; om + superuser-privileges te verkrijgen.</para> + + <screen>&prompt.root; <userinput>dd if=kern.flp of=/dev/fd0</userinput></screen> + + <para>Voorbeelden die starten met &prompt.user; geven aan dat een + commando opgegeven moet worden vanuit een normaal gebruikersaccount. + Tenzij anders vermeld, wordt de C-shell syntax gebruikt voor het + instellen van omgevingsvariabelen en andere shell-commando's.</para> + + <screen>&prompt.user; <userinput>top</userinput></screen> + + <bridgehead id="preface-acknowledgements" + renderas=sect1>Dankwoorden</bridgehead> + + <para>Het boek dat je nu voor je hebt representeert de inspanningen + van honderden mensen over de hele wereld. Of ze nu foutjes + verbeteren of complete hoofdstukken inleveren, ze hebben allemaal + nuttig bijgedragen.</para> + + <para>Verschillende bedrijven hebben bijgedragen aan het maken + van dit document door de schrijvers te betalen om hier full-time + aan te werken, door te betalen voor de publicatie, etc. In het + bijzonder heeft BSDi (Overgenomen door + <ulink url="httl://www.windriver.com"> Wind River Systems</ulink>) + leden van het &os; Documentatie Project betaald om full-time te + werken aan het verbeteren van dit boek, wat leidde tot de publicatie + van de eerste editie in maart 2000 (ISBN 1-57176-241-8). Wind River + Systems heeft daarna verschillende schrijvers betaald om een + aantal verbeteringen uit te voeren voor de + printuitvoer-infrastructuur en om extra hoofdstukken toe te voegen + aan de tekst. Dit werk leverde de publicatie van de tweede + geprinte editie in november 2001 (ISBN 1-57176-303-1).</para> + +</preface> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "book" "preface") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/printing/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/printing/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..72d9e9b80a --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/printing/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= printing/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/printing/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/printing/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..e6d476d0e4 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/printing/chapter.sgml @@ -0,0 +1,409 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="printing"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Sean</firstname> + <surname>Kelly</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <!-- 30 Sept 1995 --> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Jim</firstname> + <surname>Mock</surname> + <contrib>Herstructureerd en geupdate door </contrib> + <!-- Mar 2000 --> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Lodewijk</firstname> + <surname>Koopman</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + <!-- 22 May 2004 --> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* Printen</title> + + <sect1 id="printing-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="printing-intro-spooler"> + <title>* Inleiding</title> + + <sect2 id="printing-intro-why"> + <title>* Waarom je het wachtrijsysteem zou moeten + gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="printing-intro-setup"> + <title>* Standaard opzet</title> + + <sect2 id="printing-simple"> + <title>* Eenvoudige printer opzet</title> + + <sect3 id="printing-hardware"> + <title>* Hardware Setup</title> + + <sect4 id="printing-ports"> + <title>* Poorten en kabels</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-parallel"> + <title>* Parallel poorten</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-serial"> + <title>* Seriële poorten</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="printing-software"> + <title>* Software setup</title> + + <sect4 id="printing-kernel"> + <title>* Kernel configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="printing-dev-ports"> + <title>* Het toevoegen van <filename>/dev</filename> bestanden + voor de poorten</title> + + <sect4 id="printing-parallel-port-mode"> + <title>* Het communicatietype instellen voor de parallelle + poort</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-testing"> + <title>* Het controleren van de printercommunicatie</title> + + <sect5 id="printing-checking-parallel"> + <title>* Het controleren van een parallelle printer</title> + + <para></para> + </sect5> + + <sect5 id="printing-checking-serial"> + <title>* Het controleren van een seriële printer</title> + + <para></para> + </sect5> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="printing-printcap"> + <title>* De wachtrij aanzetten: het + <filename>/etc/printcap</filename> bestand</title> + + <sect4 id="printing-naming"> + <title>* Printernaamgeving</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-no-header-pages"> + <title>* Voorbladen onderdrukken</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-spooldir"> + <title>* Het aanmaken van de wachtrijdirectory</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-device"> + <title>* Het printerdevice identificeren</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-commparam"> + <title>* Het configureren van communicatieparameters voor het + wachtrijsysteem</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-textfilter"> + <title>* Een tekstfilter installeren</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* <application>LPD</application> aanzetten</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-trying"> + <title>* De printer uitproberen</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="printing-advanced"> + <title>* Geavanceerde printer instellingen</title> + + <sect2 id="printing-advanced-filter-intro"> + <title>* Filters</title> + + <sect3 id="printing-advanced-filters"> + <title>* Hoe filters werken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-if-conversion"> + <title>* Platte tekst op &postscript; printers afdrukken</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-ps"> + <title>* &postscript; simuleren op niet &postscript; + printers</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-convfilters"> + <title>* Conversie filters</title> + + <sect4> + <title>* Waarom conversie filters installeren?