diff options
author | Sergio Carlavilla Delgado <carlavilla@FreeBSD.org> | 2021-01-25 23:31:29 +0000 |
---|---|---|
committer | Sergio Carlavilla Delgado <carlavilla@FreeBSD.org> | 2021-01-25 23:31:29 +0000 |
commit | 989d921f5d4ac8d8b7c831c13b8954ad1901be24 (patch) | |
tree | a5d768f9af4b55422fdf5b17064879ae1c7ce032 /tr_TR.ISO8859-9/articles | |
parent | 0cff342f42461c5081b98bce7581f43df319e4f4 (diff) | |
download | doc-989d921f5d4ac8d8b7c831c13b8954ad1901be24.tar.gz doc-989d921f5d4ac8d8b7c831c13b8954ad1901be24.zip |
Migrate doc to Hugo/AsciiDoctor
I'm very pleased to announce the release of
our new website and documentation using
the new toolchain with Hugo and AsciiDoctor.
To get more information about the new toolchain
please read the FreeBSD Documentation Project Primer[1],
Hugo docs[2] and AsciiDoctor docs[3].
Acknowledgment:
Benedict Reuschling <bcr@>
Glen Barber <gjb@>
Hiroki Sato <hrs@>
Li-Wen Hsu <lwhsu@>
Sean Chittenden <seanc@>
The FreeBSD Foundation
[1] https://docs.FreeBSD.org/en/books/fdp-primer/
[2] https://gohugo.io/documentation/
[3] https://docs.asciidoctor.org/home/
Approved by: doceng, core
Diffstat (limited to 'tr_TR.ISO8859-9/articles')
-rw-r--r-- | tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile | 7 | ||||
-rw-r--r-- | tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile.inc | 5 | ||||
-rw-r--r-- | tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/Makefile | 14 | ||||
-rw-r--r-- | tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/article.xml | 736 |
4 files changed, 0 insertions, 762 deletions
diff --git a/tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile b/tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile deleted file mode 100644 index a07383e07c..0000000000 --- a/tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile +++ /dev/null @@ -1,7 +0,0 @@ -# $FreeBSD$ - -SUBDIR = explaining-bsd - -DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../.. - -.include "${DOC_PREFIX}/share/mk/doc.project.mk" diff --git a/tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile.inc b/tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile.inc deleted file mode 100644 index 933bcd228c..0000000000 --- a/tr_TR.ISO8859-9/articles/Makefile.inc +++ /dev/null @@ -1,5 +0,0 @@ -# -# $FreeBSD$ -# - -DESTDIR?= ${DOCDIR}/tr_TR.ISO8859-9/articles/${.CURDIR:T} diff --git a/tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/Makefile b/tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/Makefile deleted file mode 100644 index 1cc1eb84e1..0000000000 --- a/tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/Makefile +++ /dev/null @@ -1,14 +0,0 @@ -# $FreeBSD$ - -DOC?= article - -FORMATS?= html - -INSTALL_COMPRESSED?=gz -INSTALL_ONLY_COMPRESSED?= - -SRCS= article.xml - -DOC_PREFIX?= ${.CURDIR}/../../.. - -.include "${DOC_PREFIX}/share/mk/doc.project.mk" diff --git a/tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/article.xml b/tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/article.xml deleted file mode 100644 index a963fd01ec..0000000000 --- a/tr_TR.ISO8859-9/articles/explaining-bsd/article.xml +++ /dev/null @@ -1,736 +0,0 @@ -<?xml version="1.0" encoding="iso-8859-9"?> -<!DOCTYPE article PUBLIC "-//FreeBSD//DTD DocBook XML V5.0-Based Extension//EN" - "http://www.FreeBSD.org/XML/share/xml/freebsd50.dtd"> -<!-- - The FreeBSD Turkish Documentation Project - - $FreeBSD$ - Original Revision: 1.9 ---> -<article xmlns="http://docbook.org/ns/docbook" xmlns:xlink="http://www.w3.org/1999/xlink" version="5.0" xml:lang="tr"> - <info><title>BSD Nedir?</title> - - - <author><personname><firstname>Greg</firstname><surname>Lehey</surname></personname><affiliation> - <address><email>grog@FreeBSD.org</email></address> - </affiliation></author> - - <legalnotice xml:id="trademarks" role="trademarks"> - &tm-attrib.freebsd; - &tm-attrib.apple; - &tm-attrib.linux; - &tm-attrib.opengroup; - &tm-attrib.sun; - &tm-attrib.xfree86; - &tm-attrib.general; - </legalnotice> - - <pubdate>$FreeBSD$</pubdate> - - <releaseinfo>$FreeBSD$</releaseinfo> - - <abstract> - <para>Açık kod dünyasında - <quote>Linux</quote> kelimesi neredeysec<quote>işletim - sistemi</quote> ile eşanlamlıdır fakat - açık kaynak kodlu &unix; sadece - <quote>Linux</quote> deðildir. <link xlink:href="http://www.leb.net/hzo/ioscount/data/r.9904.txt">İnternet - İşletim Sistemi Sayacı</link> 'na göre - Nisan 1999 itibarı ilecdünyada internete baðlı - makinaların %31.3 'ücLinux, %14.6 'ü ise &unix; 'tir. - <link xlink:href="http://www.yahoo.com/">Yahoo!</link> gibi - dünyanın en büyük organizasyonlarından - biri BSD kullanmaktadır. - Dünyanın en meşgul FTP sunucularından biri - olan <link xlink:href="ftp://ftp.cdrom.com/">ftp.cdrom.com</link> - günde 1.4 TB dosya transferi için BSD - kullanmaktadır.</para> - - <para>Öyleyse sır nedir? Neden BSD daha iyi bilinmiyor? - Bu küçük yazı, bu ve diðer - soruların cevaplarını - aramaktadır.</para> - - <para>Bu yazıda BSD ve Lİnux arasındaki farklar - <emphasis>bu şekilde</emphasis> ifade edilecektir.</para> - </abstract> - </info> - - <sect1> - <title>BSD nedir?</title> - - <para>BSD <quote>Berkeley Software Distribution</quote> 'ın - kısaltılmışıdır. - Bu isim California Üniversitesi, Berkeley 'in kaynak kodu - daðıtımı olan AT&T 'nin &unix; 'i - için bir eklentiler zinciridir. Bir çok - açık kaynak kodlu işletim sistemi projesi, - 4.4BSD-Lite olarak bilinen kaynak kodu - daðıtımını temel kabul eder. - Ek olarak bunlar, özellikle GNU projesi olmak üzere - diðer bir çok açık kod projesini de - kapsar. BSD 'in içeriði:</para> - - <itemizedlist> - <listitem> - <para>BSD çekirdeði işlem zamanlama, - hafıza yönetimi, simetrik çoklu - işlemci(SMP), aygıt sürücüleri ve - diðerlerini kapsar.</para> - - <para><emphasis>Linux çekirdeðinden farklı - olarak kapasite ve güçte bir çok - farklı BSD çekirdeði - vardır.</emphasis></para> - </listitem> - - <listitem> - <para>C kütüphanesi, sistem API 'sinin temellidir</para> - - <para><emphasis>BSD C kütüphanesi GNU projesi - tabanlı deðildir, Berkeley kodu - temellidir.</emphasis></para> - </listitem> - - <listitem> - <para>Kabuk, dosya araçları derleyiciler ve - linkerler gibi araçlar.</para> - - <para><emphasis>Bazı araçlar - dışında bir çoðu projesinden - saðlanmıştır.</emphasis></para> - </listitem> - - <listitem> - <para>X Windows sistemi grafik ekran arabirimi.</para> - - <para>Birçok BSD türevinde kullanılan X - Window sistemi ayrı bir proje olan - <link xlink:href="http://www.XFree86.org/">&xfree86; projesi</link> 'nde - devam ettirilmektdir. Linux 'te bu sistemi kullanmaktadır. - BSD KDE ya da GNOME gibi bir <quote>görsel - masaüstü</quote> ile öntanımlı - olarak gelmez. Fakat istenirse bunlar da - kullanılabilir.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>Bir çok diðer program ve araçlar.