</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Welke conversie filters moet ik installeren?</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Conversie filters installeren</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Meer conversie filters voorbeelden</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="printing-advanced-autoconv"> + <title>* Geautomatiseerde conversie: een alternatief voor + conversie filters</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-of"> + <title>* Output filters</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-lpf"> + <title>* <command>lpf</command>: een tekstfilter</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="printing-advanced-header-pages"> + <title>* Voorbladen</title> + + <sect3 id="printing-advanced-header-pages-enabling"> + <title>* Voorbladen aanzetten</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-header-pages-controlling"> + <title>* Voorbladen beheren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-header-pages-accounting"> + <title>* Accounting voor voorbladen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-header-pages-ps"> + <title>* Voorbladen op &postscript; printers</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="printing-advanced-network-printers"> + <title>* Printen over een netwerk</title> + + <sect3 id="printing-advanced-network-rm"> + <title>* Printers geïnstalleerd op externe machine's</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-network-net-if"> + <title>* Printers met een netwerkaansluiting</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="printing-advanced-restricting"> + <title>* Printer gebruik limieteren</title> + + <sect3 id="printing-advanced-restricting-copies"> + <title>* Meerdere kopieën limieteren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-restricting-access"> + <title>* Toegang tot printers limieteren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-restricting-sizes"> + <title>* De grootte van verstuurde opdrachten beheren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-advanced-restricting-remote"> + <title>* Opdrachten van externe printers limieteren</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="printing-advanced-acct"> + <title>* Accounting voor printer gebruik</title> + + <sect3> + <title>* Quick and Dirty printer accounting</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Hoe kun je geprinte pagina's tellen?</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="printing-using"> + <title>* Printers gebruiken</title> + + <sect2 id="printing-lpr"> + <title>* Print opdrachten</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="printing-lpq"> + <title>* Opdrachten controleren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="printing-lprm"> + <title>* Opdrachten verwijderen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="printing-lpr-options"> + <title>* Voorbij platte tekst: print opties</title> + + <sect3 id="printing-lpr-options-format"> + <title>* Formaat en conversie opties</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-lpr-options-job-handling"> + <title>* Opdracht afhandeling opties</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="printing-lpr-options-misc"> + <title>* Voorblad opties</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="printing-lpc"> + <title>* Printers beheren</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="printing-lpd-alternatives"> + <title>* Alternatieven voor de standaard spooler</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="printing-troubleshooting"> + <title>* Problemen oplossen</title> + + <para></para> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/security/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/security/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..bbf01aa7ab --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/security/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= security/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/security/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/security/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..f79581196f --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/security/chapter.sgml @@ -0,0 +1,615 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="security"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Matthew</firstname> + <surname>Dillon</surname> + <contrib>Veel uit dit hoofdstuk is overgenomen uit de security(7) handboek pagina van </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Siebrand</firstname> + <surname>Mazeland</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* Beveiliging</title> + + <sect1 id="security-synopsis"> + <title>* Overzicht</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="security-intro"> + <title>* Introductie</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="securing-freebsd"> + <title>* &os; beveiligen</title> + + <sect2 id="securing-root-and-staff"> + <title>* Beveiligen van <username>root</username> en + medewerkersaccounts.</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Beveiligen van <username>root</username> — servers + onder root en suid/sgid binaire bestanden</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="secure-users"> + <title>* Beveiligen van gebruikersaccounts</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Beveiligen van het wachtwoord bestand</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Beveiligen van de kern van de kernel, ruwe devices + en bestandssystemen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="security-integrity"> + <title>* Bestandsintegriteit Controleren: Binaire Bestanden, + Configuratie Bestanden, Etc.</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Paranoia</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Ontzeggen van dienst aanvallen (<quote>Denial of + service</quote>)</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Aandachtspunten voor Toegang met Kerberos en SSH</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="crypt"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Bill</firstname> + <surname>Swingle</surname> + <contrib>Delen geschreven en herschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- 21 Mar 2000 --> + </sect1info> + <title>* DES, MD5 en Crypt</title> + + <sect2> + <title>* Je Crypt Mechanisme Herkennen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="one-time-passwords"> + <title>* Eenmalige Wachtwoorden</title> + + <sect2> + <title>* Veilige Verbinding Initialiseren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Onveilige Verbinding Initialiseren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Een Enkel Eenmalig Wachtwoord Maken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Meerdere Eenmalige Wachtwoorden Maken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Gebruik van &unix; Wachtwoorden Beperken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="kerberosIV"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Mark</firstname> + <surname>Murray</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Mark</firstname> + <surname>Dapoz</surname> + <contrib>Gebaseerd op een bijdrage door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* KerberosIV</title> + + <sect2> + <title>* KerberosIV installeren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Maken van de Initiele Database</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Help Het aan de Praat</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Aanmaken van het Serverbestand</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De Database Vullen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Alles Testen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <command>su</command> Rechten Toewijzen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Andere Commando's Gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="kerberos5"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tillman</firstname> + <surname>Hodgson</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Mark</firstname> + <surname>Murray</surname> + <contrib>Gebaseerd op een bijdrage door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* <application>Kerberos5</application></title> + + <sect2> + <title>* Geschiedenis</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Opzetten van een Heimdal <acronym>KDC</acronym></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>Kerberos</application> server gebruiken met + Heimdal services</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>Kerberos</application> client gebruiken + met Heimdal</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Gebruikers configuratie bestanden: + <filename>.k5login</filename> and + <filename>.k5users</filename></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* <application>Kerberos</application> tips, trucks, en + problemen oplossen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Verschillen met de <acronym>MIT</acronym> port</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het verlichten van beperkingen gevonden in + <application>Kerberos</application></title> + + <sect3> + <title>* <application>Kerberos</application> is een alles of + niets aanpak</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* <application>Kerberos</application> is bedoeld voor + enkele-gebruikers werkstationen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* De KDC is een enkel punt van falen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* <application>Kerberos</application> + tekortkomingen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Bronnen en verdere informatie</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="firewalls"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Gary</firstname> + <surname>Palmer</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <author> + <firstname>Alex</firstname> + <surname>Nash</surname> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + + <title>* Firewalls</title> + + <sect2> + <title>* Wat is een firewall?</title> + + <sect3 id="firewalls-packet-filters"> + <title>* Pakket filterende routers</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="firewalls-proxy-servers"> + <title>* Proxyservers</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Wat staat IPFW me toe om te doen??