</para> - </listitem> - </itemizedlist> - </sect1> - - <sect1> - <title>Ne gerçek bir &unix; 'mi?</title> - - <para>BSD işletim sistemi bir kopya deðildir, fakat temelde - &unix; 'in atası sayılan AT&T'nin işletim - sisteminin kaynak kodundan oluşur. Ayrıca bu kod - System V &unix; 'in de atasıdır. Bu durum sizi belki - şaşırtmış olabilir. Yada AT&T - hiç bir zaman kaynak kodunu vermemiş olmasına - raðmen bu nasıl olabilir?</para> - - <para>AT&T &unix; 'inin açık kaynak kodlu - olmadıðı doðrudur ve kopya hakkı - düşünüldüðünde BSD kesinlikle bir - &unix; <emphasis>deðildir</emphasis> fakat diðer taraftan - AT&T diðer projelerden ve özellikle Berkeleydeki - California Üniversitesi Computer Science Research Group - (CSRG -Bilgisayar Bilimi Araşatırma Grubu)undan - AT&T &unix; 'e bir çok kod dahil ettiði - düşünülmelidir. 1976 'dan başlayarak - CSRG yazdıkları yazılımı - içeren teyp 'leri daðıtarak bunu <emphasis>Berkeley - Software Distribution</emphasis> ya da <emphasis>BSD</emphasis> - olarak nitelendirdi.</para> - - <para>BSD ilk sürümleri asıl olarak - kullanıcı programlarından oluşuyordu - ta ki dramatik bir şekilde CSRG - karşılılı olarak DARPA (Defence - Advanced Projects Research Agency) ile aðlarındaki - (ARPANET) iletişim protokollerini güncellemek için - sözleşme imzalayana kadar. Bu yeni protokol - <emphasis>İnternet Protokolü</emphasis> daha sonra da - <emphasis>TCP/IP</emphasis> olarak adlandırıldı. - BSD nin asıl geniş alanlara - yayılmış sürümü 1982 de piyasaya - sürülen 4.2 BSD 'dir.</para> - - <para>1980 'lerde bir çok küçük - çaplı işletim sistemi şirketi piyasaya - çıktı. Ve birçokları kendi - işletim sistemlerini yazmak yerine &unix; - işletim sistemini lisanslamayı tercih ettiler. - Özelde SUN Microsystems 4.2BSD temelli &unix; üzerinde - deðişiklikler yaparak &sunos; adıyla - lisansladı. AT&T &unix; 'in ticari olarak - satılmasına izin verince, çok kısa bir - süre içinde System V adını alacak System - III isimli küçük uygulamalarla satışa - başlandı. System V networking uygulama ve - bileşenlerini içermiyordu, bu sebeble piyasaya - sürülen bir çok uygulama BSD 'den - özellikle að teknolojileri alanında TCP/IP - protokolünü kullanmaya başladı. Bunun - yanında <emphasis>csh</emphasis> kabuðu ve - <emphasis>vi</emphasis> editörünü de kendi - sistemlerine dahil etti. BSD 'den alınan bütün bu - eklentilere <emphasis>Berkeley Extensions</emphasis> adı - verildi.</para> - - <para>Piyasaya sunulan BSD kasetleri AT&T kaynak kodu ve - gerekli olan olan UNIX lisansını içeriyordu. - 90larda CSRG'a ayrılan fon azalınca grup kapanma ile - karşı karşıya kaldı ve bazı - grup üyeleri AT&T 'nin kodunu içermeyen BSD - Açık kaynak kod olarak daðıtılan - kodlarını daðıtmaya karar verdi ve bu - <emphasis>Networking Tape 2</emphasis> ya da kısaca - <emphasis>Net/2</emphasis> adı verilen - daðıtım ile gerçekleşti. Net/2 tam - anlamıyla bir işletim sistemi deðildi - çünkü yaklaşık olarak %20 - oranındaki kernel kaynak kodu eksikti. CSRG üyelerinde - William F. Jolitz geriye kalan %20 lik kodu yazarak 1992'de - <emphasis>386BSD</emphasis> ismiyle piyasaya sürdü. - Aynı zaman zarfında eski CSRG üyelerinden - oluşan bir grup <link xlink:href="http://www.bsdi.com/">Berkeley - Software Design Inc.</link> adı verilen işletim - sisteminin betasını piyasaya sürdüler ve - bu işletim sisteminin adı daha sonra BSD/OS olarak - deðiştirildi.