</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Gebruik maken van IPFW op &os;</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* IPFW configureren</title> + + <sect3> + <title>* Wijzigen van IPFW regels</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Weergeven van IPFW regels</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Weggooien van IPFW regels</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Legen van de IPFW pakket tellers</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Voorbeeld commando's voor + <application>ipfw</application></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Bouwen van een pakket filterende firewall</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="ipfw-overhead"> + <title>* IPFW overhead en optimalisatie</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="openssl"> + <title>* OpenSSL</title> + + <sect2> + <title>* Broncode installaties</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="ipsec"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Nik</firstname> + <surname>Clayton</surname> + <affiliation> + <address><email>nik@FreeBSD.org</email></address> + </affiliation> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>VPN over IPsec</title> + + <sect2> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Hiten M.</firstname> + <surname>Pandya</surname> + <affiliation> + <address><email>hmp@FreeBSD.org</email></address> + </affiliation> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + + <title>* IPsec begrijpen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het probleem</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Scenario #1: Twee netwerken verbonden met het internet + werken als één</title> + + <sect3> + <title>* Stap 1: Maken en testen van een <quote>virtuele</quote> + netwerk link</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Stap 2: De link beveiligen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="openssh"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Chern</firstname> + <surname>Lee</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <!-- 21 April 2001 --> + </authorgroup> + </sect1info> + + <title>* OpenSSH</title> + + <sect2> + <title>* Voordelen van het gebruik van OpenSSH</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Opstarten van sshd</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* SSH Client</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Veilig kopiëren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Configuratie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* ssh-keygen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="security-ssh-tunneling"> + <title>* SSH Tunneling</title> + + <sect3> + <title>* Practische SSH tunneling voorbeelden</title> + + <sect4> + <title>* Beveiligde toegang tot een POP3 server</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Een draconische firewall passeren</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Meer lezen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="fs-acl"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Bestands systeem toegangs controle lijsten</title> + + <sect2> + <title>* Gebruik maken van <acronym>ACL</acronym>s</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="security-advisories"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Tom</firstname> + <surname>Rhodes</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* &os; security advisories</title> + + <sect2> + <title>* Hoe ziet een advisorie eruit?</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..b83d9a27bb --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= serialcomms/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..6e30ec7b65 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/serialcomms/chapter.sgml @@ -0,0 +1,486 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="serialcomms"> + <title>* Seriëe communicatie</title> + + <sect1 id="serial-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="serial"> + <title>* Introductie</title> + + <sect2 id="serial-terminology"> + <title>* Terminologie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="serial-cables-ports"> + <title>* Kabels en poorten</title> + + <sect3 id="term-cables"> + <title>* Kabels</title> + + <sect4 id="term-cables-null"> + <title>* Null-modem kabels</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="term-cables-std"> + <title>* Standaard RS-232C kabels</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="term-ports"> + <title>* Poorten</title> + + <sect4 id="term-portkinds"> + <title>* Soorten poorten</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4 id="term-portnames"> + <title>* Poortnamen</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Kernel configuratie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Speciale device bestanden</title> + + <sect3> + <title>* Maken van speciale device bestanden</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + + <sect2 id="serial-hw-config"> + <title>Seriële configuratie</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="term"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Sean</firstname> + <surname>Kelly</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + <!-- 28 July 1996 --> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Terminals</title> + + <sect2 id="term-uses"> + <title>* Gebruik en type terminals</title> + + <sect3 id="term-dumb"> + <title>* Domme terminals</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="term-pcs"> + <title>* PC's die een terminal emuleren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="term-x"> + <title>* X Terminals</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="term-config"> + <title>* Configuratie</title> + + <sect3 id="term-etcttys"> + <title>* Een regel toevoegen aan + <filename>/etc/ttys</filename></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="term-hup"> + <title>* <command>init</command> forceren om + <filename>/etc/ttys</filename> opnieuw in te lezen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="term-debug"> + <title>* Problemen oplossen met je verbinding</title> + + <sect3> + <title>* Er verschijnt geen login prompt</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Als er rotzooi verschijnt in plaats van een login + prompt</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Karakters verschijnen dubbel, het password wordt + getoond wanneer het ingetyped wordt</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="dialup"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Guy</firstname> + <surname>Helmer</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Sean</firstname> + <surname>Kelly</surname> + <contrib>Extra's door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Inbel service</title> + + <sect2> + <title>* Externe vs. interne modems</title> + + <sect3> + <title>* Modems en kabels</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>Seriële interface overwegingen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Snel overzicht</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Configuratie bestanden</title> + + <sect3> + <title>* <filename>/etc/gettytab</filename></title> + + <sect4> + <title>* Vaste snelheid configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Overeengekomen snelheid configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3 id="dialup-ttys"> + <title>* <filename>/etc/ttys</filename></title> + + <sect4> + <title>* Vaste snelheid configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + + <sect4> + <title>* Overeengekomen snelheid configuratie</title> + + <para></para> + </sect4> + </sect3> + + <sect3> + <title>* <filename>/etc/rc.serial</filename></title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Modem instellingen</title> + + <sect3> + <title>* Vaste snelheid configuratie</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Overeengekomen snelheid configuratie</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* De configuratie van de modem bekijken</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Problemen oplossen</title> + + <sect3> + <title>* Het &os; systeem controleren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Proberen in te bellen</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="dialout"> + <title>* Uitbel service</title> + + <sect2> + <title>* Mijn standaard Hayes modem wordt niet ondersteund, + wat kan ik doen?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="direct-at"> + <title>* Hoe moet ik deze AT commando's invoeren?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het <literal>@</literal> teken voor de pn mogelijkheid + werkt niet</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Hoe kan ik een telefoonnummer kiezen op de command + line?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Moet ik elke keer de bps snelheid aangeven als ik dat + doe?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Ik benader een aantal machines door een terminal + server</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Kan tip meerdere lijnen gebruiken voor een host?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Waarom moet ik + <keycombo action="simul"> + <keycap>Ctrl</keycap> + <keycap>P</keycap> + </keycombo> + twee keer typen om één keer + <keycombo action="simul"> + <keycap>Ctrl</keycap> + <keycap>P</keycap> + </keycombo> + te krijgen?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Ineens is alles in hoofdletters?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Hoe kan ik bestanden versturen met + <command>tip</command>?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Hoe kan ik zmodem draaien met + <command>tip</command>?</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="serialconsole-setup"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Kazutaka</firstname> + <surname>YOKOTA</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Bill</firstname> + <surname>Paul</surname> + <contrib>Gebaseerd op een document van </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* De seriële console opzetten</title> + + <sect2 id="serialconsole-intro"> + <title>* Introductie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="serialconsole-howto"> + <title>* Seriële console configuratie</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="serialconsole-summary"> + <title>* Samenvatting</title> + + <sect3> + <title>* Mogelijkheid 1: Je hebt de vlag 0x10 gezet voor + <devicename>sio0</devicename></title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Mogelijkheid 2: Je hebt de vlag 0x30 gezet voor + <devicename>sio0</devicename></title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="serialconsole-tips"> + <title>* Tips voor de seriële console</title> + + <sect3> + <title>* Een snellere seriële poort instellen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="serialconsole-com2"> + <title>Een andere seriële poort gebruiken dan + <devicename>sio0</devicename> voor de console</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* De DDB debugger benaderen via een seriële + lijn</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Een login prompt krijgen op de seriële + console</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="serialconsole-loader"> + <title>* De console wijzigen in de boot loader</title> + + <sect3> + <title>* De seriële console instellen</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Een andere seriële poort gebruiken dan + <devicename>sio0</devicename> voor de console</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="serialconsole-caveats"> + <title>* Waarschuwingen</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/txtfiles.ent b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/txtfiles.ent new file mode 100644 index 0000000000..16e446861c --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/txtfiles.ent @@ -0,0 +1,72 @@ +<!-- + Creates entities for each .txt screenshot that is included in the + Handbook. + + Each entity is named txt.dir.foo, where dir is the directory in + which it is stored, and foo is its filename, without the '.txt' + extension. + + Entities should be listed in alphabetical order. + + $FreeBSD$ + gebaseerd op: 1.2 +--> + +<!ENTITY txt.install.adduser1 SYSTEM "install/adduser1.txt"> +<!ENTITY txt.install.adduser2 SYSTEM "install/adduser2.txt"> +<!ENTITY txt.install.adduser3 SYSTEM "install/adduser3.txt"> +<!ENTITY txt.install.boot-mgr SYSTEM "install/boot-mgr.txt"> +<!ENTITY txt.install.console-saver1 SYSTEM "install/console-saver1.txt"> +<!ENTITY txt.install.console-saver2 SYSTEM "install/console-saver2.txt"> +<!ENTITY txt.install.console-saver3 SYSTEM "install/console-saver3.txt"> +<!ENTITY txt.install.console-saver4 SYSTEM "install/console-saver4.txt"> +<!ENTITY txt.install.desktop SYSTEM "install/desktop.txt"> +<!ENTITY txt.install.disklabel-auto SYSTEM "install/disklabel-auto.txt"> +<!ENTITY txt.install.disklabel-ed1 SYSTEM "install/disklabel-ed1.txt"> +<!ENTITY txt.install.disklabel-ed2 SYSTEM "install/disklabel-ed2.txt"> +<!ENTITY txt.install.disklabel-fs SYSTEM "install/disklabel-fs.txt"> +<!ENTITY txt.install.disklabel-root1 SYSTEM "install/disklabel-root1.txt"> +<!ENTITY txt.install.disklabel-root2 SYSTEM "install/disklabel-root2.txt"> +<!ENTITY txt.install.disklabel-root3 SYSTEM "install/disklabel-root3.txt"> +<!ENTITY txt.install.dist-set SYSTEM "install/dist-set.txt"> +<!ENTITY txt.install.dist-set2 SYSTEM "install/dist-set2.txt"> +<!ENTITY txt.install.docmenu1 SYSTEM "install/docmenu1.txt"> +<!ENTITY txt.install.ed0-conf SYSTEM "install/ed0-conf.txt"> +<!ENTITY txt.install.ed0-conf2 SYSTEM "install/ed0-conf2.txt"> +<!ENTITY txt.install.edit-inetd-conf SYSTEM "install/edit-inetd-conf.txt"> +<!ENTITY txt.install.fdisk-drive1 SYSTEM "install/fdisk-drive1.txt"> +<!ENTITY txt.install.fdisk-drive2 SYSTEM "install/fdisk-drive2.txt"> +<!ENTITY txt.install.fdisk-edit1 SYSTEM "install/fdisk-edit1.txt"> +<!ENTITY txt.install.fdisk-edit2 SYSTEM "install/fdisk-edit2.txt"> +<!ENTITY txt.install.ftp-anon1 SYSTEM "install/ftp-anon1.txt"> +<!ENTITY txt.install.ftp-anon2 SYSTEM "install/ftp-anon2.txt"> +<!ENTITY txt.install.hdwrconf SYSTEM "install/hdwrconf.txt"> +<!ENTITY txt.install.keymap SYSTEM "install/keymap.txt"> +<!ENTITY txt.install.main-doc SYSTEM "install/main-doc.txt"> +<!ENTITY txt.install.main-keymap SYSTEM "install/main-keymap.txt"> +<!ENTITY txt.install.main-options SYSTEM "install/main-options.txt"> +<!ENTITY txt.install.main-std SYSTEM "install/main-std.txt"> +<!ENTITY txt.install.main1 SYSTEM "install/main1.txt"> +<!ENTITY txt.install.mainexit SYSTEM "install/mainexit.txt"> +<!ENTITY txt.install.media SYSTEM "install/media.txt"> +<!ENTITY txt.install.mouse1 SYSTEM "install/mouse1.txt"> +<!ENTITY txt.install.mouse2 SYSTEM "install/mouse2.txt"> +<!ENTITY txt.install.mouse3 SYSTEM "install/mouse3.txt"> +<!ENTITY txt.install.mouse4 SYSTEM "install/mouse4.txt"> +<!ENTITY txt.install.mouse5 SYSTEM "install/mouse5.txt"> +<!ENTITY txt.install.mouse6 SYSTEM "install/mouse6.txt"> +<!ENTITY txt.install.nfs-server-edit SYSTEM "install/nfs-server-edit.txt"> +<!ENTITY txt.install.options SYSTEM "install/options.txt"> +<!ENTITY txt.install.pkg-cat SYSTEM "install/pkg-cat.txt"> +<!ENTITY txt.install.pkg-confirm SYSTEM "install/pkg-confirm.txt"> +<!ENTITY txt.install.pkg-install SYSTEM "install/pkg-install.txt"> +<!ENTITY txt.install.pkg-sel SYSTEM "install/pkg-sel.txt"> +<!ENTITY txt.install.probstart SYSTEM "install/probstart.txt"> +<!ENTITY txt.install.security SYSTEM "install/security.txt"> +<!ENTITY txt.install.sysinstall-exit SYSTEM "install/sysinstall-exit.txt"> +<!ENTITY txt.install.timezone1 SYSTEM "install/timezone1.txt"> +<!ENTITY txt.install.timezone2 SYSTEM "install/timezone2.txt"> +<!ENTITY txt.install.timezone3 SYSTEM "install/timezone3.txt"> +<!ENTITY txt.install.userconfig SYSTEM "../../../share/images/books/handbook/install/userconfig.txt"> +<!ENTITY txt.install.userconfig2 SYSTEM "../../../share/images/books/handbook/install/userconfig2.txt"> +<!ENTITY txt.install.xf86setup SYSTEM "install/xf86setup.txt"> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/users/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/users/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..dfa2918b7b --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/users/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= users/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/users/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/users/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..ff4217376f --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/users/chapter.sgml @@ -0,0 +1,115 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="users"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Neil</firstname> + <surname>Blakey-Milner</surname> + <contrib>Bijgedragen door</contrib> + </author> + </authorgroup> + <!