</para> - - <para>386BSD hiçbir zaman güvenilir bir işletim - sistemi olamadı. Onun yerine 1993 yılında - iki ayrı proje doðdu. Bunlar: - <link xlink:href="http://www.NetBSD.org/">NetBSD</link> ve - <link xlink:href="http://www.FreeBSD.org">FreeBSD</link>. - NetBSD 93'ün başlarında tamamlandı ancak - &os; 'nin ilk versiyonu yılın sonuna kadar - hazır durumda deðildi. Bu süre içerisinde kodu - devam ettirilmekte güçlük çekilince - karışıklıðı önlemek ve - yönetimi kolay kılmak için ayrıldı. - Projeler farklı amaçlar gütmeye başladı. - 1996 'da NetBSD 'den ayrılarak doðan - <link xlink:href="http://www.OpenBSD.org/">OpenBSD</link> doðdu.</para> - </sect1> - - <sect1> - <title>BSD neden daha iyi tanınmıyor?</title> - - - <para>Aşaðıdaki birçok sebebe baðlı - olarak BSD tam olarak bilinmemektedir:</para> - - <orderedlist> - <listitem> - <para>BSD programcıları çoðu zaman - pazarlama amacı gütmek yerine kendi - kodlarını geliştirme ile - ilgileniyorlar.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para> Linux 'lerin popülaritesi özellikle - baskı (ve kitap piyasası) ve şirketlerin - desteði linuxlere özel destek ve güncellik - saðlıyor buna karşılık BSDnin - bu şekilde herhangi bir destekçisi yoktur. - Fakat bu gün geçtikçe - deðişmektedir.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>BSD programcıları Linux - programcılarından daha tecrübeliler - ve işletim sisteminin kullanım - kolaylıðı ile daha az ilgileniyorlar - Yeni kullanıcılar Linuxleri daha - kullanışlı olarak kabul ediyor - ve destekliyorlar.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>1992, AT&T <link xlink:href="http://www.bsdi.com/">BSDI</link> - 'a dava açtı ve bu yazılımın - AT&T 'ye ait olan lisanslı kaynak kodunu - içerdiðini iddia etti. Dava 1994'te anlaşma - ile sona erdi. Fakat davanın hayaleti insanları - avlamaya devam etti. Mart 2000'de ise web üzerine, - davanın mahkeme tarafından geçmişte - <quote>sonuçlandırıldıðını</quote> - haykıran bir makale yayınlandı.</para> - - <para>Davanın ortaya - çıkardıðı önemli bir - detayda isimlendirmeydi. 1980 'lerde BSD aynı zamanda - <quote>BSD &unix;</quote> olarakta bilinmekteydi. AT&T 'ye - ait kodların son - kalıntılarının da BSD'den - çıkartılması ile birlikte BSD &unix; - adından kurtuldu. Bu sebeble birçok kitapta - <quote>the 4.3BSD &unix; operating system</quote> ve - <quote>the 4.4BSD operating system</quote> - isimlerini görebilirsiniz.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>BSD ile ilgili olarak akılda kalan genellikle - daðınık ve saldırgan olduðudur. - There is a perception that the BSD projects are fragmented and - belligerent. <link xlink:href="http://interactive.wsj.com/bin/login?Tag=/&URI=/archive/retrieve.cgi%253Fid%253DSB952470579348918651.djm&">Wall Street - Journal</link>'da bir makalede BSD projelerinin - <quote>balkan</quote> ülkelerinin ürünü - olduðundan bahsedildi. Davada olduðu gibi burada da - akılda kalan bu tip düşünceler BSD'nin - geçmişteki konumu ve durumudur.</para> - </listitem> - </orderedlist> - </sect1> - - <sect1> - <title>BSD ve Linux nasıl - karşılaştırması</title> - - <para>Linux (mesela Debian Linux) ile BSD arasındaki - asıl farklılık nedir? Normal - kullanıcılar için fark aslında - çok küçüktür yani ikiside &unix; - benzeri işletim sistemidir. Her ikiside ticari olmayan - amaçlar için geliştirildi (Tabiki bu diðer - bazı ticari Linux daðıtımlarındaki - gibi deðildir). Bu bölümde BSD'nin - yapısına bakıp Linux ile - karşılaştıracaðız. Genel - olarak söylediklerimiz &os;'ye yakın olacak - çünkü yaygın olarak kullanılan BSD - versiyonu &os; 'dir.</para> - - <sect2> - <title>BSD'nin sahibi kimdir?</title> - - <para>Hiç kimse veya hiçbir kuruluş BSD'nin - sahibi deðildir. BSD bütün dünya - üzerinde teknik olarak üst düzeyde ve uzman bir - çok insan tarafından geliştirildi. ve BSD'nin - bazı bileşenleri farklı açık - kaynak kodu geliştiricileri tarafından - saðlandı.</para> - </sect2> - - <sect2> - <title>BSD nasıl geliştirildi ve güncellendi?</title> - - <para>BSD çekirdeði Açık kaynak - geliştirim modeli ile geliştirilmiştir. - Her proje erişimi herkese açık olan - <emphasis>kaynak kodu aðacı</emphasis> altında - <link xlink:href="http://www.sourcegear.com/CVS/">Concurrent Versions - System</link> (CVS) ile daðıtıldı. - Bu sistemde BSD ile alakalı doküman ve diðer - dosyalar da bulunmaktadır. CVS ile herhangi bir - kişi <quote>check out</quote> (yani gerekli - dosyaların bir kopyasını sistemine indirerek) - yaparak sistemin herhangi bir bolümüne sahip - olabilmektedir.</para> - - <para>Dünya üzerinde odukça fazla sayıda - programcı BSD'nin gelişimine katkıda bulunur. - Bu programcı ve geliştiriciler temelde üç - kısma ayrılır:</para> - - <itemizedlist> - <listitem> - <para><firstterm>Contributors(Katkıta - Bulunanlar)</firstterm> doküman ya da kod yazarlar. - Bu grubun direk olarak kod aðacına herhangi bir - kod eklenmelerine izin verilmez. Bu kişilerin - yazdıðı kodlar <emphasis>committer</emphasis> - tarafından incelenip ana sistemde dahil edilirler.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para><firstterm>Committers</firstterm> kaynak aðacına - kod ekleme yetkisinde sahip geliştiriciler. Committer - olabilmek için - çalıştıðı - alan üzerinde çok yüksek bilgi seviyesine - sahip olması gerekir.</para> - - <para>Bazı commiterler bütün kaynak koduna - ulaşma yetkisine sahiptirler diðerleri ise - gerçek koddan ayrı tutulurlar. - Dökümantasyonla ilgilenenler normal olarak kernel - koduna ulaşma yetkisine sahip deðillerdir. - Principal Architect olarak adlandırılan - çekirdek takımındaki - bazı şahısların ise - <firstterm>back out</firstterm> adı verilen kaynak - kodu aðacındaki kodları silme hakkı - vardır. Bütün committer 'lar - yapılan her bir commit (işlem) için - e-posta alırlar ve böylece gizlice - bir kodun kaynak kodu aðacına girmesi - engellenmiş olur.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para><firstterm>Core team (Çekirdek - Takımı)</firstterm>. - &os; ve NetBSD kesinlikle bir çekirdek - takıma sahiptir. - Çekirdek takım projenin gelişimi ve - oluşturulması sırasında - programlarını yaparlar ve rolleri tam olarak - belli deðildir. - Çekirdek takımı üyesi olmak - için program geliştirici (developer) olma - zorunluluðu yoktur ve buda son derece normaldir. - Çekirdek takım için - kurallar bir projeden diðerine farklılık - gösterebilir ve genel olarak - çekirdek takımın projenin gelişme - ve gidişat noktasındaki görüş ve - fikirleri kesinlikle Çekirdek Takım üyesi - olmayan kişilerin görüş ve - fikirlerinden daha üstün tutulur.