-- Feb 2000 --> + </chapterinfo> + <title>* Gebruikers en Basis Account Management</title> + + <sect1 id="users-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="users-introduction"> + <title>* Inleiding</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="users-superuser"> + <title>* Het super-user gebruikersaccount</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="users-system"> + <title>* Systeemaccounts</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="users-user"> + <title>* Gebruikersaccounts</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="users-modifying"> + <title>* Wijzigen van accounts</title> + + <sect2 id="users-adduser"> + <title>* <command>adduser</command>(Toevoegen van een + account)</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="users-rmuser"> + <title>* <command>rmuser</command>(Verwijderen van een + account)</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="users-chpass"> + <title>* <command>chpass</command>(Wijzigen + accountgegevens)</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="users-passwd"> + <title>* <command>passwd</command></title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="users-pw"> + <title>* <command>pw</command></title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="users-limiting"> + <title>* Limieten aan gebruikers stellen</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="users-personalizing"> + <title>* Gebruikers personaliseren</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="users-groups"> + <title>* Groepen</title> + + <para></para> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/vinum/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/vinum/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..eca585a9aa --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/vinum/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= vinum/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/vinum/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/vinum/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..d818a4228a --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/vinum/chapter.sgml @@ -0,0 +1,201 @@ +<!-- + The Vinum Volume Manager + By Greg Lehey (grog at lemis dot com) + + Added to the Handbook by Hiten Pandya <hiten@uk.FreeBSD.org> + and Tom Rhodes <trhodes@FreeBSD.org> + + Translated by Erwin Kooi (translations at ewak dot net) + + For the FreeBSD Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> + +<chapter id="vinum-vinum"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Greg</firstname> + <surname>Lehey</surname> + <contrib>Geschreven door </contrib> + </author> + </authorgroup> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Erwin</firstname> + <surname>Kooi</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* De VINUM volume manager</title> + + <sect1 id="vinum-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-intro"> + <title>* Schijven zijn te klein</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-access-bottlenecks"> + <title>* Schijven zijn te traag</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-ddata-integrity"> + <title>* Schijven zijn te onbetrouwbaar</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-objects"> + <title>* Vinum objecten</title> + + <sect2> + <title>* Volume grootte overweginen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Redundante dataopslag</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Prestatie problemen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Welke plex organisatie?</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-examples"> + <title>* Een paar voorbeelden</title> + + <sect2> + <title>* Het configuratie bestand</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Verbeterde betrouwbaarheid: Spiegelen</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Verbeterde performance</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Betrouwbaarheid en performance</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-object-naming"> + <title>* Object Namen</title> + + <sect2> + <title>* Bestandssystemen maken</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-config"> + <title>* Het configureren van Vinum</title> + + <sect2> + <title>* Startup</title> + + <sect3 id="vinum-rc-startup"> + <title>* Automatische Startup</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="vinum-root"> + <title>* Het Root bestandssysteem op Vinum</title> + + <sect2> + <title>* Vinum op tijd starten voor het root + bestandssysteem</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Een op Vinum gebaseert Root Volume beschikbaar maken voor + de Bootstrap</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Voorbeeld van een op Vinum gebaseerde Root Setup</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Problemen oplossen</title> + + <sect3> + <title>* Systeem bootstrap laadt, maar het systeem start + niet door</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Alleen de primaire bootstrap laadt</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="vinum-root-panic"> + <title>* Niets start, de bootstrap paniekt</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="vinum-root-4x"> + <title>* Verschillen met &os; 4.x</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/x11/Makefile b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/x11/Makefile new file mode 100644 index 0000000000..06b452cd33 --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/x11/Makefile @@ -0,0 +1,15 @@ +# +# Build the Handbook with just the content from this chapter. +# +# $FreeBSD$ +# + +CHAPTERS= x11/chapter.sgml + +VPATH= .. + +MASTERDOC= ${.CURDIR}/../${DOC}.