</para> - </listitem> - </itemizedlist> - - <para>İşte bütün bu düzenlemeler - Linux'ten birçok noktada farklılık - gösterir:</para> - - <orderedlist> - <listitem> - <para>Hiç kimse sistem içeriðini kontrol - edemez. Pratikte bu farklılık göze - çok önemli gelebilir. Asıl mimar - (Chief Architect) kodun asıl koddan - çıkartılması isteðinde - bulunabilir ve hatta Linux projelerinde birçok - kişi deðişiklikler yapabilir.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>Diðer taraftan merkezi bir depo vardır. - Bu depo eski tüm versiyonlarda dahil olmak üzere - bir noktada toplanmış olarak işletim - sistemine ait tüm kodları - barındırır.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>BSD projeleri yalnızca kernel(çekirdek) - olarak deðil <quote>bütün işletim - sistemi</quote> olarak kabul edilir. Bu özellik - yalnızca marjinal olarak faydalıdır. - Ne BSD nede Linux programlar olmadan yararlı deðildir. - Ve bu programlar Linux altında BSD altında - kullanıldıðı gibi - kullanılır.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>CVS kod aðacının (source tree) - biçimlendirilmiş olmasının - bir neticesi olarak BSD gelişim evreleri gayet - açıktır ve herhangi bir versiyona ait - bilgi versiyon numarası yada piyasaya sürülme - tarihi ile bulunabilir. Hatta CVS güncellemelere izin - bile verir. Örneðin &os; deposu ortalama - günde 100 kez güncellenir ancak bu güncellemeler - çoðu kez çok küçüktür. - </para> - </listitem> - </orderedlist> - </sect2> - - <sect2> - <title>BSD Sürümleri</title> - - <para>Her BSD projesi üç tane farklı - sürüm içerir. Linuxteki gibi bu - sürümler 1.4.1 ya da da 3.5.0 olarak belirlenir. - Ek olarak versiyon numaraları kendi amacını - belirten bir son eke sahiptir:</para> - - <orderedlist> - <listitem> - <para>Geliştirilmiş olan versiyon - <firstterm>CURRENT</firstterm> (Geçerli En Son) - olarak adlandırılır. &os;'de - CURRENT'a bir numara atanır. Örneðin &os; - 5.0-CURRENT. NetBSD açık bir biçimde - farklı isimlendirme şeması - kullanır. Kullanılan bu şema tek - harften oluşan bir son ektir ki bu son ek dahili - arayüzdeki deðişikliði ifade eder. - Örneðin NetBSD 1.4.3G gibi. OpenBSD her hangi - bir numara ataması yapmaz - (OpenBSD-current). Bütün yeni sürümler - sistemde bu şekilde kullanılır.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>Belirli aralılarla yılda iki ila dört - defa projeler CD-ROM ile edinme yada ftp sitelerinden - ücretsiz olarak download etmek için - piyasaya sürülür(RELEASE). Örneðin - OpenBSD 2.6 RELEASE. Yada NetBSD 1.4-RELEASE. Piyasaya - sürülen <firstterm>Sürüm</firstterm> - (RELEASE) versiyonu son kullanıcı - için gerekli olan sürümdür ve sistemin - normal versiyonudur. Ayrıca - NetBSD ayrıca <emphasis>yama sürümleri</emphasis> - (patch releases) Örneðin NetBSD 1.4.2 gibi. - Bu sürümler üç - basamaklıdır.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>RELEASE versiyonlarda her hangi bir hata (bug) - bulunðunda hatalar düzeltilir ve CVS kaynak kodu - aðacına (source tree) dahil edilir. &os; 'de - son elde edilen sürüm <firstterm>STABLE</firstterm> - (saðlam versiyon) olarak adlandırılır - ancak OpenBSD ve NetBSD RELEASE versiyon ismini kullanmaya - devam eder. CURRENT versiyonun test edilmesi - sırasında yeni ama küçük - özellikler sisteme dahil edilebilir.</para> - </listitem> - </orderedlist> - - <para><emphasis>Bütün bunların aksine Linux'te iki - ayrı kod aðacı (code tree) vardır: - Stable (Saðlam) versiyon ve Development (Gelişmekte olan) - versiyon. Stable versiyon çift sayılardan - oluşan minor versiyon numaralarına - sahiptir. 