${DOCBOOKSUFFIX} + +DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../../.. + +.include "../Makefile" diff --git a/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/x11/chapter.sgml b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/x11/chapter.sgml new file mode 100644 index 0000000000..c88fac912b --- /dev/null +++ b/nl_NL.ISO8859-1/books/handbook/x11/chapter.sgml @@ -0,0 +1,310 @@ +<!-- + The FreeBSD Dutch Documentation Project + + $FreeBSD$ +--> +<chapter id="x11"> + <chapterinfo> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Erik</firstname> + <surname>Radder</surname> + <contrib>Vertaald door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </chapterinfo> + <title>* Het X Window Systeem</title> + + <sect1 id="x11-synopsis"> + <title>* Samenvatting</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="x-understanding"> + <title>* X Begrijpen</title> + + <sect2> + <title>* Waarom X?</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Het X Client/Server Model</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* De Window Manager</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Widgets</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="x-install"> + <title>* &xfree86; installeren</title> + + <para></para> + </sect1> + + <sect1 id="x-config"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Christopher</firstname> + <surname>Shumway</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* &xfree86; Configuratie</title> + + <sect2> + <title>* Voordat je begint</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* &xfree86; 4.X Configureren</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Geavanceerde configuratie onderwerpen</title> + + <sect3> + <title>* Configuratie met de &intel; i810 Graphics + Chipsets</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="x-fonts"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Murray</firstname> + <surname>Stokely</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Fonts gebruiken in &xfree86;</title> + + <sect2 id="type1"> + <title>* Type1 Fonts</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="truetype"> + <title>* &truetype; Fonts</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2 id="antialias"> + <sect2info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Joe Marcus</firstname> + <surname>Clarke</surname> + <contrib>Geupdate voor &xfree86; 4.3 door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect2info> + <title>* Anti-Aliased Fonts</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="x-xdm"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Seth</firstname> + <surname>Kingsley</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* De X Display Manager</title> + + <sect2> + <title>* Overzicht</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* XDM gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* XDM configureren</title> + + <sect3> + <title>* Xaccess</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Xresources</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Xservers</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Xsession</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* Xsetup_*</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* xdm-config</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3> + <title>* xdm-errors</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Een netwerk display server gebruiken</title> + + <para></para> + </sect2> + + <sect2> + <title>* Alternatieven voor XDM</title> + + <para></para> + </sect2> + </sect1> + + <sect1 id="x11-wm"> + <sect1info> + <authorgroup> + <author> + <firstname>Valentino</firstname> + <surname>Vaschetto</surname> + <contrib>Bijgedragen door </contrib> + </author> + </authorgroup> + </sect1info> + <title>* Desktop omgevingen</title> + + <sect2 id="x11-wm-gnome"> + <title>* GNOME</title> + + <sect3 id="x11-wm-gnome-about"> + <title>* Over GNOME</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="x11-wm-gnome-install"> + <title>* GNOME installeren</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="x11-wm-gnome-antialias"> + <title>* Anti-aliased fonts bij GNOME</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="x11-wm-kde"> + <title>* KDE</title> + + <sect3 id="x11-wm-kde-about"> + <title>* Over KDE</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="x11-wm-kde-install"> + <title>* KDE installeren</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="x11-wm-kde-details"> + <title>* Meer KDE details</title> + + <sect3 id="x11-wm-kde-kdm"> + <title>* De KDE Display Manager</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="x11-wm-kde-antialias"> + <title>* Anti-aliased fonts</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + + <sect2 id="x11-wm-xfce"> + <title>* XFce</title> + + <sect3 id="x11-wm-xfce-about"> + <title>* Over XFce</title> + + <para></para> + </sect3> + + <sect3 id="x11-wm-xfce-install"> + <title>* Installeren van XFce</title> + + <para></para> + </sect3> + </sect2> + </sect1> +</chapter> + +<!-- + Local Variables: + mode: sgml + sgml-declaration: "../chapter.decl" + sgml-indent-data: t + sgml-omittag: nil + sgml-always-quote-attributes: t + sgml-parent-document: ("../book.sgml" "part" "chapter") + End: +--> |