2.0, 2.2, 2.4 gibi. Development versiyon ise tek - sayılardan oluşan minor versiyon numaralarına - sahiptir. 2.1, 2.3, 2.5 gibi. - Bazı durumlarda deðişik Linux - daðıtım firmaları kendi - geliştirdikleri ürünleri - <quote>TurboLinux 6.0 with kernel 2.2.14</quote></emphasis> - şeklinde piyasaya sürebilir.</para> - </sect2> - - <sect2> - <title>BSD'nin in hangi versiyonları bulunabilir?</title> - - <para>Birçok Linux sürümünün aksine - açık kaynak kodu olan yanlızca üç - tane BSD sürümü vardır.her BSD projesi - kendi kod aðacı (source tree) ve çekirdeðine - sahiptir. Ve pratikte kullanıcıların - projelere kendi ekledikleri kodlarla Linuxteki kodlar - arasında daha az farklılık vardır.</para> - - <para>Her projenin amacını gruplamak gerçekten - zordur: Farklılıklar kişilere özeldir. - Genel olarak:</para> - - <itemizedlist> - <listitem> - <para>&os; yüksek performans ve son - kullanıcılar için kullanım - kolaylıðı amacını güder. - Ve ISP firmaları için favori işletim - sistemdir. PCler ve Compaq'ın Alpha işlemcileri - üzerinde çalışır. &os; - açık bir farkla diðer projelere oranla daha - fazla kişi tarafından - kullanılır.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>NetBSD azami seviyede taşınabilirlilik - hedefler. <quote>NetBSD üzerinde elbette - çalışır!</quote> ile de bu - belirtilmiş olur. Ek olarak sade dizayna sahip olmak - önemlidir. NetBSD palmtoplardan - büyük serverlara kadar her yarde - çalışır ve NASA'nın uzay - çalışmalarında da - kullanılmıştır.Özel olarakda - Intel-olmayan donanımlar için iyi - seçimdir.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>OpenBSD kod temizliðini ve güvenliðini - hedef alır. Açık kaynak - kod geliştirim modeli ve sıkı kod - incelemesini içerir ve banka - ABD hükümet bakanlıkları, hisse - senedi kurumları gibi güvenlik - temelli işletmeler için bir işletim - sistemi olmayı hedefler. NetBSD - gibi birçok platformda - çalışabilir.</para> - </listitem> - </itemizedlist> - - <para>Bunlardan başka açık kod olamayan iki - deðişik ki deðişik iki BSD &unix; - işletim sistemi mevcuttur. Bunlar BSD/OS ve - Apple'ın geliştirdiði &macos; X:</para> - - <itemizedlist> - <listitem> - <para>BSD/OS 4.4 BSD türetilmiş en eski - sürümdür. Açık kaynak kodlu - deðildir ve bu sebeble kod çok - küçük bir maliyetle satın - alınabilir. Bir çok açıdan - &os;'ye benzer ve bir çok geliştirici iki - sistemlede çalışır.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para><link xlink:href="http://www.apple.com/macosx/server/">&macos; - X</link> - <link xlink:href="http://www.apple.com/">Apple Computer Inc.'in</link> - &macintosh; serisinin en son üyesidir. Bu işletim - sisteminin çekirdeði BSD tabanlıdır - ve <link xlink:href="http://developer.apple.com/darwin/">Darwin</link>, - olarak adlandırılır. Diðer - versiyonların aksine işletim aksine - çekirdek açık kaynak kodludur. Bu - gelişimin bir neticesi olarakda - Apple geliştiricileri &os; committer - 'ıdır. Bu çekirdeðin üzerinde - Aqua/Quartz grafik arabirimi ve &macos; 'un diðer - ürünleri vardır. Fakat bu X arabiriminin - kodu kapalıdır. Bu işletim sistemi - x86 and PPC mimarilerinde - çalışır.</para> - </listitem> - </itemizedlist> - </sect2> - - <sect2> - <title>BSD kullanım lisansının GNU - kullanım lisansından farkı nedir?</title> - - <para>Linux kapalı kod (closed source) - yazılımını saf - dışı bırakmak için - tasarlanmış - <link xlink:href="http://www.fsf.org/copyleft/gpl.html">GNU General - Public License</link> (GPL) lisansı ile - daðıtılır. GPL lisanslı bir - ürün kullanarak geliştirilen bir - yazılımda mutlaka GPL lisansı ile - daðıtılmalıdır. Fakat - <link xlink:href="http://www.opensource.org/licenses/bsd-license.html">BSD - lisansı</link> daha az - kısıtlayıcıdır ve binary - daðıtıma izin verir. Bu özellikle - gömülü uygulamalar için çekici bir - lisans türüdür.</para> - </sect2> - - <sect2> - <title>Daha başka ne bilmeliyim?</title> - - <para>BSDler için Linuxlere oranla daha az - programın üretildiði zamanlarda BSD - geliştiricileri Linux programlarını BSD - altında çalıştırmayı - saðlayan Linux uyumluluk paketini ortaya - çıkardılar. Bu Paket, Linux sistem - çaðrılarını düzgün - yapabilmek için her iki çekirdek - deðişikliklerini ve C Library (C - kütüphanesi) gibi Linux uyumluluk - dosyalarını içerir. Linux - programlarını Linux makinesi ile BSD makinesi - altında çalıştırmak - arasında hız bakımından her hangi - bir kayda deðer fark yoktur.</para> - - <para>BSD 'nin <quote>All from one supplier (Herşey - tek elden)</quote> mantıðı Linuxlerde - aynı sıklıkla yapılan - güncelleme işlemlerinin daha kolay olduðu - anlamına gelir. BSD kütüphane versiyon - güncellemelerini eski versiyon kütüphaneleri ile - uyumlu olarak yapar ve bu eski Binary kodları - çalıştırmayı mümkün - kılar.</para> - </sect2> - - <sect2> - <title>BSD'mi Linux'mü kullanmalıyım?</title> - - <para>Bunların hepsinin pratikteki anlamı nedir? - Kim BSD kim Linux kullanmalı?</para> - - <para>Bu hakikatten cevaplanması zor bir sorudur. - Bir kaç öneri şuşekilde - sıralanabilir:</para> - - <itemizedlist> - <listitem> - <para><quote>If it ain't broke, don't fix it</quote> - (Bozulmuyorsa düzeltme). Eðer halihazırda - açık kodlu bir işletim sistemi - kullanıyorsanız ve ondan memnunsanız - deðişiklik yapmak için iyi bir sebeb - yoktur.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>BSD sistemi, özellikle &os; dikkate deðer - bir şekilde Linuxlerden daha fazla performans - saðlayabilir. Fakat bu herkesi aynı derecede - etkileyen birşey deðildir ve bir çok - durumda yok denecek kadar az performans farkı - vardır. Ama bazı özel durumlarda da - Linux'de &os;'den daha iyi olarak nitelendirilebilir.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>Genelde BSD sistemi güvenilirlilik - açısından daha iyi üne - sahiptir. ve bu genelde daha olgun koda sahip - oluşundan kaynaklanır.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>BSD lisansı GPL Lisansından daha dikkat - çekicidir.</para> - </listitem> - - <listitem> - <para>BSD Linux kodlarını - çalıştırabilir ama Linux - BSD kodlarını - çalıştıranilir. Bunun bir - neticesi olarakda BSD için Linux'den daha fazla - yazılım vardır.</para> - </listitem> - </itemizedlist> - </sect2> - - <sect2> - <title>BSD için kim yardım servis ve eðitim - saðlıyor?</title> - - <para>BSDi her zaman BSD/OS'u desteklemektedir ve yakın - zaman önce &os; ile bir anlaşma - imzalamışlardır.</para> - - <para>Ek olarak her projenin kendi yardım yada kiralama - departmanı vardır: <link xlink:href="../../../../commercial/consulting_bycat.html">&os;</link>, - <link xlink:href="http://www.netbsd.org/gallery/consultants.html">NetBSD</link>, - and - <link xlink:href="http://www.openbsd.org/support.html">OpenBSD</link>.</para> - </sect2> - </sect1> -</article> |